افراد زیادی هستند که ترجیح می‌دهند هر ساله به اندازه مصرف سالیانه خانواده، در منزل رب خانگی تهیه کنند. تهیه رب خانگی شاید قدری زمان‌بر باشد اما پس از دیدن و چشیدن نتیجه کار قطعا به این نتیجه می‌رسیم که زحمات ما ارزشش را داشته است. گوجه فرنگی ماده غذایی مفید و پرکاربردی است که از تهیه چاشنی‌های مختلفی مانند سس گوجه و ترشی سالاد مشهدی گرفته تا غذاهایی مانند آش گوجه و دلمه گوجه‌فرنگی به کار می‌رود. رب گوجه‌فرنگی چند ماده اولیه ساده دارد و طرز تهیه آن نیز چندان دشوار نیست. به این شرط که هنگام تهیه رب گوجه خانگی، فوت‌وفن‌هایی که باید در حین پخت و نگهداری آن رعایت کرد را بدانیم. پس اگر به دنبال طرز تهیه رب گوجه خانگی که کپک نزند هستید، با خواندن این مطلب می‌توانید آن را بیاموزید.
مواد اولیه برای تهیه رب گوجه خانگی که کپک نزند
- گوجه‌فرنگی رسیده ۲ تا ۳ کیلوگرم
- روغن مایع ۳ قاشق غذاخوری
- نمک ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه رب گوجه خانگی
۱. شستن و آماده‌کردن گوجه‌ها
برای تهیه رب گوجه خانگی که کپک نزند حتما هنگام خرید در انتخاب گوجه‌ها دقت کنید. سعی کنید گوجه‌هایی که انتخاب می‌کنید کاملا رسیده باشند اما هرگز گوجه‌فرنگی‌های ترشیده و خراب را انتخاب نکنید. تهیه رب با گوجه پوسیده موجب می‌شود که فرایند نگهداری رب گوجه‌فرنگی به درستی انجام نشود و رب در طولانی مدت کپک بزند. در نتیجه ما به ۲ تا ۳ کیلوگرم گوجه کاملا رسیده احتیاج داریم. دقت داشته باشید که این مقدار به عنوان مقدار پایه در نظر گرفته شده و اگر قصد دارید مقدار بیشتری رب درست کنید می‌توانید با رعایت نسبت مواد، مقدار آن را زیاد کنید. در ابتدای کار گوجه‌فرنگی‌ها را کاملا شسته و آنها را به صورت چهار قاچ برش بزنید.
۲. پوره کردن گوجه‌فرنگی
بعد از اینکه گوجه‌فرنگی‌ها را برش دادید، آنها درون بلندر یا غذاساز ریخته و پوره کنید. اگر ظرف غذاساز شما زیاد بزرگ نیست و همه گوجه‌ها را نمی‌توانید همزمان پوره کنید، حتما فرایند پوره‌کردن را در دو یا چند مرحله انجام بدهید. بعد از اینکه گوجه‌ها پوره شدند، آنها را به یک ظرف بزرگ انتقال بدهید تا آماده صاف‌کردن شوند.
۳. صاف‌کردن پوره گوجه
برای این کار یک آبکش یا صافی را روی یک کاسه بزرگ قرار بدهید و مقداری از پوره گوجه را درون آن بریزید. حالا با استفاده از قاشق یا دست تمیز، گوجه‌فرنگی‌ها را به سطح آبکش فشار بدهید تا آب آن از پوست گوجه و هسته‌ها جدا شده و از طرف دیگر صافی خارج شود. این کار را می‌توانید در دو الی سه مرحله انجام دهید. اگر به داشتن گل‌وگیاه علاقه داشته یا باغچه کوچکی در منزل خودتان دارید، می‌توانید تفاله‌های باقیمانده حاصل از پوره را جلوی آفتاب خشک کنید و دانه‌های حاصل را درون باغچه بکارید تا بعد از مدتی گیاه گوجه‌فرنگی داشته باشید.
۴. جوشاندن آب گوجه‌فرنگی
بعد از صاف کردن تمامی پوره، آب گوجه جمع شده در ظرف را به یک قابلمه یا ماهیتابه پهن منتقل کنید و روی حرارت متوسط قرار بدهید تا شروع به جوشیدن کند. هر چند دقیقه یک بار گوجه‌ها را هم بزنید تا ته نگیرند. گوجه‌فرنگی درون قابلمه باید تا حدی بجوشد که آب آن کاملا خشک شود و حاصل آن یک مایع کاملا غلیظ باشد. بهتر است ظرفی که برای پخت رب انتخاب می‌کنید دیواره‌های بلندی داشته باشد تا زمانی که رب در حال غلیظ‌شدن و حباب‌زدن است، ذرات گوجه‌فرنگی به اطراف نپاشند. اگر مایل باشید برای این کار می‌توانید از آرام‌پز نیز استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که نباید روی آن در بگذارید. اگر دوست دارید که در نهایت رب لطیف‌تری داشته باشید، می‌توانید در این مرحله نیز با استفاده از یک هم‌زن برقی، یک بار دیگر گوجه‌ها را درون قابلمه هم بزنید.
۵. افزودن نمک و روغن به رب
در طرز تهیه رب گوجه خانگی که کپک نزند، لازم است اجازه بدهید که آب گوجه‌ها به خوبی کشیده شده و رب شما کاملا غلیظ شود. چراکه اگر رب آبدار باشد مدت زمان نگهداری آن کاهش پیدا کرده و به سرعت کپک می‌زند. برای اطلاع از میزان آب گوجه‌ها می‌توانید هنگام غلیظ‌شدن رب یک یا دو قاشق از آن را برداشته و کنار یک بشقاب بریزید. ظرف را برای مدتی با حالت شیب‌دار قرار بدهید تا بتوانید مشاهده کنید که چه میزان آب در طرف دیگر ظرف جمع می‌شود. سعی کنید این مقدار را به حداقل برسانید. در مدت زمان غلیظ شدن رب گوجه حتما آن را مرتب هم بزنید که ته نگیرد و رب شما طعم سوختگی نداشته باشد. نمک و روغن مایع را پس از غلیظ شدن رب به آن اضافه کنید. بهتر است طعم رب به اصطلاح کمی خوش‌نمک باشد، به این دلیل که عمر رب گوجه‌فرنگی شما را طولانی‌تر می‌کند.
۶. منتقل کردن رب گوجه درون ظرف نگهداری
پس از آماده شدن رب گوجه، نوبت به منتقل کردن آن به ظرف مخصوص نگهداری است. برای این کار باید حتما اجازه بدهید رب کاملا خنک شود و سپس آن را بسته‌بندی کنید. ظرفی که برای نگهداری رب گوجه استفاده می‌کنید باید کاملا تمیز و خشک شده باشد. اگر ظرف شما گرد و غبار یا رطوبت داشته باشد، رب شما ظرف مدت چند روز کپک می‌زند. بعد از اینکه رب را درون ظرف ریختید، روی آن را صاف کنید و قبل از بستن در ظرف، یک قاشق روغن مایع روی رب بریزید. این کار باعث ماندگاری بیشتر رب خواهد شد. سپس در ظرف را بسته و آن را درون یخچال نگه دارید. از این رب خوشرنگ می‌توانید در تهیه انواع خورشت و سوپ‌های مختلف مانند سوپ بلغور گندم استفاده کنید.
سوالات متداول درباره طرز تهیه رب گوجه خانگی که کپک نزند
تا اینجا با هم طرز تهیه رب گوجه خانگی را یاد گرفتیم و نکاتی را حین آموزش تهیه رب به شما یادآوری کردیم. در این قسمت به چند سوال پرتکرار و فوت‌وفن‌های تهیه رب خانگی پاسخ می‌دهیم.
چه عواملی در تهیه رب خانگی با ماندگاری بالا موثر است؟
از گذشته تا امروز همواره نکاتی برای تهیه رب گوجه فرنگی خانگی مطرح شده‌اند که برخی از آنها توسط مادرها و مادربزرگ‌ها به نسل جدید رسیده است. دانستن برخی از این نکات به شما کمک می‌کند تا رب خانگی با ماندگاری بالایی داشته باشید. مثل اینکه شما می‌توانید به اندازه مصرف روزانه‌تان رب کنار گذاشته و باقی آن را درون فریزر قرار دهید. یا استفاده از میزان درست نمک و روغن نیز می‌تواند به ماندگاری بالای رب کمک کند.
رعایت چه نکاتی باعث می‌شود رب خانگی کپک نزند؟
نکته مهم این است که آب گوجه‌فرنگی باید به خوبی تبخیر شده و رب کاملا غلیظ شود. اگر رب به حد خوبی غلیظ شده باشد به کفگیر نمی‌چسبد و از روی آن سُر می‌خورد. نکته مهم بعدی این است که حتما اجازه بدهید رب خنک شود و سپس آن را درون یخچال قرار دهید. تفاوت دمای بالا روند رشد کپک را تسریع می‌کند.
چطور می‌توانیم رب خانگی خوشرنگ داشته باشیم؟
برای داشتن رب خانگی خوشرنگ بهتر است هنگام پخت رب از یک کفگیر چوبی برای هم زدن آن استفاده کنید. عده‌ای معتقدند استفاده از کفگیر‌های فلزی یا پختن رب درون قابلمه‌ای به جز قابلمه روحی، رنگ آن را تیره می‌کند. علاوه بر این‌ها بهتر است نمک را در آخر به رب اضافه کنید چراکه افزودن نمک در ابتدای کار موجب کدر شدن رنگ آن می‌شود.
