آرد سمولینا چیست و از کجا بخریم؟ – از خواص تا استفاده و کاربردها

سمولینا یکی از آن کلماتی است که خیلی شیک‌تر از آنچه که است به نظر می‌رسد اما واقعا سمولینا و آرد سمولینا چیست؟ احتمالا اگر از علاقه‌مندان ماکارونی باشید قطعا کلمه سمولینا و آرد سمولینا را حتما شنیده‌اید. اما اگر قبلا در مورد آن نشنیده‌اید، نگران نباشید! ما تمام اطلاعاتی را که باید در مورد سمولینا بدانید جمع‌آوری کرده‌ایم. در ادامه این مقاله با هم بررسی می‌کنیم که آرد سمولینا چیست، چه زمانی باید از آن استفاده کرد و حتی در صورت نیاز چگونه آن را جایگزین کرد.

آرد سمولینا چیست ؟

سمولینا که به آن آرد ماکارونی هم گفته می‌شود، نوعی آرد است که از گندم دوروم تهیه می‌‌شود. البته مطمئنا شما با آرد و نان آشنا هستید، اما نکته مهم این است که آرد انواع مختلفی دارد و ۸۰ درصد یا بیشر از کل برداشت گندم جهان به آرد تبدیل می‌شود، از همین رو به صورت رایج عموم مردم اصطلاح «آرد» را برابر با همان پودری می‌دانند که از دانه گندم تهیه می‌شود؛ این درحالی‌است که ما انواع بسیار متنوعی از آرد داریم و نمی‌توان آرد را فقط به آردی که از آن نان تهیه می‌شود و عموم می‌شناسند محدود دانست.

اما سمولینا از گونه‌ای گندم به نام گندم دوروم تهیه می‌شود که با نام‌های دیگری از جمله گندم پاستا و گندم ماکارونی هم معروف است. گندم دوروم عمدتا در خاورمیانه رشد می‌کند و حدود ۵ تا ۸ درصد از کل میزان گندم کشت شده جهان را تشکیل می‌دهد.

اگر به خواربارفروشی‌های محلتان مراجعه کنید احتمالا درست در کنار آرد همه منظوره می‌توانید آرد سمولینا را هم پیدا کنید، فقط نکته و به عبارتی تفاوت اصلی این است که سمولینا کمی درشت‌تر از آرد سنتی است و حتی تیره‌تر و طلایی‌تر به نظر می‌رسد. البته خوب است همین جا به این نکته هم اشاره کنیم که شکل ظاهری آرد سمولینا به گونه‌های مختلف گندمی که از آن تهیه می‌شود بستگی دارد و ظاهر آرد همیشه نشان از نوع خاصی از گندم نیست.

یکی دیگر از تفاوت‌های بارز سمولینا و آرد گندم معمولی این است که سمولینا می‌تواند عطر خاکی‌تری نسبت به آرد گندم معمولی داشته باشد اما به احتمال زیاد تا زمانی که به خانه نرسیده‌اید متوجه آن عطر نخواهید شد.

طرز استفاده و کاربرد آرد سمولینا چیست ؟

حالا که متوجه شدید آرد سمولینا چیست، نوبت به آشنایی با کاربرد آرد سمولینا و طرز استفاده آن است. به طور کلی سمولینا بیشتر در ایتالیا استفاده می‌شود و به همین دلیل است که مردم از آن به عنوان آرد ماکارونی یا گندم ماکارونی هم یاد می‌کنند، چون اولین کاربرد سمولینا در تهیه پاستا یا ماکارونی است و به طور کلی می‌توان گفت بخشی از خواص ماکارونی به آرد سمولینا برمی‌گردد البته اگر ماکارونی با آرد سمولینا تهیه شده باشد نه با دیگر انواع آرد.

دلیل اصلی این‌که مردم ترجیح می‌دهند ماکارونی با آرد سمولینا خریداری کنند این است که سمولینا گلوتن بسیار بالایی دارد و همین گلوتن به حفظ شکل پاستا در طول پخت کمک می‌کند. اگر نمی‌دانید گلوتن چیست، می‌توانید به مطلبی که در همین رابطه در کتاب کاله منتشر شده است و به صورت کامل این موضوع را توضیح داده است، مراجعه کنید

کاربردهای آرد سمولینا در دنیا

در ادامه به مرسوم‌ترین کاربردهای آرد سمولینا در دنیا می‌پردازیم.

• یکی دیگر از کاربردهای سمولینا که بیشتر در نیجریه مرسوم است، مخلوط کردن آن با آب و استفاده از آن در سوپ یا خورش است.
• کوسکوس نام یکی دیگر از غذاهایی است که در بخش‌هایی از آفریقا و سایر نقاط جهان با آرد سمولینا درست می‌شود.
• در کشورهای اروپایی از سمولینا برای تهیه پودینگ‌های شیرین هم استفاده می‌شود و حتی با آن نوعی فرنی تهیه می‌شود. هر چند طزر تهیه فرنی، انواع مختلفی دارد و این تنها یکی از روش‌های آن است.
• اگر با طرز تهیه ملوماکرونا، نوعی شیرینی کریسمس یونانی و همین‌طور طرز تهیه راویولی آشنا باشید، حتما مطلع هستید که در آن‌ها هم عمدتا از آرد سمولینا استفاده می‌شود.

با وجود تمام کاربردهای سمولینا که تا اینجا به آنها اشاره کردیم، اصلی‌ترین کاربرد سمولینا به تهیه ماکارونی برمی‌گردد و خب، چون ماکارونی یا همان پاستا غذای اصلی ایتالیا و مناطق اطراف آن است، می‌توان گفت سمولینا ایتالیایی است.

شاید تا به حال از خود پرسیده باشید که چرا پاستا معمولا زرد رنگ است؟ در پاسخ به این سوال همان‌طور که بالا هم اشاره کردیم باید بگوییم زردی پاستا به رنگ طلایی آرد سمولینا مربوط است.

انواع دیگر آرد سمولینا چیست ؟

واقعیت این است که داستان سمولینا و دسته‌بندی انواع آن کمی گیج‌کننده است. چون کافی است نیت کنید برای خرید سمولینا به مغازه یا مرکز خرید شهرتان بروید، آنقدر در قفسه‌های مواد غذایی با انواع مختلف محصولات دیگر مثل بلغور ذرت یا بلغور برنج که روی همه آنها نوشته شده سمولینا هستند روبرو می‌شوید که احتمالا از خریدش صرف نظر خواهید کرد.

واقعیت این است که اکثر بسته‌های بلغور ذرت یا برنجی که در مغازه‌ها موجودند و رویشان نوشته سمولینا، اصلا سمولینا نیستند و فقط به این خاطر که اینها هم درست مثل سمولینا در دسته آردهای درشت دانه در مقایسه با آردهای دانه‌ریز قرار می‌گیرند، این برچسب را دارند.

با این حال، اگر سمولینا واقعا همان‌چیزی است که نیاز دارید، بهتر است از مشابه‌های آن اجتناب کنید؛ اگرچه در کل، آردهای دانه درشت خواص خاصی در پخت دارند اما قدرت واقعی سمولینا نسبت به دیگر آردها به محتوای بالای گلوتن و پروتئین آن برمی‌گردد. پس فقط به دنبال سمولینا دوروم باشید.

فواید و خطرات سلامتی سمولینا

خب حالا که دقیق می‌دانید آرد سمولینا چیست و انواع آن چیست؟ نوبت به آن می‌رسد که با خواص و خطرات احتمالی مصرف این آرد هم آشنا شوید. برای این که خواص و فواید و البته خطرات سمولینا را بررسی کنیم ابتدا، باز هم این مورد را یادآوری می‌کنیم که سمولینا نوعی آرد محبوب است که در غذاهای بسیاری از جمله ماکارونی، کوسکوس، بلغور، رشته فرنگی و بسیاری از دسرها و نان‌ها رد پایش را می‌توانید پیدا کنید و حتی در برخی از مناطق جنوب آسیا به آن سوجی می‌گویند. اما اگر بدن شما نسبت به آن حساسیت داشته باشد هیچ‌کدام از غذاها و مواد غذایی که با این ماده غذایی تهیه می‌شود دیگر برایتان لذت‌بخش و جذاب نخواهند بود. پس سمولینا همان‌قدر که پرخاصیت است، می‌تواند برای عده‌ای خطرناک باشد. بیماری سلیاک، که نوعی از بیماری عدم تحمل گلوتن یا آلرژی به گندم است، یکی از مواردی است که اگر به آن مبتلا هستید باید نسبت به مصرف سمولینا گوش به زنگ باشید.

از سوی دیگر خوب است این را هم به خاطر داشته باشید که سمولینا کمی کربوهیدرات بالایی دارد، بنابراین اگر مراقب مصرف کربوهیدرات خود هستید، در خوردن مواد غذایی حاوی آرد سمولینا زیاده‌روی نکنید!

خواص آرد سمولینا چیست؟

برای بررسی خواص آرد سمولینا باید ابتدا ارزش غذایی آن را بررسی کنیم، اما به طور کلی می‌توانیم بگوییم داشتن سلنیوم که یک آنتی اکسیدان برای جلوگیری از بیماری قلبی است، یکی از فواید سمولینا به شمار می‌آید.

سمولینا سرشار از فولات

فولات یک ویتامین B است که وقتی به عنوان مکمل مصرف یا به غذا اضافه می‌شود، به عنوان اسید فولیک هم شناخته می‌شود. آرد سمولینا سرشار از فولات است، طوری‌که یک فنجان سمولینا چیزی حدود سه‌چهارم فولات مورد نیاز بدن در روز را تامین می‌کند.

فولات در دوران بارداری برای رشد سالم کودک شما مهم است چون به جلوگیری از ایجاد مشکلات عصبی مانند اسپینا بیفیدا که شکاف مادرزاد مهره‌های ستون فقرات است، کمک می‌کند. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می‌کند که زنان باردار علاوه بر خوردن غذاهای غنی از فولات، روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند.

آرد سمولینا سرشار از پروتئین

هر سلول در بدن شما حاوی پروتئین است و پروتئین هم از اسیدهای آمینه ساخته می‌شود. بدن شما آمینو اسیدهای زیادی می‌سازد، اما ۹ مورد از آنها باید از غذایی که می‌خورید تامین شود. ‌آرد سمولینا یکی از غذاهای مناسب برای تامین پروتیئن مورد نیاز بدنتان است.

سمولینا سرشار از آهن

اگر اخیرا احساس خستگی می‌‎کنید، ممکن است کمبود آهن داشته باشید. نداشتن آهن کافی در بدن یکی از دلایل کم‌خونی است که در صورت کمبود گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود و درمان آن وابسته به مصرف آهن مورد نیاز خون است.

بدن شما از غذاهایی که می‌خورید آهن دریافت می‌کند. مردان به ۸ میلی‌گرم آهن در روز و زنان به ۱۸ میلی‌گرم آهن در روز نیاز دارند. اگر باردار هستید، این عدد به ۲۷ میلی‌گرم باید برسد.

از آنجایی که بلغور گندم دوروم از نوع گیاهی است، آهن موجود در آن از نوع غیرهم است. (کلیه مواد غذایی دو نوع آهن دارند که یکی «هم» است که در گوشت و منابع حیوانی وجود دارد و یکی هم آهن «غیرهم» است که فقط در منابع گیاهی موجود است.) بدن شما این نوع آهن را مانند آهن هم که در گوشت، مرغ و غذاهای دریایی یافت می‌شود، جذب نمی‌کند اما می‌توانید با خوردن سمولینا در کنار غذاهای غنی از ویتامین C، میزان جذب آهن غیرهم را افزایش دهید.

سمولینا، آردی با شاخص گلیسمی پایین و مناسب افراد دیابتی

شاخص گلیسمی معیاری است که نشان می‌دهد بدن شما با چه سرعتی می‌تواند غذا را هضم و آن را به قند خون تبدیل کند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که خوردن غذاهایی که شاخص گلیسمی پایین‌تری دارند ممکن است به افراد مبتلا به دیابت کمک کند. شاخص گلیسمی پاستا تهیه شده از بلغور گندم دوروم بسیار کمتر از ماکارونی تهیه شده از گندم معمولی است.

ارزش غذایی یک پیمانه آرد سمولینا	میزان
کالری	۶۰۱
پروتئین	۲۱.۲ گرم
چربی	۱.۷۵ گرم
فیبر	۶.۵۱ گرم
آهن	۷.۲۸ گرم
فولات	۳۰۶ میکروگرم

جایگزین های آرد سمولینا

در زیر لیستی از انواع مختلف آردهایی که می‌توان به عنوان جایگزین آرد سمولینا استفاده کرد، آورده شده است.

1. آرد دوروم : این آرد بهترین گزینه برای تهیه پاستا، رشته فرنگی، کوسکوس و نان است.
2. آرد همه منظوره : این آرد بهترین گزینه برای پخت پنکیک، کلوچه، پخت وافل و پاستا است.
3. آرد آلمانی یا Spelt : بهترین گزینه برای تهیه نان، کلوچه و وافل است.
4. آرد کاموت یا آرد خراسان : این آرد یکی از بهترین گزینه‌های برای تهیه نان و کلوچه است.
5. آرد برنج : این آرد بهترین آرد برای تهیه پاستا، رشته فرنگی و غلیظ کردن سوپ و خورش است. همچنین از این آرد می‌توان برای تهیه فرنی با آرد برنج و تهیه انواع کیک و شیرینی هم استفاده کرد.
6. آرد کینوا : از آرد کینوا برای تهیه پاستا و کوکی استفاده می‌شود و این آرد بدون گلوتن است.
7. آرد گاربانزو یا آرد نخود : از این آرد برای پاستا یا محصولات نانوایی بدون گلوتن استفاده می‌شود.
8. بلغور ذرت : این آرد از لحاظ ساختاری، شباهتی زیادی به بافت سمولینا دارد اما طعم ذرتش بسیار بالاست. این آرد هم از انواع بدون گلوتن است بنابراین اگر به گلوتن حساسیت دارید از این آرد هم می‌توانید به راحتی استفاده کنید.

آیا سمولینا فاقد گلوتن است؟

جواب کوتاه به این سوال، نه است. گلوتن نوعی پروتئین است و حدود ۸۰ درصد پروتئین گندم را گلوتن تشکیل می‌دهد.

از آنجایی که آرد سمولینا رنگ خود را از دانه‌های گندم دوروم طلایی می‌گیرد، ممکن است آن را با آرد ذرت اشتباه بگیرید. اما سمولینا بدون گلوتن نیست و به همین دلیل، برای افراد مبتلا به بیماری‌های مرتبط با گلوتن و گندم مصرف سمولینا خوب نیست.

آرد سمولینا را از کجا بخریم؟

حالا که کامل می‌دانید آرد سمولینا چیست احتمالا برایتان سوال شده که آرد سمولینا را از کجا می‌توان خرید؟ باید به شما بگوییم این آرد چون هنوز خیلی در کشور ما جا نیافتاده است کمیاب است. اما به صورت کلی آرد سمولینا را می‌توانید از برخی فروشگاه‌های لوازم قنادی و قنادی‌ها خریداری کنید.

برخی از سوالات رایج در مورد آرد سمولینا

در ادامه به برخی از پرسش‌های رایجی که معمولا در مورد آرد سمولینا وجود دارد، پاسخ داده‌ایم که می‌توانید آن‌ها را مطالعه کنید: