طرز تهیه کیک شیفون همراه با دستور مرحله به مرحله

کیک شیفون یکی از کلاسیک‌ترین کیک‌های فومی (کف‌دار) است که با زرده و سفیده جدا تخم مرغ، روغن و آرد تهیه می‌شود. به‌دلیل بافت ابری، لطیف و مرطوب به نام شیفون شناخته می‌شود. این کیک بر خلاف کیک‌های کَره‌ای، بدون کره تهیه می‌شود و تنها روغن نقش رطوبت‌دهنده دارد. طرز تهیه کیک شیفون، این کیک خوش‌عطر را مرحله به مرحله بخوانید تا آن را برای عصرانه و میان‌وعده‌هایتان درست کنید.

طرز تهیه کیک شیفون

مرحله اول: قالب و فر را آماده کنید

در اولین مرحله از طرز تهیه کیک شیفون باید مانند دستور تهیه کیک اسفنجی ساده، مواد لازم را آماده کرده و در دمای محیط بگذارید. سپس فر را با دمای ۱۶۵ درجه سانتی‌گراد (معادل ۳۲۵ درجه فارنهایت) تنظیم و گرم کنید تا حرارت یکنواختی هنگام پخت فراهم شود.

در این مرحله، یک قالب لوله‌ای ۲۵ سانتی‌متری مخصوص کیک شیفون را با دقت با آب داغ و مایع ظرف‌شویی بشویید تا هرگونه چربی، روغن یا رطوبت اضافی از بین برود.

سپس قالب را با دستمال، تمیز و خشک کنید. عدم وجود چربی روی دیواره‌های قالب باعث می‌شود کیک حین پخت به خوبی بالا آمده و ساختار اسفنجی خود را حفظ کند.

نکته: قالب را نباید چرب کنید؛ این کار باعث سُر خوردن بافت و پف نکردن کیک شیفون می‌شود.

مرحله دوم: مواد خشک و زرده‌ های تخم مرغ را آماده کنید

در دومین مرحله از طرز تهیه کیک شیفون، در یک کاسه بزرگ و تمیز، آرد، شکر، بیکینگ‌پودر و نمک را با همزن دستی یا چنگال سبک مخلوط کنید. سپس برای یک‌دست شدن بافت، آن‌ها را دو تا سه بار الک کنید. این کار از گلوله شدن مواد جلوگیری کرده و هوادهی بیشتری به خمیر می‌دهد. حالا با پشت قاشق، وسط مواد خشک را به شکل یک گودی کوچک باز کنید.

در ادامه پیش بردن مراحل تهیه کیک باید به ترتیب و بدون هم زدن مواد زیر را به داخل گودی اضافه کنید؛ زرده‌های تخم مرغ، آب، روغن مایع، وانیل و عصاره لیمو تازه.

این نکته را حتما مد نظر داشته باشید که برای پف و لطافت نهایی خمیر از مخلوط کردن زرده‌ها و مایعات خودداری کنید. اگر تهیه کیک شیفون برایتان دشوار است، پیشنهاد ما به شما طرز تهیه کیک اسفنجی با پف زیاد است.

مرحله سوم: مرنگ را آماده کنید

در سومین مرحله از طرز تهیه کیک شیفون باید به سراغ سفیده‌های تخم مرغ و تهیه مرنگ بروید. در یک کاسه بزرگ، تمیز و خشک (ترجیحا فلزی یا شیشه‌ای)، سفیده‌های تخم‌مرغ را به همراه کرم تارتار بریزید. با استفاده از همزن برقی، ابتدا با دور متوسط شروع کرده و به‌ تدریج سرعت را افزایش دهید. با استفاده از مرنگ می‌توانید طرز تهیه مارشمالو روسی اصلی و حرفه‌ای را پیش ببرید.

به هم زدن ادامه دهید تا ترکیب کامل سفت و براق شود و قله‌های محکم در اصطلاح شیرینی‌پزی (stiff peaks) تشکیل دهد؛ یعنی زمانی که پره‌های همزن را بالا می‌آورید، نوک سفیده‌ها ایستاده باقی بماند و خم نشود. دقت داشته باشید که هیچ‌ گونه چربی یا ذره‌ای از زرده تخم‌مرغ وارد سفیده نشده باشد؛ وجود چربی مانع از پف کردن کامل سفیده می‌شود و روی کیفیت نهایی کیک‌تان تاثیر منفی می‌گذارد.

مرحله چهارم: خمیر را درست کنید

در چهارمین مرحله از طرز تهیه کیک شیفون باید زرده‌های تخم‌مرغی که در کاسه، پیش‌تر آماده کرده‌اید را با همزن‌های تمیز بزنید. مایه کیک را بزنید تا جایی که یکدست، سبک و کرمی‌ شکل شود. این مرحله کمک می‌کند مواد کاملا با یکدیگر ترکیب و بافت نرم‌تری ایجاد شود. سپس این مایه را به‌ آرامی و در چند مرحله، روی مرنگ (سفیده‌های زده‌شده) بریزید.

حال با کمک لیسک نرم، مواد را از کف ظرف به سمت بالا و به صورت دورانی فُلد (fold) کنید. از هم زدن سریع یا حرکت‌های چرخشی پر سرعت  خودداری کنید؛ باعث از بین رفتن هوا و پف سفیده‌ها می‌شود.

در نهایت، خمیر را به‌ آرامی داخل قالب لوله‌ای مخصوص کیک شیفون که پیش‌تر آماده کرده‌اید، بریزید. پیشنهاد ما به شما برای پذیرایی در میهمانی‌هایتان، طرز تهیه مینی کیک ساده است.

نکته ۱: فُلد کردن اصولی یکی از مهم‌ترین مراحل تهیه کیک شیفون است؛ با این کار، پف سفیده‌ها حفظ شده و نتیجه، کیکی ابری، نرم و سبک خواهد بود.

نکته ۲: هم‌ زدن بیش‌ از‌ حد در این مرحله می‌تواند منجر به فروپاشی ساختار هواگیری شده و در نهایت، کیک شما سفت و کم‌ پف شود.

مرحله پنجم: کیک را بپزید

در پنجمین مرحله از طرز تهیه کیک شیفون باید قالب حاوی خمیر را در فر از قبل گرم‌ شده با دمای ۱۶۵ درجه سانتی‌گراد (۳۲۵ درجه فارنهایت) قرار دهید و به مدت ۵۵ دقیقه آن را بپزید.

سپس دمای فر را تا ۱۷۵ درجه سانتی‌گراد (۳۵۰ درجه فارنهایت) افزایش دهید و اجازه دهید کیک به مدت ۱۵ تا ۱۰ دقیقه دیگر بپزد؛ تا زمانی که یک خلال‌ دندان تمیز و خشک از مرکز کیک بیرون بیاید و سطح آن حالت فنری داشته باشد.

پس از پایان پخت، بلافاصله قالب را از فر خارج کرده و برعکس (سر و ته) روی توری فلزی قرار دهید. این کار باعث می‌شود کیک حین خنک شدن، ساختار پف‌دار خود را حفظ کند.

صبور باشید تا کیک کامل خنک شود؛ سپس با استفاده از چاقوی نازک یا کاردک، به‌ آرامی اطراف کیک را از قالب جدا کرده و آن را بیرون آورید. در صورت تمایل، روی کیک را با فراستینگ وانیلی، خامه کشی کیک یا میوه‌های تازه تزئین کنید و سرو نمایید.

نکته: خنک‌سازی معکوس یکی از مهم‌ترین مراحل حفظ بافت حجیم کیک شیفون است؛ بدون این مرحله، احتمال خوابیدن بافت و چروک شدن سطح کیک بسیار زیاد خواهد بود.

نکات تکمیلی تهیه کیک شیفون

اگر می‌خواهید کیک شیفون شما همیشه بافتی سبک، پف‌دار و طعمی بی‌نظیر داشته باشد، رعایت چند نکته‌ کلیدی و تخصصی می‌تواند نتیجه نهایی را متحول کند. در این بخش، مهم‌ترین نکات ریز اما تاثیرگذار در پخت موفق کیک شیفون را مرور می‌کنیم تا به راحتی، کیک‌پزی حرفه‌ای را تجربه کنید.

تفاوت کیک شیفون و کیک اسفنجی

اگر به دنیای کیک‌پزی علاقه‌مند باشید، احتمالا نام دو کیک بسیار پرطرفدار یعنی کیک شیفون (Chiffon Cake) و کیک اسفنجی (Sponge Cake) به گوشتان خورده است. این دو کیک در ظاهر شبیه هم‌اند، اما تفاوت‌هایی کلیدی در مواد اولیه، روش تهیه، بافت و طعم نهایی دارند. در ادامه به‌صورت کامل تفاوت‌های این دو کیک کلاسیک را بررسی می‌کنیم.

استفاده از کرم تارتار در تهیه کیک شیفون

کرم تارتار (Cream of Tartar) در واقع پتاسیم بیتارترات (به انگلیسی: Potassium bitartrate) است؛ یک ترکیب اسیدی طبیعی که به‌عنوان محصول جانبی در فرآیند تخمیر به‌ دست می‌آید. این ماده سفیدرنگ، پودری و بدون بو، در شیرینی‌پزی و نانوایی به‌عنوان عامل تثبیت‌کننده و تنظیم‌کننده‌ی pH کاربرد فراوان دارد.

مهم‌ترین دلیل استفاده این ماده سفید رنگ در تهیه کیک شیفون تثبیت سفیده تخم مرغ، افزایش حجم و ماندگاری و لطافت کیک است.

به صورت کلی، کرم تارتار کلید حفظ پف و لطافت کیک شیفون است و حذف یا جایگزینی نادرست آن می‌تواند نتیجه نهایی را تحت‌تاثیر قرار دهد. بهترین و در دسترس‌ترین جایگزین برای کرم تارتار، آب لیمو ترش تازه یا سرکه سفید است. از طرز تهیه کیک شاه‌توت در روزهای تابستانی غافل نشوید.

دقت داشته باشید که برای هر یک‌چهارم قاشق چای‌خوری کرم تارتار، از حدود یک قاشق چای‌خوری آب‌لیمو تازه یا سرکه سفید بدون تغییر در طعم نهایی، استفاده کنید.

انتخاب قالب مناسب در تهیه کیک شیفون

یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در پخت کیک شیفون، استفاده از قالب مناسب است. نوع قالب تاثیر مستقیمی بر میزان پف، یکنواختی پخت و جدا شدن آسان کیک دارد. در این بخش با بهترین گزینه‌ها برای انتخاب قالب کیک شیفون آشنا می‌شوید تا نتیجه‌ای حرفه‌ای داشته باشید.

1. قالب لوله‌ای (Tube Pan)
   برای پخت ایده‌آل کیک شیفون، توصیه می‌شود از قالب لوله‌ای ۲۵ سانتی‌متر با کف جدا شونده استفاده کنید. این نوع قالب با طراحی خاص خود و طراحی سوراخی در مرکز قالب، گرما را به صورت یکنواخت در سراسر کیک توزیع کرده و باعث پخت کامل، یکنواخت و افزایش ارتفاع کیک شود.
   اگر از قالب لوله‌ای با کف ثابت استفاده می‌کنید، می‌توانید کف آن را با کاغذ روغنی بدون چرب کردن دیواره‌ها بپوشانید تا جدا کردن کیک پس از پخت راحت‌تر باشد، بدون اینکه پف کیک آسیب ببیند.
2. قالب‌های گرد کیک (Cake Pans)
   در صورت در دسترس نبودن قالب لوله‌ای، می‌توانید کیک شیفون را در دو قالب گرد ۲۳ و ۲۰ سانتی‌متری بپزید. تنها نکته مهم، داشتن عمق حداقل ۳ اینچ است تا بافت پف‌دار کیک به‌خوبی حفظ شود. برای جلوگیری از چسبیدن کیک، حتما کف قالب‌ها را با کاغذ روغنی بپوشانید و پس از پخت، کیک‌ها را به صورت وارونه روی توری فلزی قرار دهید تا کامل خنک شوند و ساختار آن‌ها حفظ شود. در صورت عدم دسترسی به فر و قالب مناسب حتما طرز تهیه کیک اسفنجی در قابلمه را امتحان کنید.

دلیل فرو ریختن کیک شیفون

فرو ریختن یا نشست کیک شیفون معمولا به دلیل ضعف در ساختار هوادهی و پخت ناقص اتفاق می‌افتد. یکی از دلایل رایج، کافی نبودن میزان زدن سفیده‌های تخم‌مرغ است؛ اگر سفیده‌ها به اندازه کافی سفت و پایدار زده نشوند، خمیر قدرت نگه‌داشتن پف را نخواهد داشت. از سویی دیگر باید مواردی مانند تازگی بیکینگ‌پودر، استفاده از قالب مناسب، خنک‌سازی کیک به صورت وارونه و صحیح را مد نظر داشته باشید.

نحوه نگه‌داری کیک شیفون در فریزر

کیک شیفون به‌ خوبی قابل فریز شدن است. پس از آن که کیک کامل خنک شد، آن را محکم ابتدا در یک لایه سلفون غذایی و سپس در یک لایه فویل آلومینیومی بپیچید تا از نفوذ هوا و یخ‌زدگی جلوگیری شود. در این شرایط، کیک تا ۳ ماه در فریزر قابل نگهداری است.

برای مصرف، کافی است کیک را یک شب در یخچال قرار دهید تا به‌آرامی یخ‌زدایی شود و طراوت و بافت نرم خود را حفظ کند.

تزیین و سرو کیک شیفون

کیک شیفون به‌ دلیل بافت لطیف و سبک، گزینه‌ای عالی برای انواع تزیین‌های ساده تا حرفه‌ای است. از پاشیدن کمی پودر قند گرفته تا افزودن خامه فرم‌گرفته، گلیز شکلاتی یا تکه‌های میوه تازه؛ همگی جلوه‌ای چشم‌گیر و طعمی دل‌نشین به کیک می‌دهند.

برای سرو می‌توانید کیک را به‌ صورت ساده برش بزنید یا آن را به‌صورت لایه‌ای با فیلینگ‌های مختلف مانند گاناش، مربا یا کرم پاتیسیر تزئین کنید. ظاهر جذاب این کیک، آن را برای مهمانی‌ها، تولدها و حتی مجالس رسمی مناسب می‌کند. اگر ایده‌ای باز هم برای تزیین کیک به ذهن‌تان نمی‌رسد تزیین کیک ساده خانگی با هفت ایده جذاب را بخوانید.