پرونده نان

نان

یک همراه ایده‌آل برای اکثر وعده‌های غذایی در سراسر جهان، نان است. نان یکی از حیاتی‌ترین، محبوب‌ترین و سیرکننده‌ترین مواد غذایی در دنیا است که به اشکال مختلف و در وعده‌های مختلف غذایی در فرهنگ‌های جهان حضور داشته است. اما این غذای محبوب از کجا آمده و چطور در دل همه مردم جهان جا خوش کرده است؟

تاریخچه و داستان نان

نان ؛ سرنوشت خارق‌العاده یک ماده غذایی معمولی

نان ، بیش از ۱۰ هزار سال است که بخشی از زندگی روزمره ما شده است! شاید باورنکردنی به نظر برسد؛ اما تاریخچه نان، داستانی است که به زمانی بسیار دور، درست آن زمان که آرد از غلات وحشی تهیه می‌شد برمی‌گردد. نان یک غذای جهانی است و می‌توان گفت کمتر کشوری در جهان وجود […]

نان؛ از جنگ تا صلح

بیش از ۱۰ هزار سال است که نان، بخشی از زندگی روزمره ما شده است! شاید باورنکردنی به نظر برسد؛ اما تاریخچه نان، داستانی است که به زمانی بسیار دور، درست آن زمان که آرد از غلات وحشی تهیه می‌شد برمی‌گردد. نان یک غذای جهانی است و می‌توان گفت کمتر کشوری در جهان وجود دارد که در سنت و فرهنگ آشپزیش، نوعی نان وجود نداشته باشد. از سفره‌های بین‌النهرین گرفته تا سفره‌های تمام جهان؛ نان نماد فرهنگ، تاریخ و مردم‌شناسی، گرسنگی و ثروت و جنگ و صلح بوده و هست.

ورود به جهان صنعتی

پس از اولین انقلاب صنعتی در سال ۱۷۸۲، یک مخترع آمریکایی به نام الیور ایوانز اولین کسی بود که یک آسیاب آرد تمام اتوماتیک را طراحی و تاریخچه نان را متحول کرد. قبل از نوآوری او، هر مرحله از فرآیند آسیاب، مبتنی بر نیروی کار و بسیار زمان‌بر بود. تا اینکه سرانجام این دستگاه باز هم پیشرفت کرد و این اتوماسیون هوشمند تولید نان باعث صرفه‌حویی در فرایند تولید نان شد.

بکینگ پودر؛ تحولی در تولید نان

به وجود آمدن بکینگ پودر مدیون حساسیت یک نفر به مخمر بوده است. به عبارتی اگر آلرژی به مخمر او وجود نداشت احتمالا داستان کیک‌ها و شیرین‌های امروزی که وابسته به بگینک پودر است کاملا متفاوت می‌شد.

توسعه صنعت نان و نانوایی

با گذر زمان و توسعه صنعت، نان و صنعت نانوایی هم با آمدن ماشین‌آلات دستخوش تغییرات اساسی شد اما با این وجود نان‌های سنتی همچنان جایگاه خودشان نسبت به نان‌های فانتزی و صنعتی را دارند.

انواع نان سنتی ایرانی

نان تافتون

تافتون و لواش

این دو نان بسیار شبیه هستند و تنها بر اساس نوع آرد مورد استفاده و ضخامت نسبی متمایز می‌شوند. تافتون، احتمالا محبوب‌ترین نان در ایران است.

نان سنگک

نان سنگک

نان سنگک نوعی نان صاف و نازک سنتی ایران است. این نان را در تنور یا کوره که متشکل از قفسه آجری شیبدارِ پوشیده از سنگریزه‌های داغ است می‌پزند.

نان بربری

نان بربری

نان بربری به نام جامعه «بربر» که در زمان قاجار در جنوب تهران سکنی گزیدند انتخاب شده است. این نان بیضی شکلی ضخامت ۳ تا ۴ سانتی‌متر دارد.

نان کماج

کماچ یا فطیر

این نان‌ها بی مایه خمیر و با آرد ساده پخته می‌شوند و بیشتر به اقوام کوچ‌نشین ایران تعلق دارند. انواع کماج در گلستان، آذربایجان، سیستان، ایلام و خراسان پخته می‌شود.

نان ساجی

نان‌های ساجی

نان‌های ساجی نان‌هایی هستند که روی ظرفی با نام ساج که روی آتش قرار می‌گیرد پخته می‌شوند و شامل خلفه یا خرفه، گندمه، نان تیری و لاکو می‌شود.

نان دیگی

نان‌های دیگی

نان دیگی در دیگ پخته می‌شود و شامل نان روغن جوشی، نان چلبک، نان سوروک، نان کماج، اکمک، نان تاتاری، چاپاتی، نان غلفتی و کماج سهن کرمان می‌شود.

بعدی

قصه نان ؛ از نان سنتی تا نان صنعتی

تاریخچه نان با آشپزی دوران نوسنگی شروع می‌شود و با توجه به در دسترس بودن مواد، پیشرفت در تکنولوژی، شرایط اقتصادی، تاثیرات فرهنگی اجتماعی و ذائقه در طول زمان تکامل یافته است. اولین نان‌ها بدون خمیرمایه بودند تا این که با وجود خمیرمایه انواع نان در دنیا به ضخامت، شکل و بافت متفاوت به وجود آمده است.

قصه پخت نان ؛ از تنور گلی تا تنور صنعتی

تاریخ نان، با عصر کشاورزی گره خورده است و نان در طول سال‌ها در نقاط مختلف دنیا به روش‌ها و ابزارهای مختلفی پخته می‌شود اما تنور گلی به عنوان نوع اصیل تنور در دنیاست که این روزها با تنورهای صنعتی جایگزین شده است.

نقش شورش‌های نان در تاریخ

در طول تاریخ کمبود نان نه تنها منجر به اعتراض می‌شده است، بلکه گاهی سرآغازی برای جنگ و درگیری در سطوح جهانی بوده و مسیر تاریخ را هم تغییر می‌داده است بنابراین تصادفی نیست که برخی از محبوب‌ترین جنبش‌های سیاسی یا به دلیل کمبود غذا، یا به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی به وجود آمده باشند.

خاورمیانه و انواع نان

هر چند تعداد کشورهای خاورمیانه طی سال‌ها کم و زیاد شده و برخی از کشورها، عضو دائمی این منطقه نیستند، اما یک چیز در میان همه این کشورها مشترک است؛ نان! در این قسمت از دنیا، نان اصلی‌ترین بخش وعده‌های غذایی مردم به شمار می‌روند.

نان در جنگ‌های جهانی

پیدا کردن جایگزین‌های مناسب برای نان، یک وسواس مدرن نیست بلکه ماجرا به زمان وقوع جنگ‌های جهانی برمی‌گردد. آن روزها، دولتمردان از مردم‌شان می‌خواستند عادت مصرف آرد و نشاسته را کنار بگذارند و جایگزینی برای نان پیدا کنند که در نهایت منجر به تنوع نان شد.

طرز تهیه انواع نان