به غذاهایی که در طول هفته می‌خورید فکر کنید. آیا به مقدار کافی از منابع پروبیوتیک طبیعی استفاده می‌کنید؟ نمی‌دانید؟ یکی از مهم‌ترین دلایل کمبود باکتری‌های مفید از غذا عدم شناخت کافی از منابع طبیعی پروبیوتیک است. بیشتر افراد به اشتباه فکر می‌کنند که مواد غذایی مفید و سالم، مزه خوبی ندارند. در حالی که بسیاری از منابع غذایی پروبیوتیک در کنار فواید بسیاری که برای سلامت بدن دارند، خوشمزه هم هستند.
طبق مشاهدات پزشکان و متخصصان مصرف طولانی مدت پروبیوتیک طبیعی باعث مقاوم شدن بدن در برابر بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. به همین دلیل پزشکان به استفاده از آن چه به صورت طبیعی و چه به صورت مکمل تاکید دارند. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا منابع مختلفی از پروبیوتیک‌های طبیعی را معرفی کنیم و با اشاره به خواص منحصر به فرد آن‌ها شما را به مصرف بیشتر آن‌ها در رژیم روزانه ترغیب کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا منابع پروبیوتیک طبیعی آشنا شوید.
پروبیوتیک طبیعی چیست؟
پروبیوتیک به انواعی از باکتری‌های مفید گفته می‌شود که به صورت طبیعی در بدن انسان وجود دارد. محل عمده فعالیت این باکتری‌ها در روده است، اما در سایر نقاط بدن از جمله: دهان و دستگاه تناسیل هم وجود دارند. این میکروارگانیسم‌های زنده نقش کلیدی در سلامت سیستم‌های مختلف بدن مخصوصا سیستم گوارش ایفا می‌کنند.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته، وجود پروبیوتیک طبیعی در رژیم غذایی روزانه در جذب مواد مغذی، عملکرد سیستم ایمنی، استحکام استخوان‌ها و بسیاری از فعالیت‌های مهم بدن نقش دارد. در صورت عدم استفاده کافی از منابع پروبیوتیک ممکن است به عوارض ناشی از کمبود باکتری‌های مفید در بدن مبتلا شوید. از جمله مشکلات رایج در اثر کمبود باکتری‌های مفید در روده اختلالات گوارشی است. مشکلات گوارشی به نوبه خود عوارض دیگری همچون اختلالات پوستی، تضعیف سیستم ایمنی و البته کاهش شدید وزن را به دنبال خواهد داشت.
این میکروارگانیسم‌ها به طور طبیعی در غذاهای تخمیری مانند: نان تخمیری، ماست و پنیر یافت می‌شوند. در گذشته، مردم غذای خود را از مواد تازه تهیه می‌کردند. این عادت سالم به دریافت مقدار کافی از پروبیوتیک طبیعی می‌انجامید. در نتیجه، اختلالات گوارشی در گذشته کمتر دیده می‌شد. امروزه به دلیل توجه کمتر بسیاری از خانواده‌ها به تغذیه سالم، افراد زیادی با مشکلات گوارشی دست و پنجه نرم می‌کنند.
یکی از بهترین راه‌حل‌ها در مواجهه با مشکلات گوارشی، مصرف محصولات پروبیوتیک است. قدم اول برای رسیدن به این هدف آشنایی با منابع پروبیوتیک طبیعی است که در ادامه به معرفی آن‌ها پرداخته می‌شود. پیش از آن به صورت مختصر به خواص منحصر به فرد پروبیوتیک‌ها اشاره می‌شود.
در صورت عدم دریافت مقدار کافی از پروبیوتیک طبیعی موجود در مواد غذایی ممکن است به عوارض ناشی از کمبود باکتری‌های مفید در بدن مبتلا شوید. اختلالات گوارشی از جمله عوارض جانبی کمبود باکتری‌های مفید در روده است.
فواید مصرف پروبیوتیک طبیعی
- تقویت سیستم ایمنی
- بهبود هضم
- افزایش انرژی ناشی از تولید ویتامین ب۱۲
- از بین بردن بوی بد دهان به دلیل جلوگیری از ایجاد عفونت‌های باکتریایی و قارچی
- از بین بردن مشکلات پوستی مانند: پسوریازیس و اگزما
- کاهش احتمال سرماخوردگی و آنفلوانزا به دلیل تقویت سلول‌های سییستم ایمنی
- کمک به بهبود التهابات و مشکلات روده‌ای
- کمک به کنترل وزن
- افزایش شادی و کمک به بهبود اختلالاتی مانند: افسردگی و اضطراب
این‌ها تنها تعداد کمی از خواص مصرف پروبیوتیک است. خبر خوب این که تنها با چند تغییر ساده در عادات غذایی می‌توانید از خواص پروبیوتیک طبیعی موجود در مواد غذایی بهره‌مند شوید و سلامتی را به بدن خود هدیه کنید.
منابع خوراکی پروبیوتیک طبیعی
کفیر
کفیر نوعی نوشیدنی است که ظاهری شبیه به ماست یا دوغ غلیظ دارد و دارای طعم خاصی است. به دلیل شباهت دوغ و کفیر گاهی به اشتباه به کفیر، دوغ هم گفته می‌شود و یک غلط مصطلح شده است. تاریخچه تولید کفیر به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد و خاستگاه آن کوه قاف است. همان کوهی که در داستان‌ها به ارتفاع بلند و سختی رسیدن به قله آن بسیار اشاره شده است. نوشیدنی کفیر از تخمیر شیر و دانه‌های کفیر تهیه می‌شود.
دانه‌های کفیر یا قارچ کفیر ظاهری شبیه به گل کلم دارند. این دانه‌ها حاوی انواع باکتری‌های مفید و مخمرهای زنده بوده که خاصیت خود را مدیون آن‌ها هستند. بسیاری از افراد طعم تند و تیز و البته اسیدی کفیر را دوست ندارند و در نتیجه دلیل علاقه‌ای هم به نوشیدن آن ندارند. اگر شما هم طعم کفیر را دوست ندارید، پیشنهاد ما به شما این است که نوشیدنی کفیر را با میوه مورد علاقه‌تان مخلوط کنید و به شکل اسموتی بنوشند.
فرآورده‌های کفیر از جمله ماست و دوغ کفیر ناری به راحتی در دسترس هستند. با نوشیدن این فراورده‌ها از خواص پروبیروتیک بهره‌مند شوید. مصرف روزانه کفیر باعث افزایش میزان باکتری‌های مفید موجود در روده می‌شود و از عفونت‌های دستگاه گوارش و مجاری ادراری جلوگیری می‌کند.
مصرف کفیر به عنوان منبع پروبیوتیک طبیعی به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. از دیگر خواص کفیر، تقویت سیستم ایمنی است که باعث بهبود بیماری‌های التهابی و آلرژیک می‌شود. نکته حائز اهمیت دیگری که وجود دارد مقدار ناچیز لاکتوز در این نوشیدنی است که نوشیدن آن را برای افراد با حساسیت به لاکتوز ممکن می‌سازد.
کیمچی
کیمچی نوعی غذای تخمیری ترشی مانند است که در کشور کره تهیه می‌شود و در سراسر دنیا طرفدار دارد. برای تهیه ترشی کیمچی، ابتدا مخلوطی از ادویه‌ها و سس‌های کره‌ای را آماده می‌کنند و سپس، آن را روی برگ‌های کلم چینی ماساژ می‌دهند. کلم آماده شده را سه تا چهارده روز داخل یخچال قرار می‌دهند تا فرآیند تخمیر انجام شده و پروبیوتیک‌های این ترشی فعال شوند. همانطور که گفته شد این غذا مزه تند و ترشی دارد و حتما مورد توجه علاقه‌مندان به خوردن ترشی و البته شوری قرار خواهد گرفت.
کامبوچا
کامبوچا نوشیدنی زرد یا نارنجی رنگی است که از حدود ۲۲۰ سال قبل از میلاد در کشور چین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوشیدنی حاصل تخمیر چای سیاه یا چای سبز است. پس علاوه بر خواص چای معمولی دارای خواص پروبیوتیکی بسیاری است. پروبیوتیک موجود در این نوشیدنی باکتری‌های مفید را در اختیار دستگاه گوارش قرار می‌دهد و به هضم غذا و لاغری کمک می‌کند. بنابراین گنجاندن این نوشیدنی منحصر به فرد در رژیم غذایی می‌تواند به حفظ سلامتی‌تان کمک زیادی کند.
ماست
احتمالا ماست محبوب‌ترین منبع پروبیوتیک طبیعی است که روزانه توسط بسیاری از مردم فارغ از سن و سال قرار می‌گیرد. ماست پروبیوتیک یکی از محبوب‌ترین مواد غذایی حاوی باکتری‌های مفید است. استفاده از ماست پروبیوتیک به خصوص به افرادی که نمی‌توانند از منابع دیگر پروبیوتیک مانند کفیر استفاده کنند یا به منابعی مانند کیمچی دسترسی ندارند، توصیه می‌شود. آیا هر ماستی پروبیوتیک است؟
ماستی که از شیر دام با تغذیه اصولی تهیه شده باشد در صدر منابع پروبیوتیک طبیعی قرار می‌گیرد. به همین دلیل، همه ماست‌هایی که در بازار موجود هستند دارای خواص پروبیوتیکی نیستند و هنگام خرید آن‌ها باید به برچسب پروبیوتیک دقت شود. ماست پروبیوتیک معمولا دارای باکتری‌های لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم است.
اگر دوست دارید با خیال راحت ماست پروبیوتیکی تهیه کنید، پیشنهاد می‌کنیم ماست لاکتیویا را انتخاب کنید. با مصرف مداوم آن هم به بهبود گوارش خود کمک کرده و هم از خواص دیگر آن از جمله افزایش استحکام استخوان‌ها، کاهش عوارض سندرم روده تحریک‌پذیر(IBS)، رفع مشکلات یبوستی، رفع مشکلات پوستی و بسیاری دیگر بهره‌مند شوید.
سرکه سیب
سرکه سیب علاوه بر خواصی همچون کاهش فشار خون، کاهش کلسترول، کمک به کاهش وزن و افزایش حساسیت سلول‌ها نسبت به انسولین، حاوی پروبیوتیک است. برای آن که از خاصیت پروبیوتیک موجود در سرکه سیب بهره‌مند شوید، روزانه مقدار کمی از این سرکه را با کمی آب مخلوط کنید و بنوشید. اگر هم طعم اسیدی آن برای شما غیر قابل تحمل است، می‌توانید از آن در تهیه سس برای سالاد استفاده کنید.
ترشی خیار
این خوراکی خوشمزه در صورتی که با خیار ارگانیک، آب و نمک دریایی تهیه شود، یکی از منابع طبیعی پروبیوتیک است. لازم به ذکر است که تهیه ترشی خیار با سرکه باعث از بین رفتن خواص پروبیوتیکی آن می‌شود. پس در هنگام خرید آن به مواد تشکیل دهنده دقت کنید.
زیتون داخل آب نمک
زیتون شور هم مانند ترشی خیار باید به صورت اصولی از مواد ارگانیک تهیه شده باشد تا خواص پروبیوتیکی را به بدن برساند. در صورت تهیه زیتون مطمئن شوید که سدیم بنزوات در مواد تشکیل دهنده آن وجود نداشته باشد. ماده افزودنی در زیتون باعث از بین رفتن خواص این خوراکی پروبیوتیکی می‌شود.
پنیر
پنیر تهیه شده از شیر بز دارای مقادیر بالایی از باکتری‌ها و مخمرهای مفید برای سلامتی است. برای دریافت پروبیوتیک از پنیر پیشنهاد می‌کنیم که پنیر پاستوریزه نشده تهیه کنید چون دارای باکتری‌های مفید بیشتری است. پنیر علاوه بر داشتن خواص پروبیوتیکی، حاوی کلسیم است و در افزایش استحکام استخوان‌ها نقش به سزایی دارد. با مصرف آن با یک تیر دو هدف را نشانه گرفته و سلامت خود را تضمین می‌کنید.
نان خمیر ترش
این نان تخمیری فرآیند تولید خاصی دارد و از تخمیر طولانی مدت خمیر نان با استفاده از باکتری‌ها و مخمرهای مفید به دست می‌آید. نان خمیر ترش همان طور که از اسمش مشخص است، طعم ترش ملایمی دارد که به دلیل وجود اسید لاکتیک ناشی از فعالیت باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس است.
سخن آخر
منابع نام برده شده تنها تعدادی از پروبیوتیک‌های قابل تهیه در ایران است. وجود تنوع در محصولات پروبیوتیکی ناشی از اهمیت مصرف آن‌ها است. اگر مزه هر کدام از آن‌ها را دوست نداشتید، می‌توانید محصول دیگری نزدیک به ذائقه خودتان پیدا کرده و جایگزین آن کنید.
فراموش نکنید که برای بهره‌مند شدن از خواص پروبیوتیک‌ها لازم است کمی عادت غذایی‌تان را هم تغییر دهید. به مرور زمان و با استفاده مداوم از پروبیوتیک طبیعی تاثیرات شگفت‌انگیز آن را مشاهده خواهید کرد. اگر قصد استفاده از مکمل‌های پروبیوتیکی را دارید، حتما قبل از آن با پزشک متخصص مشورت کنید.
