چربی یکی از سه درشت مغذی Macronutrients بین پروتئین و کربوهیدراتها است. این درشت مغذی انواع مختلفی دارد و اغلب سلامت را تهدید میکند. چربی زیانهای خودش را دارد اما فواید آن هم درخور توجه است. با دانستن این که چربی چگونه روی بدن شما تاثیر میگذارد بهتر میتوانید جایگاه آن را در رژیم غذایی خود مشخص کنید. در این مطلب میخواهیم فواید چربی ها و مضرات آنها را با هم مقایسه کنیم.
مضرات چربی ها
وزن گرفتن
چربی با ۹ کالری در هر گرم در بین سه درشت مغذی دیگر کالری بیشتری دارد بنابراین خوردن غذاهایی که چربی زیادی دارند جز اضافه وزن دستاورد دیگری برای شما ندارد. تجمع چربی و وزن اضافه، مخصوصا در میان تنه خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را افزایش میدهد و میتواند منجر به افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود.
خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
چربیهای اشباع شده و ترانس هر دو تاثیری منفی روی بدن دارند. اغلب چربیهای اشباع شده در محصولات حیوانی مثل گوشت گاو، گوشت بره، گوشت ماکیان با پوست و محصولات لبنی یافت میشوند. چربیهای اشباع شده در طی یک فرآیند شیمیایی به نام هیدروژنه کردن Hydrogenation به وجود میآیند، فرآیندی که در آن هیدروژن به روغن اضافه شده و در دمای زیادی گرم میشود.
این کار عمر مفید چربی را افزایش میدهد. خوراکیهای بسته بنده شده مثل کیک و بیسکوئیت نیز در معرض چنین فرآیندی قرار میگیرند. چربیهای اشباع شده و چربیهای ترانس به بالا رفتن لیپوپروتئین با چگالی کم یا همان LDL که نوع بد کلسترول است کمک میکنند. چربیهای ترانس نیز لیپوپروتئین با چگالی زیاد HDL را که کلسترول خوب است را پایین میآورد. کلسترول بالا LDL خطر بروز بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
زمانی که مواد خوراکی بسته بندی شده میخرید به برچسب غذایی آنها نگاه کنید تا مطلع شوید آیا چربیهای آن کامل هیدروژنه شدهاند یا تا اندازهای. به این ترتیب میتوانید از چربیهای ترانس موجود در آن آگاه شوید.
فواید چربی ها
کاهش خطر ابتلا به بیماری
چربیهای خوب به شکل چربی تک غیر اشباع و چربی چند غیر اشباع وجود دارد. این چربیها به طور طبیعی در دانههای خوراکی، آووکادو، ماهیهای آبهای سرد و زیتون وجود دارند. روغنی که از زیتون، ذرت، تخم گل آفتابگردان و سبزیجات گرفته میشود در دمای اتاق حالت مایع دارد که این نشاندهنده غیر اشباع بودن چربیهای آن است. این چربیها در هر دو شکل برای قلب مفید هستند.
چربیهای تک غیر اشباع سطح کلسترول بالا را پایین میآورند که این به نوبه خود خطر سکته و بیماری قلبی را در افراد کم میکند. اسیدهای چرب امگا۳ نیز نوعی چربی چند غیر اشباع هستند که در ماهی سالمون، دانه کتان، شاه ماهی و گردو یافت میشوند.
بر اساس تحقیقاتی که در دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد انجام شده، این چربیها علاوه بر جلوگیری از بیماری قلبی، از لخته شدن خون و تشکیل غشای سلولی در مغز نیز جلوگیری میکنند. پس نمیتوان فواید چربی ها را نادیده گرفت.
کنترل وزن
یکی از اثرات خوب و فواید چربی در بردن استفاده از آن در کنترل وزن است. چربی همانقدر که میتواند باعث اضافه وزن شود، میتواند برای کاهش وزن یا حفظ وزن دلخواه مفید باشد. خوردن چربی با احساس سیری همراه است و این احساس سیری میل شما را به خوردن غذای بیشتر کم میکند.
نکته کلیدی مصرف مواد غذایی با چربی بالا اما سالم است مثل دانههای خوراکی و کرههایی که از این دانهها گرفته میشود. برای این که احساس سیری کنید نیاز به مصرف زیاد چربی ندارید. مثلا سی گرم بادام تقریبا ۱۴ گرم چربی و ۱۶۳ کالری دارد.
تامین انرژی هنگام ورزش
درباره ف.اید چریها میتوتن به تاثیر آن در ورزش اشاره کرد. کربوهیدراتها منشاء اصلی انرژی در بدن هستند. وقتی ذخیره کربوهیدرات بدنتان را از دست داده باشید، به ویژه هنگام ورزش کردن، چربی تبدیل به منبع انرژی در بدن شما میشود. این اتفاق تقریبا ۲۰ دقیقه بعد از شروع تمرین رخ میدهد.
جذب ویتامین
ویتامین A، D، E و K ویتامینهای محلول در چربی هستند که برای ذخیره شدن و انتقال به اعضای مختلف بدن وابسته به چربی هستند. ویتامین A تقویت کننده بینایی، ویتامین D تامین کننده قوای استخوانها، ویتامین E تقویت کننده سیستم ایمنی و ویتامین K برطرف کننده لخته خون هستند.