شیر پرچرب یا شیر کم چرب؛ کدام بهتر است؟

شیر یکی از مغذی‌ترین نوشیدنی‌ها در بین سایر مواد غذایی است. امروزه انواع مختلف شیر در بازار لبنیات دنیا موجود است، اما سوال پرچالش این روزها معطوف به تفاوت خواص آن ها است. یکی از مهم ترین سوالات و دغدغه های مصرف کنندگان شیر این روزها پاسخ دادن به این سوال است که: «آیا شیر پرچرب به اندازه شیر کم چرب یا حتی بدون چربی برای سلامتی مفید است؟»

برای چندین دهه، دستورالعمل های تغذیه فقط محصولات لبنی کم چرب را برای افراد بالای دو سال توصیه می کند. با این حال، در سال های اخیر، دانشمندان این توصیه متخصصان تغذیه را زیر سوال برده اند. مطالعات اخیر نشان می دهد که شاید لبنیات بدون چربی یا لبنیات کم چرب الزاما همیشه سالم ترین گزینه در تغذیه سالم نیست و برعکس، مصرف محصولات لبنی کم چرب می تواند برای سلامتی تبعاتی هم داشته باشد.

در این مقاله به موضوع بحث برانگیز تفاوت شیر پرچرب و شیر کم چرب و همینطور خواص شیر پرچرب پرداخته شده است.

شیر: محصول لبنی پرخاصیت اما پرحاشیه

در مورد فواید بی‌نظیر نوشیدن شیر برای سلامت بدن بسیار گفته شده است. این ماده مغذی در غدد شیری پستانداران تولید می‌شود. پستانداران از شیر برای تغذیه نوزادان خود استفاده می‌کنند. این روزها نوشیدن شیر گاو و شیر انواع پستاندارن مانند شیر بز، شیر گاومیش و شیر شتر بین انسان‌ها در سراسر دنیا جزوی از عادت غذایی روزانه و یکی از مواد مفید در رژیم غذایی سالم برشمرده می‌شود.

شیر سرشار از کلسیم، ویتامین دی و پتاسیم است و به همین علت یکی از رایج‌ترین و البته مغذی‌ترین نوشیدنی‌ها در بین کودکان و بزرگسالان در سراسر جهان شناخته می‌شود. مواد غذایی مختلفی مثل ماست، پنیر و خامه از شیر تولید می‌شود که به آن‌ها لبنیات می‌گویند.

در ادامه، همراه ما باشید تا درباره ارزش غذایی و کالری شیر پرچرب بیشتر بدانید. ضمن این که برخی سوالات متدوال پیرامون شیر پرچرب مورد بررسی قرار می‌گیرد.

شیر پرچرب، شیر کم چرب یا شیر بدون چربی

انواع مختلفی از شیر در فروشگاه‌ها موجود است. تفاوت این شیرها عمدتا از نظر محتوای چربی آن‌ها است. شیر پرچرب گاهی اوقات به عنوان شیر معمولی هم در بین مردم شناخته می‌شود که دلیل عمده آن این است که میزان چربی موجود در آن تغییر نکرده است. این در حالی است که شیر بدون چربی و شیر یک درصد چربی با حذف چربی از شیر پرچرب تولید می‌شوند.

محتوای چربی به عنوان درصدی از کل مایع، بر حسب وزن اندازه‌گیری می‌شود. محتوای چربی انواع شیر عبارت است از:

• شیر پرچرب: ۳٫۲۵ درصد چربی
• شیر کم چرب: ۱ درصد چربی
• شیر بدون چربی: نیم درصد چربی

در ادامه، جدول ارزش غذایی یک فنجان شیر (معادل ۲۳۷ میلی‌لیتر) با درصد چربی‌های مختلف آورده شده است.

ارزش غذایی انواع شیر

مواد مغذی	شیر پرچرب	شیر کم چرب	شیر بدون چربی
کالری	۱۴۶	۱۰۲	۸۳
کربوهیدرات	۱۲/۸ گرم	۱۲/۷ گرم	۱۲/۵ گرم
پروتئین	۸/۳ گرم	۸/۲ گرم	۷/۹ گرم
چربی	۷/۹ گرم	۲/۴ گرم	۰/۲ گرم
چربی اشباع	۱۸۳ میلی‌گرم	۱/۵ گرم	۰/۱ گرم
امگا-۳	۴/۶ گرم	۹/۸ میلی‌گرم	۲/۵ میلی‌گرم
کلسیم	۲۷۶ میلی‌گرم	۲۹۰ میلی‌گرم	۳۰۶ میلی‌گرم
ویتامین دی	۹۷/۶ IU	127 IU	100 IU

از آنجایی که چربی نسبت به هر ماده مغذی دیگری کالری بیشتری نسبت به وزن دارد، شیر با محتوای چربی بالاتر کالری بیشتری دارد.

با توجه به این که ویتامین دی (ویتامین D) محلول در چربی است، بسته به محتوای چربی شیر میزان آن می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین، در شیر به طور طبیعی ویتامین دی فقط در محتوای چربی وجود دارد. با این حال، اکثر تولید کنندگان شیر ویتامین دی را به عنوان ماده اضافی به شیر اضافه می کنند، بنابراین هر نوع شیری در بازار معمولا حاوی ویتامین D مشابهی است. مگر آن که مقادیر اضافه شده بیشتر باشد.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های تغذیه‌ای بین انواع شیر میزان امگا ۳ آن‌هاست. اسیدهای چرب امگا ۳ با فواید سلامتی بسیاری از جمله: سلامت قلب و مغز و همینطور کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط هستند. هرچه یک فنجان شیر چربی بیشتری داشته باشد، میزان امگا-۳ آن بیشتر است.

علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که شیر پرچرب تازه حاوی مقدار بیشتری امگا-۳ نسبت به شیر پرچرب با مواد نگهدارنده است، مگر آن که بسته‌بندی شیر غنی شده با امگا-۳ یا شیر از نوع نسل جدید شیر با عنوان شیر ESL باشد.

درباره پروتئین‌های شیر

شیر منبع غنی از پروتئین است. تقریبا در هر ۳۰ میلی‌گرم شیر حدود ۱ گرم پروتئین وجود دارد. این میزان از پروتئین شاید پاسخی کوتاه برای این سوال باشد که چرا نمی‌توان پروتئین شیر را با دیگر انواع پروتئین جایگزین کرد. یک فنجان شیر (۲۴۰ میلی‌لیتر) شامل ۷/۷ گرم پروتئین است. پروتئین‌های شیر را بر اساس میزان حلالیت در آب می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

• پروتئین غیرقابل حل در آب: به پروتئین‌های شیر که غیرقابل حل در آب هستند کازئین می‌گویند.
• پروتئین محلول در آب: به این پروتئین‌ها وی یا آب پنیر می‌گویند.

هردوی این پروتئین‌ها در شیر دارای اسیدآمینه‌های ضروری بوده و برای هضم بسیار مفید هستند.

کازئین

کازئین نوعی پروتئین غیرقابل حل در آب است که در شیر یافت می‌شود. کازئین ۸۰ درصد پروتئین‌های شیر را تشکیل می‌دهد. خود کازئین انواع مختلفی دارد که یکی از آن‌ها آلفاکازئین است. از مهم‌ترین خواص کازئین می‌توان به افزایش جذب مواد معدنی مثل کلسیم و فسفر اشاره کرد. این پروتئین همینطور می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. اما یکی از سوالات اساسی در رابطه با کازئین که بیشتر از سوی ورزشکاران به دلیل مصرف این پروتئین در سبد غذایی‌شان مطرح می‌شود این است که پروتئین کازئین را چطور و چه زمانی مصرف باید مصرف کرد؟

پروتئین وی (whey)

پروتئین وی یا آب پنیر حدود ۲۰ درصد از پروتئین‌های شیر را تشکیل می‌دهد. این پروتئین سرشار از آمینو اسیدهای شاخه‌ای (BCAA) مثل لوسین، ایزولوسین و والین است. این پروتئین در بهبود خلق و خو و کاهش فشار خون موثر است. همچنین در رشد و پرورش عضلات هم بسیار موثر بوده و به همین دلیل به عنوان یک مکمل ورزشی هم شناخته می‌شود و بهترین زمان مصرف پروتئین وی پس از فعالیت ورزشی است.

درباره چربی شیر

شیر کامل گاو که در بازار به عنوان شیر پرچرب فروخته می‌شود، حدود ۴ درصد چربی دارد. در بسیاری از کشورها شیر بر اساس میزان چربی که دارد به فروش می‌رسد. برای مثال در آمریکا شیر کامل با ۲۵/۳ درصد چربی، شیر کم‌چرب با ۲ درصد و ۱ درصد چربی فروخته می‌شود.

چربی شیر یکی از پیچیده‌ترین چربی‌های موجود در مواد غذایی است که حدود ۴۰۰ نوع اسید چرب را شامل می‌شود. شیر پرچرب یا شیر کامل سرشار از چربی‌های اشباع شده است و حدود ۷۰ درصد اسید چرب دارد. ۳/۲ درصد از محتوای کل چربی این شیر را چربی‌های اشباع نشده چندگانه (چربی چند اشباع‌نشده‌) تشکیل می‌دهد. درحالی‌که ۲۸ درصد آن شامل چربی تک اشباع نشده است.

علاوه بر این‌ها، چربی‌های ترانس به‌طور طبیعی در محصولات لبنی یافت می‌شوند. شیر حاوی مقادیر کمی چربی ترانس مثل اسید واکسنیک و اسید لینولئیک کونژوگه (CLA) است. برخلاف چربی‌های ترانس موجود در غذاهای فرآوری شده، چربی‌های ترانس موجود در محصولات لبنی هیچ ضرری نداشته و حتی مفید هم هستند.

درباره کربوهیدرات شیر

حدود ۵ درصد از شیر شامل کربوهیدارت است. کربوهیدرات موجود در شیر عموما به شکل لاکتوز هستند. در سیستم گوارشی ما، لاکتوز به به گلوکز و گالاکتوز تجزیه می‌شود. این مواد جذب جریان خون شده و همزمان کبد گالاکتوز را به گلوکز تبدیل می‌کند. بعضی از افراد آنزیم مورد نیاز برای تجزیه لاکتوز را ندارد و به همین علت نمی‌توانند شیر گاو بنوشند، چون در هضم آن با مشکل مواجه می‌شوند.

درباره مواد معدنی و ویتامین‌های شیر

شیر گاو تمامی مواد معدنی و ویتامین‌هایی که یک گوساله برای رشد در سال اول زندگی خود نیاز دارد را شامل می‌شود. همچنین تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن انسان را هم در خود داشته و می‌تواند آن‌ها را تامین کند. بنابراین شیر را می‌توان از مغذی‌ترین نوشیدنی‌های جهان برای انسان و حیوانات دانست. ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در شیر عبارتند از:

• ویتامین ب۱۲ (B12): تمامی غذاهایی که منشا حیوانی دارند مثل شیر، سرشار از ویتامین ب۱۲ هستند.
• کلسیم: شیر سرشار از کلسیم است و کلسیم آن به راحتی در بدن جذب می‌شود.
• ویتامین ب۲ (B2): ویتامین ب۲ یا ریبوفلاوین به مقدار بسیار زیادی در شیر یافت می‌شود.
• فسفر: محصولات لبنی مثل شیر سرشار از فسفر هستند. فسفر ماده‌ای معدنی است که در بسیاری از فرایندهای بیولوژیک بدن نقش اساسی دارد.
• شیر غنی شده با ویتامین دی (D): در بعضی از کشورها، شیر را با ویتامین دی غنی می‌کنند.

درباره هورمون‌های شیر

بیش از ۵۰ هورمون مختلف به‌طور طبیعی در شیر گاو وجود دارد که برای رشد گوساله لازم است. به جز هورمون (IGF-1)، بقیه هورمون‌های شیر گاو هیچ تاثیری روی بدن انسان ندارند. هورمون (IGF-1) در شیر مادر هم وجود دارد و تنها هورمونی است که از شیر گاو جذب بدن انسان می‌شود. این هورمون برای رشد بسیار مفید است.

چرا شیر پرچرب گاهی با عنوان شیر ناسالم از سبد غذایی روزانه حذف می‌شود؟

برای سال‌ها متخصصان تغذیه نسبت به میزان چربی انواع لبنیات از جمله شیر هشدار داده‌اند و طبیعی است که شما هم نسبت به مصرف شیرهای پرچرب کمی حساس‌تر باشید. این توصیه متخصصان بیشتر به دلیل محتوای چربی‌ اشباع شیرهای پرچرب بوده است.

به توصیه متخصصان تغذیه مصرف چربی‌های اشباع، از خانواده انواع چربی، به دلیل افزایش احتمالی ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌تواند خطرناک باشد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که چربی اشباع شده سطح کلسترول خون را افزایش می‌دهد که با افزایش خطر بیماری‌های قلبی مرتبط است. با وجود مطالعات فراوان در این زمینه، هنوز هیچ مدرکی به قطعیت این موضوع را اثبات نکرده است.

همچون بسیاری از توصیه‌های محققان که با یکدیگر در تناقض هستند یا به صورت دوره‌ای بنا بر نتایج مطالعات تغییر می‌کنند، در سال‌های اخیر این توصیه هم زیر سوال رفته است. حتی برعکس آنچه قبلا تصور می‌شد، در حال حاضر داده‌های تجربی زیادی نشان می‌دهند خوردن چربی های اشباع شده باعث ابتلا به بیماری قلبی نمی‌شود.

آیا واقعا باید از چربی اشباع در شیر پرچرب بترسید؟

همانطور که بالاتر اشاره شد، شواهد علمی بسیار کمی وجود دارد که نشان دهد شما باید به طور کل مصرف چربی‌های اشباع شده در رژیم غذایی‌تان را حذف کنید. در واقع، بررسی ۲۱ مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ مدرک قابل توجهی وجود ندارد که نشان دهد چربی اشباع شده خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

مطالعه دیگری نشان داد که مصرف چربی های اشباع شده با بیماری قلبی، سکته مغزی، حمله قلبی یا مرگ ناشی از بیماری قلبی ارتباطی ندارد.

باور رایج می‌گوید چربی اشباع شده سطح کلسترول را افزایش داده و سطح کلسترول بالا هم خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. با این حال، رابطه بین چربی اشباع شده و کلسترول پیچیده‌تر از این حرف‌ها است.

چربی اشباع شده سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) را در خون افزایش می‌دهد که به «کلسترول بد» معروف است. اما چیزی که اغلب نادیده گرفته می‌شود این است که چربی اشباع شده سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یعنی «کلسترول خوب» را نیز افزایش می‌دهد و HDL اثر محافظتی در برابر بیماری قلبی دارد.

علاوه بر این، همه انواع LDL خطرناک نیستند. انواع مختلفی از LDL وجود دارد و ذرات بسیار کوچک و متراکم LDL هستند که بیشترین اثرات مخرب را بر قلب و عروق دارند.

جالب اینجاست که چربی اشباع شده در واقع LDL را از ذرات کوچک و متراکم به ذرات بزرگ و کمتر مضر تغییر می دهد.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که برخی از مطالعات مصرف لبنیات پرچرب را با افزایش خطر ابتلا به دیابت و پیش دیابت (پره دیابت) مرتبط می‌دانند، در حالی که برخی دیگر هیچ ارتباطی را نشان داده‌اند.

یک مطالعه دیگر نشان داد که لبنیات بدون چربی و تخمیر شده با پیش دیابت مرتبط است، اما لبنیات پرچرب و غیرتخمیری نتیجه مثبتی با پیش دیابت داشتند.

نوشیدن شیر چرب می تواند به مدیریت وزن کمک کند

بسیاری از مردم از نوشیدن شیر کامل (شیر پرچرب) اجتناب می کنند چرا که تصور می کنند چربی و کالری اضافی باعث افزایش وزن آن ها می شود. جالب اینجاست که مطالعات خلاف این موضوع را نشان می دهند. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که مصرف لبنیات پرچرب، مانند شیر کامل، ممکن است در واقع به جلوگیری از افزایش وزن کمک کند. مثلا یکی از رژیم‌های رایج این روزها رژیم چهارهفته‌ای شیر است که به کاهش وزن کمک می‌کند.

در یک مقاله مروری، ۱۱ مطالعه از ۱۶ مطالعه ارتباط بین مصرف لبنیات پرچرب و کاهش خطر ابتلا به چاقی را نشان دادند. مطالعه دیگری نشان داد که مصرف لبنیات پرچرب با افزایش خطر افزایش وزن، بیماری قلبی عروقی یا دیابت نوع دو ارتباطی ندارد.

یک مطالعه گسترده نشان داد که زنانی که بالاترین مقادیر لبنیات پرچرب را مصرف می‌کنند کمترین احتمال ابتلا به اضافه وزن را در طولانی مدت داشتند.

مطالعه دیگری بر روی ۱۷۸۲ مرد نشان داد آن دسته از افرادی که لبنیات پرچرب مصرف می‌کردند در مقایسه با مردانی که میزان مصرف متوسطی داشتند، ۴۸ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به چاقی شکمی بودند. در همان مطالعه، مردانی که لبنیات پرچرب کم مصرف می‌کردند، ۵۳ درصد بیشتر در معرض خطر چاقی شکمی بودند.

این مسئله اهمیت زیادی در حفظ سلامتی دارد چرا که چاقی شکمی، که در آن چربی در اطراف کمر انباشته می‌شود، می‌تواند بدترین نوع افزایش وزن باشد. مطالعات نشان داده‌اند که داشتن چربی در ناحیه میانه بدن؛ به ویژه اطراف شکم و پهلو، خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی و سرطان را افزایش می‌دهد.

رابطه بین شیر و مدیریت وزن چندین سال است که یک موضوع تحقیقاتی داغ بوده است و یافته‌ها مثل اغلب اوقات متناقض است. با این حال، اکثر این مطالعات یا شامل همه انواع محصولات لبنی هستند یا بر لبنیات کم چرب تمرکز دارند. در مطالعاتی که فقط به محصولات لبنی پرچرب مانند شیر کامل توجه می‌کنند، ارتباط تقریبا روشنی بین لبنیات پرچرب و وزن کمتر بدن وجود دارد.

مطالعه ای روی حدود ۲۰۰۰۰ زن نشان داده است که احتمال افزایش وزن در افرادی که بیش از یک وعده شیر کامل در روز مصرف می کردند در طول ۹ سال ۱۵ درصد کمتر از زنانی بود که شیر مصرف نمی کردند یا شیر کم چرب می نوشیدند.

شیر پرچرب می تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهد

نه تنها هیچ مدرک علمی وجود ندارد که ثابت کند چربی اشباع شده در شیر کامل باعث بیماری قلبی می‌شود، بلکه چندین مطالعه نشان داده‌اند که نوشیدن شیر پرچرب یا همان کامل برای سلامتی مفید هم می‌تواند باشد.

مطالعات متعددی نشان داده اند که نوشیدن شیر کامل (پرچرب) با کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک مرتبط است. سندرم متابولیک نامی است که به گروهی از عوامل خطر، از جمله مقاومت به انسولین، چاقی شکمی، سطوح پایین کلسترول HDL (خوب) و سطوح بالای تری گلیسیرید داده شده است. وقتی این عوامل خطر با هم وجود داشته باشند، خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی در شما زیاد می شود.

مطالعه‌ای روی بیش از ۱۸۰۰ نفر نشان داده است بزرگسالانی که بیشترین مصرف لبنیات پرچرب را داشتند، ۵۹ درصد کمتر از بزرگسالانی با کمترین میزان مصرف، شانس ابتلا به سندرم متابولیک را داشتند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ روی ۱۰۰۰۰ بزرگسال نشان داد که محصولات لبنی پرچرب با کاهش نشانگرهای سندرم متابولیک مرتبط هستند. این مطالعه هیچ اثر مفیدی در ارتباط با لبنیات کم چرب را نشان داد. به نظر می‌رسد وجود اسیدهای چرب موجود در شیر کامل با اثرات مثبت سلامتی بی‌ارتباط نباشد.

در یک مطالعه گسترده، افرادی که بالاترین میزان اسیدهای چرب مشتق شده از لبنیات را در جریان خون خود داشتند، نسبت به افرادی که کمترین میزان را داشتند، ۴۴ درصد کمتر به دیابت مبتلا شدند.

مزیت اصلی شیر بدون چربی کالری کمتر آن است

شرایطی وجود دارد که در آن شیر بدون چربی می‌تواند بهترین انتخاب برای رژیم غذایی شما باشد. اما شیر کم چرب برای چه کسانی مناسب است؟ به عنوان مثال، اگر از یک رژیم غذایی بسیار کم کالری پیروی می‌کنید، ۶۳ کالری اضافی که از نوشیدن یک فنجان (۲۳۷ میلی لیتر) شیر کامل به جای بدون چربی دریافت می‌کنید، ممکن است باعث شود کالری دریافتی شما بیش از حد مجاز مصرف روزانه شود.

شیر بدون چربی همچنین این مزیت را دارد که منبع پروتئین نسبتا کم کالری است. هم شیر کامل و هم شیر بدون چربی در هر فنجان حدود ۸ گرم پروتئین دارند.

این توضیح اضافی وجود دارد که در شیر کامل، پروتئین تنها ۲۲ درصد کالری را تشکیل می دهد. این در حالی است که ۳۹ درصد کالری شیر بدون چربی را پروتئین تشکیل می دهد.

شیر بدون چربی غذایی مغذی دارد، به این معنی که دوز زیادی از ویتامین ها و مواد معدنی را با کالری بسیار کمی فراهم می کند. در واقع، شیر بدون چربی یکی از غنی ترین منابع غذایی کلسیم است که حدود ۳۰۰ میلی گرم در هر فنجان را تامین می کند. این حتی بیشتر از کلسیم شیر کامل است که ۲۷۶ میلی گرم در هر فنجان است.

کالری شیر پرچرب چقدر از شیر کم چرب بالاتر است؟

ارزش غذایی شیر پرچرب با شیر کم‌چرب از نظر ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها و هورمون‌ها تفاوتی ندارد. تنها فرق شیر پرچرب و کم‌چرب در میزان کالری و چربی آن‌ها است.

در هر ۲۲۰ گرم شیر پرچرب حدود ۱۵۰ کالری و ۸ گرم چربی وجود دارد. درحالی‌که در ۲۲۰ گرم شیر کم‌چرب ۱ درصد، حدود ۱۰۰ کالری و ۵ گرم چربی وجود دارد. در جدول زیر میزان کالری و چربی موجود در انواع شیر بررسی شده است:

نوع شیر	کالری	چربی
شیر پرچرب یا شیر کامل	۱۵۰ کالری	۸ گرم چربی
شیر کم‌چرب ۲ درصد	۱۲۰ کالری	۴/۵ گرم چربی
شیر کم‌چرب ۱ درصد	۱۰۰ کالری	۵ گرم چربی
شیر بدون چربی	۸۰ کالری	۰ گرم چربی

بنابراین همان‌طور که از نام شیر پرچرب مشخص است، این شیر نسبت به شیر کم‌چرب کالری و چربی بیشتری دارد.

کلام آخر

همان‌طور که گفتیم شیر سرشار از مواد مغذی مورد نیاز برای بدن انسان است. به همین دلیل نوشیدن روزانه یک لیوان شیر به هر سنی از کودک تا بزرگسال پیشنهاد می‌شود. اما کدام نوع شیر بهتر است؟ شیر کم‌چرب یا شیر پرچرب؟ این سوال ذهن بسیاری از افراد را به خود درگیر کرده است.

در پاسخ باید بگوییم که شیر کم‌چرب و شیر پرچرب از نظر ارزش غذایی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و تنها تفاوت آن‌ها در میزان کالری شیر پرچرب نسبت به شیر کم‌چرب است.

توصیه به اجتناب از شیر کامل ممکن است در گذشته رایج بوده باشد، اما علم آن را تایید نمی کند. ممکن است شرایطی وجود داشته باشد که شیر بدون چربی بهترین انتخاب باشد، اما برای اکثر افراد، شیر کامل مزایای تغذیه ای واضحی نسبت به شیر بدون چربی و کم چرب دارد.

نوشیدن شیر کامل به طور منظم ممکن است به شما در مدیریت وزن در طول زمان کمک کند و خطر ابتلا به سندرم متابولیک را کاهش دهد.