نخود پلو افغانی یکی از غذاهای اصیل و خوش‌عطر است که در سفره‌های سنتی افغانستان جایگاه ویژه‌ای دارد. در طرز تهیه نخود پلو افغانی از ترکیب نخود، برنج و سس گوجه‌ای معطر استفاده می‌شود و معمولا بدون گوشت درست می‌شود، اما به دلیل وجود ادویه‌های گرم و سبزیجاتی مثل فلفل دلمه‌ای، طعم بی‌نظیری پیدا می‌کند. در ادامه مراحل پخت این غذای لذیذ را گام به گام بررسی می‌کنیم.
مواد لازم طرز تهیه نخود پلو افغانی
- برنج ۴ پیمانه
- نخود ۲ پیمانه
- پیاز ۲ عدد متوسط
- گوجه‌فرنگی ۳ عدد درشت
- رب گوجه‌فرنگی ۲ قاشق غذاخوری
- فلفل دلمه‌ای ۱ عدد متوسط
- روغن یا کره به مقدار لازم
- زردچوبه، دارچین، هل، زیره، فلفل سیاه، نمک به مقدار لازم
مراحل طرز تهیه نخود پلو افغانی
مرحله اول: آماده‌سازی برنج و نخود
ابتدا برنج را از چند ساعت قبل با آب و کمی نمک خیس کنید تا هنگام پخت نرم‌تر و خوش‌عطرتر شود. اگر از نخود آبگوشتی استفاده می‌کنید، آن را جداگانه در زودپز بپزید تا کاملا نرم شود؛ اما اگر نخود فرنگی یا نخود کنسروی در دسترس دارید، کافی است در مرحله ترکیب با برنج به آن اضافه شود. خیس کردن و نیم‌پز کردن نخود باعث می‌شود هم سریع‌تر آماده شود و هم در برنج بهتر جا بیفتد. در این مرحله مواد اولیه را مرتب آماده کنید تا در حین پخت دچار اشتباه نشوید.
مرحله دوم: سرخ کردن پیاز و آماده کردن سس پایه
در قابلمه‌ای مناسب کمی روغن یا کره بریزید و پیازها را نگینی خرد کرده و در آن سرخ کنید تا طلایی شوند. سپس گوجه‌های رنده‌شده را به پیاز اضافه کنید و اجازه دهید چند دقیقه با هم تفت بخورند تا آب گوجه کشیده شود و رنگ و طعم خوشایندی پیدا کند.
بعد از آن، رب گوجه‌فرنگی را اضافه کرده و چند دقیقه دیگر هم بزنید تا طعم خامی آن گرفته شود. این سس پایه، اساس مزه نخود پلو افغانی است و باید کمی غلیظ و معطر شود.
مرحله سوم: افزودن نخود و ادویه‌ها
در این مرحله نخود پخته‌شده را به سس گوجه‌ای اضافه کنید. حالا زمان آن است که ادویه‌ها را بریزید: کمی زردچوبه، زیره، دارچین و فلفل سیاه. این ترکیب ادویه‌ای، نخود پلو افغانی را از پلوهای معمولی جدا می‌کند. خوب مواد را با هم تفت دهید تا ادویه‌ها به خورد نخود و گوجه بروند و عطرشان آزاد شود. در نهایت فلفل دلمه‌ای خردشده را هم اضافه کنید تا هم رنگ غذا زیباتر شود و هم طعم شیرین و خاصی به پلو بدهد.
مرحله چهارم: ترکیب مواد با برنج
در قابلمه‌ای دیگر برنج را آبکش کنید یا به روش کته بپزید، اما پیش از دم گذاشتن، مخلوط سس گوجه، نخود و ادویه‌ها را به آن اضافه کنید. این کار را به صورت لایه‌لایه انجام دهید: یک لایه برنج، یک لایه از مواد نخود و سس. همین‌طور ادامه دهید تا همه مواد تمام شود. سپس در قابلمه را ببندید و اجازه دهید با حرارت ملایم دم بکشد. اضافه کردن کره یا کمی روغن روی برنج دم‌کشیده باعث می‌شود عطر و طعم غذا چند برابر شود.
مرحله پنجم: دم کشیدن و سرو نهایی
پس از حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه دم کشیدن، نخود پلو افغانی آماده است. هنگام سرو می‌توانید کمی خلال بادام یا کشمش روی پلو بریزید تا ظاهر آن جذاب‌تر شود. این غذا معمولا همراه ماست، سالاد تازه یا ترشی خانگی سرو می‌شود. نخود پلو افغانی بافتی نرم، طعمی شیرین-ملس و عطری متفاوت دارد که برای مهمانی‌ها و سفره‌های خانوادگی یک انتخاب عالی است.
نکات کلیدی برای طرز تهیه نخود پلو افغانی
قبل از شروع پخت این غذا بهتر است به چند نکته مهم توجه کنید تا نخود پلوی شما عطر و طعم اصیل‌تری داشته باشد و نتیجه نهایی دقیقا مطابق انتظار دربیاید. نخود پلو یکی از غذاهای پرطرفدار در آشپزی سنتی است که در نسخه‌های مختلف مثل طرز تهیه نخود پلو با مرغ یا حتی استفاده از نخود فرنگی پلو نیز طبخ می‌شود، اما راز خوشمزه شدنش در رعایت نکات کوچک نهفته است.
انتخاب نخود مناسب
برای این غذا بهتر است از نخود تازه یا نخود آبگوشتی استفاده کنید. اگر نخود خشک در دسترس دارید، آن را حتما از شب قبل خیس کنید تا راحت‌تر پخته شود و در زمان پخت با برنج بهتر ترکیب شود. در برخی دستورها مثل طرز تهیه نخود پلو با نخود آبگوشتی این کار بسیار تاثیرگذار است.
استفاده از ادویه‌های مناسب برای نخود پلو افغانی
ادویه‌هایی مانند زیره سیاه، هل آسیاب‌شده و فلفل تازه، به نخود پلو افغانی عمق طعم می‌دهند. اگر طبع شما گرم است می‌توانید کمی دارچین یا میخک هم اضافه کنید. حتی در نسخه‌های ساده‌تر مثل طرز تهیه نخود پلو ساده هم اضافه کردن ادویه‌های خاص باعث می‌شود غذا از سادگی خارج شود و عطر بیشتری داشته باشد.
نقش سبزیجات معطر
اگرچه در نسخه اصیل افغانی این غذا معمولا سبزی زیادی استفاده نمی‌شود، اما می‌توانید برای ایجاد تنوع، مقدار کمی شوید خشک یا تازه به برنج اضافه کنید. این روش شبیه به نخود پلو با شوید است که در ایران طرفداران زیادی دارد. البته مقدار آن باید متعادل باشد تا طعم اصلی نخود و گوجه پنهان نشود.
افزودن فلفل دلمه‌ای
فلفل دلمه‌ای یکی از اجزای خوش‌رنگ و خوش‌طعم در نخود پلو افغانی است. اضافه کردن آن به برنج، هم عطر غذا را بهتر می‌کند و هم رنگ نهایی را جذاب‌تر می‌سازد. استفاده از فلفل دلمه قرمز یا زرد پیشنهاد می‌شود تا تضاد رنگی زیبایی با برنج و نخود ایجاد کند.
پخت برنج به روش کته یا آبکش
در پخت این غذا می‌توانید از هر دو روش کته یا آبکش استفاده کنید. در نسخه افغانی اغلب به شکل کته‌ای تهیه می‌شود، زیرا مواد در حین دم کشیدن به خوبی با برنج آمیخته می‌شوند. اگر می‌خواهید سبک دیگری امتحان کنید، مانند نخود پلو با نخود سبز یا نخود پلو با گوشت چرخ‌کرده، می‌توانید روش آبکش را هم انتخاب کنید.
استفاده از روغن یا کره حیوانی
برای اصیل‌تر شدن طعم نخود پلو افغانی، بهتر است کمی کره حیوانی یا روغن دنبه به برنج اضافه کنید. این کار باعث می‌شود غذا رایحه‌ای سنتی داشته باشد. البته اگر ترجیح می‌دهید غذای سبک‌تری میل کنید، روغن مایع هم کفایت می‌کند.
سرو و تزیین نخود پلو
نخود پلو افغانی را می‌توان با ماست چکیده سنتی، سالاد فصل یا ترشی سرو کرد. اگر بخواهید سفره‌ای رنگین‌تر داشته باشید، می‌توانید روی آن کمی خلال بادام، کشمش یا حتی زرشک بریزید. این کار در نسخه‌هایی مانند نخود پلو بدون گوشت بسیار رایج است تا غذا مقوی‌تر و متنوع‌تر شود.
