خاکشیر، این دانههای ریز و قهوه‌ای رنگ یکی از گیاهان دارویی پرطرفدار در طب سنتی است که بیشتر در نوشیدنی‌های فصل بهار دیده میشود. خواص خاکشیر تنها به یک شربت خوش‌طعم محدود نمی‌شود چراکه این دانههای کوچک سرشار از فواید شگفت‌انگیز برای بدن هستند. از بهبود عملکرد سیستم گوارش گرفته تا پاکسازی و شفاف‌سازی پوست؛ به طوری کلی خاکشیر می‌تواند نقش موثری در حفظ سلامت شما ایفا کند. اگر می‌خواهید با مهم‌ترین خواص خاکشیر آشنا شوید در ادامه با ما همراه باشید.
آن چه در این مطلب خواهید خواند:
- خاکشیر چیست و از کجا میآید؟
- ارزش غذایی خاکشیر
- خواص خاکشیر چیست؟
- ۱. تقویت سیستم گوارشی
- ۲. خواص خاکشیر برای کلیه و مجاری ادراری
- ۳. خواص خاکشیر برای خنک کنندگی بدن
- ۴. خواص خاکشیر برای سلامت پوست و مو
- درمان شوره سر با خاکشیر
- ۵. خواص دانه های خاکشیر روی چاقی و لاغری افراد
- ۶. خواص خاکشیر برای فشار خون و سلامت قلب
- ۷. نوشیدنی انرژی‌زا و طبیعی با خواص خاکشیر
- نحوه مصرف خاکشیر؛ آشنایی با روش‌های استفاده از این دانه ارزشمند
- عوارض مصرف بی‌رویه خاکشیر؛ از گشادی روده تا خطر سقط جنین
- خواص خاکشیر که کمتر کسی می داند
خاکشیر چیست و از کجا میآید؟
خاکشیر با نام علمی (Descurainia Sophia) دانههای ریز و قهوه‌ای رنگی است که از دل طبیعت و به ویژه مناطق کوهستانی ایران به دست میآید. این گیاه دارویی در زبان عامیانه با نام «خاکشی» هم شناخته میشود و از خانواده شب‌بویان است که به صورت خودرو در بسیاری از مناطق آسیا رشد میکند.
ریشه واژه خاکشیر در زبان فارسی به احتمال زیاد از ترکیب دو واژه «خاک» و «شیر» به معنای افشره یا عصاره برگرفته شده است؛ چراکه این گیاهان به صورت طبیعی از دل خاک می‌روید و خواص درمانی آن هم‌چون عصاره‌ای شفابخش عمل میکند.
جالب است بدانید که دانههای خاکشیر در ۲ نوع تلخ و شیرین یافت می‌شوند؛ نوع شیرینی برای تهیه شربت‌های خوش‌طعم استفاده میشود و نوع تلخ آن بیشتر در دمنوش‌ها و نسخه‌های طبی سنتی کاربرد دارد. از دیگر گیاهان دارویی که از خواص درمانی آن در رژیم روزانه‌تان می‌توانید بهره ببرید گل گاو‌زبان است پس در کتاب کاله حتما مطلب خواص گل‌زبان را بخوانید.
اگر روزی در فصل بهار به دشت و کوهستان سفر کردید به راحتی با دانستن چند ویژگی ظاهری از این گیاه خودرو می‌توانید آن را برای مصرف شخصی خود برداشت کنید. تنها مراقب باشید که هنگام جمع‌آوری با گیاهان سمی آن را اشتباه نگیرید. این ویژگی‌های ظاهری عبارتند از:
- ارتفاع گیاه بین ۱۰۰ تا ۳۰ سانتی‌متر
- پیدا کردن حالت لعاب مانند بعد از خیس کردن
- گل‌های زرد ریز به صورت خوشه‌ای در انتهای ساقه
- دانههای ریز، بیضی شکل به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز
- برگ‌های نازک و پر شیار مشابه به برگ‌های شوید یا هویج
- محل رشد در کنار زمین‌های بایر، کنار جاده، دامنه کوه و دشت‌های آفتابی
ارزش غذایی خاکشیر
خاکشیر یکی از گیاهان دارویی کهن و پرکاربرد در طب سنتی ایرانی است. دانههای ریز و لعاب‌دار آن سرشار از ترکیبات مفید و مغذی است که مصرف منظم آنها تاثیر مثبتی بر سلامت بدن دارد. گنجاندن این دانههای ریز در رژیم غذایی روزانه، راهی ساده و طبیعی برای بهره‌مندی از خواص درمانی خاکشیر است. طرز تهیه دمنوش اسطوخودوس از دیگر نوشیدنی‌های مفید و گیاهی که در طب سنتی توصیه شده است را هم می‌توانید در کتاب کاله مطالعه کنید.
این دانههای گیاهی، منبعی غنی از فیبر، آنتی‌اکسیدان، پتاسیم، منیزیم و ترکیبات ضد التهابی‌اند که نقش مهمی در بهبود عملکرد دستگاه گوارش، سلامت پوست و حتی پاکسازی بدن از سموم دارند. اگر به دنبال راهی برای شناخت دقیق‌تر خواص خاکشیر هستید، نگاهی به جدول ارزش غذایی آن بیاندازید تا متوجه شوید چرا این دانههای کوچک تا این اندازه در طب سنتی توصیه می‌شوند.
| ترکیب | مقدار تقریبی در هر ۱۰۰ گرم دانه خشک |
| انرژی | ۴۰۰ تا ۳۵۰ کیلو کالری |
| کربوهیدرات | ۵۰ تا ۴۰ گرم |
| پروتئین | ۲۰ تا ۱۵ گرم |
| چربی | ۱۵ تا ۱۰ گرم |
| کلسیم | ۳۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم |
| آهن | ۸ تا ۵ میلی‌گرم |
| فیبر | بالا |
| منیزیم، فسفر، پتاسیم | بالا |
| ویتامین | مقداری از ویتامین‌های گروه B و E |
خواص خاکشیر چیست؟
احتمالا با شنیدن نام خاکشیر، بلافاصله نوشیدنی خنک و گوارای خاکشیر با آب لیمو را به یاد می‌آورید؛ مخصوصا در روزهای گرم تابستان که این ترکیب خوش‌طعم، بهترین راه برای رفع عطش و خنک شدن بدن است. چیزی که کمتر به آن توجه میشود، خواص دارویی و فواید درمانی همین دانههای ریز و لعاب‌دار است که در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارند.
در ادامه با مهم‌ترین خواص خاکشیر برای سلامت بدن آشنا خواهید شد؛ از بهبود عملکرد گوارش گرفته تا کمک به روشن شدن پوست، کاهش التهابات و حتی تاثیر در روند لاغری. اگر به دنبال راه‌کارهای طبیعی برای حفظ سلامتی هستید، خواص درمانی این دانههای لعاب‌دار شگفت‌زده‌تان خواهد کرد.
۱. تقویت سیستم گوارشی
یکی از مهم‌ترین خواص خاکشیر، فیبر بالا و خاصیت لعاب‌داری آن است که این دانه گیاهی را به یک ملین طبیعی و موثر تبدیل میکند. همین ویژگی باعث میشود که خاکشیر در درمان مشکلات رایجی مانند یبوست، نفخ، سوءهاضمه، دل‌پیچه و حتی اسهال بسیار مفید واقع شود.
علاوه بر این مصرف منظم خاکشیر به پاکسازی روده، تسهیل حرکت آنها و تنظیم عملکرد دستگاه گوارش بسیار کمک میکند. خاصیت ضد التهابی و آنتی‌باکتریال خاکشیر یکی دیگر از دلایل محبوبیت آن در طب سنتی است؛ به صورتی که در تسکین زخم‌های گوارشی و کاهش التهابات داخلی نقش موثری دارد.
این دانههای لعاب‌دار گاهی می‌توانند در درمان عفونت‌های خفیف روده‌ای هم موثر باشند. ملین بودن خاکشیر نه تنها از خشک شدن دیواره‌های روده جلوگیری میکند بلکه حرکات روده را هم روان‌تر و منظم‌تر می‌شازد؛ ویژگی که آن را به یک درمان طبیعی و بی‌خطر برای مشکلات گوارشی تبدیل کرده است. اگر تا به حال برای درمان نفخ معده اقدام نکرده‌اید حتما مطلب دلایل نفخ معده و چهار دلیلی که باید جدی گرفت را بخوانید.
در طب سنتی، مصرف خاکشیر با آب گرم به صورت ناشتا، یکی از راه‌های پیشنهادی برای افراد دارای مزاج سوداوی، فشارهای عصبی، استرس و تنش‌های درونی است. این ترکیب طبیعی با خاصیت ملین و آرام‌بخش خود، نقش مهمی در کاهش اختلالات گوارشی ناشی از مزاج‌های سرد و خشک بازی میکند. در ادامه به صورت مختصر به تاثیر استفاده از این دانههای ریز و لعاب‌دار را بر روی سیستم گوارشی اشاره خواهیم کرد:
- کاهش التهابات معده و روده
- تسکین دردهای معده و روده
- تقویت ترشحات گوارشی
- افزایش توان در معده‌های ضعیف
- تسکین سوءهاضمه و تقویت عملکرد گوارش
- تسکین سردردهای ناشی از مشکلات گوارشی
نحوه استفاده از خاکشیر در درمان یبوست
بهترین راه برای درمان یبوست و پاکسازی روده با خاکشیر ترکیب آن با عسل است؛ در طرز تهیه این نوشیدنی باید یک قاشق خاکشیر را در یک لیوان آب بجوشانید سپس برای چند دقیقه آن را خنک و صاف کنید. سپس با اضافه کردن یک قاشق عسل، شربت را به راحتی مصرف کنید.
۲. خواص خاکشیر برای کلیه و مجاری ادراری
یکی دیگر از خواص خاکشیر که کمتر کسی به آن توجه میکند، نقش آن در بهبود عملکرد کلیه‌ها و سلامت دستگاه ادراری است. در نتیجه این عملکرد، احتمال تجمع مواد زائد در بدن تا حد زیادی کاهش پیدا کرده و کلیه‌ها سبک‌تر عمل می‌کنند. در نتیجه خاصیت ادرارآوری، پاکسازی و کاهش عفونت‌های کلیوی را برای فرد به دنبال دارد. در ادامه چگونگی عملکرد خاکشیر در بهبود مشکلات ادراری را بیان خواهیم کرد:
کاهش سوزش و التهاب
در روزهای گرم تابستان بهترین راه‌کار برای سوزش‌های ناشی از ادرار یا خشکی مجاری ادرار نوشیدن خاکشیر با آب خنک یا ولرم به صورت ناشتا است؛ لعاب موجود در دانههای خاکشیر با ایجاد یک لایه محافظتی روی مجاری ادرار به تسکین دیواره‌های ملتهب آن بسیار کمک میکند. استفاده صحیح و منظم از این گیاه دارویی خطر عفونت مجاری ادرار را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. اگر به دنبال درمان‌های سنتی هستید پس خواص کندر را بخوانید تا در کاهش التهاب کمک‌تان کند.
پیشگیری از عفونت کلیه و مجاری ادرار
مصرف منظم خاکشیر با افزایش حجم و جریان ادرار به خروج سریع‌تر باکتری‌ها کمک کرده و از رشد عوامل بیماری‌زا در مجاری ادراری جلوگیری میکند؛ خطر ابتلا به عفونت ادراری را به شکل چشم‌گیری کاهش می‌دهد.
کمک به دفع سنگ‌ریزه‌های کلیه
اگرچه مصرف خاکشیر جایگزین درمان‌های پزشکی نیست اما به عنوان مکمل درمانی می‌تواند به دفع سنگ‌های ریز یا شن کلیه کمک کند. قرار دادن شربت خاکشیر در رژیم غذایی روزانه، احتمال تجمع رسوبات در کلیه را کاهش می‌دهد. پیش از مصرف منظم، با پزشک متخصص مشورت شود.
نحوه مصرف خاکشیر برای درمان مشکلات ادراری
برای بهره‌مندی از خواص خاکشیر در بهبود مشکلات ادراری، بهتر است روزانه یک تا دو قاشق غذاخوری از دانههای خاکشیر را با یک لیوان آب جوشیده ولرم مخلوط کنید سپس چند دقیقه صبر کنید تا دانه‌ها لعاب بیاندازند و حالت ژله‌ای به خود بگیرند.
این نوشیدنی را صبح‌ها به‌صورت ناشتا میل کنید تا بیشترین اثر را در پاکسازی کلیه‌ها و تسکین التهاب‌های ادراری داشته باشد. توجه داشته باشید که اگر علائم‌تان به‌صورت مداوم ادامه پیدا کرد یا تشدید شد حتما با پزشک متخصص مشورت کنید تا از مناسب بودن این روش درمانی برای وضعیت بدنی‌تان اطمینان حاصل کنید. از خواص ریواس غافل نشوید که برای بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند یک درمان گیاهی باشد.
۳. خواص خاکشیر برای خنک کنندگی بدن
یکی از موثرترین نوشیدنی‌های طبیعی برای کاهش دمای بدن و رفع عطش در روزهای گرم سال خاکشیر است. ترکیب دانههای خاکشیر با آب خنک، آب لیمو تازه یا حتی زنجبیل، یک نوشیدنی انرژی‌بخش و خنک‌کننده فراهم میکند؛ نه تنها از گرمازدگی جلوگیری کرده بلکه به حفظ رطوبت طبیعی بدن هم کمک میکند.
این خاصیت، خاکشیر را به گزینه‌ای محبوب در فصل تابستان تبدیل کرده است به ویژه برای کسانی که به دنبال جایگزین سالم و گیاهی برای نوشیدنی‌های صنعتی هستند. از دیگر نوشیدنی‌های خنک برای روزهای گرم تابستان میتوان به طرز تهیه شربت سکنجبین مجلسی اشاره کرد.
۴. خواص خاکشیر برای سلامت پوست و مو
از مهم‌ترین خواص خاکشیر میتوان به نقش موثر آن در تقویت سلامت پوست و مو اشاره کرد. این گیاه دارویی با برخورداری از ترکیبات ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و سم‌زدایی به پاکسازی پوست از هرگونه آلودگی می‌پردازد.
مصرف منظم خاکشیر چه به صورت خوراکی و چه موضعی تاثیر قابل توجهی در کاهش جوشهای صورت، درمان آکنه، تسکین التهابات پوستی و پیری زودرس دارد. توانایی فوق‌العاده در خنثی‌سازی رادیکال‌‌های آزاد از دیگر خواص درمانی این دانههای ریز لعاب‌دار است که به محافظت پوست در برابر آسیب‌های محیطی کمک میکند. با خواندن مطلب ماسک ماست و فواید آن به راحتی می‌توانید از آن برای جوان‌سازی صورت‌تان بهره بگیرید.
نحوه مصرف خاکشیر برای درمان جوش صورت
بسیاری از جوش‌ها و التهابات پوستی به ویژه در ناحیه صورت ناشی از گرمی مزاج یا اختلال در عملکرد کبد است. در طب ستی از خواص خاکشیر برای پاکسازی کبد و کاهش حرارت درونی بدن استفاده میشود. مصرف منظم خاکشیر زیر نظر پزشک یا متخصص طب سنتی می‌تواند به دفع سموم، تنظیم عملکرد کبد و بهبود تدریجی جوشهای پوستی کمک میکند.
دانههای این گیاه دارویی علاوه بر پاکسازی جوارح داخلی بدن با خواص ضد التهابی خود به کاهش التهاب ناشی از جوش‌ها و قرمزی آنها هم کمک میکند. مطلب کبد چرب و روش‌های تشخیص آن را بخوانید تا با علائم این بیماری بیشتر آشنا شوید.
به صورت کلی جوشهای صورت را ناشی از گرمی و مشکلات کبدی می‌دانند که با توجه به خواص درمانی خاکشیر و زیر نظر متخصصین میتوان برای درمان آن اقدام کرد.
نحوه مصرف خاکشیر برای درمان مشکلات پوستی
روش خوراکی: اگر استفاده از ماسک‌های خانگی برایتان وقت‌گیر است اصلا نگران نباشید؛ به راحتی می‌توانید از خواص درمانی خاکشیر به صورت خوراکی بهره بگیرید.
تنها کافی است یک لیوان خاکشیر را با نصف فنجان عرق کاسنی و نصف فنجان عرق شاه‌تره ترکیب کنید و به صورت روزانه به مدت سه هفته میل کنید.
این ترکیب در طب سنتی به عنوان یکی از بهترین روش‌ها برای پاک سازی کبد و تصفیه خون شناخته میشود. این روش تاثیر مستقیمی بر کاهش جوش‌ها، التهاب‌های پوستی و شفافیت چهره دارد. ناگفته نماند که قبل از مصرف منظم حتما باید با پزشک متخصص مشورت کنید. خواندن مطلب انواع جوش صورت و راه‌های درمان آن خالی از لطف نیست.:
روش موضعی: روش موضعی یا همان ماسک یکی از بهترین راه‌های طبیعی برای پوستی روشن و از بین بردن لک و جوشهای صورت است. پس یک قاشق غذاخوری پودر خاکشیر را به همراه مقدار کمی آب یا روغن نارگیل مخلوط کنید. حال ماسک را به آرامی روی پوست تمیز خودتان بمالید. در نهایت با گذشت ۱۵ دقیقه صورت‌تان را بشویید. از طرز تهیه ماسک نارنگی برای جوان‌سازی پوست صورت‌تان غافل نشوید.
درمان شوره سر با خاکشیر
خاکشیر از خواصی مانند ضد باکتری، قارچ و ضد التهابی برخوردار است که در کاهش شوره و التهابات پوست سر بسیار موثر است. پس با توجه به نظر متخصص‌تان شربت خاکشیر خنک یا ولرم را روزانه دو تا سه لیوان مصرف کنید. مصرف منظم شربت خاکشیر به تنظیم حرارت بدن و پاکسازی خون کمک میکند در نتیجه منجر به بهبود عملکرد کلی بدن میشود. اگر پوست‌تان بسیار حساس است حتما طرز تهیه سه نوع ماسک اسفناج را بخوانید.
۵. خواص دانه های خاکشیر روی چاقی و لاغری افراد
کم اشتهایی یا پر اشتهایی از رایج‌ترین مشکلات تغذیه‌ای در بین گروه های مختلف سنی از جمله بزرگسال، سالمندان، کودکان و افراد با مزاج خاص به شمار می‌رود. از نگاه طب سنتی، این اختلالات معمولا ریشه در ضعف عملکرد معده، استرس‌‌های روزمره، گرمای بیش از حد بدن یا نارسایی کبد دارد.
در این میان یکی از خواص خاکشیر کمک به تنظیم اشتها و بهبود عملکرد دستگاه گوارش است. مصرف منظم این دانههای گیاهی به ویژه اگر تحت نظر متخصص صورت بگیرد به خوبی می‌تواند به افزایش، کاهش اشتها و تعادل بدن کمک کند. حال که بحث فیبر مطرح است می‌توانید مطلب میوه‌هایی که سرشار از فیبر هستند را بخوانید تا در تغذیه‌تان به مشکل نخورید.
اگر دچار کم اشتهایی هستید باید خاکشیر را با آب ولرم و کمی شکر (در صورت نداشتن محدودیت غذایی) ترکیب کنید و آن را صبح ناشتا مصرف کنید تا علاوه بر تقویت معده، اشتهایتان را هم تحریک کند.
در مقابل، اگر پر اشتهایی و میل بی‌وقفه به غذا اذیت‌تان میکند باید مصرف خاکشیر با کمی عرق کاسنی یا عرق شاه‌تره را به صورت ناشتا در برنامه روزانه‌تان بگنجانید. این کار منجر به کاهش حرارت کبد، پاکسازی معده و در نهایت کنترل اشتها خواهد شد. با خواندن مطلب کمبود وزن و دلایل آن به خوبی می‌توانید متوجه تغییرات وزنی خود بشوید.
تقویت عملکرد معده و کبد با خاکشیر
از مهم‌ترین خواص درمانی خاکشیر میتوان به نقش موثر آن در پاکسازی بدن و دفع سموم اشاره کرد. این فراید به شکل مستقیم منجر به تقویت عملکرد کبد و سلامت معده میشود. از آن‌جا که این دو عضو نقش بسیار مهمی در تنظیم اشتها دارند؛ افرادی که از ضعف معده، سوءهاضمه یا بی اشتهایی رنج می‌برند به خوبی می‌توانند از خواص ملینی و تنظیم‌کنندگی خاکشیر بهره بگیرند. از خواندن اصول عملکرد دستگاه گوارش و مراحل هضم غذا غافل نشوید.
تنظیم حرارت بدن و اشتها با خاکشیر
افزایش دمای هوا و حرارت درونی بدن معمولا کاهش اشتها را به همراه دارد. اینجا خاکشیر با طبع سرد و خنک خود نقش متعاد‌ل‌کننده بدن را بازی میکند. مصرف خاکشیر با آب خنک نه تنها بدن را خنک میکند بلکه اشتها را هم به شکل طبیعی برمی‌گرداند.
از سویی دیگر کم اشتهایی گاهی ناشی از اضطراب، استرس یا اختلال در سیستم گوارش است که دانههای لعاب‌دار خاکشیر با خاصیت درمانی خود به افراد کمک میکند. در آخر آن که این دانههای ریز در کاهش نفخ، تحریک ملایم شیره‌های گوارشی، افزایش اشتها و تقویت هضم غذا نقش موثری دارند.
در صورت بارداری و اضافه وزن شدید قبل از مصرف خاکشیر حتما مطلب افزایش وزن ناگهانی در بارداری را بخوانید.
۶. خواص خاکشیر برای فشار خون و سلامت قلب
یکی از مهم‌ترین خواص خاکشیر، خاصیت ادرارآوری آن است که نقش موثری در دفع سموم بدن، کاهش تورم و تنظیم فشار خون دارد. ترکیبات گیاهی مفیدی مانند فلاونوئیدها، تانن‌ها و کومارین‌ها در دانههای خاکشیر با برخورداری از اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی به بهبود عملکرد سیستم قلب-عروقی کمک شایانی می‌کنند.
از سویی دیگر، مصرف منظم خاکشیر با کاهش کلسترول بد و پاکسازی کبد به تنظیم چربی و فشار خون بسیار کمک میکند. در نتیجه با بهبود عملکرد کبد، فرایند سوخت و ساز چربی‌ها بهینه شده و احتمال تجمع آنها در رگ‌ها به شکل قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
با وجود تمام این مزایا نباید فراموش کرد که خاکشیر یک درمان مکمل است، نه جایگزینی برای داروهای کنترل فشار خون. اگر دچار فشار خون بالا یا مشکلات قلبی هستید، قبل از مصرف مداوم خاکشیر حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا بهترین نتیجه را از این گیاه دارویی بگیرید. اگر به دنبال کاهش فشار خون با درمان گیاهی هستید از مطلب خواص زغال اخته چیست، غافل نشوید.
۷. نوشیدنی انرژی‌زا و طبیعی با خواص خاکشیر
اگر به دنبال یک نوشیدنی طبیعی و انرژی‌زا در روزهای گرم تابستان هستید، خاکشیر می‌تواند بهترین گزینه باشد. این دانههای با ارزش، سرشار از ویتامین‌های گروه B، ویتامین C، آهن و پتاسیم هستند؛ عناصری که هر کدام نقش کلیدی در افزایش سطح انرژی بدن دارند. ویتامین B در فرایند تولید انرژی سلولی و ویتامین C هم با تقویت گردش خون و اکسیژن‌رسانی در کاهش خستگی و بهبود عملکرد بدن مفید هستند. اگر دچار خستگی مزمن هستید حتما مطلب علت خستگی مزمن و راه‌های کاهش آن را بخوانید.
یکی از بهترین روش‌های مصرف خاکشیر، نوشیدن آن به همراه آب گرم است. حرارت ملایم آب منجر به فعال‌سازی ترکیبات مغذی و جذب بهتر آنها به واسطه بدن میشود. نوشیدن این ترکیب در ابتدای روز نه تنها به افزایش هوشیاری و تمرکز کمک میکند بلکه ضعف عمومی بدن را هم تا حد زیادی کاهش می دهد. در نتیجه احساس شادابی و نشاط را به همراه دارد.
پتاسیم موجود در خاکشیر هم با حفظ تعادل الکترولیت و بهبود عملکرد عضلات، آمادگی بدن را برای فعالیت‌‌های روزانه به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
در طب سنتی، این دانههای لعاب‌دار را یک نوشیدنی موثر برای افزایش توان بدنی و کاهش خستگی روزانه به حساب می‌آورند. پس اگر به دنبال یک راه‌کار طبیعی برای بالا بردن انرژی خود هستید، زیر نظر پزشک متخصص‌تان مصرف خاکشیر را در رژیم روزانه‌تان قرار دهید. در صورت رعایت رژیم برای افزایش انرژی از خواندن مطلب افزایش انرژی با پروتئین هم غافل نشوید.
تهیه نوشیدنی انرژی‌زا با خاکشیر و عسل؛ ترکیبی مغذی و خوش‌طعم
یکی از بهترین راه‌ها برای بهره‌مندی از خواص درمانی خاکشیر، ترکیب آن با عسل طبیعی یا آب‌میوه‌‌هایی مانند پرتقال یا آب سیب است. این ترکیب خوش‌طعم و مغذی به عنوان یک نوشیدنی انرژی‌زا طبیعی سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و قندهای طبیعی است که به افزایش انرژی بدن، رفع خستگی و بهبود تمرکز ذهنی کمک میکند. اگر به دنبال نوشیدنی سرشار از آنتی‌اکسیدان هستید حتما آب سیب و زنجبیل را بخوانید.
مصرف خاکشیر با عسل یا آب‌میوه‌های طبیعی به‌ویژه در وعده صبحانه یا میان‌وعده‌ها توصیه میشود. این نوشیدنی علاوه بر تامین انرژی، از افت ناگهانی قند خون و احساس کسالت در طول روز جلوگیری کرده و عملکرد فیزیکی و ذهنی را به شکل قابل‌توجهی تقویت میکند. اگر به‌دنبال راهی طبیعی برای آغاز روزی پرانرژی و بدون خستگی هستید، نوشیدنی خاکشیر و عسل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
نحوه مصرف خاکشیر؛ آشنایی با روش‌های استفاده از این دانه ارزشمند
خاکشیر، این دانههای ریز و لعاب‌دار با خواص درمانی فراوانی که دارند به شکل‌های مختلفی قابل مصرف هستند. بسته به نیاز بدن، ذائقه فرد و هدف میتوان از خاکشیر در ترکیب با مواد دیگر استفاده کرد. در ادامه به چند روش رایج و موثر برای مصرف خاکشیر اشاره خواهد شد:
طرز تهیه شربت خاکشیر؛ نوشیدنی سنتی با خواص فراوان
شربت خاکشیر یکی از ساده‌ترین، خوش‌طعم‌ترین و رایج‌ترین روش‌های مصرف این دانههای ریز و قهوه‌ای رنگ است که نه تنها عطش را برطرف میکند بلکه با توجه به خواص خاکشیر، فواید زیادی برای بدن به همراه دارد.
برای تهیه این نوشیدنی خنک و مفید نیاز به دو قاشق غذاخوری خاکشیر، یک لیوان آب سرد، به مقدار لازم شکر یا عسل و چند قطره گلاب دارید. حال خاکشیر را در یک کاسه آب بریزید. آن را کمی هم بزنید. با ته‌نشین شدن خاکشیر، ناخالصی‌های آن را بگیرید. آب را به آرامی خالی کنید. این کار را چند بار تکرار کنید تا خاکشیر کامل تمیز شود.
در ادامه خاکشیر را داخل لیوان آب بریزید سپس با توجه به ذائقه‌تان شکر یا عسل به آن اضافه کنید. خاکشیر را تا جایی هم بزنید که مواد کامل ترکیب شوند. در نهایت چند قطره گلاب یا آب لیمو برای عطر بیشتر به آن اضافه کنید. اگر به دنبال لعاب بیشتر هستید باید دانههای خاکشیر را حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت خیس کنید.
دم کرده خاکشیر؛ روش سنتی برای پاکسازی و تقویت بدن
یکی دیگر از روش‌های موثر و پرطرفدار مصرف خاکشیر، دم‌کرده خاکشیر است. این نوشیدنی گرم و مفید، علاوه بر طعمی ملایم و دلنشین، خواص درمانی فراوانی هم دارد و به ویژه در طب سنتی برای تقویت معده، پاکسازی کبد و کاهش تب توصیه میشود.
برای تهیه آن به یک قاشق غذاخوری خاکشیر و یک لیوان آب جوش نیاز دارید. حال خاکشیر شسته شده را در یک لیوان یا قوری کوچک بریزید. سپس آب جوش را بریزید. ۱۵ دقیقه زمان دهید تا خاکشیر دم بکشد. در نهایت دم کرده خاکشیر را از صافی رد و با کمی نبات یا عسل میل کنید.
از خواص دم کرده خاکشیر میتوان به تقویت دستگاه گوارش، پاکسازی کبد و بهبود تب اشاره داشت. نوشیدن دم‌کرده خاکشیر با معده خالی به‌ویژه در صبح‌ها، می‌تواند اثرگذاری آن را دوچندان کند. البته برای مصرف مستمر، مشورت با پزشک توصه میشود. در صورت عدم دسترسی به عسل، مطلب جایگزین عسل را بخوانید تا بهترین جایگزین را برای آن در تهیه دمنوش پیدا کنید.
جوشانده خاکشیر
اگر از یبوست‌های مزمن، سرفه‌های طولانی‌مدت یا مشکلات گوارشی رنج می‌برید، مصرف جوشانده خاکشیر یکی از گزینه‌های طبیعی و موثر برای بهبود این شرایط است. این روش که از گذشته در طب سنتی کاربرد داشته به دلیل لعاب فراوان و خواص آرام‌بخش، به‌ویژه برای پاکسازی معده، روده‌ها و تسکین سرفه توصیه میشود.
در تهیه جوشانده خاکشیر به ۲ قاشق غذاخوری خاکشیر، یک لیوان آب و مقدار کمی نبات نیاز دارید. حال خاکشیر شسته را به همراه مقدار آب گفته شده داخل یک قابلمه مناسب بریزید. سه تا پنج دقیقه زمان دهید که روی حرارت متوسط بجوشند. سپس از رو حرارت بردارید و کمی زمان دهید خنک شود.
در نهایت این جوشانده پر خاصیت را با مقدار کمی نبات مصرف کنید. نکته مهم در مصرف جوشانده خاکشیر آن است که به دلیل غلظت، لعاب بیشتر و نحوه آماده‌سازی نسبت به دم کرده آن، خواص بیشتری برای فرد به ویژه در درمان مشکلات گوارشی دارد. از دیگر نوشیدنی‌های سالم و مفید میتوان به طرز تهیه شربت سیب اشاره داشت پس از آن غافل نشوید.
عوارض مصرف بی‌رویه خاکشیر؛ از گشادی روده تا خطر سقط جنین
با وجود تمام خواص درمانی و مزایای سلامتی که برای خاکشیر ذکر شد، مصرف بی‌رویه یا بدون تجویز متخصص می‌تواند باعث بروز مشکلاتی جدی شود. فراموش نکنید که حتی یک گیاه دارویی مفید هم اگر بدون آگاهی و به‌صورت خودسرانه مصرف شود، ممکن است به بدن آسیب بزند.
اگر دچار زخم معده یا ورم معده هستید باید از مصرف خاکشیر خودداری کنید؛ چراکه طبیعت لعاب‌دار این دانه‌ها ممکن است به تشدید درد و التهاب معده منجر شود.
همچنین افرادی که از روماتیسم یا آرتروز رنج می‌برند به دلیل طبع سرد خاکشیر باید با احتیاط عمل کنند، چراکه احتمال دارد درد مفاصل‌شان افزایش یابد.
در مورد خانم‌های باردار هم توصیه اکید میشود که پیش از مصرف خاکشیر با پزشک خود مشورت کنند. در صورت معده درد مطلب درمان معده‌درد با ۱۵ روش فوری را بخوانید و بهره بگیرید. استفاده بیش از حد این گیاه می‌تواند در برخی موارد منجر به نفخ، گشادی روده، سردرد و حتی سقط جنین شود.
دیگر عوارض مصرف بیش از حد خاکشیر
- اختلال در عملکرد طبیعی روده و بروز اسهال یا یبوست متناوب
- افزایش بیش از حد ادرار
- تشدید نفخ معده و مشکلات گوارشی
- کاهش فشار خون بیش از حد طبیعی
- بروز واکنش‌های آلرژیک در برخی افراد حساس
بهترین راه استفاده از خواص خاکشیر، میزان مصرف کنترل‌شده و مشورت با پزشک یا متخصص طب سنتی است. با این کار می‌توانید از فواید آن بهره ببرید، بدون اینکه دچار عوارض ناخواسته شوید.
خواص خاکشیر که کمتر کسی می داند
شاید تصور کنید با مطالعه خواص متنوع خاکشیر، دیگر نکته‌ای ناگفته باقی نمانده اما بهتر است این بخش را از دست ندهید! چراکه در ادامه به برخی از خواص ناشناخته و کمتر شنیده شده خاکشیر اشاره خواهیم کرد که نشان می‌دهد این دانه ریز و لعاب‌دار چقدر می‌تواند در سلامتی بدن نقش داشته باشد:
- بهبود انرژی
- تنظیم قند خون
- تقویت میل جنسی
- کاهش تب‌های مزمن
- کمک به زایمان طبیعی
- افزایش شادابی چشم‌ها
- کاهش لک‌های بارداری
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- بهبود آکنه و لکه‌های پوستی
- تنظیم و کاهش دردهای قاعدگی
- بهبود زخم‌های دهانی و لثه‌ها
این خواص شگفت‌انگیز نشان می‌دهند که خاکشیر تنها یک نوشیدنی تابستانی نیست، بلکه یک گیاه دارویی چندکاره با قابلیت درمانی بالا است. البته فراموش نکنید که استفاده از این دانه معجزه‌گر باید با آگاهی و زیر نظر متخصص انجام شود تا نتیجه‌ای ایمن و موثر داشته باشد.
