تنها چند دقیقه بعد از شیر خوردن، از دهان یا بینی‌اش شیر بیرون می‌زند. نوزاد شما حتی در لحظه بالا آوردن هم آرام و خندان است و نمی‌دانید چرا هر روز بارها و بارها شیر را برمی‌گرداند. استفراغ نوزاد در اغلب موارد مشکلی جدی و نیازمند درمان نیست. اگر از دلایل وقوع این مشکل باخبر شوید، می‌توانید با تغییر شیوه و زمان شیردهی، دفعات برگرداندن شیر را کمتر کنید.
ما در این مطلب با شما از تفاوت استفراغ و برگرداندن شیر صحبت می‌کنیم و به شما می‌گوییم که بالا آمدن شیر در چه شرایطی از ناخوش بودن نوزادتان خبر می‌دهد.
چرا مدام بالا می‌آورد؟
نگران نباشید! او تنها بچه‌ای نیست که بعد از خوردن شیر بالا می‌آورد. احتمالا نوزادتان در خوردن شیر زیاده‌روی کرده است و درست مانند ۵۰ درصد نوزادها، بعد از تغذیه بالا آورده است.
چهار ماهگی، اوج بالا آوردن کودکان بعد از خوردن شیر است. پس اگر در این سن مشکل فرزندتان شدیدتر از قبل شد نگران نشوید.
چرا از بینی فرزندتان شیر بیرون می‌زند؟
- وقتی فرزندتان همزمان با خوردن شیر مادر یا شیر خشک هوای زیادی را می‌بلعد، احتمال استفراغ کردنش بیشتر می‌شود. چراکه با خروج هوای بلعیده شده، مقدای شیر هم از دهان یا بینی او بیرون می‌زند.
- کودکان نوپا، در طول روز تنوعی از مواد غذایی را دریافت می‌کنند و اشتیاقشان به امتحان کردن طعم‌های تازه، ممکن است معده آنها را بیش از اندازه پر کند. سیری بیش از حد یکی از دلایل بالا آوردن شیر در کودکان چند ماهه است.
- سیستم گوارشی نوزادان در هفته‌های ابتدایی تولد، هنوز کامل نشده و ماهیچه‌هایی که باید مانع برگشتن مواد غذایی از مجرای گوارشی آنها شوند، هنوز فعالیت‌شان را خوب انجام نمی‌دهند. این موضوع می‌تواند زمینه را برای استفراغ نوزاد فراهم کند.
- کودک دچار ریفلاکس است و معده او به خوبی از پس نگهداری و هضم غذا بر نمی‌آید. یا اینکه کودک به ماده غذایی خاصی که از طریق شیر مادر یا شیر خشک به بدنش وارد شده حساسیت دارد.
چه باید کرد؟
- وقت شیر دادن به نوزاد، او را در وضعیت نیمه عمود نگه‌دارید تا دهانش هم‌سطح با معده او نباشد.
- وقت شیر دادن مطمئن شوید که سری شیشه شیر یا قسمتی از ناحیه قهوه‌ای سینه مادر به خوبی در دهان نوزاد قرار گرفته و هوای کمتری در جریان شیر خوردن به دهان او وارد می‌شود.
- به محض گریه کردن نوزاد به او شیر ندهید. گاهی فرزند شما گرسنه نیست و تنها بخاطر نیاز به مکیدن، با شیر خوردن آرام می‌شود. پس تمام شدن گریه کودک را به حساب گرسنگی‌اش نگذارید.
- بعد از هر وعده تغذیه آروغ فرزندتان را بگیرید و حداقل ۱۵ دقیقه او را در وضعیت عمود بغل کنید.
- در دادن غذای کمکی به کودک (از ۴ ماهگی به بعد) عجله نکنید. ممکن است نگرانی از پس زدن غذا توسط کودک، باعث عجله کردنتان در غذا دادن به او و در نهایت بالا آوردن بخشی از غذا توسط کودک شود.
- بعد از تغذیه با کودک بازی نکنید. وارد شدن فشار به شکم کودک بعد از شیردهی هم می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
- مراقب باشید که کش شلوار یا قسمت بالایی پوشک به شکم نوزاد فشار زیادی نیاورد و باعث استفراغ نوزاد نشود.
تا چه سنی این داستان ادامه دارد؟
وقتی ماهیچه‌های داخلی بدن کودک تقویت شوند و دستگاه گوارشش تکامل پیدا کند، تعداد دفعات برگرداندن شیر هم کمتر می‌شود. اغلب بچه‌ها از شش تا هفت ماهگی از این مشکل خلاص می‌شوند و تعداد کمی از کودکان تا یک سالگی بخشی از گه‌گاه غذا یا شیری که می‌خورند را برمی‌گردانند.
استفراغ نوزاد یا برگرداندن شیر؟
درحالیکه برگرداندن شیر یک اتفاق طبیعی و شایع است، استفراغ نوزاد ممکن است نیاز به پیگیری بیشتری داشته باشد. اگر برگرداندن شیر یا غذای کمکی با بدحالی کودک همراه است، تردیدی نداشته باشید که او در حال استفراغ است. کودکان هیچ وقت بخاطر برگرداندن شیر بدحال نمی‌شوند و حتی احساس ناخوشایندی پیدا نمی‌کنند.
ریفلاکس دارد؟
کودکان سالم هم در طول روز بارها شیر را برمی‌گردانند اما این مشکل در بچه‌های مبتلا به ریفلاکس (بالا آمدن اسید از مری)، به شکل دیگری رخ می‌دهد. این کودکان علاوه بر برگرداندن شیر، با مشکلاتی مثل خس خس سینه، داغی قیمت بالای سر، سرفه‌ها یا سکسکه‌های مکرر و وزن نگرفتن هم درگیر هستند و بسیاری از آنها مدام دهانشان را مزه مزه می‌کنند یا اینکه آب دهانشان مدام سرازیر می‌شود.
مشکل جدی است؟
برگرداندن شیر یا غذای کمکی برای والدین مشکلی آشناست. اما اگر این مسئله به ظاهر طبیعی، با کاهش وزن کودک هم همراه شد، حتما با یک متخصص صحبت کنید. کودکانی که بیش از اندازه شیر را برمی‌گردانند، ممکن است مواد غذایی ضروری را دریافت نکنند. بسیاری از این کودکان از مشکلات روده‌ای یا ریفلاکس رنج می‌برند.
اگر فرزندتان دچار استفراغ پرتابی یا «استنوسیس پیلوریک» شده، یعنی مواد غذایی ناگهان، با فشار و در حجم نسبتا زیاد از دهانش به آن سوی اتاق پرتاب می‌شوند، فورا به پزشک مراجعه کنید.
همانطور که گفتیم برگرداندن شیر یا غذا توسط کودکان، اغلب نگران کننده نیست اما در مواردی از حساسیت روده‌ای کودک، انسداد روده کوچک یا مشکلات جدی دیگری هم خبر می‌دهد. پس اگر شدت، رنگ و میزان بالا آوردن کودک غیرطبیعی به نظر رسید یا اینکه بعد از این اتفاق کودک بدحال شد، حتما موضوع را با یک متخصص در میان بگذارید.
