نگران همه چیز هستید؛ از قضاوت آدم‌هایی که می‌گویند نوزادتان را از معجزه شیر مادر محروم کرده‌اید، تا ادعای محققانی که شیر مادر را اکسیر سلامتی می‌دانند. نگرانید که ناتوانی‌تان در تغذیه نوزاد با شیر مادر، دیر یا زود کار دستتان دهد و سلامت فرزندتان را به خطر بیندازد. گرچه به باور متخصصان هیچ ترکیبی جای شیر مادر را نمی‌‌گیرد، اما در هر شرایطی هم نمی‌توان نوزاد را با شیر مادر تغذیه کرد. اگر شرایط بدنی شما یا فرزندتان، این گزینه را از روی میز شما حذف کرده، به جای درگیر شدن با عذاب وجدان، درباره تغذیه نوزاد با بهترین شیر خشک بیشتر بخوانید و سردرگمی‌تان را با بالا بردن اطلاعات در این مورد کمتر کنید. ما در این مطلب به رایج‌ترین سوالهای تازه مادران در مورد این روش تغذیه پاسخ می‌دهیم و به شما برای انتخاب بهترین شیر خشک کمک می‌کنیم.
شیر کافی ندارم و در مورد شیر خشک دادن به نوزاد هم مطمئن نیستم؛ چه کنم؟
درست است که شیر مادر بهترین تغذیه ممکن برای کودک است و او را در برابر بسیاری از بیماری‌ها محافظت کرده و به سلامتش کمک می‌کند، اما ممکن است شما به دلایل مختلفی امکان تغذیه فرزندتان با شیر مادر را نداشته باشید. محققان می‌گویند نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند ارتباط عاطفی قوی‌تری را مادر برقرار می‌کنند و مادرانی که شیردهی را تجربه می‌کنند، کمتر در خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان قرار می‌گیرند.
با این وجود ممکن است همیشه امکان تغذیه نوزاد با شیر مادر وجود نداشته باشد؛ پس اگر توانایی تغذیه نوزادتان با شیر مادر را دارید، برای افزایش شیر مادر تلاش کنید و اگر پزشک دادن شیر خشک به نوزاد را توصیه کرده، راه‌های حرفه‌ای شدن در تغذیه نوزاد با بهترین شیر خشک را در ادامه بخوانید.
اگر فرزندتان را با شیر خودتان تغذیه می‌کنید، سعی کنید شیر خشک را نهایتا یک تا دوبار در روز به او بدهید. اما بعید نیست که بعد از مدتی، فرزندتان میل یه خوردن شیر با یکی از این دو روش را از دست بدهد.
اگر چاره‌ای جز تغذیه نوزاد با شیر خشک ندارید، سعی کنید در هر بار شیردهی او را در آغوش بگیرید و بچشم‌هایش نگاه کنید. برقراری ارتباط چشمی با نوزاد، ارتباط عاطفی میان مادر و فرزند را تقویت می‌کند.
چرا بعد از شیر خوردن هم گرسنه به نظر می‌رسد؟
- شاید به او کم شیر داده‌اید. با این روش تغذیه فرزندتان خوب وزن گرفته؟
- شاید دستگاه گوارشش ناآرام است و به همین دلیل میل بیشتری به مکیدن شیر دارد.
- شاید مثل بعضی از بچه‌ها دوست دارد مدت طولانی سرشیشه را بمکد و به همین دلیل بعد از سیر شدن هم گریه می‌کند.
چرا روی پوستش راش، کهیر یا اگزما پیدا شده؟
- شاید به یکی از مواد موجود در شیر خشک حساسیت دارد و باید شیر خشک ضد آلرژی یا شیر خشک مخصوص گروه‌های خاص را مصرف کند. دچار اسهال، یبوست، وجود بثورات یا خون در مدفوع هم از دیگر نشانه‌های حساسیت به شیر خشک هستند.
- شاید به ملحفه، لباس خودش یا حتی لباس شما حساسیت دارد و موضوع اصلا ربطی به شیر خشکش ندارد.
بهترین شیر خشک را انتخاب کرده‌ام؛ پس چرا بطری را پس می‌زند؟
- غذای اصلی کودک تا ۶ ماهگی شیر است و در این مدت دغدغه اصلی شما هم انتخاب روش مناسب شیر دهی است. اما این نکته را از یاد نبرید که گریه‌های او همیشه بخاطر نیاز به شیر بیشتر نیست و ممکن است اصلا کودکتان گرسنه نباشد.
- شاید شیر بیش از اندازه تند یا کند از سر شیشه جاری می‌شود و بلعیدنش برای فرزندتان سخت است.
- شاید با سرشیشه راحت نیست یا اینکه بخاطر عوض شدن بیش از اندازه سرشیشه یا گاهی از سینه مادر و گاهی از بطری شیر خوردن دچار nipple confusion شده و بخاطر این سردرگمی میلی به گرفتن شیشه ندارد.
چرا شیر از گوشه دهانش بیرون می‌ریزد؟
پس دادن شیر توسط نوزادان، یک اتفاق شایع است. حدود ۴۰ درصد از کودکان تازه متولد شده، بخشی از شیری که خورده‌اند را از دهانشان بیرون می‌ریزند و این اتفاقا احتمالا تا چهار ماهگی به دلایل زیر ادامه پیدا می‌کند.
- شاید لازم است وقت خوردن شیر باید سرش را کمی بالاتر قرار دهید تا توان بلعیدن درست شیر را پیدا کند.
- شاید سری شیشه‌شیر، شیر را بیش از اندازه تند یا کند به دهانش می‌فرستند. پس یک نوع سری دیگر را امتحان کنید.
- شاید به نفخ معده دچار شده و باید آروغ بزند و شاید هم بخاطر دل درد گریه می‌کند.
- شاید هنوز توان درست بلعیدن شیر را پیدا نکرده و از پس هماهنگ کردن دهان و مری‌اش برنمی‌آید.
- شاید به اختلال گوارشی رفلاکس دچار است و باید داروی مناسب یا شیر خشک متفاوتی را برای کاهش این مشکل مصرف کند.
چرا بعد از شیر خوردن استفراغ می‌کند؟
استفراغ بعد از شیر خوردن، با کمی پس دادن شیر متفاوت است. اگر کودک شما هم با این مشکل درگیر است، احتمال وجود این دلایل را بررسی کنید و در مورد شیر خشک و احتمال استفراغ نوزاد بعد از تغذیه با آن بیشتر بدانید:
- شاید بیش از اندازه شیر خورده است و معده‌اش گنجایش این میزان شیر را ندارد.
- شاید شیر خشکی که خورده با دستگاه گوارشش سازگاری ندارد. مراقب کم‌آبی بدن نوزادتان هستید؟ استفراغ مکرر بدن او را کم‌آب می‌کند.
- شاید فرزندتان آلرژیک است و باید نوع شیر خشکش را عوض کنید.
- شاید به بیماری‌هایی مثل آنفلوآنزا یا مشکلات دستگاه گوارش دچار شده و باید موضوع را فورا و قبل از کم‌آب شدن بدنش با متخصص در میان بگذارید.
چرا زیاد نفخ می‌کند؟
- شاید سر شیشه‌اش مناسب نیست و با شیری که از شیشه می‌خورد هوای زیادی به معده‌اش وارد می‌شود.
- شاید در زمان شیر دادن او را در حالت نامناسب نگه می‌دارید و با این کار به معده‌اش هوای زیادی را وارد می‌کنید.
- شاید آروغش را نمی‌گیرید.
- شاید یبوست دارد و غذایی که خورده را خوب دفع نمی‌کند.
- شاید به یکی از مواد موجود در شیر خشک حساسیت دارد و باید شیر خشک ضد آلرژی یا شیر خشک مخصوص گروه‌های خاص را مصرف کند.
وقتی سرما خورده‌ام می‌توانم به فرزندم شیر بدهم؟
اگر سرماخورده‌اید یا به آنفلوآنزا دچار شده‌اید، قبل از هر بار آماده کرده شیر برای فرزندتان خوب دستانتان را بشویید و در زمان شیر دادن به او حتما به دهانتان ماسک بزنید. کودک شما کوچکتر از آن است که ابتلا به آنفلوآنزا را به راحتی پشت سر بگذارد.
در این روزها بهتر است هر بار که فرزندتان را در آغوش می‌گیرید، پارچه تمیزی را زیر او بیندازید تا ویروس‌های احتمالی از روی لباس شما به بدنش وارد نشوند. در این روزها حتی او را برای چند دقیقه هم روی تخت‌خواب یا بالشی که رویش سرگذاشته‌اید نگذارید. یادتان نرود که ویروس‌ها همه جا هستند.
اگر تازه صاحب فرزند شده‌اید، بهتر است خودتان و همسرتان با تزریق واکسن آنفلوآنزا احتمال چرخش بیماری در خانه را پایین بیاورید. احتمالا فرزند شما در هفته‌های اول زندگی‌اش بیشتر از هر کسی با شما در تماس است و درصورتی که با خودتان بیماری را به خانه نیاورید، احتمال ابتلای او هم پایین می‌آید.
به شیرخواری که سرما خورده می‌توانم شیر خشک بدهم؟
اگر فرزندتان سرماخورده، سعی کنید به اندازه کافی به او شیر بدهید تا دچار کم‌آبی بدن و عوارض آن نشود. می‌دانیم که در چنین روزهایی نوزاد شما بی‌قرار و کم‌اشتهاست. اما شاید با بیشتر کردن دفعات مصرف شیر و کاهش میزان آن بتوانید به هدفتان برسید. پس در مورد شیر خشکی که باید در طول روز به بدنش وارد شود، سهل‌انگاری نکنید.
باید شیشه شیر را استریل کنم؟
ماندگار شدن ذرات شیر در شیشه، یا وجود آلودگی‌های دیگر، خطر درگیر شدن فرزندتان با بیماری‌هایی را ایجاد می‌کند. استریل کردن شیر یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با این خطرات است اما مراقب باشید که به بهانه استریل کردن شیر، آن را برای چند دقیقه در یک قابلمه آب در حال جوشیدن قرار ندهید. برای استریل کردن شیشه شیر می‌توانید:
- شیشه‌شیر به خوبی با آب و صابون بشویید و سپس بطری خالی را برای خشک شدن در مایکروفر قرار دهید؛
- آن را در ماشین ظرفشویی بشویید؛ (اما نه همراه با ظرف‌های کثیف آشپزخانه)
- از ظرف استریل برقی استفاده کنید؛
- شیشه شیر را پنچ دقیقه در آب جوشیده قرار دهید؛ (اما نجوشانید)
از چه زمانی می‌تواند بطری را نگه دارد؟
بعضی از بچه‌ها در شش ماهگی توان گرفتن شیشه شیر را پیدا می‌کنند و برخی دیگر تا ۱۰ ماهگی به این توانایی دست پیدا نمی‌کنند. اگر فرزندتان توانایی قرار دادن سر شیشه در دهانش و بیرون آوردن آن را دارد، می‌توانید هر چند روز یکبار توانایی او برای گرفتن بطری را امتحان کنید. البته باید در این زمان حتما کنار او حضور داشته باشید تا بخاطر وضعیت نامناسب، احتمال بیرون ریختن شیر یا خطر خفگی کودک ایجاد نشود.
یادتان نرود که درآغوش گرفتن کودک و نوازشش کردن او در زمان شیر خوردن، یکی از مهم‌ترین راه‌های به آرامش رسیدن کودک است. پس به بهانه توانایی او در گرفتن بطری، فرزندتان را در زمان شیر خوردن تنها رها نکنید. یادتان نرود که شره کردن شیر از کنار دهان کودک و ریختن آن در مجرای گوش، احتمال ابتلای شیرخواران به عفونت گوش را هم بیشتر می‌کند. پس مراقب وضعیت نوزادتان در زمان خوردن شیر باشید.
