تقسیمبندی همه چیز به خوب و بد، یا سیاه و سفید، خود را به سفره ما و رژیم لاغری انتخابیمان هم میکشاند. باورهای غذایی ما، که گاهی نمیدانیم از کجا به زندگیمان راه پیدا کردهاند، خیلی چیزها را تحت تاثیر قرار میدهند. از سبک زندگی، تا روابط یا حتی سلامت ما، وابسته به همین باورهایی است که گاهی با یک شایعه و گاه با یک عقیده قومی، به زندگیمان راه پیدا کردهاند. رژیمهای لاغری با وجود پرطرفدار بودنشان، اغلب با همین باورهای اشتباه دست و پنجه نرم میکنند!
اما قبل از آنکه برای لاغر شدن تصمیمی بگیرید، بهتر است کمی در این مورد فکر کنید: «رابطه من با غذا»! تابحال به آن فکر کرده بودید؟ میدانستید ممکن است اضطراب غذایی داشته باشید و مثلا با وجودی که به مهمانی یا تولد دعوت شدهاید و خیلی دلتان میخواهد تکهای از کیک شکلاتی روی میز را بردارید و بخورید، اما اضطراب باعث میشود میلتان را سرکوب کنید؟ یا موقع برگشتن از سر کار همیشه از جلوی دوناتفروشی تازه تاسیس خیابان محل زندگی رد میشوید، نیمنگاهی به رنگهای صورتی، کرم، شکلاتی آنها با تزیینات بامزه و رنگارنگ رویشان میاندازید، ولی به خاطر اضطراب هیچوقت پا سست نمیکنید که داخل مغازه شوید؟
احساستان در این مواقع ممکن است مثبت باشد و به اراده خودتان افتخار کنید؛ اما چه کیک و دونات را نخورید یا بخورید، چیزی از درون شما را میخورد و شکایت دارد که چرا با وجود میل شدید به غذا، آن را امتحان نکردید، یا برعکس؛ چرا نتوانستید جلوی خودتان را بگیرید و باز هم اشتباه کردید؟ این حس وحشتناک است.
بسیاری از افرادی که دنبال رژیم لاغری میروند، در میان انواع دلایلشان برای این کار، یکی از این دو حس را دارند؛ حتی اگر بارها رژیم گرفته باشند. آنها نمیدانند چرا رژیمها نتیجه مطلوب و پایدار ندارند و چرا لازم است قبل از اقدام به رژیم گرفتن، باورهای درستی از لاغری داشته باشند. در این مطلب ۱۰ باور اشتباه درباره رژیم لاغری را جمعآوری کردهایم. آنها را بخوانید و ببینید به کدام یکی باور دارید و چطور میتوانید آن را تصحیح کنید.
اشتباه اول: لاغر شدن فقط اراده میخواهد
این جمله که از فرط تکرار در خیلی از موقعیتها تبدیل به کلیشهای زرد شده است، اتفاقا مهمترین باور اشتباه است. اما چرا؟ چون برای کاهش وزن، ابتدا باید روی ذهنیتتان در مورد موضوع لاغری کار کنید. مطالعات و تجربیات بسیاری از افراد نشان داده که اگر در این مسیر صرفا به قدرت اراده متکی باشید، بعد از مدتی خودتان را به خاطر کوچکترین تخلف یا رها کردن رژیم سرزنش خواهید کرد و چرخه رژیم گرفتن را بارها تکرار میکنید.
پس به جای فشار آوردن به خود و مشت و لگد زدن به عزت نفستان، بنشینید و سوال کنید: «چرا میخواهم رژیم غذاییام را تغییر بدهم؟»، «چرا میخواهم فعالیت بدنی بیشتری داشته باشم؟». جوابتان را بنویسید و به چراها فکر کنید. ترجیحا جوابتان را روی کاغذ چسبی کوچکی یادداشت کنید و آن را روی آینه اتاق یا منزل بچسبانید تا هر بار چشمتان به آن بیفتد و انگیزه شخصیتان را به خودتان یادآوری کنید.
اشتباه دوم: رعایت رژیم لاغری کافی است
بسیاری از اوقات، رژیمی را به امید لاغر شدن میگیرید و به نتایج کوتاه مدتی هم دست پیدا میکنید و بعد رهایش میکنید. به همین خاطر است که افراد رژیمهای متعددی را امتحان میکنند و دایم تغییر میدهند. جدای از مورد قبلی که خیلیها آن را رعایت نمیکنند، قبل از لاغری باید حقیقتی را بدانید و آن بازگشتپذیری بسیاری از رژیمهاست.
رژیم لاغری در کنار سبک زندگی سالم معنا پیدا میکند. سبک زندگی خاصی که باعث حفظ تناسب اندام فرد بشود، مسئلهای است که یک عمر باید رعایت کرد. این را بدانید که اگر رژیم غذایی ایدهآلی وجود داشت که نتایج طولانیمدت داشته باشد، تابحال از آن باخبر شده بودیم. به همین خاطر هر نوع رژیم، شِیک، بار، قرص، نوردرمانی، لیزردرمانی و غیره که ادعا میکند در کوتاه مدت شما را به وزن و اندام ایدهآل خواهد رساند فریب است.
در نظر داشته باشید کاهش وزن، کاری تک بعدی نیست. یعنی فقط با تغییر رژیم غذایی یا ورزش کردن نمیتوان به بدن ایدهآل پایدار رسید. شما باید مجموعهای از عوامل مثل نوشیدن آب به مقدار کافی، داشتن خواب کافی، دوری از موادمخدر و الکل و وضعیت روانی و روحی متعادل را برای خود فراهم کنید.
به عنوان نمونه، استرس باعث بالا رفتن کُورتیزول در بدن، وادار کردن فرد به روی آوردن به خوردن به عنوان مکانیسمی دفاعی در برابر استرس و افزایش وزن میشود. پس داشتن سبک زندگی سالم برای حفظ وزن مورد نظر ضروری است.
اشتباه سوم: کالری بشمرید تا لاغر شوید
اینجا هم خیلی از افراد یک نکته مهم را از قلم میاندازند: رعایت کالری نوشیدنیها به اندازه کالری غذاهای دریافتی مهم است. نوشیدن اسموتی و آبمیوه خانگی خوب است؛ اما باقی نوشیدنیها مثل آبمیوههای آماده، سودا، نوشیدنیهای الکلی و قهوههای آماده برای کسانی که دنبال لاغر شدن هستند خوب نیستند.
همین مورد آخری، در هر لیوان ۵۰۰ کالری دارد که به اندازه یک غذای کامل است. بنابراین، اگر نوشیدنی مصرف میکنید به مقدار کالری آن دقت داشته باشید.
اشتباه چهارم؛ فقط بدوید و کالری بسوزانید
جدا از برنامه تمرینی و ورزشی منظم، آب عنصری دمدستی است که برای لاغر شدن کمکتان میکند. نوشیدن آب به مقدار لازم، در متابولیسم سریعتر و هضم راحتتر غذا موثر است. وقتی بدن شما کمآب باشد، کاهش وزن آهستهتر اتفاق میافتد چون متابولیسم، زمان و انرژی بیشتری میبرد. سعی کنید همیشه قمقمه آبی همراهتان داشته باشید و آب بنوشید. یا اینکه در فاصله بین وعدههای غذایی، همراه با اسنک، آب بخورید.
اشتباه پنجم؛ عجله نداشته باشید، همیشه وقت هست!
این تفکر بین جوانان طرفداران زیادی دارد. خیلیها فکر میکنند در سن جوانی میتوان هر اندازه از همه چیز خورد و بعدا در سنین بالاتر که دچار مشکلات سلامتی شدیم رژیممان را تغییر بدهیم. اما واقعیت این است که رژیم سالم گرفتن بعد از مثلا سکته قلبی، نوشداروی بعد از مرگ سهراب است.
سکته، تازه شروع بیماری قلبی است. به علاوه، عادتهای غذایی نادرست میتواند به سرطان و سکته مغزی هم منجر بشود، آنهم بدون هیچ نشانه قبلی. بنابراین، وقت تغییر دادن رژیم غذایی همین الان است، نه بیست سال بعد.
اشتباه ششم؛ بهجای رژیم گرفتن ورزش کنید
این حرف را کسانی میگویند که برنامه غذایی منظم و حساب شدهای ندارند و تصور میکنند ورزش، کالریهای اضافی را میسوزاند. اما شما هرچقدر هم با سرعت روی تردمیل بدوید و عرق بریزید، باز هم بیشتر از یکی دو کیلومتر طی نخواهید کرد و این مقدار کالری سوخته، هنوز از نصف کالریهایی که در یک قوطی نوشابه بدون الکل پیدا میشود کمتر است. پس ورزش در کنار رعایت رژیم لاغری، دو مکمل خوب برای هم هستند، نه جایگزین یکدیگر.
اشتباه هفتم؛ رژیم کتوژنیک دوای چاقی است
بسیاری از کسانی که رژیم لاغری میگیرند، میگویند سیبزمینی، پاستا و نان را کنار گذاشتهاند تا کربوهیدرات کمتری مصرف کنند و لاغر شوند. اما واقعیت این است که کربوهیدرات از هر منبعی که باشد در هر گرم بیشتر از چهار کالری ندارد، اما همین مقدار برای چربی، ۹ کالری در هر گرم است.
شاهد این مسله مردم کشورهای ژاپن، کره و چین هستند که با وجود مصرف برنج و نودل از باریک اندامترین مردم دنیا بودند و بعد از ورود گوشت و غذاهای سرخکردنی از طرف غربیها مشکلات وزنی برای مردم این کشورها بروز کرد.
رژیمهایی که کربوهیدرات را کنار میگذارند، برای مدت کوتاهی با محدود کردن اشتهای افراد و مصرف کالری کمتر باعث لاغری میشوند، اما شما در اصل متابولیسم بدن را تغییر دادهاید و حفظ این وضعیت برای طولانی مدت غیرممکن است. بعد از رفع محدودیت در مصرف کربوهیدراتها، مثلا دو یا چند سال بعد، بدن شما مجددا وزن قبلی و بیشتر را پیدا میکند. پس به فکر راهحلهای طولانی مدتتر باشید.
اشتباه هشتم؛ رژیم گیاهی پوکی استخوان میآورد
این باورهای قدیمی در مورد خطرات حذف گوشت و لبنیات باعث شده افراد از انتخاب رژیم گیاهخواری یا وگان خودداری کنند. درحالیکه مطالعات نشان میدهد وضعیت استخوان، چه در بچهها یا بزرگترهایی که مرتب شیر میخورند با آنها که کمتر یا اصلا شیر نمیخورند فرقی ندارد.
به علاوه، شما میتوانید کلسیم، آهن و پروتئین مورد نیاز را در هر سه مورد از سبزیجات برگدار، غلات کامل و حبوبات هم بگیرید. همینطور نحوه پخت بهتر است نیمپز یا بخارپز باشد، اما حتی در صورت پخت به روشهای دیگر هم شما کموبیش مقدار پروتئین و مواد مغذی یکسانی را جذب خواهید کرد.
اشتباه نهم؛ ماهی سالمون آدم را لاغر میکند
البته که ماهیها چربی خوب اومگا ۳ دارند، ولی باید بدانید این نوع چربی صرفا ۱۵ الی ۳۰ درصد کل چربیهای گوشت ماهی را تشکیل میدهد. باقی مانده ۷۰% چربی، ترکیبی از چربیهای اشباع شده و سایر چربیهاست که همانطور که گفته شد، در هر گرم ۹ کالری به بدن شما تزریق میکند. پس خوردن ماهی سالمون به امید لاغری، دور کمر شما را اضافه خواهد کرد، نه برعکس.
اشتباه دهم؛ اهل آشپزی نیستید؟ غذا سفارش بدهید
رستورانهای بیرونبر و کافهتریاها روغن زیادی برای تهیه غذا استفاده میکنند که آنرا خوشمزهتر میکند و شما ترغیب میشوید تا دوباره برای امتحان مزه آن غذا به رستوران سر بزنید. پس غذا خوردن بیرون منزل را محدود به موقعیتهای خاص مثل جشن و مهمانی کنید، نه یک عادت دایمی.
در صورتی که به این کار را بصورت روزانه یا بیشتر اوقات انجام میدهید، خودتان را عادت بدهید تا عصرها غذای فردا را آماده و بستهبندی کنید که چیزی برای خوردن داشته باشید. در ضمن اگر فکر میکنید با سفارش سالاد در رستوران کار درستی را انجام دادهاید در اشتباهید! بعید است سالادهای رستورانی با سس خوشمزه فراوان و پنیرهای چرب و متنوعشان، به لاغر شدنتان کمکی کنند.