طرز تهیه باقالی پخته یکی از ساده‌ترین و خوشمزه‌ترین روش‌ها برای آماده کردن یک میان‌وعده یا پیش‌غذای سالم و مقوی است. این خوراک سنتی ایرانی طبعی سرد دارد و در فصل بهار و تابستان طرفداران زیادی پیدا می‌کند. در این دستور، شما باقالی‌ها را همراه با آب، سرکه و ادویه‌های خوش‌عطر مثل گلپر، نعنا خشک و سماق می‌پزید تا در نهایت به طعمی دلچسب و خاطره‌انگیز برسید. اگر دنبال یک غذای خیابانی سبک، خوش‌طعم و اصیل هستید، حتما این دستور تهیه را مطالعه کنید.
همچنین اگر به غذاهایی که با باقالی تهیه می‌شوند علاقه دارید، طرز تهیه باقالی پلو با ماهیچه را از دست ندهید.
مواد لازم برای تهیه باقالی پخته
- باقالی تازه ۱.۵ کیلوگرم
- آب ۲ لیتر
- سرکه به مقدار لازم
- نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
- گلپر و نعنا خشک به مقدار لازم
طرز تهیه باقالی پخته بدون پوست (باقالی خشک)
مرحله اول: خیساندن باقالی‌ها
ابتدا باقالی‌ها را خوب بشویید و آن‌ها را از شب قبل در یک قابلمه‌ی بزرگ بخیسانید. مقدار آب باید طوری باشد که کاملاً روی سطح باقالی‌ها را بپوشاند. در طول خیساندن، چند بار آب آن را عوض کنید تا تلخی باقالی گرفته شود. روز بعد، پوست ضخیم باقالی‌ها را جدا کنید، اگر باقالی‌ها زرد رنگ باشند، نشان‌دهنده‌ی کیفیت پایین آن‌هاست؛ سعی کنید باقالی تازه و سبز تهیه کنید. باقالی‌ها را داخل یک قابلمه‌ی مناسب بریزید و برای پخت آماده کنید.
مرحله دوم: جوشاندن باقالی‌ها
باقالی‌های خیس‌خورده را داخل قابلمه بریزید و آن‌قدر آب اضافه کنید که کاملاً روی آن‌ها را بگیرد. ابتدا شعله گاز را زیاد کنید تا آب سریع‌تر بجوشد. همین که آب شروع به جوشیدن کرد، شعله را کم کنید و درِ قابلمه را بگذارید تا باقالی‌ها با حرارت ملایم بپزند. حواستان باشد تا قبل از جوش آمدن آب، باقالی‌ها نجوشند. اگر می‌خواهید آب باقالی غلیظ‌تر شود، یک قاشق غذاخوری آرد را در کمی آب حل کنید و در حین پخت اضافه نمایید.
مدت زمان پخت باقالی به نوع ان بستگی دارد؛ برای اطلاعات بیشتر به نکات تکمیلی مراجعه کنید.
مرحله سوم: اضافه کردن ادویه‌جات
وقتی باقالی‌ها پختند، کمی نمک، فلفل و سرکه به آب آن اضافه کنید و اجازه دهید حدود پنج دقیقه دیگر با این چاشنی‌ها بجوشند تا طعم بگیرند. بعد از این مرحله، باقالی‌های پخته را داخل یک کاسه بریزید، مقداری نعنا خشک و گلپر روی آن بپاشید و همراه با خانواده از طعم خوشمزه‌اش لذت ببرید.
نکات تکمیلی برای تهیه باقالی پخته
دستور تهیه باقالی پخته بسیار آسان و سریع است، و با رعایت نکات تکمیلی که در ادامه آمده است، می‌توانید طعم و کیفیت این خوراک خوشمزه را به‌طور چشمگیری بهتر کنید.
مدت زمان پخت باقالی
مدت زمان پخت باقالی بستگی به تازه یا خشک بودن آن دارد و معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد. باقالی تازه سریع‌تر می‌پزد، اما برای پخت باقالی خشک باید از قبل آن را خیس کنید چون زمان بیشتری لازم دارد. برای اطمینان از پخت کامل، بهتر است در طول پخت چند بار باقالی‌ها را امتحان کنید و وقتی نرم شدند، حرارت را کم کنید تا آب آن غلیظ و طعم‌دار شود.
| نوع باقالی | مدت زمان تقریبی پخت | توضیحات |
| باقالی تازه (با یا بدون پوست) | ۳۰ تا ۵۰ دقیقه | اگر با پوست بپزید، ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. |
| باقالی خشک (بدون پوست) | ۶۰ تا ۹۰ دقیقه | قبل از پخت باید از شب قبل خیس شود. |
| باقالی نیمه‌خشک یا تازه‌ی کهنه | ۴۵ تا ۷۵ دقیقه | بسته به سفتی دانه‌ها متغیر است. |
دستور تهیه باقالی پخته در زودپز
در زودپز باقالی خیلی سریع‌تر پخته می‌شود چون فشار و دمای داخل ظرف بالا می‌رود. به همین خاطر زمان پخت به حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌رسد، در حالی که در قابلمه معمولی حدود ۳۰ دقیقه یا بیشتر طول می‌کشد. همچنین در زودپز نیازی نیست مدام مراقب باشید؛ فقط وقتی زودپز شروع به کار کرد، حرارت را کم کنید تا باقالی نسوزد.
طرز تهیه باقالی پخته با پوست (باقالی تازه)
اگر بخواهید باقالی را با پوست بپزید، می‌توانید از روش ساده‌تری استفاده کنید. کافی است باقالی تازه تهیه کنید، آن را بدون جدا کردن هیچ‌کدام از پوست‌ها بشویید و داخل قابلمه بریزید. سپس به اندازه‌ای آب اضافه کنید که سطح باقالی‌ها را بپوشاند و کمی نمک و حداقل نصف لیوان سرکه داخل آب بریزید.
بعد از حدود نیم ساعت، باقالی‌ها می‌پزند و می‌توانید آن‌ها را نوش جان کنید. فقط کافی است اجازه دهید کمی خنک شوند، سپس آن‌ها را داخل کاسه بریزید، پوست اول را جدا کنید و همراه با نمک، سرکه، گلپر، نعنا و در صورت تمایل سماق میل کنید تا طعمی خوشمزه و متفاوت را تجربه کنید.
جایگزین سرکه برای پختن باقالی
اگر سرکه در دسترس ندارید، نگران نباشید؛ می‌توانید از جایگزین‌های خوش‌طعم استفاده کنید. رب انار ترش یا چند عدد آلو گزینه‌های خوبی هستند که طعمی ملایم و دلچسب به باقالی می‌دهند. اگر هم قصد دارید از سرکه استفاده کنید، نوع آن اهمیت چندانی ندارد؛ سرکه سفید، سرکه قرمز و سرکه سیب برای طعم‌دار کردن باقالی مناسب‌اند و هر سه طعم خوشمزه‌ای ایجاد می‌کنند.
ارزش غذایی و مضرات یا موارد احتیاطی باقالی
باقالی منبع خوبی از فیبر، پروتئین گیاهی، آهن و فولات است. بنابراین این ماده غذایی برای کسانی که دنبال غذاهای سالم و مغذی هستند، مفید است. اما افرادی که به بیماری فاویسم (G6PD) مبتلا هستند نباید باقالی مصرف کنند، چون می‌تواند خطرناک باشد.
نحوه نگهداری باقالی پخته
اگر مقدار زیادی باقالی پخته‌اید و نمی‌خواهید همه آن را همان روز مصرف کنید، بهتر است روش نگهداری مناسب آن را بدانید تا طعم و کیفیتش حفظ شود و فاسد نشود.
نگهداری باقالی پخته در یخچال
برای مصرف در یکی دو روز آینده، اجازه دهید باقالی کاملا خنک شود، سپس آن را در ظرف درب‌دار بریزید و در یخچال بگذارید. باقالی پخته در یخچال تا ۳ روز قابل نگهداری است. بهتر است هنگام مصرف دوباره، باقالی را کمی گرم کرده و در صورت نیاز ادویه و سرکه تازه به آن اضافه کنید تا طعم اولیه‌اش برگردد.
نگهداری باقالی پخته در فریزر
اگر قصد دارید باقالی را برای مدت طولانی‌تر نگه دارید، می‌توانید آن را فریز کنید. کافی است باقالی پخته و خنک‌شده را در کیسه فریزر یا ظرف مناسب فریزر بریزید و هوای اضافی آن را خارج کنید.
در فریزر، باقالی تا ۲ ماه قابل نگهداری است. برای مصرف، آن را از شب قبل در یخچال بگذارید تا یخ‌زدایی شود سپس در قابلمه یا مایکروویو گرم کنید. پیشنهاد می‌شود پس از یخ‌زدایی، مقداری آب و ادویه‌ی تازه به آن اضافه کنید تا طعم و مزه‌ی دلپذیرتری داشته باشد.
نکته: اگر باقالی را همراه با سرکه یا سماق فریز می‌کنید، بهتر است این چاشنی‌ها را بعد از یخ‌زدایی و گرم کردن نهایی اضافه کنید تا طعم تازه‌تری داشته باشند.
اگر برای طرز تهیه باقالی پخته شگرد خاصی دارید، آن را با دیگران به اشتراک بگذارید.
