آش هدیح از سنتی‌ترین آش‌های ایران است که می‌توان رد پای آشپزهای ارومیه‌ای را در آن دید. این آش خوشمزه را در منطقه تبریز به نام آش دیشلیق هم می‌شناسند. در ارومیه این آش را بیشتر در ماه‌های رمضان، محرم و صفر به عنوان نذری می‌پزند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید طرز تهیه آش هدیح خوی بی‌شباهت به دستور تهیه آش دندونی نیست پس با خیال راحت آن را درست کنید. صبر و حوصله راز موفقیت خوشمزگی این آش سنتی است.
مواد لازم برای تهیه آش هدیح خوی
- گوشت گوسفندی ۵۰۰ گرم
- شیر یا آب جوش پنج پیمانه
- نخود دو پیمانه
- گندم پوست کنده دو پیمانه
- لوبیا سفید یک پیمانه
- عدس یک پیمانه
- نعنا یک‌چهارم پیمانه
- پیاز دو عدد
- سیر سه حبه
- زردچوبه یک قاشق چای‌خوری
- فلفل سیاه یک‌دوم قاشق چای‌خوری
- نمک به مقدار لازم
- کشک به مقدار لازم
- روغن به مقدار لازم
طرز تهیه آش هدیح خوی
۱. حبوبات را بپزید
در اولین مرحله از طرز تهیه آش هدیح خوی باید همانند طرز تهیه آش شله قلمکار برای ۱۰ نفر، حبوبات را جداگانه از ۲۴ ساعت قبل با آب سرد خیس کنید. در این مدت آب آن‌ها را چند بار عوض کنید تا نفخ‌شان گرفته شود. گندم را هم برای هشت ساعت خیس کرده سپس آن را بپزید. در ادامه نخود و لوبیا را هم در قابلمه‌های جداگانه‌ای بپزید. دقت داشته باشید که گندم و حبوبات بعد از پخت باید نرم شده باشند.
۲. گوشت را بپزید
در دومین مرحله از طرز تهیه آش هدیح خوی باید همانند طرز تهیه آش شله قلمکار رستورانی گوشت گوسفندی را با مقداری آب، یک عدد پیاز خرد شده و زردچوبه داخل قابلمه بریزید. زمان دهید تا گوشت‌تان کامل بپزد سپس آن را بیرون آورده و با چنگال ریش‌ریش کنید. آب گوشت را نگه دارید تا در مراحل بعدی پخت از آن استفاده کنید. اگر علاقه‌مند به طعم گوشت و آش‌های محلی هستید می‌توانید طرز تهیه آش گوشت بوشهری را بخوانید.
۳. مواد را ترکیب کنید
در سومین مرحله از طرز تهیه آش هدیح خوی نیاز است که یک قابلمه بزرگ انتخاب کنید. سپس گندم پخته شده، حبوبات پخته شده، گوشت ریش‌ریش شده و آب گوشت را داخل آن بریزید. مواد را خوب هم بزنید تا با یکدیگر مخلوط شوند. در ادامه عدس را هم بریزید. حال صبور باشید تا عدس با حرارت ملایم پخته و نرم شود. طرز تهیه آش گندم یکی از بهترین و مغذی‌ترین آش‌ها برای شب‌های پاییزی و زمستانی است.
۴. پیاز و سیر را سرخ کنید
در چهارمین مرحله از طرز تهیه آش هدیح خوی باید پیاز و سیر را خرد کنید. آن‌ها را در تابه به همراه زردچوبه، فلفل سیاه و نعناع خشک تفت دهید. در آخر این مخلوط را برای طعم‌دهی آش، داخل قابلمه بریزید. حرارت را کم کنید تا آش بپزد. آش را مدام هم بزنید تا جا بیفتد و به غلظت برسد. در نهایت با توجه به ذائقه‌تان نمک را هم بریزید تا آش مزه‌دار شود. آش را در کاسه‌های مورد نظرتان بکشید. سپس با کشک، زعفران، سیر داغ و نخود پخته تزئین کنید. در صورت زیاد بودن نخود پخته می‌توانید برای وعده افطارتان طرز تهیه حمص عربی اصلی را هم امتحان کنید.
نکات تکمیلی تهیه آش هدیح خوی
آش هدیح که گاهی آن را با نام آش دندونی هم می‌شناسند همانند دستور تهیه آش رشته برای ۴ نفر، یکی از آش‌های اصیل ایرانی به حساب می‌آید که ریشه در شهر ارومیه دارد. خواندن نکات تکمیلی زیر، پیش بردن مراحل تهیه آن را برایتان راحت‌تر خواهد کرد.
روش گرفتن نفخ حبوبات آش هدیح
آش هدیح همانند طرز تهیه آش شله قلمکار، آش پر حبوباتی است که باید آن را از ۲۴ ساعت قبل خیس کنید تا نفخ‌شان گرفته شود. بهترین راه حل برای این موضوع تعویض آب ظرف‌های حبوبات در مدت زمان گفته شده است. از سویی دیگر می‌توانید یک خیار را به چهار قسمت تقسیم کرده و روی حبوبات خیس شده بگذارید. با این حال پیشنهاد ما خواندن مطلب درمان نفخ شکم است تا بدون هیچ نگرانی از خوردن این آش سنتی لذت ببرید.
اهمیت گندم در آش هدیح
گندم یکی از مهم‌ترین مواد دستور تهیه آش هدیح است که باید در انتخاب آن نهایت دقت را داشته باشید. اگر به فکر تهیه یک آش رژیمی و بدون چربی برای خود هستید بهتر است گندم را با آب گوشت بپزید. از سویی دیگر برای طعم بهتر پخت گندم از شیر محلی پر چرب استفاده کنید. استفاده از شیر نیاز شما را به آب قلم یا گوشت از بین می‌برد. استفاده از گندم پوست‌دار زمان پخت آن را طولانی‌تر خواهد کرد پس این نکته را حتما مدنظر داشته باشید. اگر به دنبال طعمی متفاوت هستید می‌توانید شکر و نبات را جایگزین نمک و فلفل کنید. با خواندن مطلب طرز تهیه آب قلم به راحتی می‌توانید در منزل آن را درست کنید.
تزئین آش هدیح
نخود و لوبیا پخته همیشه بهترین گزینه برای آش‌های حدیح، طرز تهیه آش شله قلمکار و رشته است پس برای تزئین این آش خوشمزه می‌توانید مقداری نخود و لوبیا را روی آش با توجه به سلیقه‌تان قرار دهید. شاید برایتان جالب باشد که گاهی کنار نخود و لوبیا از کشمش، گردو و بادام هم استفاده می‌کنند. شما می‌توانید بادام و گردو را به صورت درسته یا خرد شده برای تزئین آش هدیح به کار ببرید.
تفاوت آش هدیح خوی با آش دندونی تهرانی
آش هدیح و دندونی به دلیل استفاده از حبوبات فراوان و گندم دستورهای بسیار مشابهی دارند اما در طرز تهیه آش هدیح خوی، بافت این آش لایه‌ای و کمی سفت‌تر است. از سویی دیگر در آش هدیح، گندم را با شیر می‌پزند که عطر و طعم بهتری به آن می‌دهد. ضمنا در آش هدیج، گندم را له نمی‌کنند.
