سمنو یکی از هفت قلمی است که در سفره هفت سین نوروز قرار می‌گیرد. با این حال، می‌توان آن را در هر زمانی درست کرد و خورد. شیرینی آن کاملا طبیعی است و از گندم حاصل می‌شود، اما برخی ترجیح می‌دهند شکر بیشتری اضافه کنند. قبلا روش پخت سمنو با آرد را مرور کرده بودیم و در ادامه طرز تهیه سمنو بدون آرد و با برنج را بررسی می‌کنیم.
مواد لازم برای تهیه سمنو بدون آرد
- گندم ۵۰۰ گرم
- آرد برنج ۴۰۰-۵۰۰ گرم
- بادام و گردو به مقدار لازم
طرز تهیه سمنو بدون آرد
۱. خیساندن گندم و رویش جوانه
در اولین مرحله از طرز تهیه سمنو بدون آرد باید ابتدا، گندم مورد نیاز را بعد از پاک کردن در آب سرد بشویید و بگذارید گندم به مدت دو یا سه روز در آب بماند تا جوانه بزند. فقط در طی این مدت هر روز آبش را عوض کنید.
اکنون که گندم جوانه زده آن را داخل صافی بریزید تا آبش کامل کشیده شود سپس گندم‌های جوانه زده را در یک پارچه نم‌دار و تمیز قرار دهید و هر روز کمی آب روی پارچه بپاشید در حدی که پارچه و جوانه‌های گندم نم داشته باشند. این کار را تا زمانی انجام دهید که ریشه گندم که سبز رنگ است دیده شود. بعد ریشه گندم را روی یک ظرف بریزید و یک پارچه رویش بیاندازید تا کاملا گندم‌ها را بپوشاند. به گندم‌ها زمان دهید تا ساقه سفید رنگشان در آید. وقتی ساقه سفید را دیدید زمان آن رسیده جوانه‌های گندم را خوب بشویید و بعد با چرخ گوشت یا مخلوط‌کنی که مقداری آب ریخته‌اید، دو بار چرخ کنید.
۲. گرفتن شیره جوانه گندم
در این مرحله جوانه گندم چرخ کرده را داخل صافی بگذارید و رویش ۱۶ تا ۱۸ لیوان آب بریزید بعد خوب فشار دهید تا شیره جوانه گندم خارج شود. این کار را با تفاله‌ها هم انجام دهید تا کاملا همه شیره جوانه گندم را بکشید. یعنی بعد از این که یک بار شیره اولیه جوانه گندم را گرفتید مجدد روی تفاله جوانه گندم حدود ۸ لیوان آب بریزید و باز با دست فشار دهید تا شیره نهایی خارج شود.
نکته: گندم جوانه زده را خوب بشویید تا بوی آن از بین برود.
۳. پخت سمنو
اکنون زمان آن رسیده که سمنو را بپزید برای این کار شیره جوانه گندم و برنج را که خوب له کرده‌اید و به شکل آرد در آورده‌اید، در ظرف مناسب بریزید و روی گاز بگذارید و مدام هم بزنید تا جوش بیاید بعد که محتوای داخل قابلمه جوش آمد شعله را کم کنید و مدام آن را هم بزنید تا آب سمنوی بدون آرد شما کامل بخار شود. وقتی خوب سمنو بعد از حدود ۳-۴ ساعت پخت بادام را به آن اضافه کنید و بگذارید کمی نرم شوند. در نهایت شعله گاز را خاموش کنید و سمنو را در ظرف مناسب سرو بریزید و با خلال بادام و پسته و پودر نارگیل تزیین کنید. نوش جان!
نکات تکمیلی برای تهیه سمنو
در باور عمومی تهیه و پخت سمنو کاری است دسته‌جمعی که معمولا در قدیم در مراسم مذهبی خاص توسط افراد خاص انجام می‌شده است اما این روزها تهیه سمنو در منزل هم کار روتینی است. اما بهتر است برای تهیه سمنو به نکات و فوت‌وفن‌های آن بیشتر دقت کنید.
نکات کلی برای تهیه جوانه گندم سمنو
ماده اصلی تهیه سمنو، جوانه گندم است پس درست کردن آن بسیار مهم است. برای تهیه جوانه گندم باید درست روش تهیه سبزه سفره هفت سین را طی کنید اما باید حواستان باشد که گندم بو نگیرد. البته گندم بعد از خیساندن در آب کمی تغییر بو می‌دهد که طبیعی است اما برای رفع آن بو باید حتما قبل از استفاده از جوانه گندم آن را خوب بشویید.
یک کیلو گندم چقدر سمنو می‌دهد؟
یکی از سوالات مهم در تهیه سمنو این است که با یک کیلوگرم گندم چقدر سمنو می‌توان تهیه کرد. نکته مهم این است که بسته به میزان آرد میزان سمنو متفاوت خواهد بود اما اگر برای تهیه سمنو دو کیلو آرد هم استفاده کنید حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم سمنو خواهید داشت.
روش‌های مختلف پخت سمنو
در طرز تهیه سمنو علاوه بر جوانه گندم باید از آرد هم استفاده کنید. معمولا در بیشتر موارد آرد گندم استفاده می‌شود اما می‌توانید سمنو را با آرد جوانه گندم و آرد برنج هم تهیه کنید.
طرز تهیه سمنو فوری
یکی از روش‌های تهیه سمنو پخت فوری آن است برای این کار مرحله تهیه جوانه گندم حذف می‌شود و به جای آن از آرد جوانه گندم باید استفاده کنید معمولا در این حالت از شیره انگور هم استفاده می‌شود.
طرز تهیه سمنو لاهیجان
در سمنوی لاهیجان از آرد استفاده نمی‌شود و معمولا از ظروف مسی برای تهیه سمنوی این منطقه استفاده می‌شود.
طرز تهیه سمنو شیرازی
سمنوی شیرازی هم مثل سمنوهای سنتی دیگر است اما ظاهرا در آن آرد بیشتری استفاده می‌شود.
