دلمه از جمله غذاهایی است که به روش‌های بسیار متفاوت و متنوعی طبخ می‌شود. دلمه برگ مو تبریزی، دلمه کلم مجلسی و دلمه بادمجان و فلفل و گوجه از جمله محبوب‌ترین دلمه‌هایی هستند که شهرتشان فقط به ایران محدود نیست و در کشورهای اطراف و به ویژه ترکیه هم تهیه شده و خورده می‌شوند. در این مطلب به طرز تهیه دلمه برگ مو با سه مزه که در فصل بهار بسیار پر طرفدار است، می‌پردازیم و این دلمه را به سه روش ترش، شیرین و ملس آموزش می‌دهیم.
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو
- گوشت چرخ کرده ۳۵۰ گرم
- سبزی دلمه ۳۵۰ گرم
- پیاز ۱ عدد
- برنج ۱ پیمانه
- لپه ۰٫۵ پیمانه
- زرشک ۰٫۵ پیمانه
- نمک، فلفل سیاه و زردچوبه به مقدار لازم
- روغن به مقدار لازم
- برگ مو به مقدار لازم
مواد لازم برای تهیه سس دلمه برگ مو با طعم شیرین
- شکر ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
- سرکه ۰٫۵ پیمانه
مواد لازم برای تهیه سس دلمه برگ مو با طعم ملس
- رب انار ملس ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
- رب گوجه‌فرنگی ۱ قاشق غذاخوری
مواد لازم برای تهیه سس دلمه برگ مو با طعم ترش
- رب انار ترش ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
- رب آلوچه ترش ۱ قاشق غذاخوری
مراحل طرز تهیه دلمه برگ مو با سه مزه
مرحله اول: آماده کردن مواد اولیه دلمه
فرقی نمی‌کند که شما دلمه برگ مو خود را با کدام طعم ترش، شیرین یا ملس می‌پسندید. در هر صورت، مراحل اولیه برای درست کردن همه این دلمه‌ها یکسان است.
اولین کار این است که مواد اولیه برای درست کردن دلمه برگ مو را آماده کنید. برای این کار، ابتدا سبزی دلمه را پاک کرده و بشویید و پس از اینکه آب سبزی‌ها خارج شد، آن‌ها را به صورت ساطوری خرد کنید. شما برای تهیه ترکیب سبزی دلمه برگ مو می‌توانید از انواع سبزی‌های معطر مثل ریحان، شوید، مرزه، ترخون و نعنا به نسبت مساوی استفاده کنید.
همچنین در این مرحله باید برنج و لپه را هم نیم‌پز کنید. برای انجام این کار، هر یک از این مواد را در نصف پیمانه آب ریخته و روی حرارت بذارید تا به جوش بیاید، سپس حرارت را کم کنید و اجازه بدهید تا مواد به مدت حدودا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دیگر یا تا زمانی که آب موجود در قابلمه کشیده می‌شود، روی گاز بمانند. حالا هر کدام را آبکش کرده و کنار بگذارید.
مرحله دوم: پختن مواد داخل دلمه
پس از اینکه مواد اولیه را آماده کردید، نوبت به پختن مواد داخل دلمه می‌رسد.
ابتدا پیاز را به صورت خلالی ریز خرد کرده و به همراه روغن روی حرارت قرار بدهید تا پیاز تفت بخورد. پس از اینکه رنگ پیاز تغییر پیدا کرده و طلایی شد، گوشت چرخ کرده را به همراه ادویه‌ها اضافه کنید و هم بزنید تا گوشت به هم نچسبد و گلوله گلوله نشود.
سپس سبزی‌ها را به همراه زرشک، لپه و برنج نیم‌پز شده اضافه کرده و به تفت دادن ادامه بدهید تا آب سبزی‌ها کشیده شود.
مرحله سوم: نحوه تعیین طعم دلمه
اینجا مرحله‌ای است که می‌توانید طعم دلمه خود را از بین گزینه‌های شیرین، ملس و ترش انتخاب کنید. برای این کار سه راه پیش رو دارید:
- چنانچه می‌خواهید دلمه شما شیرین شود، یک قاشق غذاخوری شکر را به مواد دلمه اضافه کنید.
- اگر مایل هستید دلمه شما ملس شود، ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری رب انار ملس یا ترکیب رب انار و رب گوجه‌فرنگی را به مواد دلمه اضافه کنید.
- چنانچه می‌خواهید دلمه شما کاملا ترش شود، ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری رب انار ترش یا ترکیب رب انار و رب آلوچه جنگلی را به مواد دلمه اضافه کنید.
در پایان این مرحله، مواد داخلی دلمه آماده است و می‌توانید از روی حرارت کنار بگذارید.
نکته: در برخی از دستورهای تهیه متعلق به آذربایجان شرقی، برای ملس شدن مواد دلمه از ماست و برای ترش شدن آن از ماست ترش محلی استفاده می‌کنند.
مرحله چهارم: پیچیدن دلمه‌ها
در نهایت، نوبت به پیچیدن دلمه‌های برگ می‌رسد.
برگ‌های مو را یکی یکی به پشت کف دستتان یا روی میز کار قرار داده و داخل آن را از مواد دلمه پر کنید. دقت کنید که بهتر است دلمه‌ها را بیش از حد پر نکنید، چون حجم مواد در حین پخت کمی افزایش پیدا می‌کند و اگر فضای کافی نداشته باشد، احتمالا پاره شدن دلمه‌های شما زیاد می‌شود.
پس از اینکه مواد را در وسط برگ‌ها قرار دادید، دلمه‌ها را به سلیقه خودتان به صورت رول سیگاری یا بقچه‌ای بپیچید و دلمه‌ها را به ترتیب در قابلمه مورد نظر بچینید. می‌توانید لابه‌لای دلمه‌ها از آلو خورشتی، گوجه‌سبز یا چاقاله بادام تازه استفاده کنید.
اگر دلمه را به صورت شیرین درست می‌کنید، در پایان شکر سفید را در سرکه حل کرده و پس از اینکه دانه‌های شکر کاملا محو شدند، ترکیب سرکه و شکر را روی دلمه‌ها بریزید. در غیر این صورت، از آب جوشیده استفاده کنید.
دلمه‌ها را با حرارت متوسط رو به کم روی گاز قرار بدهید. پس از گذشت یک ساعت، دلمه شما آماده است و می‌توانید آن را در ظرف مورد نظر ریخته و به همراه پیاز داغ، زرشک و حتی ماست چکیده سرو کنید.
نکات تکمیلی در طرز تهیه دلمه برگ مو با سه مزه
همان‌طور که در این مطلب خواندید، مواد اولیه و روش کلی تهیه کردن دلمه برگ مو یکسان است و طعم آن بر اساس چاشنی‌هایی که به مواد دلمه اضافه می‌کنید، تعیین می‌شود. در ادامه، نکات تکمیلی در طرز تهیه دلمه برگ مو را بررسی می‌کنیم.
طرز تهیه دلمه برگ مو آذری
آذری‌ها روش مخصوص به خودشان را برای درست کردن دلمه برگ مو دارند. در طرز تهیه دلمه برگ مو تبریزی از شکر و سرکه برای طعم بخشیدن به دلمه استفاده می‌شود. همچنین برخی از تبریزی‌ها به جای برنج، از بلغور گندم برای درست کردن دلمه استفاده کرده و به مواد دلمه‌شان گوشت چرخ‌کرده اضافه نمی‌کنند. با این حال، همان‌طور که گفتیم، روش‌های طبخ دلمه از خانواده‌ای به خانواده دیگر و قومی به قوم دیگر، بسیار متنوع است.
طرز تهیه دلمه برگ مو با رب انار و شیره انگور
یکی دیگر از روش‌هایی که طعم دلمه برگ انگور شما را ملس و متمایل به شیرین می‌کند، استفاده از رب انار و شیره انگور به صورت همزمان است. برای این کار، بهتر است بعد از اینکه دلمه‌ها را در قابلمه چیدید، به جای اضافه کردن آب جوشیده، رب انار و شیره انگور را با هم ترکیب کرده و پس از حل کردن در آب و رقیق شدن آن، روی دلمه‌ها بریزید.
طبیعتا هر چقدر میزان شیره انگور شما بیشتر باشد، طعم دلمه شیرین‌تر خواهد شد و اگر از رب انار ترش‌تری استفاده کنید، طعم دلمه رو به ترشی می‌رود.
خوب است بدانید که برای تهیه دلمه می‌توانید با توجه به ذائقه خود، سس متفاوتی برای پختش تهیه کنید. اگر دوست دارید با انواع روش تهیه سس دلمه آشنا شوید حتما به کتاب کاله مراجعه کنید.
طرز تهیه دلمه برگ مو با مرغ
درست کردن دلمه برگ مو با مرغ هم یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌توانید برای درست کردن دلمه، پیش رو داشته باشید. پس چنانچه طعم گوشت قرمز را دوست ندارید، یا گوشت قرمز در دسترستان نیست و به هر دلیل دیگری نمی‌خواهید از آن استفاده کنید، به سراغ مرغ بروید. در طرز تهیه دلمه برگ مو با مرغ کافی است سینه یا ران مرغ را چرخ کرده و به مواد دلمه اضافه کنید.
شما در شهر یا استان محل سکونت خودتان دلمه را به چه روش‌هایی طبخ می‌کنید؟ چه نکات و ترفندهایی برای خوشمزه‌تر شدن دلمه برگ مو و مجلسی شدن آن دارید؟ اگر نکته خاصی مد نظرتان است، حتما با ما به اشتراک بگذارید و از تجربیاتتان بگویید.
