دنبه، چربی سفید و خوشمزه گوسفند، یکی از مواد غذایی سنتی و پرطرفدار در آشپزی ایرانی است که هم طعم بی‌نظیری دارد و هم منبع غنی انرژی و چربی‌های سالم است. درست کردن دنبه در خانه ممکن است برای بسیاری از افراد چالش‌برانگیز باشد، اما با رعایت مراحل ساده و اصولی می‌توانید دنبه‌ای نرم، شفاف و خوش‌طعم تهیه کنید که برای پخت انواع خورشت‌ها، آش‌ها و غذاهای سنتی کاملا مناسب است. این راهنمای گام به گام، طرز تهیه روغن دنبه را به صورت کامل و دقیق توضیح می‌دهد تا حتی تازه‌کارها هم بتوانند بهترین نتیجه را بگیرند.
۱٫ روغن دنبه بدون بو و با بافت نرم
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه
- دنبه ۱ کیلوگرم
- شیر ۱ پیمانه
- سیب ۲ تا ۳ عدد
- ماست ۱ پیمانه
- ماست ۱ پیمانه
- سرکه سفید ۱ پیمانه
- هویج ۱ عدد
- پیاز ۲ عدد
- چوب دارچین به مقدار لازم
- نمک به مقدار لازم
- برگ بو به مقدار لازم
طرز تهیه روغن دنبه
مرحله اول: دنبه را خرد کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه روغن دنبه، دنبه را به خوبی بشویید و به قطعات کوچک‌تر حدود سه تا پنج سانتی‌متر، خرد کنید. برای دستیابی به بافت بهتر و سهولت در پخت پیشنهاد می‌شود دنبه خرد شده را به مدت یک ساعت در فریزر قرار دهید تا کمی سفت شود. این کار علاوه بر سهولت در خرد کردن باعث می‌شود دنبه هنگام حرارت دادن یکدست‌تر آب شود و کیفیت روغن دنبه بهتر شود.
نکته: برای سهولت در تهیه روغن، دنبه را می‌توانید با چرخ گوشت، چرخ کنید.
مرحله دوم: دنبه را حرارت دهید
در دومین مرحله از طرز تهیه روغن دنبه، قابلمه را روی حرارت کم قرار دهید. دنبه‌های خردشده را داخل آن بریزید و شیر را اضافه کنید. اجازه دهید این ترکیب به مدت یک ساعت روی حرارت کم بماند تا دنبه به آرامی آب شود و روغن خالص و شفافی به دست آید.
توجه داشته باشید که حرارت ملایم در این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا از سوختن دنبه جلوگیری کرده و باعث می‌شود روغن دنبه کیفیت و طعم بهتری پیدا کند.
مرحله سوم: ماست و سرکه را اضافه کنید
در سومین مرحله از طرز تهیه روغن دنبه، پس از گذشت یک ساعت از حرارت‌دهی دنبه، ماست و سرکه را به قابلمه اضافه کنید تا به از بین رفتن بوی دنبه و شفاف‌تر شدن روغن کمک کنند. در ادامه به ترتیب پیاز، سیب خرد شده و هویج نصف شده را داخل قابلمه بریزید. این مواد علاوه بر تعدیل عطر و طعم، به بهبود کیفیت و رنگ روغن دنبه هم کمک می‌کنند.
در آخر، چوب دارچین، هل، برگ بو و چند حبه سیر را داخل یک پارچه یا توری کوچک ریخته و آن را گره بزنید؛ این کیسه ادویه‌ای را در قابلمه قرار دهید تا عطر ملایم و مطبوعی به دنبه بدهد.
مرحله چهارم: روغن دنبه را بگیرید
در چهارمین مرحله از طرز تهیه روغن دنبه اجازه دهید تمامی این ترکیبات در قابلمه به مدت چهار تا پنج ساعت روی حرارت ملایم باقی بمانند تا دنبه به طور کامل آب شود و روغن خالص و طلایی رنگ به دست آید.
پس از پایان این زمان، محتویات قابلمه را به کمک یک صافی پارچه‌ای یا فلزی صاف کنید تا روغن دنبه شفاف و یکدست جدا شود. در نهایت روغن به دست آمده را در شیشه‌ای تمیز و دردار بریزید و پس از خنک شدن، آن را در یخچال یا محیط خنک و خشک نگهداری کنید.
۲. روغن دنبه با پیاز
روغن دنبه با پیاز یکی از روش‌های سنتی و پرطرفدار تهیه روغن حیوانی در ایران است که علاوه بر عطر و طعم دلپذیر، خواص تغذیه‌ای فراوانی هم دارد. در این روش، پیاز به عنوان یک افزودنی طبیعی به کاهش بوی زهم دنبه کمک کرده و روغنی سالم‌تر و خوش‌بو به دست می‌آید.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه با پیاز
- دنبه ۳ کیلوگرم
- پیاز ۳ عدد
- سرکه ۱ پیمانه
- گلاب ۱ پیمانه
- پوست سیب درختی ۱۵۰ گرم
- میخک ۱ قاشق چای‌خوری
- آویشن کوهی ۱ قاشق چای‌خوری
طرز تهیه روغن دنبه با پیاز
برای تهیه روغن دنبه با پیاز، ابتدا پیاز، دنبه شسته شده، سرکه، آب لیمو، گلاب، پوست سیب، میخک و آویشن را با هم چرخ کنید تا کاملا یکدست شوند. این ترکیب را داخل قابلمه بریزید. قابلمه را روی حرارت کم قرار دهید تا روغن دنبه به آرامی جدا شود.
در پایان، روغن را صاف کرده و داخل ظرف دردار نگهداری کنید. این روش باعث می‌شود روغن دنبه شما بوی زهم نداشته باشد و عطر دلنشینی به خود بگیرد.
نکته ۱: استفاده از آویشن و میخک اختیاری است.
نکته ۲: آبغوره، رب انار و سرکه، بهترین جایگزین‌های آب لیمو در این مرحله محسوب می‌شوند.
۳. روغن دنبه با شیر
روغن دنبه با شیر یکی از روش‌های محبوب برای گرفتن بوی زهم دنبه و تهیه روغنی خوش‌عطر و نرم است. ترکیب شیر با دنبه باعث می‌شود روغن نهایی طعم ملایم‌تری داشته باشد و برای پخت و پز سالم بسیار مناسب باشد.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه با شیر
- دنبه تازه ۳ کیلوگرم
- شیر ۱ لیتر
طرز تهیه روغن دنبه با شیر
برای تهیه روغن دنبه با شیر کافی است دنبه‌ها را خرد کرده و روی حرارت کم قرار دهید. حال به ازای هر سه کیلو دنبه یک لیتر شیر اضافه کنید و بگذارید به آرامی بجوشد تا حجم شیر کاملا تبخیر شود و تنها روغن زرد و شفاف باقی بماند. این روش علاوه بر کاهش بوی زهم، روغنی خوش‌عطر و سالم برای پخت و پز به شما می‌دهد.
نکته: هنگام جوشیدن مخلوط، مراقب باشید ظرف روی حرارت مستقیم قرار نگیرد تا از شلعه‌ور شدن آن جلوگیری شود.
۴. روغن دنبه با سیب
روغن دنبه با سیب روشی طبیعی و ساده برای گرفتن بوی نامطبوع دنبه است که در عین حال ارزش غذایی آن را حفظ می‌کند. ترکیب سیب با دنبه باعث می‌شود روغنی سبک‌تر، خوش‌طعم‌تر و مناسب برای انواع غذاهای سنتی به دست آید.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه با سیب
- دنبه تازه ۱ کیلوگرم
- آب نمک به مقدار لازم
- نمک به مقدار لازم
- هل نصف قاشق چای‌خوری
- سیب ۱ عدد
- پیاز ۱ عدد
- زردچوبه به مقدار لازم
طرز تهیه روغن دنبه با سیب
روغن دنبه با سیب، روشی طبیعی و ساده برای گرفتن بوی نامطبوع دنبه است که در عین حال ارزش غذایی آن را هم حفظ می‌کند. ترکیب سیب با دنبه باعث می‌شود روغنی سبک‌تر، خوش‌طعم‌تر و مناسب برای انواع غذاهای سنتی به دست آید.
برای تهیه روغن دنبه با سیب باید دنبه‌های خردشده را ۲۴ ساعت در آب نمک بخیسانید، در ادامه همراه با پیاز، سیب، مقداری آب، زردچوبه و هل در قابلمه (ترجیحا مسی) بریزید. اجازه دهید مخلوط برای ساعاتی بجوشد تا روغن کامل جدا شود. در پایان، روغن زرد و شفاف را صاف کرده و در ظرف شیشه‌ای نگهداری کنید.
نکته: از هویج یا ترکیبی مساوی از هویج و سیب در این دستور می‌توانید استفاده کنید.
۵. روغن دنبه با سرکه سیب
روغن دنبه با سیب یک روش سنتی و طبیعی برای تهیه روغنی خوش‌بو و سالم است که به کمک سیب، بوی دنبه کاهش یافته و طعمی ملایم‌تر پیدا می‌کند. این روغن مناسب انواع غذاهای خانگی و پخت‌وپز سالم است.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه با سرکه سیب
- دنبه گوسفندی ۱ کیلوگرم
- پیاز ۲ عدد
- ماست ۱ فنجان
- سرکه سیب ۱ فنجان
- هل خردشده ۲۰ عدد
- گلاب ۱ فنجان
- برگ گشنیز تازه ۳۰ گرم
طرز تهیه روغن دنبه با سرکه سیب
برای تهیه روغن دنبه خانگی خوش‌عطر، ابتدا دنبه‌ها را بشویید، به تکه‌های کوچک تقسیم کرده و چرخ کنید. سایر مواد را به دنبه چرخ‌شده اضافه کرده و داخل قابلمه مناسبی بریزد، دقت کنید که پیازها خرد نشوند.
قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و مرتب هم بزنید تا روغن دنبه کامل آزاد شود و محتویات ته نگیرد؛ این فرآیند چند ساعت طول می‌کشد. در پایان، روغن را صاف کرده و داخل ظروف شیشه‌ای در یخچال نگهداری کنید.
برای کاهش بوی دنبه و افزودن عطری دلنشین می‌توانید ۵۰ گرم برگ نعناع فلفلی را هم به روغن اضافه کنید و ۳۰ دقیقه روی بخار قرار دهید. روغن را صاف کرده و استفاده کنید. استفاده از سرکه سیب در این روش باعث کاهش بوی دنبه، نرم شدن دنبه و افزایش ماندگاری روغن می‌شود، همچنین طعم و عطری ملایم و دلپذیر به روغن می‌بخشد.
۶. روغن دنبه با ماست
روغن دنبه با ماست یکی از سریع‌ترین، راحت‌ترین و رایج‌ترین روش‌های خانگی برای تهیه روغن دنبه سالم و خوش‌عطر است که بدون نیاز به مراحل طولانی، روغنی سبک و خوش‌بو به دست می‌دهد.
- دنبه تازه ۴ کیلوگرم
- سرکه ۱ کیلوگرم
- ماست ۲ لیوان
- پیاز ۲ عدد
- هل ۱ عدد
طرز تهیه روغن دنبه با ماست
برای تهیه روغن دنبه با ماست، دنبه را همراه ماست، پیاز و هل تازه مخلوط کرده و همه مواد را چرخ کنید. یک لیوان سرکه به ترکیب اضافه کنید و مواد را داخل قابلمه‌ای مناسب بریزید.
قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و حدود شش ساعت بگذارید بجوشد تا روغن کامل آزاد شود؛ در پایان، روغن را از صافی عبور دهید تا ناخالصی‌ها جدا شده و روغنی شفاف، سالم و خوش‌عطر برای استفاده در آشپزی داشته باشید.
۷. روغن دنبه با گلاب
روغن دنبه با گلاب یکی از ترکیبات طبیعی و سنتی پرخاصیت است که برای مراقبت از پوست و مو کاربرد فراوانی دارد. این روغن با ترکیب خواص تغذیه‌ای دنبه و رایحه ملایم گلاب، گزینه‌ای عالی برای جوانسازی، نرمی و لطافت پوست هم محسوب می‌شود.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه با گلاب
- دنبه تازه ۴ کیلوگرم
- سرکه ۴ لیوان
- ماست ۳ لیوان
- سیب ۲ عدد
- پیاز ۲ عدد
- گلاب ۱ لیوان
طرز تهیه دنبه با گلاب
ابتدا دنبه‌ها را خوب بشویید و به قطعات کوچک خرد کنید. آن‌ها را داخل قابلمه‌ای مناسب بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا به آرامی شروع به آب شدن کنند. زمانی که مقداری از روغن دنبه خارج شد، ابتدا سرکه را اضافه کنید. پس از چند دقیقه ماست و در ادامه سیب و پیاز خرد شده را داخل قابلمه بریزید. اجازه دهید همه مواد با حرارت کم کاملا بپزند تا روغن دنبه به طور کامل خارج شود.
در ۱۰ دقیقه پایانی پخت، گلاب را به مواد اضافه کنید. توجه داشته باشید که افزودن گلاب در انتهای کار باعث می‌شود بوی نامطبوع چربی، کامل از بین برود و روغن شما عطر خوش و ملایمی بگیرد. در پایان، مواد داخل قابلمه را از صافی رد کنید تا روغنی زلال، خالص و معطر به دست آورید.
۸. طرز تهیه روغن دنبه کشک
طرز تهیه روغن دنبه با کشک روشی سنتی و موثر برای گرفتن بوی نامطبوع دنبه و تهیه روغنی سفید، سبک و خوش‌عطر است که هم برای پخت و پز و هم برای مصارف درمانی کاربرد دارد.
مواد لازم برای تهیه روغن دنبه با کشک سفید
- دنبه ۳ کیلوگرم
- کشک ۱ لیوان
- پیاز قرمز ۲ عدد
- سرکه خانگی انگور ۱ استکان
- آب ۱ استکان
طرز تهیه روغن دنبه با کشک
در ابتدا، دنبه‌ها را خرد کرده و داخل قابلمه‌ای مسی بریزید. در ادامه با افزودن کمی آب، سرکه و کشک تازه، بوی ناخوشایند دنبه را کاملا از بین ببرید. با حرارت ملایم اجازه دهید روغن به آرامی خارج شود. هر بار کف روی آن را بگیرید تا روغنی شفاف و خالص داشته باشید.
در ادامه می‌توانید برای افزایش خواص و عطر روغن، پیاز بنفش، سیب یا بِه را فم به ترکیب اضافه کنید. در مرحله نهایی، روغن صاف‌شده را در ظرف شیشه‌ای بریزید و در صورت علاقه، چند شاخه رزماری خشک در آن بیندازید تا روغن شما عطر گیاهی و رنگی خاص پیدا کند.
روغن دنبه خانگی با این روش، علاوه بر طعم بی‌نظیر، برای پخت و پز سالم، پوست، مو و حتی تقویت بدن فوق‌العاده مفید است.
نکات تکمیلی تهیه روغن دنبه
نکات تکمیلی تهیه روغن دنبه به شما کمک می‌کند روغنی خوش‌عطر، سالم و بدون بوی زهم تهیه کنید و فرآیند آشپزی را راحت‌تر و ایمن‌تر انجام دهید. با رعایت چند نکته ساده می‌توان کیفیت روغن را افزایش داد، ماندگاری آن را طولانی‌تر کرد و از سوختن یا ته گرفتن مواد جلوگیری نمود. این راهنمایی‌ها مخصوص علاقه‌مندان به آشپزی سنتی و خانگی بسیار کاربردی است.
انتخاب دنبه در تهیه روغن
برای تهیه روغن دنبه با کیفیت، همیشه از دنبه تازه و سالم استفاده کنید، زیرا دنبه‌ای که رنگ شفاف و بوی مطبوع دارد، روغنی خوش‌طعم و خوش‌عطر به شما می‌دهد و کیفیت نهایی محصول را تضمین می‌کند.
خرد و چرخ کردن دنبه در تهیه روغن
خرد کردن و چرخ کردن دنبه باعث آزاد شدن سریع‌تر روغن می‌شود و هرچه تکه‌ها کوچک‌تر باشند، فرآیند حرارت دادن کوتاه‌تر و روغن نهایی شفاف‌تر و با کیفیت‌تر خواهد بود.
نگهداری روغن دنبه
برای نگهداری روغن دنبه، آن را در ظروف شیشه‌ای دردار و در جای خنک یا یخچال قرار دهید تا ماندگاری طولانی داشته باشد، همچنین این روش از تغییر طعم و بو جلوگیری کرده و روغنی سالم و باکیفیت برای استفاده روزانه فراهم می‌کند.
خواص روغن دنبه
روغن دنبه یک منبع طبیعی انرژی و چربی سالم است که به تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم غذا و حفظ سلامت پوست و مو کمک می‌کند؛ مصرف متعادل آن همچنین می‌تواند انرژی بدن را افزایش دهد و برای پخت و پز سالم و خوش‌طعم گزینه‌ای عالی باشد.
کاربرد روغن دنبه
روغن دنبه کاربردهای متعددی دارد، اما بیشترین استفاده آن در آشپزی سنتی و خانگی است؛ این روغن به دلیل طعم و عطر ویژه‌اش، برای سرخ‌کردن، تفت دادن سبزیجات، پخت انواع خورش‌ها، کباب‌ها و حتی تهیه غذاهای محلی مانند کوفته و ته‌چین گرمساری بسیار مناسب است و باعث خوش‌طعم‌تر شدن غذاها می‌شود.
سوالات متداول درباره طرز تهیه روغن دنبه
در این بخش به سوالات متداول درباره تهیه روغن دنبه خانگی پاسخ داده می‌شود تا روش درست، نکات مهم و کاربردهای آن را به صورت کامل و کاربردی بیاموزید.
سالم و بدون بوی نامطبوع باشد؛ رنگ شفاف و بافتی محکم دارد. دنبه کهنه یا بدبو باعث کاهش کیفیت و بوی نامطبوع روغن می‌شود.
بوی دنبه معمولا به دلیل کیفیت دنبه یا حرارت زیاد است. استفاده از مواد معطر مانند پیاز، سیب، هل، نعناع فلفلی یا کمی سرکه می‌تواند بوی بد را کاهش دهد.
بسته به روش و اندازه تکه‌ها، بین سه تا شش ساعت طول می‌کشد تا روغن کامل آزاد شود. حرارت باید ملایم باشد و مرتب هم زده شود تا مواد ته نگیرند.
بله، افزودن شیر یا ماست باعث نرم شدن دنبه و کاهش بوی بد آن می‌شود و روغنی شفاف و خوش‌عطر به دست می‌آید.
پس از اتمام پخت، روغن را از صافی یا پارچه نازک عبور دهید تا ناخالصی‌ها جدا شوند و روغنی شفاف و سالم به دست آید.
روغن دنبه را در ظروف شیشه‌ای دردار و در جای خنک یا یخچال نگهداری کنید تا ماندگاری طولانی داشته باشد و طعم و کیفیت آن حفظ شود.
بله، اضافه کردن ۵۰ گرم برگ نعناع فلفلی و قرار دادن آن روی بخار نیم ساعت، بوی روغن را کاهش داده و عطری دلنشین ایجاد می‌کند.
بله، دنبه را بشویید و در روش‌هایی مانند تهیه با سیب، آن را می‌توان ۲۴ ساعت در آب نمک بخیسانید تا هم بوی بد کاهش یابد و هم روغن راحت‌تر آزاد شود.
بله، استفاده از قابلمه مسی باعث حرارت یکنواخت‌تر و کیفیت بهتر روغن می‌شود، ولی قابلمه‌های معمولی هم قابل استفاده هستند.
پیاز، سیب، هویج، هل، کاکوتی و نعناع فلفلی بهترین گزینه‌ها هستند و هم بوی بد را کاهش می‌دهند و هم طعم و عطر روغن را بهتر می‌کنند.
اگر حرارت زیاد باشد، روغن دنبه می‌سوزد و طعم و عطر آن خراب می‌شود؛ بنابراین همیشه از حرارت ملایم استفاده کنید و مرتب هم بزنید.
پیاز و هویج به جذب و کاهش چربی‌های مضر دنبه کمک می‌کنند و روغن سالم‌تری به دست می‌آید.
افزودن ماست یا شیر به دنبه باعث شفاف و روشن شدن روغن نهایی می‌شود و روغنی خوش‌طعم و با کیفیت به دست می‌دهد.
سرکه سیب یا سرکه سفید به کاهش یا از بین بردن بوی نامطبوع دنبه کمک می‌کند و روغن را خوش‌عطرتر و ملایم‌تر می‌کند.
