غذاهایی هستند که اگر روش درست خوردنشان را ندانید یا آنها را اشتباهی قورت بدهید، جلوی نفستان را می‌گیرند، آن را به شماره می‌اندازند یا حتی بدتر از آن، نفستان را برای همیشه قطع می‌کنند. این غذاهای مضر گاهی تا چند قدمی سفره‌تان می‌آیند و اگر با فهرستی که در ادامه مطلب آورده‌ایم آشنا نشوید، جان شما را به‌خطر می‌اندازند.
گذشته از این، سبزیجات و میوه‌هایی مثل سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و انبه هم به دلیل داشتن ترکیبات سمی در قسمتهایی از گیاه، باید با احتیاط خاصی مصرف شوند. درنهایت، حواستان به مغزهای خوشمزه مثل بادام‌زمینی، بادام‌هندی و بادام‌درختی باشد که در شرایط خاصی خطرناک هستند.
با احتیاط به این خوراکی‌ها نزدیک شوید
در این فهرست با میوه‌ها و سبزیجاتی آشنا می‌شویم که سال‌هاست از آنها در تهیه و طبخ غذا و حتی به صورت خام استفاده می‌کنیم، مثلا گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی یا ریواس. اما علاوه بر این‌ها میوه‌های ناشناخته‌تر و بومی‌ای مانند آکی یا انگور کولی هم وجود دارند که اگر طرز صحیح مصرف یا زمان درست مصرفشان را ندانید می‌توانند طیفی از ناخوشی‌ها را در بدن بوجود بیاورند. این مواد غذایی به خودی خود یک غذای مضر نیستند؛ بلکه اگر به اشتباه مصرف شوند، جان شما را به‌خطر می‌اندازند.
جوز هندی
جوز هندی به عنوان نوعی میوه در نظر گرفته می‌شود و بعضی‌ها باور دارند که از جوز هندی می‌توان به عنوان نوعی مخدر استفاده کرد؛ البته برای اینکه چنین اتفاقی بیفتد باید مقدار زیادی جوز هندی بخورید. تازه قبل از اینکه تأثیر مخدر را احساس کنید، حالتان بسیار بد خواهد شد و بیمار می‌شوید.
جوز هندی، روغنی به نام میریستیسین (myristicin) دارد که عامل این اتفاقات است. البته استفاده از مقداری پودر جوزهندی روی کیک و داخل غذا مشکلی ندارد اما استفاده اغراق شده و زیاد از آن، می‌تواند غذای شما را به یکی از غذاهای مضر تبدیل کند.
ریواس
همان سبزی خوشرنگی که در مربا، غذا و پای استفاده می‌شود (و به همین خاطر لقب «گیاه پای» را به آن داده‌اند) یک روی سیاه هم دارد که احتمالا از آن خبر نداشتید: برگ‌های ریواس. شما نباید در پخت نان یا آشپزی از برگ ریواس استفاده کنید، چون حاوی اسید اُکسالیک (oxalic) است.
مصرف اسید اُکسالیک زیاد می‌تواند مرگبار باشد، هرچند اگر بخواهید به حال مرگ بیفتید باید پنج کیلو برگ ریواس بخورید. مصرف مقادیر کوچکی از آن در غذاهایی که با دقت لازم تهیه نشده‌اند، نشانه‌های ناراحتی مثل احساس سوزش در دهان و گلو، حالت تهوع، اسهال، چشم درد، مشکل در تنفس و ادرار قرمز تیره را بوجود می‌آورد. اکسالیک اسید، همچنین سنگ کلیه می‌سازد.
سیب‌زمینی جوانه زده
گاهی اوقات سیب‌زمینی‌هایی که چند وقتی است بدون استفاده مانده‌اند یا آنهایی که در معرض نور زیاد قرار دارند سبز می‌شوند و جوانه می‌زنند. اینجا گلیکوآلکالوئید (Glycoalkaloids- نام دیگر آن سولانین solanine) مقصر است و در صورت مصرف سیب‌زمینی سبز، بدنتان دچار ناراحتی می‌شود.
اگر سیب‌زمینی مورد نظر سبزِ رنگ پریده باشد، اما در عین حال سفت باشد، جوانه نخورده و چروک نشده باشد و بوی سیب‌زمینی بدهد- طوری که بتوانید با استفاده از پوست‌کن قسمت سبز را جدا کنید- استفاده از آن خطری ندارد. با این حال، هرگز سیب‌زمینی سبز، جوانه‌های روی آن یا سیب‌زمینی اطراف جوانه‌ها را نخورید.
همچنین اگر سیب‌زمینی چروک شده باشد یا بوی گندیدگی بدهد، آن را مستقیم داخل سطل زباله بیندازید. پس برای اینکه جانب احتیاط را نگه داشته باشید سیب‌زمینی‌ها را قبل از سبز شدن استفاده کنید – و همیشه آنها را در مکانی خنک، خشک و تاریک نگه دارید.
گوجه‌فرنگی کال
گوجه‌فرنگی کال هم وقتی کاملا سبز رنگ و نرسیده است، حاوی سمی طبیعی و مقاوم در برابر حرارت به نام آلکالُوید سولانین (Alkaloid solanine) می‌باشد. ۲۵ میلی‌گرم از این سم برای ناخوش کردن شما کافی است، به این ترتیب که بعد از مصرف احساس سردرد، شکم‌درد و ناراحتی معده خواهید داشت.
انبه
نگران نباشید، نیازی نیست دست از انبه خوردن بردارید، قطعا مصرف این میوه خوشمزه یکی از لذت‌های بزرگ دنیاست. با این حال، انبه حاوی اوروشیُول (urushiol) است. از این نظر، گیاهان دیگری که حاوی این ماده باشند پیچک سمی و بادام‌هندی است. البته این ماده در قسمت گوشتی انبه وجود ندارد، اما باید از خوردن پوست این میوه، پوسته درخت و برگ انبه خودداری کنید و حتما آن را پوست بکنید.
میوه آکی «Ackee»
آکی میوه ملی کشور جاماییکاست و نوع کال آن، سمی به نام هیپُوگِلیسین (hypoglycin) دارد. برای اینکه خیالتان بعد از مصرف این میوه راحت باشد، باید صبر کنید تا کامل برسد و وقتی هنوز روی درخت است باز شود. بنابراین اگر روزگاری به جاماییکا رفتید و آکی‌ها را روی شاخ و برگ درخت‌ها دیدید هرگز این میوه را شخصا باز نکنید. در میوه رسیده هم تنها قسمت گوشتی کِرِم رنگی را که دورتادور دانه‌ها قرار گرفته مصرف کنید.
همینطور قسمت‌های گوشتی صورتی-نارنجی رنگ یا دانه‌های سیاه میوه را نخورید، زیرا بسیار سمی هستند. اگر از آکی در غذا استفاده می‌کنید بایستی برای بی‌خطرسازی‌اش دستورات لازم را موبه‌مو اجرا کنید. در غیر این صورت، خوردن غذا باعث بیماری‌ای به نام «بیماری تهوع جاماییکایی» می‌شود که کما یا مرگ بدنبال دارد. البته جاماییکایی‌ها به این مسئله اهمیتی نمی‌دهند و غذای ملی‌شان آکی و ماهی نمکی است.
اقطی سیاه (انگور کولی) «Elderberries»
که در مربا، چای، سیروپ و مکمل‌ها استفاده می‌شود، در صورتی برای خوردن ایمن است که کاملا رسیده و خوب پخته شده باشد. اما برگ‌ها، تخم‌ها و شاخه‌های کوچک آن حاوی مقادیر بالقوه کشنده‌ای از گلیکوساید (glycoside) هستند که سیانور تولید می‌کند و با اضافه شدن به هر غذایی، می‌توانند آن را به یکی از غذاهای مضر تبدیل کنند.
اگر این میوه به شکل درست آبکش نشود یا کامل نرسیده باشد، موجب احساس تهوع، استفراغ و اسهال شدید خواهد شد. اگر هم مقدار مورد استفاده زیاد باشد، تشنج، کما یا حتی مرگ بدنبال دارد. حتی یک فنجان آبمیوه یا چای اقطی سیاه که درست آماده نشده باعث بیماری است. خوردن ۵ لیوان از آن فرد را در چند قدمی مرگ قرار می‌دهد.
کاساوا «Cassava»
نوعی گیاه ریشه‌دار استوایی است که مشابه تارو (Taro-ریشه‌ای خوراکی بومی آسیای گرمسیر) و یام (Yam-سیب‌زمینی شیرین) است و غالبا از آن در درست کردن پودینگ، آبمیوه، کیک و چیپس استفاده می‌کنند، اما برگ‌ها و ریشه‌های آن سم کشنده سیانور تولید می‌کند. برای جلوگیری از مسمومیت با کاساوا باید قبل از کنسرو کردن، خوردن یا سرو کردن، آن را بپزید.
البته کاساوا دو نوع دارد: شیرین و تلخ. کاساوای شیرین صرفا نیاز به پختن دارد تا سیانور داخل آن کاهش پیدا کند و به مقداری غیر سمی برسد، اما کاساوای تلخ دارای سموم بیشتری است و بایستی آن را رنده کرده، خیسانده و قبل از مصرف پخت. برای آشپزی صرفا از کاساوای شیرین استفاده می‌شود که سطوح کمتری از سیانوژنیک گلیکوزیدها (cyanogenic glycosides) را دارد (۵۰ میلی‌گرم در هر کیلو). کاساوای شیرین را بایستی پوست بگیرید و کامل بپزید.
خرمالو
آخرین موردی که به آن می‌پردازیم خرمالو است. این میوه دارای تانین (tannins) یا جوهز مازوست، یعنی ترکیباتی که بعد از مصرف خرمالو در افراد دارای دستگاه هاضمه بیمار، با اسید معده در هم آمیخته می‌شوند و انسداد روده را بدنبال دارند. البته گفته می‌شود که پوست خرمالو، دلیل ایجاد چنین مشکلاتی است و حتی باکتری‌های مفید روده هم از پس خنثی کردن تاثیر آن برنمی‌آیند.
برای تشخیص انسداد روده باید از علامت‌های آن مطلع بود که عبارت است از ورم شکم، نفخ، درد و حتی بالا آوردن. بنابراین مصرف خرمالو برای این دسته از افراد توصیه نمی‌شود و در صورت رخ دادن انسداد روده نیز، نیاز به جراحی وجود دارد.
این دانه‌ها می‌توانند مضر باشند
مغزهای خوردنی یا چیزی که به آجیل معروف است و همینطور دانه‌های میوه‌هایی مثل سیب و گیلاس می‌توانند در شرایط خاصی خطرناک باشند.
دانه سیب
احتمالا این مورد را اینجا و آنجا شنیده بودید. برای اینکه خیالتان را راحت کنیم باید بگوییم که بله، دانه سیب هم در فهرست نخوردنی‌ها جا دارد چون حاوی سیانور است. البته مانند هسته گیلاس، بلعیدن چند دانه سیب کامل هم مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. اما حواستان باشد عادت به خوردن دانه سیب پیدا نکنید.
بادام‌زمینی
ابتدا از بادام‌زمینی شروع می‌کنیم که واکنش‌های آلرژیک به آن متداول است و اگر دچار این نوع آلرژی باشید و بادام‌زمینی مصرف کنید، ظرف چند دقیقه نشانه‌های آزاردهنده آن ظاهر خواهد شد: از جمله کهیر، خارش در اطراف دهان و گلو، قرمزی، مشکلات هاضمه، دل پیچه و تهوع. آمار مرگ با مصرف بادام‌زمینی در کودکان، آن را بعد از آلرژی به شیر گاو، به دومین ماده غذایی کشنده بچه‌ها تبدیل کرده است.
بادام‌هندی
در خصوص بادام هندی هم، هرگز نباید بادام خامی را که از درخت چیده شده مستقیما مصرف کنید. حتی بادام هندی‌ای که به اسم خام فروخته می‌شود هم بخارپز شده تا اُرُوشیُول آن از بین برود پس کاملا خام نیست. اما رسیدیم به بادام سنگی. حتما برای شما هم پیش آمده که از بین چند مغز بادام سنگی که میل می‌کنید، یکی دو تا بادام تلخ هم زیر زبانتان برود.
بادام‌تلخ
مصرف بادام سنگی یا درختیِ تلخ به علت دارا بودن هیدروژن سیانید از یک تعدادی به بعد خطرناک است. اگر تعداد این بادام‌ها به ۷ تا ۱۰ عدد برسد در کودکان کشنده بوده و در بزرگسالان عامل بدحالی خواهد شد. پس مراقب باشید اضافه کردن بادام تلخ به دسرها و غذاهایتان آن را به یکی از غذاهای مضر تبدیل نکند.
مراقب این غذاهای مضر باشید
در سراسر دنیا و بخصوص شرق آسیا خوردن غذاهایی رواج دارد که برای ما تعجب‌آور است و از نظر محققان در فهرست غذاهای مضر قرار می‌گیرند. غذاهایی هم که در ادامه مشاهده می‌کنید، علاوه بر اینکه از مواد اولیه غیرعادی تهیه می‌شوند و مراحل خاصی را باید طی کنند، می‌توانند کشنده هم باشند.
فوگو «Fugu»
یا ماهی بادکنکی در نوعی خوراک ژاپنی استفاده می‌شود که اگر نمیخواهید مشتریان را دچار خفگی کند، باید مهارت تهیه کردنش را داشته باشید. این ماهی می‌تواند بشدت سمی باشد. تخمدان‌ها، روده و جگر ماهی بادکنکی حاوی تِترُودُوتُوکسین (tetrodotoxin) است، یک نوع زهر فلج‌کننده عصبی که تا ۱۲۰۰ برابر کشنده‌تر از سیانور است.
یک دوز مرگبار تترودوتوکسین آنقدر ناچیز است که به سختی نوک سوزن جا می‌گیرد! در واقع، ماهی بادکنکی آنقدر سم دارد که ۳۰ نفر را از پا دربیاورد. اگر در زمان تهیه این خوراک، دستورات آن دقیق انجام نشده باشد، خوردن این عضو از گروه غذاهای مضر باعث فلج اعصاب حرکتی شده و ایست تنفسی مرگبار به همراه دارد.
سرآشپزهای ژاپنی برای بدست آوردن مدرکی که مهارت آنها را در آماده‌سازی این غذا اثبات کند، بایستی سال‌ها دوره ببینند و همین الزامات، قیمت غذای یاد شده را تا ۲۰۰ دلار در هر پرس بالا می‌برد. علیرغم تمام تدابیر، هر سال تعدادی از افراد جانشان را در نتیجه مصرف فوگو از دست می‌دهند، اما این مسئله باعث نشده تا ژاپنی‌ها در این باره تجدیدنظری کنند و سالانه ۱۰ هزار تن ماهی بادکنکی در این کشور مصرف می‌شود.
ساناکجی «Sannakji»
ساناکجی یک غذای کره‌ای است که برای تهیه آن از بازوهای بچه اختاپوس زنده استفاده می‌شود و آنها را به قسمت‌های کوچکتر برش داده، سپس مزه‌دار کرده و سرو می‌کنند. البته آدم‌های بی‌پروای اهل شکمی هستند که این بازوهای سمی را همان موقع که داخل ظرفِ مقابلِ رویشان وول می‌خورند میل می‌کنند؛ کاری که بسیار خطرناک است.
به این دلیل که بالشتک‌های روی بازو حتی در این زمان هم قدرت مکشی دارند و فرد باید قبل از چسبیدنشان به سقف دهان، ابتدا آنها را بجود. در غیر اینصورت ممکن است بازوها به دهان و گلو بچسبند و فرد را خفه کنند. مصرف این غذا که با قاطعیت می‌توان آن را در فهرست غذاهای مضر جا داد، هر سال شش کشته می‌دهد.
