کپک (به انگلیسی mold/mould) یک نوع قارچ در فرم چند سلولی و ساختار کُرک‌گونه است. کپک ها همه جا، در محیط‌های باز و بسته، روی سطوح و در و دیوارها، روی مواد غذایی خشک و تر و روی گیاهان و خاک وجود دارند. به طور کلی، می‌توان اینطور گفت که کپک روش طبیعی اکوسیستم و مادر طبیعت برای بازیافت انواع ضایعات است.
کپکها برخلاف تصور رایج برای جهان ما بسیار مفید و لازم هستند و با تجزیه گیاهان، سطوح و بافت‌های مرده به جلوگیری از شیوع بیماری و عفونت کمک شایانی می‌کنند. همچنین خوب است کپک‌هایی مانند پنی‌سیلین را به یاد داشته باشیم که به ما در مقابله با بیماری‌ها کمک می‌کنند. در نهایت، این روزها انسان عمدا از کپک در صنایع مختلفی مانند بیوتکنولوژی و علوم غذایی، در تولید رنگدانه‌های مختلف، غذاها، نوشیدنی‌ها، آنتی بیوتیک‌ها و داروها و حتی در جنگ‌های بیولوژیکی استفاده می‌کند.
معمولا کپک هنگامی با چشم قابل رویت است که روی سطحی رشد کرده باشد و ر ظاهر یا رنگ آن را تغییر داده باشد. با توجه به اینکه مقاله حاضر به طور اختصاصی در مورد انواع کپکهای غذایی است، در ادامه بیشتر در مورد انواع این نوع کپکها، دلایل تشکیل آنها، راه‌های جلوگیری از شکل‌گیری کپکها، خطرات احتمالی آنها برای سلامتی و نحوه پاکسازی کپک ازمواد غذایی صحبت می‌کنیم.
آیا کپکهای غذایی خطرناک هستند؟
مقدار زیادی از ضایعات غذایی به خاطر کپکها است. کپکهای غذایی طعم و بافت نامطلوبی داشته و اکثرا به رنگ‌های سبز، سفید، آبی یا سیاه در نقاط مختلف مواد خوراکی فاسد قابل مشاهده هستند. کپک نان احتمالا از رایج‌ترین انواع کپکهای غذایی است که حداقل یک بار به چشم دیده‌ایم. به جز این کپک روی رب، ترشی، آبغوره و آبلیمو هم در خانه بسیاری از ایرانی‌ها رخ می‌دهد. نکته جالب این است که یکی از دلایل اصلی ترشی انداختن، فریز یا خشک کردن خوراکی‌ها هم جلوگیری از ایجاد کپک است.
غذاهای کپک‌زده معمولا سفت شده یا تغییر رنگ می‌دهند، در حالی که خود کپک ظاهری کرکی، گرد و خاکی یا نقطه نقطه دارد. هزاران نوع کپکی که در شکل‌های مختلف در دنیا وجود دارند همگی برای رشد به فضایی مرطوب، گرم و طبیعی نیازمند هستند؛ به همین علت معمولا مواد غذایی محیطی ایده‌آل برای آنها به شمار می‌آیند.
توجه داشته باشید که اگر کپک حتی سطح کوچکی از غذا را پوشانده باشد بازهم امکان دارد که ریشه آن به اعماق غذا نفوذ کرده و تمام آن را آلوده کرده باشد، به همین علت بهتر است اگر امکان جداسازی کامل قسمت‌های کپکی را از سایر قسمت‌های سالم ندارید، کل ماده غذایی را دور ریخته و استفاده نکنید.
همه ما با این فکر بزرگ شده‌ایم که کپکها چندش‌آور هستند و باید از آنها دوری کنیم؛ اما آیا این تفکر واقعا درست است و همه کپکهای خوراکی خطرناک هستند؟ راستش نه! دلیل خوشمزه بودن پنیر آبی یا بلو چیز معروف فرانسوی وجود کپک در آن است که هم طعم و هم ظاهری بسیار زیبا با رگه‌های سبز و آبی به این پنیر می‌بخشد. تحقیقات نشان می‌دهد با اینکه برخی از انواع کپکها سمی و خطرناک هستند گروهی دیگر بی‌خطر بوده و حتی در صنایع غذایی برای تولید محصولاتی تخمیری استفاده می‌شوند.
در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا از حقایق بیشتری درباره کپکهای غذایی و مضرات آنها مطلع شوید.
انواع کپکهای مضر غذایی
برخی از کپکها خاصیت تولید سم دارند و علاوه بر این سم آنها با هیچ روشی مانند پخت یا حرارت دادن در دمای بالا و یا شستشو از بین نمی‌رود. این‌ها انواعی هستند که بسیار خطرناک بوده و باعث حمله‌های آلرژیک، آسیب به اندام داخلی مانند کبد و کلیه و قلب، تاول‌ها و خارش‌های پوستی و حتی مشکلات تنفسی مثل آسم می‌شوند.
تعداد کمی از کپکها نیز در شرایط مناسب مایکوتوکسین (Mycotoxins) تولید می‌کنند که یک ماده بسیار سمی است و می‌تواند باعث بیماری و حتی در مواردی منجر به مرگ شخص شود. بیاد داشته باشید وجود هر کپکی در ماده غذایی الزاما دلیل بر وجود سم نیست، بدین معنی که تمامی کپکها قادر به تولید مایکوتوکسین نیستند. اجازه بدهید خطرناک‌ترین کپکهای غذایی را معرفی کنیم.
سم مایکوتوکسین
مایکوتوکسین سمی است شیمیایی که توسط انواع خاصی از کپکها تولید شده و معمولا در محصولات کشاورزی مثل میوه‌ها، سبزیجات، غلات و خشکبار یافت می‌شود. محصولات حیوانی مثل گوشت، مرغ، شیر یا تخم‌مرغ نیز در صورت تغذیه دام و طیور از موارد آلوده به کپک (مانند نان‌های خشک کپک زده که به عنوان ضایعات در دامداری‌ها و مرغداری‌ها استفاده می‌شود) می‌توانند حاوی مایکوتوکسین باشند.
طبق تخمین سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد ۲۵ %درصد از کل زنجیره غذایی دنیا تحت‌تاثیر مایکوتوکسین‌ها به خصوص یکی از بدترین انواع این سموم به نام آفلاتوکسین (Aflatoxins) است. لازم به ذکر است برای محدود کردن قرار گرفتن برخی مواد غذایی در معرض مایکوتوکسین‌ها استانداردهای بین‌المللی و آیین‌نامه‌هایی ایجاد شده است.
مواد غذایی حاوی مایکوتوکسین و روش به حداقل‌رسانی خطر آن
کپک‌هایی که مایکوتوکسین تولید می‌کنند روی انواع محصولات و مواد غذایی مختلف رشد کرده و حتی از قدرت نفوذ به اعماق غذا نیز برخوردارند. برای به حداقل رساندن خطر سلامتی ناشی از مایکوتوکسین‌ها، این توصیه‌ها را جدی بگیرید:
- غلات کامل (مخصوصا ذرت، سورگوم (ذرت خوشه‌ای)، گندم، برنج)، انجیر خشک و آجیل (مانند بادام زمینی، پسته، بادام، گردو، نارگیل، آجیل برزیلی و فندق) را از نظر کپک زدن بررسی کنید. احتمال آلودگی این موادغذایی به آفلاتوکسین زیاد است. بنابراین، اگر متوجه وجود کپک، تغییر رنگ یا چروکیدگی‌شان شدید آنها را دور بریزید.
- غلات و آجیل را تا حد امکان تازه بخرید.
- از نگهداری درست مواد غذایی مطمئن شوید. به این منظور، مواد نامبرده را در جایی عاری از حشرات، خشک و نه خیلی گرم نگهداری کنید.
سم آفلاتوکسین
آفلاتوکسین سمی سرطان‌زا است که زیرمجموعه مایکوتوکسین‌ها به شمار آمده و در آلوده کردن مواد غذایی مثل ذرت، پسته و بادام پتاسیل بالایی دارد. در مقابل گندم، جو و برنج نسبت به این نوع از سم قارچی مقاوم‌تر هستند.
احتمال آلوده شدن به آفلاتوکسین‌ها قبل و بعد از برداشت محصول وجود دارد، بخصوص در محصولاتی مانند غلات، ذرت، برنج، ذرت خوشه‌ای، انجیر، آجیل، دانه‌های روغنی و سایر محصولات روغنی. چهار گروه اصلی آفلاتوکسین‌ها که خطرات قابل توجهی برای سلامتی انسان دارند عبارتند از آفلاتوکسین‌های G2، G1، B2، B1. به علاوه، این نوع سم را نمی‌توان به راحتی شناسایی کرد، زیرا بی بو، بی مزه و بی‌رنگ هستند.
مصرف غذاهای آلوده به آفلاتوکسین باعث ایجاد مسمومیت و بیماری‌های گوناگونی در انسان و دام می‌شود. در نتیجه، شیر و موادلبنی نیز می‌توانند به این ماده آلوده باشند، به همین علت توصیه می‌کنیم از مواد لبنی صنعتی‌ای استفاده کنید که با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی تولید می‌شوند.
مواد غذایی حاوی آفلاتوکسین و روش به حداقل‌رسانی خطرآن
به عنوان مصرف‌کننده با رعایت موارد زیر خود را کمتر در معرض این سم خطرناک قرار بدهید:
- قبل از خرید یا مصرف مواد غذایی نامبرده آنها را بررسی کرده و مطمئن شوید که کپک ندارد. هر غذایی که به نظر کپک‌زده، مرطوب، تغییر رنگ یافته یا چروکیده بود دور بریزید.
- مواد غذایی‌ای را که بسته‌بندی‌های کثیف، باز یا آسیب دیده دارند نخرید.
- مواد غذایی را در شرایط خشک (رطوبت کمتر از ۸۰ درصد)، خنک (درجه حرارت کمتر از ۲۰ درجه سانتیگراد) و عاری از حشرات نگهداری کنید تا از تشکیل کپکهای تولید کننده آفلاتوکسین جلوگیری شود.
- از قرار دادن مواد غذایی در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
- از مصرف غذاهایی که تاریخ انقضا آنها گذشته خودداری کنید.
- در مواردی که علامت تاریخ انقضا مشخص نشده است (مانند برخی از مواد غذایی باز و فله‌ای)، چنینی مواردی را تا حد امکان تازه خریداری کرده و مصرف کنید.
- از مصرف غلات آسیب دیده خودداری کنید، زیرا بیشتر در معرض حمله کپکها و در نتیجه آلودگی به مایکوتوکسین هستند.
دلایل ایجاد کپک روی غذا
بر خلاف گیاهان، کپکها از دانه رشد نمی‌کنند، بلکه به واسطه هاگ‌های ریزی که در هوا شناورند بوجود می‌آیند. کپکی که شما روی نان می‌بینید از تجمیع چند هاگ شکل گرفته که روی قسمت مرطوب نان افتاده بودند. اینکه چرا کپک محیط غذا را برای رشد خود انتخاب می‌کند هم جالب است.
باز هم برخلاف گیاهان که با کمک گرفتن از کلروفیل، انرژی نور خورشید را جذب کرده و از آن برای تهیه غذا (قند و نشاسته) استفاده می‌کنند، کپکها و سایر قارچ‌ها کلروفیل ندارند و نمی‌توانند غذای خود را بسازند. بنابراین از نان، پنیر و سایر غذاها تغذیه می‌کنند. نحوه عملکرد کپک هم به این صورت است که مواد شیمیایی‌ای را تولید می‌کند که باعث تجزیه غذا شود. این مرحله را شما در قالب پوسیدگی مشاهده می‌کنید؛ غذا به قطعات کوچک و ساده تجزیه می‌شود، کپک این قطعات را جذب کرده و رشد می‌کند.
شاید بپرسید چرا بعضی غذاها کپک نمی‌زنند؟ زیرا غذاهای حاوی مواد نگهدارنده محل چندان مناسبی برای رشد کپک نیستند.
فواید کپکهای غذایی
شاید کپک به طور مستقیم برای مصرف در مواد غذایی مناسب نباشد، اما ما به هر حال از نوعی کپک استفاده می‌کنیم که همان مخمر است. مخمرها و کپکها از یک خانواده هستند و آشناترین مثال برای اینکه از کاربرد آنها در غذا آگاه شوید انواع لبنیات و نان است. حتما می‌دانید برای ورآمدن و عمل آمدن خمیر نان باید فرایند تخمیر در کار باشد تا در نتیجه نانی خوشمزه و پف‌دار داشته باشید. جوش شیرین همان مخمر است.
پس برخی از کپکها بسیار مفید هستند و در غذاهایی که می خوریم و نوشیدنی‌هایی که می‌نوشیم وجود دارند. در زمان قدیم که یخچال وجود نداشت و فساد موادغذایی با سرعت اتفاق می‌افتاد تبدیل آنها به غذاهایی که دیرتر کپک بزنند و دچار فساد شوند بسیار رایج بود.
انسان‌ها به تجربه دریافته بودند که برای مصرف شیر باید آن را به ماست و پنیر تبدیل کنند. ترشی انداختن، شور انداختن و نمک سود کردن به علت نقش محافظتی نمک در جلوگیری از رشد باکتری‌ها و کپکها ابداع شد. نمونه اعلای روش‌های تخمیر در طول تاریخ توسط ایرانیان و نیز کره‌ای‌ها در شرق آسیا به کار بسته شده است، همچنان که توسط ملت‌های خاورمیانه‌ای، آفریقایی و چینی. در میان نوشیدنی‌ها هم می‌توان از آبجو، شراب و الکل به عنوان نوشیدنی‌های تخمیری نام برد.
در ادامه فهرستی از غذاهایی را می‌بینید که از کپک یا هم‌خانواده‌های آن تهیه می‌شوند:
- پنیرها – همه پنیرها از جمله پنیر دَلَمه، به خصوص پنیر کهنه
- سرکه و غذاهای حاوی سرکه (سس مایونز، سس سالاد، کچاپ، سس چیلی، ترشیجات (چغندر، فلفل، تخم‌مرغ) شوریجات، زیتون سبز، خردل
- خامه ترش، شیر ترش، ماست
- مشروبات الکلی به ویژه آبجو و شراب
- نان‌های ترش مانند پمپرنیکل (Pumpernickel)، کیک‌های قهوه و هر غذای دیگری که با مخمر تهیه می‌شود
- ترشی کلم یا ساورکراوت (Sauerkraut) آلمانی و یا کیمچی کره‌ای
- آبجو سیب و ریشه خانگی
- گوشت و ماهی ترشی و دودی، سوسیس و کالباس، فرانکفورتر، کورن بیف، ژامبون و بیکن
- تمام میوه‌های خشک مانند زردآلو، خرما، انجیر و کشمش
- کنسرو گوجه فرنگی
با غذاهای کپک‌زده چه کنیم؟
اگر روی مواد غذایی نرم مثل میوه، سبزیجات، لبنیات، نان یا غذاهای پخته شده کپک مشاهده کردید بهتر است کل خوراکی را دور بریزید و دیگر از آن استفاده نکنید. مواد غذایی نرم فضای شدیدا مرطوب و مناسبی برای رشد کپکها محسوب می‌شوند و به همین علت احتمال کپک‌زدگی و نفوذ آن در عمق خوراکی بسیار بالاست؛ کپکها به راحتی می‌توانند زیر سطح مواد غذایی نرم رشد و آنها را آلوده کنند. این نوع مواد غذایی همچنین فضای مناسبی برای رشد باکتری‌ها به شمار می‌آیند.
اما خلاص شدن از شر کپکها در خوراکی‌های سفت مثل پنیر، سالامی یا گوشت‌های فرآوری شده راحت‌تر است؛ شما می‌توانید به راحتی با بریدن قسمت کپک‌زده، از باقی‌مانده ماده غذایی خود بدون هیچ نگرانی استفاده کنید. در مجموع احتمال آلودگی کل سطح غذاهای متراکم و سفت به کپک بسیار پایین‌تر است.
اما چنانچه تمام سطح ماده غذایی شما از کپک پوشیده شده باید آن را دور بریزید. همچنین توجه داشته باشید در صورت مواجهه با کپک به هیچ عنوان آن را بو نکنید، چرا که امکان ایجاد بیماری‌های تنفسی از این طریق بسیار بالاست.
راهنمای جلوگیری از کپکهای غذایی رایج
چند روش برای جلوگیری از کپک زدن مواد غذایی وجود دارد که اولین آن تمیز نگه داشتن یخچال شماست، چرا که هاگ‌ها از طریق غذاهای کپک‌زده می‌توانند سایر مواد غذایی سالم را نیز آلوده کنند. در زیر به چند نکته مهم برای جلوگیری از رشد کپک در مواد غذایی اشاره شده است:
- فضای یخچال خود را مرتباً تمیز نگه دارید و هر چند ماه یکبار کل یخچال و فریزر خود را کاملا نظافت کنید.
- ابزارهایی را که از آنها برای نظافت استفاده می‌کنید ضدعفونی کرده و تمیز نگه دارید.
- اجازه ندهید غذاها فاسد شوند و در کمترین زمان ممکن آنها را مصرف کنید.
- اگر قصد استفاده از مواد غذایی را در آینده نزدیک ندارید، آنها را در فریزر قرار دهید.
- غذاهای فاسد شدنی را در جای سرد و خشک نگهداری کنید.
حالا چند روش برای جلوگیری از کپک زدن موادغذایی‌ای که بیشتر از همه استفاده می‌کنیم:
- یک لایه روغن روی سطح رب گوجه‌فرنگی بمالید تا عمل اکسیژن‌رسانی متوقف شده و دیگر کپک نزند.
- برای خودداری از کپک زدن چای، قهوه و ادویه‌جات حتما آنها را در جای خشک و خنگ قرار بدهید.
- برای پیشگیری از کپک آبغوره و سرکه بهترین راه این است که تمام بطری را از این مایعات پر کنید و فضای خالی برای کپکها باقی نگذارید.
- در صورت امکان هفته‌ای یک بار و یا ماهی یک بار یخچال و فریزر خود را کاملا تمیز کنید. زیرا کثیفی یخچال و فریزر از دلایل عمده فساد مواد غذایی است.
نان‌ها
کپک‌هایی که روی نان رشد می‌کنند صرفا در سطح باقی نمی‌مانند بلکه قابلیت این را دارند که ریشه بزنند و تمام بافت نان را فاسد کنند. در نتیجه اگر نان کپک‌زده را مصرف کنید ممکن است دچار بیماری‌های گوارشی شوید. کپکهای مشابه روی پاســتا و غلات پخته شــده نیز ممکن هستند و در صورت کپک‌زدگی، باید دور ریخته شــوند، چرا که امکان دارد کپک تمام این مواد غذایی را هم آلوده کند.
انواع میوه
با توجه به اینکه میوه‌ها پس از چیده شدن از خود گاز دی‌اکسیدکربن و اتیلن متصاعد می‌کنند، وقتی آنها را در یخچال قرار می‌دهید افزایش این دو گاز در محیط یخچال را بدنبال خواهد داشت. در نتیجه، افزایش حرارت و رطوبتی که اتفاق می‌افتد باعث رسیدن بیش از اندازه میوه و کپک زدن آن می‌شود. کپکهای روی میوه بیماری‌زا هستند و حتی اگر آنها را بشویید یا قسمت کپک‌زده را جدا کنید هم خوردن آن میوه توصیه نمی‌شود. بنابراین در صورت کپک‌زدگی، همه میوه را دور بیندازید.
ادویه‌ها
برای جلوگیری از کپک‌زدگی ادویه آن را در جای خشک و خنک قرار بدهید. بعضی از انواع کپکهای ادویه‌جات قادر به تولید مایکوتوکسین نیز هستند. در هر صورت، اگر ادویه کپک زده باشد باید آن را دور ریخت زیرا غیرقابل استفاده است.
حبوبات و مغزها
کپک‌هایی که روی مغزهای خوراکی و به خصوص پسته رشد می‌کنند، اغلب سموم خطرناک مایکوتوکسین تولید می‌کنند. بنابراین، همیشه مغزهای کپک‌زده را از سایرین جدا کنید و علاوه بر این اگر پسته یا هر نوع مغزیجات دیگری طعم تلخی دارد آن را دور بریزید.
لبنیات
با توجه به اینکه انواع لبنیات (مانند شیر، ماســت، پنیر خامه‌ای و پنیرهای نرم) محیط مرطوبی دارند، در صورت آلودگی به کپک امکان گسترش سریع آن وجود دارد. اگر پنیر سفت و سختی دارید که کپک زده است، می‌توانید چند سانتیمتر از اطراف و زیر قسمت کپکی را برش بزنید و باقی پنیر را مصرف کنید. همچنین بهتر است آن را در بسته یا ظرف تمیز جدیدی نگهداری کنید.
در صورت کپک زدن کره از مصرف آن جدا خودداری کنید. با توجه به اینکه کپک، کره را تجزیه و اکسید می‌کند مصرف آن می‌تواند حتی خطر سکته را به دنبال داشته باشد. بنابراین تمامی کره کپک زده را دور بیندازید.
گوشت
گوشت، مرغ، سوسیس و کالباس رطوبت بالایی دارند و اگر کپک بزنند آلودگی ممکن است به عمقشان هم نفوذ کند. بنابراین، چون همراه با کپک، امکان رشــد باکتری‌های دیگر نیز وجود دارد، باید دور ریخته شــوند.
انواع مربا
اگر مربا، ژله و ســایر چاشنی‌های شیرین دچار کپک‌زدگی شوند، برداشتن قسمت کپک زده و اســتفاده از بقیه آن کار درستی نیست، چرا که امکان دارد در این خوراکی‌ها مایکوتوکســین تولید شده باشد.
اما اگر رب گوجه‌فرنگی کپک زد، می‌توانید بخش کپک‌زده را (حداقل تا عمق دو سانتیمتر) جدا کرده و مابقی را مصرف کنید.
نوشیدنی‌ها
با توه به ماهیت مرطوب آب و سایر نوشیدنی‌ها اگر ذره‌ای کپک در آنها مشاهده شود باید کل نوشیدنی را دور بریزید.
اگر غذای کپک زده بخوریم چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر تصادفا غذایی کپکی را خوردید، قبل از اینکه هراسان شوید و بخواهید خودتان را دوان دوان به دستشویی برسانید تا عق بزنید یا زبان و دهان خود را با مایعی بشویید صبر کنید! بسیار بعید است که خوردن کپک باعث فوت کسی شده باشد. در واقع، تا زمانی که سیستم ایمنی سالمی داشته باشید، می‌توانید کپک را هم مانند هر غذای دیگری هضم کنید.
خوردن کپک‌هایی که روی غذاهای خاصی از جمله ژامبون و پنیرهایی مانند بری و کممبر رشد می‌کنند کاملاً بی‌خطر است. اما در مورد کپکهای سبز یا سفید مبهم که بدون اعلام قبلی روی میوه‌ها، سبزیجات، نان و محصولات لبنی ظاهر می‌شوند، چطور؟ ممکن است پس از خوردن تصادفی این کپکها احساس تهوع داشته باشید، اما به احتمال زیاد تهوع شما به دلیل طعم بد کپک است، نه به دلیل وجود سم خاصی در آن. قبل از با عجله تماس گرفتن با پزشک منتظر بمانید و ببینید آیا علائم شما فراتر از حالت تهوع است یا خیر؟ چون معده محیطی است که، در بیشتر موارد، بیشتر باکتری‌ها و قارچ‌ها داخلش زنده نمی‌مانند.
اما اگر از خوردن غذای کپک زده حسابی بیمار شدید چه؟ در این موارد نادر، حتما مقادیر زیادی غذای کپکی مصرف کرده‌اید. اگر این اتفاق غیرممکن افتاد و علائمی شامل حالت تهوع و استفراغ مداوم بهتان دست داد، حتماً به مراکز درمانی و پزشک مراجعه کنید تا داروی ضد تهوع و اسهال و سرم دریافت کنید. در برخی موارد، افراد نسبت به کپکهای خاصی واکنش‌های آلرژیک دارند که باعث مشکلات تنفسی است. اما نگران نباشید، معمولا این مشکلات موقتی هستند و به راحتی درمان می‌شوند.
سخن پایانی
در این مقاله راجع به انواع کپک و بخصوص کپکهای غذایی صحبت کردیم. کپکها را تقریبا در جای‌جای طبیعت می‌توان یافت، اما تنها زمانی مشکل‌ساز خواهند بود که روی مواد غذایی پدیدار شوند. دو نوع از خطرناک‌ترین کپکها یکی مایکوتوکسین و دیگری آفلاتوکسین است که راه‌هایی برای مقابله با رشد آنها ارائه شد.
در عین حال از فواید و کاربرد کپکها و خانواده آنها مانند مخمرها در تهیه انواع خوراکی‌ها از زمان قدیم تا امروز نیز صحبت کردیم. دلایل ایجاد کپک و راه‌های جلوگیری از شکل‌گیری کپکها را گفتیم و راهنمایی‌های کاربردی برای مقابله با ایجاد کپک در انواع مواد غذایی رایج را مطرح کردیم.
اگر به طور اتفاقی غذای کپک‌زده خوردید جای نگرانی نیست، زیرا به احتمال زیاد معده شما توان هضم آن را دارد. در مورد عواقب خوردن کپک و اتفاقاتی که ممکن است بیفتد مطالبی گفته شد. در مجموع به خاطر داشته باشید که باید از استفاده هرگونه ماده غذایی کپک‌زده خودداری کنید، به خصوص اگر سابقه حساسیت به کپک داشته باشید.
سوالات رایج
کپک در چه دمایی از بین می‌رود؟
اکثر مخمرها و کپکها به حرارت حساس هستند و با عملیات حرارتی در دمای ۱۶۰-۱۴۰ درجه فارنهایت (۷۱-۶۰ درجه سانتیگراد) از بین می‌روند. با این حال، برخی کپکها هاگ‌های مقاوم در برابر حرارت می‌سازند و حتی در ترشیجات هم جان سالم به در می‌برند.
آیا خوردن غذاهای کپک زده خطر مرگ به همراه دارد؟
پاسخ کوتاه این است که خیر، احتمالاً از خوردن کپک نمی‌میرید. بلکه آن را مانند هر غذای دیگری هضم خواهید کرد. تا زمانی که سیستم ایمنی نسبتاً سالمی داشته باشید نهایت چیزی که تجربه خواهید کرد حالت تهوع یا اسهال است.
غذاهایی که در صورت کپک زدن قابل خوردن نیستند کدامند؟
مصرف میوه‌ها و سبزیجات نرم مانند خیار، هلو و گوجه‌فرنگی در صورت کپک زدن ممنوع است. همچنین تمام انواع گوشت‌ها، لبنیات و نیز نوشیدنی‌ها در صورت کپک زدن باید دور ریخته شوند. در این خوراکی‌ها به دلیل داشتن رطوبت بالا کپک به راحتی به عمق نفوذ می‌کند.
