چای ماسالا و چای کرک دو نوشیدنی گرم و محبوب هستند که با ترکیب و طعم خاص خود، تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد را برای علاقه‌مندان به چای فراهم می‌کنند. چای ماسالا، با منشأ هندی، ترکیبی از چای سیاه، شیر و ادویه‌های گرم مانند زنجبیل، دارچین، هل و فلفل سیاه است که طعمی تند و معطر دارد.
در مقابل، چای کرک که در کشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا محبوب است، با ترکیبی از چای سیاه، شیر، شکر و ادویه‌هایی مانند هل و زعفران، طعمی شیرین و کرمی ارائه می‌دهد. در ادامه، تفاوت چای کرک و چای ماسالا و همچنین شباهت‌های این دو نوشیدنی را از جنبه‌های مختلف مانند ترکیبات، طعم، خواص و نحوه تهیه خواهید خواند.
خاستگاه چای کرک و چای ماسالا
چای ماسالا (به انگلیسی: Masala chai) و چای کرَک (به انگلیسی: karak tea)، هر دو ریشه در شبه‌قاره هند دارند اما خاستگاه و مسیر تحول آنها کاملا متفاوت است. داستان چای ماسالا از طب سنتی آیورودا (به انگلیسی: Ayurveda) شروع می‌شود که خواص آن بر سلامتی انسان زبانزد خاص و عام است. این نوشیدنی در طی سال‌ها به بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره مردم هند تبدیل شده است و سالهاست که در خانه‌ها و چای‌خانه‌های خیابانی (چای‌والا) سرو می‌شود.
چای کرَک نیز ریشه در شبه قاره هند دارد و از نظر مواد اولیه و ساختار به چای ماسالا شباهت دارد. این چای توسط مهاجران جنوب آسیایی به کشورهای خلیج فارس مانند قطر، امارات، عمان، کویت و بحرین آورده شد و در طی سال‌ها با توجه به سلیقه محلی تغییر کرد و به یک نوشیدنی محبوب تبدیل گشت. واژه «کرَک» در زبان اردو به معنای «قوی» یا «غلیظ» است که این چای خوش‌طعم را به درستی توصیف می‌کند.
بنابراین، چای ماسالا را می‌توان نماد یک نوشیدنی سنتی و اصیل هندی دانست، در حالی که چای کرک نسخه‌ای مهاجرت‌کرده، بومی‌شده و تقویت‌شده از همان چای است که در فرهنگ خلیج فارس جای خود را پیدا کرده و به یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار منطقه تبدیل شده است.
مقایسه مواد تشکیل‌دهنده چای ماسالا و چای کرک
پایه هر دو نوشیدنی چای سیاه است اما فرق چای کرک و چای ماسالا به علت سایر مواد اولیه، ادویهجات و… است. چای ماسالا معمولاً با شیر تازه یا پرچرب و شکر یا گُڑ (شکر قهوه‌ای سنتی) تهیه و ترکیب متنوعی از ادویه‌ها مثل زنجبیل، هل، دارچین، میخک و گاهی دیگر ادویه‌ها به آن اضافه می‌شود.
در مقابل، چای کَرک بسیار قوی‌تر و انرژی‌بخش‌تر از چای ماسالا است. این چای معمولاً با شیر تغلیظ‌شده یا شیر تبخیرشده تهیه می‌شود که باعث می‌شود چای، بافت غلیظ و خامه‌ای پیدا کند. همچنین از شکر به‌عنوان شیرین‌کننده اصلی این چای استفاده می‌شود و به همین دلیل است که طعم شیرین‌تری دارد. همچنین ادویه‌های چای کرک عمدتاً به هل محدود می‌شود و گاهی اوقات کمی زعفران و… هم به آن افزوده می‌شود.
| مواد اولیه | چای ماسالا | چای کرک |
| پایه چای | چای سیاه (چای آسام) | چای سیاه قوی |
| شیر | شیر پرچرب یا شیر تازه | اغلب شیر تغلیظ‌شده یا تبخیرشده |
| شکر | شکر به میزان متوسط (یا شکر قهوه‌ای) | شکر بیشتر |
| ادویه‌ها | هل، دارچین، زنجبیل، زعفران، میخک، فلفل سیاه، بادیان ستاره‌ای، جوز هندی، رازیانه | به طور عمده هل، گاهی دارچین، زنجبیل، زعفران، میخک |
| طعم | تند، شیرین و پیچیده | غلیظ، شیرین‌تر و خامه‌ای |
| عطر | قوی‌تر | ملایم‌تر |
فواید نوشیدن چای کرک و چای ماسالا
چای ماسالا و کرک نوشیدنی‌های محبوبی هستند که به علت شباهت در ترکیب مواد اولیه، شامل فوایدی مشترکی هستند. لازم به ذکر است با توجه به اینکه نسبت دقیق ادویهجات در چای ماسالا و چای کرک کمی متفاوت است، به همین دلیل برخی از فواید این دو نوع نوشیدنی نسبت به یکدیگر برجسته‌تر است:
- تقویت سیستم ایمنی: هر دو حاوی ادویه‌هایی مانند زنجبیل، هل، و دارچین هستند که خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارند و می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.
- افزایش انرژی و هوشیاری: وجود چای سیاه در هر دو نوشیدنی باعث می‌شود که حاوی کافئین باشند و به افزایش انرژی و تمرکز ذهنی کمک کنند.
- بهبود هضم: ادویه‌های موجود در این چای‌ها می‌توانند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش نفخ و سوء هاضمه کمک کنند. به ویژه زنجبیل در هر دو چای به این خاصیت معروف است.
- خواص ضد التهابی: ادویه‌هایی مانند زنجبیل و دارچین موجود در هر دو چای دارای خواص ضد التهابی هستند و می‌توانند به کاهش دردهای عضلانی و مفصلی کمک کنند.
- کمک به سلامت قلب: برخی از ادویه‌های موجود در هر دو چای مانند دارچین و هل می‌توانند به تنظیم فشار خون و بهبود سلامت قلب و عروق کمک کنند.
- خواص چای کرک و ماسالا برای لاغری: چای کرک و چای ماسالا به دلیل داشتن ادویه‌هایی مانند زنجبیل و زردچوبه، که به افزایش متابولیسم و چربی‌سوزی کمک می‌کنند، می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای افرادی باشند که به دنبال کاهش وزن هستند و در واقع وجود همین ادویه‌ها در این دو چای باعث شده که طبع چای کرک و طبع چای ماسالا در طب سنتی گرم در نظر گرفته شود.
شما می‌توانید با مطالعه مطلب خواص چای ماسالا در کتاب کاله، به شکلی جزئی‌تر با فواید و مضرات این نوشیدنی آشنا شوید. همچنین در ادامه با طرز تهیه هر دو چای آشنا می‌شوید.
مضرات مصرف چای کرک و ماسالا
علی‌رغم فواید مشترک فراوان در این دو نوشیدنی، مصرف بیش از حد هر یک از آنها می‌تواند منجر به اضطراب، بی‌خوابی، مشکلات گوارشی و… شود که در ادامه به صورت کامل‌تر با آن آشنا می‌شوید:
- عوارض ناشی از کافئین: هر دو چای به دلیل استفاده از چای سیاه حاوی کافئین هستند و مصرف زیاد کافئین می‌تواند منجر به بی‌خوابی، اضطراب، افزایش ضربان قلب و فشار خون شود.
- تداخل با داروها: کافئین و برخی ادویه‌ها می‌توانند با داروهای خاصی مانند داروهای کاهنده فشار خون یا رقیق‌کننده‌های خون تداخل داشته باشند.
- محتوای بالای شکر: در تهیه هر دو نوشیدنی معمولاً از شکر استفاده می‌شود که مصرف زیاد شکر می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع دو، افزایش وزن و مشکلات قلبی را افزایش دهد.
- تأثیر بر سلامت دندان‌ها: مصرف مکرر این چای‌ها به دلیل وجود شکر و رنگدانه‌های چای سیاه می‌تواند منجر به تغییر رنگ دندان‌ها و افزایش خطر پوسیدگی شود.
طرز تهیه چای ماسالا به سبک هندی
- برای تهیه چای ماسالا به سبک سنتی هندی، در قدم اول هل، دارچین، میخک، زنجبیل و فلفل سیاه را در هاون کمی بکوبید تا عطر آنها آزاد شود؛ سپس در یک قابلمه، آب را به همراه ادویه‌های کوبیده‌شده بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا به جوش آید. پس از جوشیدن آب و ادویه‌ها، چای سیاه را اضافه کنید و اجازه دهید دو تا سه دقیقه بجوشد تا رنگ و طعم چای آزاد شود؛ شیر و شکر (یا شیرین‌کننده دلخواه) را به قابلمه اضافه کنید و مخلوط را به جوش آورید؛ سپس حرارت را کم کنید و اجازه دهید چای به مدت پنج تا هفت دقیقه به آرامی بجوشد تا طعم‌ها به خوبی ترکیب شوند؛ در قدم آخر، چای را از صافی عبور دهید تا ادویه‌ها و تفاله‌ها جدا شوند.
نسبت مواد اولیه برای تهیه چای ماسالا به این صورت است:
- آب: ۱ تا ۱٫۵ فنجان
- چای سیاه: ۲ قاشق غذاخوری
- هل سبز: ۲ تا ۳ عدد
- دارچین: یک تکه کوچک
- زنجبیل خشک: ۱/۲ قاشق چای‌خوری
- میخک: ۲ تا ۳ عدد
- فلفل سیاه: ۴ تا ۶ دانه
- شیر پرچرب: ۱ فنجان
- شکر یا شیرین‌کننده: به میزان دلخواه
طرز تهیه چای کرک به سبک خلیج فارس
برای تهیه چای کرک، در یک قابلمه متوسط شکر را روی حرارت متوسط قرار دهید و بدون هم زدن اجازه دهید ذوب شده و به رنگ کاراملی طلایی درآید. سپس به‌آرامی آب داغ را اضافه کنید. اگر شکر سفت شد، نگران نباشید، زیرا با جوشیدن آب حل خواهد شد.؛ چای سیاه، هل، میخک، زعفران و زنجبیل را به قابلمه اضافه کنید. اجازه دهید مخلوط به مدت پنج تا هفت دقیقه بجوشد تا عطر ادویه‌ها آزاد شود؛ شیر تغلیظ‌شده را به مخلوط اضافه کنید. حرارت را کمی کاهش دهید و اجازه دهید چای به مدت ۸ تا ۱۰ دقیقه به‌آرامی بجوشد تا طعم‌ها به‌خوبی ترکیب شوند و چای کمی غلیظ شود؛ در آخر، چای را از صافی عبور دهید تا ادویه‌ها و تفاله‌ها جدا شوند.
نسبت مواد اولیه برای تهیه چای کرک به این صورت است:
- شکر سفید: ۴ قاشق غذاخوری
- فنجان آب داغ: ۴ عدد
- چای سیاه: ۲ قاشق غذاخوری
- هل سبز: ۶ عدد
- میخک کامل: ۳ عدد
- زعفران: ۵ تا ۶ رشته
- زنجبیل تازه: ۳ برش
- شیر تغلیظ‌شده: ۲/۳ فنجان
در این مطلب، تفاوت چای کرک و چای ماسالا را از جنبه‌های خاستگاه، مواد اولیه، ادویهجات، طعم، عطر، فواید، مضرات و طرز تهیه بررسی کردیم. اگر شما تا به حال تجربه مصرف چای ماسالا یا کرک را داشته‌اید، تجربه خود را با کتاب کاله در اشتراک بگذارید.
