شاید تا چند دهه قبل، بارداری بعد از ۴۵ سالگی تنها یک رویای زنانه بود. حتی متخصصان هم در آن سالها باور داشتند که تخمکهای زنان ۴۰ و چند ساله، توان بارور شدن را ندارند و اگر هم داشته باشند، بارداری پرخطر این زنان همیشه به تولد یک نوزاد سالم ختم نمیشود.
شاید امروز هم قدرت باروری زنان در ۴۰ و چند سالگی، به اندازه زنانی که در سومین دهه زندگیشان مادر میشوند نباشد و ادعای بارداری پرخطرتر برای آنها چندان هم دور از واقعیت نباشد؛ اما با همه این نگرانیها، مادر شدن برای زنانی که از ۴۰ سالگی گذشتهاند، دیگر رویایی نیست که برای محقق شدنش منتظر معجزه بمانند.
از من گذشته؟
بارداری در هر سن و دورهای، مزیتها و معایب خودش را دارد. شاید تخمکهای باوری که در رحم زنان ۴۰ ساله وجود دارند، کمتر از زنان ۲۰ و چند ساله باشند اما سکه مادر شدن این زنان روی دیگری هم دارد.
بسیاری از زنانی که از ۴۰ سالگی گذشتهاند، تصور دقیقتر و اطمینانبخشتری از خودشان و زندگیشان دارند. آنها از نظر اقتصادی، شغلی و عاطفی جای پایشان را محکم کردهاند و برخی از محققان معتقدند که مادران آگاهتر و مسلطتری هستند اما خوب امکان داشتن بارداری پرخطر در آنها بالاتر است.
زنان ۴۰ ساله و بارداری. آیا در خطرید؟
باردار شدن در ۴۰ سالگی، به سادگی ۱۰ یا حتی پنج سال قبل از آن نیست. متخصصان معتقدند که زنان برای باردار شدن در این سن، باید انتظار بیشتری را تحمل کنند.
بالا رفتن سن، تعداد تخمکهای فعال را کاهش میدهد و احتمال وجود تخمکهایی که به مشکلات کروموزومی دچار هستند را هم بالا میبرد. همین عامل، احتمال سقط جنین در این زنان را بیشتر میکند و به این ترتیب حاملگی در ۴۰ سالگی معمولا منجر به بارداری پرخطر میشود.
نباید انکار کرد که بارداری پرخطر و تولد نوزاد درگیر با مشکلات مادرزادی تنها به سن مادر وابسته نیست. محققان میگویند پدرانی که بعد از ۶۰ سالگی تصمیم به بچهدار شدن میگیرند، اسپرمهای پیری دارند و به همین دلیل احتمال دچار شدن فرزندشان به اختلالات ژنتیکی مثل سندرم داون، اسکیزوفرنیا و اوتیسم بیشتر است.
آیا در بارداری پرخطر، جنین در خطر است؟
گرچه احتمال بیمار شدن مادر در بارداری یا نقص جنین در هر سنی وجود دارد اما فشار خون بالا، دیابت بارداری و اختلالات وابسته به جفت، مشکلاتی هستند که در بارداری بعد از ۴۰ سالگی یا همان بارداری پرخطر بیشتر مشاهده میشوند.
کموزنی نوزاد در زمان تولد و زودهنگام متولد شدن او، یکی دیگر از مشکلات بارداری بعد از ۴۰ سالگی یا بارداری پرخطر است. وقتی یک زن ۴۰ ساله باردار میشود، احتمال دچار شدن فرزند او به سندرم داون یک در هر ۱۰۰ نفر است اما در ۴۵ سالگی، این احتمال به یک کودک در هر ۳۰ کودک متولد شده میرسد. به همین دلیل است که مادران بالای ۴۰ سال، با دقت بیشتری در آزمایشها و تستهای غربالگری بررسی میشوند و پزشکان با وسواس بیشتری وضعیت مادر و جنین را در این ماهها بررسی میکنند.
باید نگران بارداری پرخطر بود؟
بله! تردیدی نیست که کاهش تعداد تخمکهای فعال و پیر شدن فضای رحم، نگرانیهایی را برای مادران ایجاد میکند. اما این نگرانیها به معنی ناتوانی زنان ۴۰ ساله در مادر شدن نیست. یافتههای علمی و خدمات جدید پزشکی، خطرات بارداری پرخطر در این سن را کاهش دادهاند و این روزها زنان زیادی با وارد شدن به پنجمین دهه زندگی، به دنیای مادران هم پا میگذارند.