طرز تهیه مربای شلغم یکی از آن دستورهای سنتی و کمتر شناخته شدهای است که با وجود سادگی، نتیجهای بسیار خوشطعم و سالم میدهد. شلغم پس از پخته شدن در شربت غلیظ، بافتی شیشهای، لطیف و کاملا خوشبو پیدا میکند و طعم آن با وانیل و آبلیمو متعادلتر شده و هیچ اثری از بوی خام یا تند شلغم باقی نمیماند.
این مربا انتخابی عالی برای صبحانههای زمستانی، میانوعدههای سالم و حتی استفاده در دسرهای خانگی است. در ادامه یک دستور کامل، مرحلهبهمرحله و دقیق را میخوانید که نتیجهای شفاف، براق و ماندگار به شما میدهد. طرز تهیه مربای بالنگ را هم میتوانید در کتاب کاله مطالعه کنید.
مواد لازم برای مربای شلغم
- شلغم ۱ کیلوگرم
- شکر ۱۲۰۰ گرم
- آب ۳ پیمانه
- وانیل نصف قاشق مرباخوری
- آبلیمو تازه ۲ قاشق سوپخوری
طرز تهیه مربای شلغم
مرحله اول: آمادهسازی و پوست گرفتن شلغم
در ابتدای کار، شلغمها را خوب بشویید تا گرد و غبار یا خاک روی سطح آنها برطرف شود. سپس با یک چاقوی تیز یا پوستکن، پوست آنها را کاملا جدا کنید. اگر از شلغمهای درشت استفاده میکنید، قبل از خرد کردن، حتما یک برش کوچک از مرکز شلغم بزنید تا مطمئن شوید چوبی، اسفنجی یا بیش از حد سفت نشده باشد.
در این مرحله میتوانید شلغمها را به شکل دلخواه خرد کنید: مربعی، خلالی یا قوطی شیشهای. مهم این است که قطعات یک اندازه باشند تا هنگام پخت، بافتی یکدست و ظاهری شفاف داشته باشند.
مرحله دوم: خیساندن شلغم برای از بین رفتن بو


شلغمهای خرد شده را در یک کاسه بزرگ بریزید و روی آنها آب سرد اضافه کنید تا کاملا غوطهور شوند. سپس ظرف را به مدت ۱۲ ساعت در یخچال قرار دهید. این مرحله بسیار مهم است، زیرا باعث میشود بوی خام شلغم کاملا گرفته شود و طعم مربا لطیفتر و دلچسبتر شود.
ماندن شلغم در آب سرد کمک میکند بافت آن کاملا شفاف شود و هنگام پخت در شربت ترک نخورد یا له نشود. بعد از ۱۲ ساعت، آب ظرف را تخلیه کنید و شلغمها را دوباره با آب سرد بشویید تا طراوت اولیه خود را پیدا کنند.
مرحله سوم: تهیه شربت پایه مربا


در یک قابلمه بزرگ و لعابی، مقدار آب و شکر را با هم ترکیب کنید و روی حرارت متوسط قرار دهید. صبر کنید تا شکر بهطور کامل حل شود و شربت شروع به قلزدن کند. برای جلوگیری از شکرک، در این مرحله آن را هم نزنید، فقط اجازه دهید شکر به آرامی در آب داغ حل شود.
در صورت ایجاد کف روی سطح، آن را با قاشق فلزی بردارید تا شربت شفاف بماند. این شربت پایه تعیینکننده رنگ نهایی مرباست، بنابراین از قابلمهای استفاده کنید که جای کافی داشته باشد و حرارت بهصورت یکنواخت توزیع شود.
مرحله چهارم: افزودن شلغم و پخت طولانیمدت


پس از اینکه شربت به جوش کامل رسید، حرارت را کم کنید و شلغمهای خیس خورده و خشک شده را داخل قابلمه بریزید. از این مرحله به بعد، مربا باید حدود ۲ ساعت روی حرارت ملایم بجوشد تا شلغمها کاملا نرم، شیشهای و شربت به غلظت مناسب برسد. در طول پخت، نیازی به همزدن زیاد نیست؛ هر نیم ساعت یکبار به آرامی مواد را زیر و رو کنید تا ترک نخورند.
اگر حرارت را زیاد کنید، شلغمها ممکن است وا بروند یا رنگ شربت کدر شود. این مرحله مهمترین بخش فرآیند تهیه مربای شلغم است، زیرا طعم کلی و ماندگاری مربا وابسته به پخت آرام و طولانی است.
مرحله پنجم: افزودن وانیل و آبلیمو و سرد کردن مربا


در ۱۰ دقیقه پایانی پخت، وانیل را اضافه کنید تا عطر شیرین و متعادلی به مربا بدهد. سپس آبلیمو را اضافه کنید تا از شکرک زدن جلوگیری کند و مزه شربت را خوشطعمتر کند. بعد از خاموش کردن حرارت، در قابلمه را با یک پارچه تمیز بپوشانید تا بخار اضافی بهصورت طبیعی گرفته شود و شربت بدون ایجاد رطوبت اضافه سرد شود.
اجازه دهید مربا بهطور کامل خنک شود، سپس آن را داخل شیشههای شفاف، خشک و کاملا استریل بریزید و در یخچال نگهداری کنید. این مربا در یخچال چندین ماه ماندگاری دارد و طعم آن با گذشت زمان بهتر و عمیقتر میشود.


نکات تکمیلی مربای شلغم
رعایت چند نکته ساده باعث میشود مربای شلغم کاملا شفاف، خوشرنگ و بدون بو آماده شود. طرز تهیه مربای پرتقال را هم به عنوان یک مربای خاص دیگر میتوانید در کتاب کاله مطالعه کنید.
شلغم مناسب برای مربا
شلغمهای سفید، تازه و سفت بهترین انتخاب هستند، زیرا بافت آنها در شربت متلاشی نمیشود. شلغمهای اسفنجی یا چوبی طعم مناسب ندارند و باعث کدر شدن شربت میشوند.
اهمیت خیساندن ۱۲ ساعته شلغم
خیساندن ۱۲ ساعته شلغم در آب سرد مرحلهای حیاتی است؛ زیرا بوی طبیعی شلغم را کاهش میدهد و طعم نهایی مربا را لطیفتر میکند. این کار باعث میشود شلغم هنگام پخت بهدرستی شفاف شود و داخل شربت وا نرود. نتیجه نهایی مربا کاملا خوشعطر و مرغوب خواهد بود.
جلوگیری از شکرک زدن
برای اینکه مربا پس از مدتی شکرک نزند، باید حرارت هنگام پخت ملایم باشد و از همزدن شدید خودداری شود. افزودن آبلیمو در مرحله پایانی و حلشدن کامل شکر قبل از اضافهکردن شلغم، شربت را پایدارتر میکند و احتمال شکرکزدن را به حداقل میرساند.
استریل کردن ظرف مربا
برای اینکه مربا پس از مدتی شکرک نزند، باید حرارت هنگام پخت ملایم باشد و از همزدن شدید خودداری شود. افزودن آبلیمو در مرحله پایانی و حلشدن کامل شکر قبل از اضافهکردن شلغم، شربت را پایدارتر میکند و احتمال شکرکزدن را به حداقل میرساند.
سوالات متداول درباره طرز تهیه مربای شلغم
در این بخش به رایجترین پرسشها درباره مربای شلغم پاسخ کوتاه و کاربردی میدهیم.
۱. آیا مربای شلغم بو میدهد؟
با خیساندن ۱۲ ساعته در آب سرد، بو کاملا از بین میرود.
۲. آیا میتوان شلغم را بخارپز کرد سپس در شربت پخت؟
بله، اما ممکن است شلغم هنگام پخت در شربت شکل خود را از دست بدهد.
۳. مربای شلغم چقدر ماندگاری دارد؟
در یخچال تا ۴ ماه بدون مشکل قابل نگهداری است.
۴. آیا میتوان از هل بهجای وانیل استفاده کرد؟
بله، اما مقدار آن باید کم باشد تا طعم مربا غالب نشود.