قهوه کلد برو یا دم سرد چیست؟

وقتی صحبت از قهوه می‌شود خیلی‌ها یاد یک نوشیدنی گرم می‌افتند. اما از آن‌جایی که قهوه همیشه جذاب بوده، علاقه‌مندانش در طی زمان طعم‌های متفاوتی از آن ایجاد کرده‌اند و این نوشیدنی را از شکل و چارچوب همیشگی خارج کرده و تنوع داده‌اند و در یکی از تغییرات مهم در در طول تاریخ قهوه، این نوشیدنی از یک نوشیدنی گرم به یک نوشیدنی سرد و مناسب فصول سرد هم تبدیل شده است. طوری که در دهه گذشته، قهوه سرد کلد برو یا قهوه دم سرد به یک نام شناخته شده در میان انواع قهوه تبدیل شده و تقریبا امروز در منوی اکثر کافه‌ها در سراسر جهان به‌خصوص در فصل‌های گرم مناسب طبع آن‌هایی است که از گرمای هوا کلافه هستند.

اما قهوه دم سرد یا کلد برو (Cold Brew) دقیقا چیست؟ تاریخچه ایجاد آن به چه زمانی برمی‌گردد؟ این سبک قهوه چگونه در میان همه روش‌های دم‌آوری قهوه جا افتاد؟ و فواید کلد برو چیست؟

قهوه دم سرد چیست؟

قهوه دم سرد یک نوع قهوه است که از ترکیب قهوه آسیاب شده با آب سرد به وجود می‌آید. در فرایند تهیه این قهوه، بعد از ترکیب قهوه و آب، کنسانتره قهوه تهیه و سپس فیلتر می‌شود و کنسانتره یا عصاره حاصل را می‌توان همراه با شیر یا آب همراه با یخ میل کرد.

نکته جالبی که در مورد این قهوه وجود دارد این است که این قهوه تصور عمومی و رایج که حکایت از آن دارد همه آدم‌ها قهوه را گرم دوست دارند از بین برده و اکنون سوال این است که چه رازی پشت قهوه دم سرد هست که اکثر افرادی که آن را یک‌بار امتحان می‌کنند به آن علاقه‌مند می‌شوند؟

تفاوت اصلی این قهوه با باقی قهوه‌ها این است که برخلاف قهوه دم‌کرده معمولی که در تهیه‌اش از آب گرم استفاده می‌شود، قهوه دم سرد با استفاده از آب سرد تهیه می‌شود.

این قهوه در حالت سنتی با قهوه‌های متوسط تا درشت آسیاب شده و غوطه‌وری آن در آب سرد طی ۱۲ تا ۲۴ ساعت عمل‌آوری یا به اصلاح دم می‌شود اما این قهوه به روش‌های دیگری هم تهیه می‌شود؛ یک روش جایگزین کمتر مورد استفاده برای تهیه قهوه دم سرد، روش قطره‌ای آهسته یا دریپ است. در این روش به جای ترکیب یک‌باره، آب به تدریج و در طول ساعت‌ها به قهوه اضافه می‌شود.

چیزی که قهوه دم سرد را متفاوت کرده، علاوه بر آب سردی که در آن استفاده می‌شود، به زمان طولانی دم‌آوری آن برمی‌گردد چون اساسا آب سرد به زمان بیشتری برای استخراج طعم از قهوه آسیاب شده نیاز دارد و این‌گونه است که می‌توان قهوه دم سرد را یک نوع قهوه فوری به شمار آورد.

تاریخچه یا داستان کلد برو، از سبک کیوتو تا سبک استارباکسی

شاید بتوان گفت اولین افرادی که کلدبرو را نوشیدند مردمان ژاپنی در قرن هفدهم بودند که قبلا چای سرد دم مصرف می‌کردند. ژاپنی‌ها هم ایده این نوشیدنی را از خدمه کشتی‌های تجاری هلندی گرفتند، آن‌ها برای داشتن قهوه بدون نیاز به آتش در کشتی‌هایشان قهوه سرد درست می‌کردند.

خوردن قهوه سرد به قدری در ژاپن جا افتاد که قهوه کلد برویی به سبک کیوتو ایجاد شد. ژاپنی‌ها با چکاندن قطره‌قطره آب روی قهوه از طریق یک دستگاه ویژه این سبک قهوه کلدبرو را ایجاد کردند.

بارزترین نمونه از کلد برو یا قهوه سرد با نام مازاگران (Mazagran) در قلعه‌ای در الجزایر که تحت اشغال فرانسوی‌ها بود در حدود سال ۱۸۴۰ تهیه شد. آن قهوه در آن زمان و در آن گرمای صحرا یکی از بهترین چیزهایی بود که به سربازان داده می‌شد. بنابراین سربازان بعد از بازگشتشان به فرانسه این نوشیدنی را به کافه‌های پاریسی معرفی کردند.

در کشورهایی مانند پرتغال، مازاگران را شیرین می‌کنند و با چاشنی‌هایی مانند لیمو و نعناع سرو می‌کنند. در سال ۱۹۹۴ استارباکس یک قهوه گازدار در قالب بطری به همان نام مازاگران با الهام از این نوشیدنی تهیه و عرضه کرد. این محصول راه را برای برندهای موفق‌تری مانند فراپوچینو استارباکس هم هموار کرد.

به طور کلی قهوه سرد، یک موهبت برای کسانی بوده و هست که در شرایط سخت از جمله جنگ مثل سربازان زندگی می‌کنند.

قصه تولد اولین قهوه آماده

کلد برو و قهوه سرد در طی قرن بیستم رفته‌رفته جایشان را در کشورهای ویتنام، هند، آمریکای لاتین و نیواورلئان هم باز کردند اما اصلی‌ترین نوآوری‌ها در زمینه قهوه سرد در دهه ۱۹۶۰ آغاز شد، زمانی که شخصی به نام تاد سیمپسون بعد از سفرش به پرو و آشنایی با روش سنتی دم کردن و نوشیدن قهوه سرد در سال ۱۹۶۴ به اختراع دستگاه قهوه سرد به نام تجاری تادی منجر شد.. او در سفرش به پرو متوجه شد این قهوه به خاطر اسیدیته کمتر برای افراد با معده حساس بسیار مناسب است بنابراین با دانش مهندسی خود دستگاه تادی (Toddy) را برای دم آوری قهوه کلد برو اختراع کرد.

در نهایت محبوبیت کلدبرو به حدی رسید که استامپتون (Stumptown)  که یک شرکت مستقر در اورگان است و تولیدکننده انواع قهوه است، تصمیم گرفت کلدبروهای خود را به صورت بطری تهیه و به فروش برساند. اما از آن‌جایی که این نوع قهوه با استقبال روبرو شد اولین کلدبروهای آماده شده در بطری با برند استامپتون خیلی زود وارد بازار شد و به این ترتیب قهوه کلد برو آماده به بازار مصرف‌کنندگان قهوه اضافه شد.

در ژاپن که یکی از پیشگامان قهوه سرد بود در سال ۱۹۶۹ تادائو اوشیما، صنعتگر قهوه، اولین محصول قهوه سرد آماده را به دنیا معرفی کرد. عموم مردم در ابتدا تمایلی به امتحان این نوشیدنی نداشتند اما با یک کمپین بازاریابی سنگین در دهه ۱۹۷۰، موفقیت این محصول ثابت کرد که مصرف‌کنندگان اصلی قهوه افراد کاملا انعطاف‌پذیری هستند که به راحتی از چارچوب‌های ذهنی خود در مورد قهوه خارج شوند.

در دهه گذشته، مصرف قهوه سرد به‌دلیل دستورالعمل‌های معروفی مانند نوشیدنی به سبک نیواورلئان Blue Bottle، به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۵ قهوه دم سرد به‌طور غیرقابل انکاری وارد جریان اصلی مصرف قهوه شد چون استارباکس شروع به قهوه سرد در تمام ۱۳ هزار شعبه خود کرد.

قهوه کلدبرو به سبک کیوتو را بهتر بشناسید

مشخص نیست که عمل‌آوری قهوه سرد دم به سبک قطره‌ای دقیقا چه زمانی ایجاد شده است اما کارشناسان حدس می‌زنند مردم پس از این‌که متوجه شدند دم‌کردن کندتر قهوه به استخراج طعم بیشتر آن کمک می‌کند، این شیوه عمل آوری قهوه به وجود آمده است. قهوه قطره‌ای به سبک کیوتو به عنوان یکی از هنرمندانه‌ترین فرآیندهای دم‌آوری در صنعت شناخته می‌شود و تولید یک دسته آن تا ۲۴ ساعت طول می‌کشد.

قهوه نیترو کلدبرو موفقیتی برای استارباکس

موج کلد برو یا قهوه سرد آن‌قدر عالی جایگاهش را در دنیا باز کرد که غول زنجیره قهوه، یعنی استارباکس هم این نوشیدنی را در سال ۲۰۱۵ وارد دایره قهوه‌هایش کرد و با فروش آن ۲۰ درصد افزایش نوشیدنی‌های یخی را گزارش کرد.

در سال ۲۰۱۶، استارباکس قهوه نیترو دم سرد را هم در برخی از فروشگاه‌های خود معرفی کرد که توانست به یک موفقیت بارز در تاریخ استارباکس هم تبدیل شود. اما قهوه سرد دم نیترو چیست؟

قهوه سرد دم نیترو، قهوه‌ای گازدار

قهوه سرد دم نیترو اکنون روز به روز محبوب‌تر می‌شود و در منوی اکثر کافه‌های نوآور یافت می‌شود. این قهوه همان قهوه کلدبرو است که به آن نیتروژن اضافه می‌شود.

نیتروژن افزوده شده به کلد برو طعم بیشتر و بهتری به این قهوه می‌دهد و به نوع می‌توان گفت این نوع قهوه دم سرد نسبت به نوع عادی آن طعمی جذاب‌تر دارد بخصوص اگر به نوشیدنی‌های گازدار علاقه‌مند باشید.

میزان آسیاب قهوه کلد برو

اکثر دستورالعمل‌های قهوه دم سرد به قهوه آسیاب شده درشت نیاز دارند اما با این حال آسیاب متوسط ​​قهوه کلدبروی بهتری ایجاد می‌کند.

بهترین نوع قهوه برای کلد برو

از آن‌جایی که برای تهیه کلد برو آب سرد با قهوه ترکیب می‌شود، معمولا قهوه‌های معطر آفریقا، مانند قهوه اتیوپی یا قهوه کنیا بهترین انتخاب هستند. از طرف دیگر بهتر است حتما از قهوه ۱۰۰ درصد عربیکا برای تهیه این قهوه استفاده شود چون قهوه‌هایی که صد درصد نیستند حاوی انواع قهوه‌های روبوستا هستند که طعم تند یا تلخی دارند که مناسب قهوه کلد برو نیست.

شاید مهم‌تر از قهو‌ ای که برای کلدبرو انتخاب می‌کنید، آبی باشد که برای دم کردنش استفاده می‌کنید. چون این قهوه تقریبا ۹۸ درصد آب است، بنابراین بسیار مهم است که فکر کنید آبی که با آن دم می‌کنید طعم خوبی داشته باشد. یک قانون سرانگشتی خوب این است که اگر همهیشه از شیر آب می‌نوشید، بنابراین حتما در تهیه کلدبرو هم از همین آب استفاده کنید اما اگر آب فیلترشده استفاده می‌کنید حتما در تهیه کلدبرو هم از همان آب استفاده کنید.

آیا می‌توان قهوه کلدبرو را گرم کرد؟

گرم کردن کلد برو خوب است. با این حال، ممکن است باعث تلخ شدن نوشیدنی شما شود به خصوص اگر با شیر مخلوط شده باشد.

اگر می‌خواهید قهوه کلدبرو را گرم کنید برای جلوگیری از ایجاد تلخی باید آن را به آرامی گرم کنید و سپس با شیر ترکیب کنید. حرارت دادن قهوه مخلوط با شیر قطعا منجر به تولید سطوح بالایی از تلخی ناخوشایند می‌شود.

یک جایگزین عالی برای گرم کردن قهوه کلد برو، تهیه یک کنسانتره بسیار قوی است که بتوان آن را با آب تازه جوشانده رقیق کرد. برای تهیه این کنسانتره قوی باید از نسبت قهوه به آب ۱٫۳ تا ۱٫۴ (۳۳۳ گرم تا ۲۵۰ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر) استفاده کنید تا یک کنسانتره کلد برو بسیار قوی ایجاد کنید که بتوان آن را به شدت رقیق استفاده کرد.

مزیت استفاده از کنسانتره کلد برو بسیار قوی این است که می‌توان آن را به عنوان شکلی از قهوه فوری استفاده کرد و برای آماده کردنش فقط نیاز به افزودن آب جوش است. از طرف دیگر این نوع کنسانتره کلد برو خطر ایجاد تلخی در نوشیدنی را از بین می‌برد.

آیا کافئین قهوه کلدبرو نسبت به قهوه گرم بیشتر است؟

معمولا بله، اما این فقط یک بازی با اعداد است چون همیشه میزان کافئین به نوع قهوه و شیوه دم آوری آن بستگی دارد.

به طور کلی دم کردن قهوه به معنای استفاده از آب برای استخراج طعم (و کافئین) از قهوه آسیاب شده است و هیچ فرآیند جادویی وجود ندارد که هنگام دم کردن قهوه با آب سرد، کافئین بیشتری از آن استخراج کند. با توجه به این نکته اگر می‌خواهید کافئین قهوه کلدبروی شما کمتر باشد لطفا نوشیدنی سرد خود را با قهوه بدون کافئین درست کنید!

مدت زمان نگهداری قهوه کلد برو چقدر است؟

کلدبرو را معمولا می‌توان هفت تا ۱۰ روز در یخچال نگهداری کرد. اما  اگر متوجه شدید که قهوه شما سریع‌تر از آنچه باید فاسد میشود، ممکن است وقت آن رسیده باشد که تجهیزات دم‌آوری خود را تمیز کنید.

محبوب‌ترین نوشیدنی سرد کافئین‌دار

به طور کلی می‌توان گفت در تهیه قهوه کلد برو یا دم سرد هم مثل همه قهوه‌ها باید مدام آزمون و خطا کرد و با قهوه‌های مختلف آن را دم کرد تا در نهایت بهترین روش فیلتراسیون و رقیق‌سازی مناسب خود را ایجاد کرد.

اما به طور کلی، هیچ راه خاص و ویژه‌ای برای تهیه قهوه سرد دم که جادو کند وجود ندارد تنها نکته مهمی که در قهوه سرد دم وجود دارد این است که این قهوه باید سریع و بی‌دردسر تهیه شود. این نوشیدنی کافئین‌دار، تنها یکی از انواع قهوه‌ای است که با افزایش مصرف قهوه در دوران کرونا، محبوبیت بیشتری پیدا کرد.