با فرا رسیدن فصل سرما و شیوع آنفلوانزا، کارشناسان بهداشت هشدار میدهند که ابتلا به بیماریهای تنفسی دیگر همچون آنفلوانزا همراه با کرونا افزایش پیدا خواهد کرد و خطر ابتلا به هر دو این بیماریها بیشتر میشود. برخلاف بیماری کرونا، آنفلوانزا بیماری شناخته شدهای است و هر ساله واکسنی ایمن و موثر برای آن تولید میشود. هنوز دانشمندان به ارتباط دقیقی بین بیماری کرونا و واکسن آنفلوانزا پی نبردهاند، ولی تزریق این واکسن باعث میشود از بحرانی که همزمانی این دو بیماری ایجاد میکند، جلوگیری شود. افراد مسن و کسانی که بیماری زمینهای دارند، بیشتر مستعد ابتلا به کرونا و آنفولانزا هستند. ابتلا به آنفلوانزا در کودکان هم شایع است و این بیماری به راحتی در مدارس گسترش مییابد. به گفته متخصصان هرچه افراد بیشتری از گروههای سنی مختلف واکسینه شوند، خطر آسیبپذیری از این بیماری برای آنها کمتر خواهد شد. در ادامه همراه باشید تا درباره کرونا و واکسن آنفولانزا بیشتر به شما بگوییم.
به گفته چارلز چیو (Charles Chiu)، متخصص بیماریهای عفونی در UC سانفرانسیسکو، از دسامبر تا فوریه (آذر تا اسفند) اوج شیوع بیماری آنفلوانزا است و احتمال دارد ۴۰ تا ۵۰ میلیون آمریکایی در این مدت به آنفلوانزا مبتلا شوند که ۸۰۰ هزار نفر از آنها نیاز خواهند داشت تا در بیمارستان بستری شوند.
او در ادامه اشاره میکند: «در این فصل خطر ابتلا همزمان به آنفلوانزا و کرونا بیشتر است. حتی شیوع آنفلوانزا خفیف همزمان با کرونا میتواند بیمارستانها را تحت فشار قرار دهد.»
میزان مرگومیر ناشی از آنفلوانزا کمتر از ۱/۰ درصد و تقریبا ۱۰ برابر کمتر از کرونا است (این درصد برای کرونا نیم تا یک درصد تخمین زده شده است). سالانه ۳۰ تا۶۰ هزار آمریکایی بر اثر ابتلا به آنفلوانزا میمیرند.
جورج رادرفورد (George Rutherford)، دکتر اپیدمیولوژی میگوید: «آنفلوانزا بیماری خطرناکی است، سابقه این بیماری به قرنهای پیش برمیگردد و واکسنهای موثری برای آن تولید شده است. به همین دلیل نباید بخشهای ICU با افرادی پر شود که واکسن آنفلوانزا نزدهاند.»
زمان انجام واکسیناسیون در اوایل فصل شیوع آنفلوانزا یعنی پاییز است. جاش آدلر (Josh Adler)، رئیس بخش بالینی بهداشت UCSF میگوید: «بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوانزا اواخر سپتامبر (مهر) یا اوایل اکتبر (آبان) است که بدن زمان کافی دارد که خود را در برابر این بیماری ایمن کند.» او همچنین بیان میکند: «یکبار تزریق واکسن آنفلوانزا برای حفظ ایمنی بدن در کل فصل سرما و شیوع این بیماری کافی است.»
خطر پر شدن ظرفیت بیمارستانها
میزان اثربخشی واکسن آنفلوانزا میتواند از ۲۰ تا ۶۰ درصد باشد که بستگی دارد دانشمندان تا چه اندازه توانستهاند دلایل اصلی این بیماری را به صورت دقیق پیشبینی کنند. اثربخشی واکسن میتواند بسته به سن و سلامتی هم متفاوت باشد. چیو گفت: «حتی اگر واکسن مانع ابتلا به آنفلوانزا نشود، باعث میشود که در صورت ابتلا به این بیماری، آسیب کمتری به شما وارد شود.»
به گفته رادرفورد، امسال هرگونه کاهشی در ابتلا به آنفلوانزا و شدت این بیماری میتواند بر ظرفیت بیمارستانها اثر بگذارد. بنابراین با توجه به شیوع بیماری کرونا و واکسن آنفلوانزا که برای جلوگیری از این بیماری وجود دارد، تزریق این واکسن در دوران کرونا توصیه میشود.
در بدترین حالت در زمستان امسال بخشهای ICU با بیماران مبتلا به کرونا پر میشوند، بنابراین حتی شیوع آنفلوانزای خفیف میتواند باعث اشباع بیمارستانها شود. در چنین شرایطی ظرفیت برای بیمارانی که بر اثر تصادف یا حمله قلبی به مراقبتهای ویژه نیاز دارند هم کم میشود.
افزایش تقاضا برای آزمایشها
نگرانی دیگر، کمبود ظرفیت آزمایشگاهها و موادی به نام واکنشگر است که برای آزمایشها مورد نیاز است.
چیو میگوید: «آزمایشهایی که ما برای آنفلوانزا استفاده میکنیم در اصل با آزمایشهای کرونا مشابه هستند. این آزمایشها پی سی آر (PCR) نام دارند.»
برای استخراج DNA یا RNA از نمونههای گرفته شده در هر دو آزمایش، به واکنشگرهای یکسانی نیاز است. با توجه به اینکه علائم آنفلوانزا و کرونا مشابه است، احتمال دارد تقاضا برای هر دو آزمایش افزایش یابد و منجر به کمبود مواد واکنشگر برای آزمایشها شود.
ابتلای همزمان به بیماری آنفلوانزا و کرونا
احتمال دارد که همزمان به آنفلوانزا و کرونا مبتلا شوید. بر اساس گفته رادرفورد، آنچه واضح است این است که آنفلوانزا و کرونا هر دو ریه را هدف قرار میدهند.
او همچنین افزود: «اگر یک بیماری به ریهها آسیب بزند و بعد بیماری دوم ظاهر شود، آسیب بیشتری وارد شده و وضع وخیمتر خواهد شد.»
او میگوید: «ابتلا به آنفلوانزا باعث میشود که بدن در معرض عوامل بیماریزا، سریعتر عفونت کند. بسیاری از مرگهای که در سال ۱۹۱۸ با شیوع آنفولازا رخ داد به دلیل ذات الریه استافیلوکوکی (Staphylococcal Pneumonia) بود. در این بیماری عفونتهای زیادی علاوه بر ابتلا به آنفلوانزا در بدن ایجاد میشد.»
بر اساس آماری که مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری (CDD) اعلام کرده است، ۴۹ درصد از آمریکاییها واکسن آنفلوانزا را تزریق کردهاند. این آمار نشاندهنده پیشگیری ۴/۴ میلیون نفر از بیماری، کاهش ۵۸ هزار بستری در بیمارستانها و جلوگیری از مرگ ۳ هزار و ۵۰۰ نفر است.
اگرچه اثر دقیق کرونا و واکسن آنفلوانزا بر هم مشخص نشده است، ولی زدن واکسن آنفلوانزا اقدامی موثر در این دوران خواهد بود.
جالب است بدانید که نیمکره جنوبی آنفلوانزا را زودتر از نیمکره شمالی تجربه میکند، به همین دلیل فعلا در بعضی از کشورها با آنفلوانزای خفیف روبهرو هستیم. دلیل این خفیف بودن اقداماتی مانند فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از ماسک است که برای جلوگیری از کرونا انجام میشود.
چیو اشاره کرد که زمستانهای سردتر به این معنی است که مردم مجبورند در خانههایشان بمانند که در این صورت خطر عفونتهای تنفسی به دلیل نزدیک بودن افراد به هم، بیشتر میشود.
رادرفورد میگوید: «اگر مبتلا به آنفلوانزا باشید، ناقل آن هم خواهید بود. واکسن فرصتی است که ناقل این بیماری نباشید. در این فصل همزمان با شیوع کرونا و واکسن آنفلولانزا که به راحتی در دسترس است، اگر نمیخواهید هر دو بیماری را داشته باشید، حتما واکسن بزنید.»
ارتباط کرونا و واکسن آنفلوانزا چیست؟
فصل سرما و شیوع آنفلوانزا شروع شده است و امسال علاوه بر آنفلوانزا با بحران کرونا هم روبهرو هستیم. بنابراین باید در مورد ارتباط کرونا و واکسن آنفلوانزا بیشتر بدانیم. در ادامه دکتر الیزابت فرنزل که وظیفه مدیریت برنامه واکسیناسیون آنفلوانزای کارمندان مرکز سرطان ام دی اندرسون (MD Anderson) را بر عهده دارد به سوالات متداول درباره کرونا و واکسن آنفولانزا پاسخ میدهد.
تزریق واکسن آنفلوانزا برای بیماران سرطانی و خانوادههای آنها چقدر اهمیت دارد؟
همیشه باید از بیماری آنفولانزا جلوگیری کرد، اما در حال حاضر که بسیاری از منابع بهداشت و درمانی برای درمان بیماران کرونایی مورد استفاده قرار میگیرند، پیشگیری اهمیت بیشتری پیدا میکند. با کاهش احتمال ابتلا به این بیماری و نیاز به مراقبت پزشکی، شما سهم خود را برای حفظ این منابع محدود انجام میدهید.
آیا تزریق واکسن آنفلوانزا، خطر ابتلا به کووید ۱۹ (COVID 19) را افزایش میدهد؟
نه، این دو بیماری کاملا از هم جدا هستند و ایمنسازی بدن برای یکی از آنها باعث افزایش خطر ابتلای شما به دیگری نخواهد شد.
آیا ارتباطی بین کاهش خطر ابتلا به بیماری کرونا و واکسن آنفلوانزا وجود دارد؟
آنفلوانزا و کرونا بیماریهای متفاوتی هستند و عملکرد هر بیماری با هم فرق میکند. واکسنهای زیادی برای بیماری کرونا در مرحله تولید است، ولی هنوز واکسنی که مورد تایید FDA باشد، وجود ندارد.
آیا یکبار تزریق واکسن آنفلوانزا برای چندین سال کافی است؟
به هیچ وجه نمی توان چنین چیزی را پیشبینی کرد، چرا که ویروس های آنفلوانزا به طور مداوم جهش مییابند. هر سال واکسن آنفلوانزا برای حفاظت افراد در برابر گونههای ویروسی شایع این بیماری طراحی میشود و نمیتوان گفت که این واکسن در سالهای آینده هم کاربرد دارد.
روند تشخیص گونههای ویروسی در ژانویه (دی) هر سال آغاز میشود. با توجه به پژوهشها و دادههایی که در مورد آنفلوانزا از سال قبل وجود دارند، گونههای ویروسی انتخاب شده و فرایند تولید واکسن آغاز میشود.


واکسن آنفلوانزای چهار ظرفیتی چیست و آیا استاندارد است؟
واکسن چهار ظرفیتی یعنی چهار نوع ویروس در یک واکسن خاص وجود دارند که شامل دو ویروس آنفلوانزای A و دو ویروس آنفلوانزای B میشود.
واکسنهای سه ظرفیتی قبلا بیشتر شایع بودند. آنها شامل دو گونهی ویروسی از آنفلوانزای A و یک گونهی ویروسی از آنفلوانزای B بودند. در حال حاضر اکثر واکسنها به صورت چهار ظرفیتی تولید میشوند که از هر نوع آنفلوانزا دو ویروس را دارند.
واکسن آنفلوانزا به اندازه کافی در دسترس خواهد بود؟ منابعی که برای ساخت واکسن آنفلوانزا استفاده میشوند در واکسن کرونا هم مورد استفاده قرار می گیرند؟
هیچ کمبودی را نمیتوان در واکسن آنفلوانزا پیشبینی کرد. شرکتهای خصوصی مختلفی واکسن آنفلوانزا را تولید میکنند و تولید این واکسن هر سال در بهار آغاز میشود. فقط در سال گذشته، حدود ۱۷۴ میلیون واکسن آنفلوانزا توزیع شده است. اما واکسن مربوط به بیماری کرونا هنوز در مرحله تحقیق و توسعه است.
اگر واکسن ویروس کرونا موجود شد، تزریق هر دو واکسن خطرناک است؟
واکسن کووید ۱۹ هنوز در مرحله تولید است، بنابراین خیلی زود است که در مورد آن اظهار نظر کنیم. همه واکسنها قبل از توزیع از نظر ایمنی و سلامت آزمایش میشوند. در مورد واکسن کووید ۱۹ هم این روال برقرار است. اثرات واکسن کرونا و واکسن آنفلوانزا قبل از توزیع بر یکدیگر مورد آزمایش قرار میگیرند.
بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوانزا چه موقعی است؟
بهترین زمان برای واکسینه شدن زمانی است که به فصل شیوع این بیماری نزدیک میشویم. سپتامبر و اکتبر (مهر و آبان) زمان مناسبی برای تزریق واکسن آنفلوانزا است و تا زمانی که ویروسهای آنفلوانزا در گردش هستند، تزریق واکسن آنفلوانزا برای حفظ سلامتی موثر است.
چرا زدن واکسن آنفلوانزا در بحران کرونا اهمیت دارد؟
حفاظت از خود و خانوده در برابر آنفلوانزا در این زمان بسیار مهم است، چرا که اگر بیمار شوید و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید، احتمال حضور در کنار افراد مبتلا به کرونا بسیار بیشتر میشود.
همچنین کاهش فشار ناشی از بیماری آنفلوانزا و سایر عفونتهای تنفسی روی سیستم مراقبتهای بهداشتی باعث حفظ منابع کمیابی میشود که برای درمان مبتلایان وجود دارد.
کلام آخر
همانطور که اشاره کردیم شاید ارتباط مستقیمی بین کرونا و واکسن آنفلوانزا وجود نداشته باشد، اما بدون شک زدن واکسن آنفلونزا به ویژه برای گروههای حساس میتواند مفید باشد و خطر ابتلا به بیماریهای عفونی را کاهش دهد.