خورشت کنگر یکی از غذاهای اصیل و فصلی ایرانی است که بهویژه در فصل بهار با آمدن کنگرهای تازه، زینتبخش سفرههای ایرانی میشود. این خورشت نهتنها طعمی دلپذیر و منحصربهفرد دارد، بلکه بهدلیل وجود کنگر، از خواص غذایی بالایی هم برخوردار است.
تهیه نسخه مجلسی خورشت کنگر هم مانند خورشت کنگر با لپه یا تهیه خورشت کنگر شیرازی، با کمی دقت و حوصله، تجربهای بهیادماندنی از آشپزی ایرانی را برای شما رقم خواهد زد. در ادامه، طرز تهیه خورشت کنگر مجلسی را بهصورت مرحلهبهمرحله شرح خواهیم داد.
مواد لازم برای تهیه خورشت کنگر مجلسی
- کنگر پاکشده ۱ کیلوگرم
- گوشت خورشتی ۴۰۰ گرم (گوسفندی یا گوساله)
- پیاز ۱ عدد بزرگ
- جعفری خردشده ۲۰۰ گرم
- نعناع خردشده ۱۰۰ گرم (یا ۲ قاشق غذاخوری نعناع خشک)
- آبغوره یا آبلیمو ۳-۲ قاشق غذاخوری (یا به مقدار لازم)
- زعفران دمکرده ۲-۱ قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
- زردچوبه ۱ قاشق چایخوری
- روغن مایع به مقدار لازم
- آب به مقدار لازم
- اختیاری: غوره تازه نصف پیمانه
مراحل طرز تهیه خورشت کنگر مجلسی
مرحله اول: آمادهسازی کنگر
پاک کردن کنگر شاید مهمترین و وقتگیرترین بخش تهیه این خورشت باشد. ابتدا قسمتهای سفت و تیغدار برگهای بیرونی کنگر را جدا کنید. سپس ساقه آن را هم پاک کرده و قسمت نرم و داخلی آن را نگه دارید. تیغهای ریز روی ساقه و قسمتهای بالایی را با دقت جدا کنید.
پس از پاک کردن، کنگرها را بهاندازه دلخواه (معمولا ۲ تا ۳ سانتیمتر) خرد کنید. برای جلوگیری از سیاه شدن کنگرها، آنها را بلافاصله پس از خرد کردن در ظرفی حاوی آب سرد و چند قاشق آبلیمو یا کمی آرد قرار دهید.
مرحله دوم: تفت دادن پیاز و گوشت
پیاز را بهصورت نگینی ریز خرد کنید. در یک قابلمه مناسب، مقداری روغن مایع بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا داغ شود سپس پیاز خردشده را به قابلمه اضافه کنید و تفت دهید تا نرم و طلاییرنگ شود.
پس از آن، گوشت خورشتی را که از قبل بهاندازه مناسب خرد کردهاید، به پیاز اضافه کنید. زردچوبه و فلفل سیاه را هم بیفزایید و گوشت را همراه با پیاز تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند و سطح آن کمی سرخ شود.
مرحله سوم: پختن گوشت
پس از تفت خوردن گوشت، حدود ۳ تا ۴ پیمانه آب جوش به قابلمه اضافه کنید، بهطوری که روی گوشت را بگیرد. حرارت را کم کنید، در قابلمه را بگذارید و اجازه دهید گوشت بهآرامی بپزد و نیمپز شود. این مرحله بسته به نوع گوشت، ممکن است حدود ۱/۵ تا ۲ ساعت زمان نیاز داشته باشد.
مرحله چهارم: آمادهسازی و تفت دادن سبزیها
در این فاصله، سبزیها را آماده کنید. جعفری و نعناع تازه را پس از شستن، بهخوبی خشک کرده و سپس ریز خرد کنید. اگر از نعناع خشک استفاده میکنید، نیازی به خرد کردن ندارد.
در یک تابه جداگانه، مقدار کمی روغن بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید. ابتدا جعفری خردشده را اضافه کنید و کمی تفت دهید تا آب اضافی آن کشیده شود و عطر آن بلند شود. سپس نعناع خردشده (یا نعناع خشک) را اضافه کنید و همراه با جعفری برای مدت کوتاهی (حدود ۱ تا ۲ دقیقه) تفت دهید. دقت کنید که نعناع زیاد تفت داده نشود، زیرا ممکن است تلخ شود.
مرحله پنجم: اضافه کردن کنگر و سبزی به گوشت
در این مرحله از طرز تهیه خورشت کنگر مجلسی، وقتی گوشت نیمپز شد، کنگرهای آبکششده را به قابلمه حاوی گوشت اضافه کنید سپس مخلوط سبزیهای تفتدادهشده (نعناع و جعفری) را هم به خورش بیفزایید. مواد را بهآرامی هم بزنید تا با هم مخلوط شوند.
مرحله ششم: افزودن چاشنی و جا افتادن خورشت
پس از اضافه کردن کنگر و سبزی، نمک، آبغوره (یا آبلیمو) و زعفران دمکرده غلیظ را به خورشت اضافه کنید. اگر از غوره تازه استفاده میکنید، در این مرحله میتوانید آن را هم به خورش بیفزایید. میزان آب خورشت را بررسی کنید؛ اگر کم بود، کمی آب جوش اضافه کنید.
حرارت را همچنان ملایم نگه دارید و در قابلمه را بگذارید تا کنگرها بپزند و خورشت بهخوبی جا بیفتد و روغن بیندازد. کنگر معمولا به سرعت میپزد (حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه). دقت کنید که کنگرها بیش از حد نپزند و له نشوند. طعم خورش را بچشید و در صورت نیاز، میزان نمک و ترشی آن را تنظیم کنید.
مرحله هفتم: سرو خورشت
پس از اینکه خورش بهخوبی جا افتاد و به غلظت مناسب رسید، آن را در ظرف مورد نظر بکشید و همراه با پلو زعفرانی یا برنج ساده سرو کنید. برای تزیین میتوانید از مقداری زعفران دمکرده یا چند عدد غوره تازه (در صورت استفاده) روی خورش استفاده کنید.


نکات تکمیلی برای تهیه خورشت کنگر مجلسی خوشمزه
خورشت کنگر مجلسی، با تمام سادگی در مواد اولیه، ریزهکاریهایی دارد که رعایت آنها میتواند طعم و ظاهر خورش شما را چندین برابر بهتر کند. از انتخاب کنگر مناسب گرفته تا تنظیم چاشنیها، هرکدام نقشی کلیدی در نتیجه نهایی ایفا میکنند. در ادامه به برخی از این نکات مهم میپردازیم.
انتخاب و پاک کردن صحیح کنگر
برای این خورشت سعی کنید از کنگرهای جوان، ترد و قلمی استفاده کنید که تیغ کمتری دارند و طعم لطیفتری به خورش میبخشند. مهمترین بخش در طرز تهیه خورشت کنگر، پاک کردن اصولی آن است.
حتما هنگام پاک کردن کنگر از دستکش استفاده کنید تا هم از سیاه شدن دستهایتان جلوگیری شود و هم تیغهای ریز کنگر به پوستتان آسیب نرساند. پس از جدا کردن قسمتهای فیبری و تیغدار، ساقهها را به اندازههای یکسان خرد کنید و بلافاصله در آب سرد حاوی کمی آبلیمو یا سرکه قرار دهید تا رنگ آنها تیره نشود.
راز طعم و عطر بینظیر خورشت کنگر مجلسی
استفاده از سبزیهای تازه، بهخصوص ترکیب مناسبی از جعفری و نعناع، تاثیر بهسزایی در عطر و طعم نهایی خورش دارد. نعناع باید با احتیاط و به اندازه استفاده شود؛ اگر مقدار آن زیاد باشد یا بیش از حد تفت داده شود، ممکن است خورشت را تلخ کند. زعفران دمکرده غلیظ، نهتنها رنگی شاهانه به خورشت میبخشد، بلکه عطر آن را نیز دوچندان میکند. در استفاده از آن دستودلباز باشید.
انتخاب گوشت مناسب برای تهیه خورشت کنگر
برای تهیه یک خورشت کنگر مجلسی و اصیل، بهتر است از گوشت گوسفندی باکیفیت (مانند سردست، گردن یا ماهیچه) یا گوشت گوساله (مغز ران) استفاده کنید. گوشتی که کمی چربی داشته باشد، معمولا لعاب و طعم بهتری به خورش میدهد. خرد کردن گوشت به قطعات یکسان و مناسب نیز در ظاهر نهایی خورش تاثیرگذار است.
تنظیم دقیق ترشی و چاشنی خورشت
میزان ترشی خورشت کنگر کاملا به سلیقه شما بستگی دارد. میتوانید از آبغوره بینمک، آبلیموی تازه یا حتی غوره تازه برای ایجاد طعم ترش استفاده کنید. چاشنیها را بهتدریج اضافه کنید و در مراحل پایانی پخت، طعم خورش را بچشید و در صورت نیاز، میزان نمک، فلفل و ترشی آن را تنظیم کنید.
برخی افراد از یک یا دو عدد لیمو عمانی نیز در خورش استفاده میکنند که باید آن را از قبل سوراخ کرده و برای مدتی در آب خیساند تا تلخی آن گرفته شود و سپس حدود یک ساعت پایانی پخت به خورش اضافه شود.
حفظ رنگ جذاب و طبیعی خورشت
برای اینکه خورشت کنگر شما رنگ سبز و طبیعی خود را حفظ کند و ظاهری مجلسیتر داشته باشد، بهتر است از رب گوجهفرنگی استفاده نکنید. اگر تمایل به استفاده از رب دارید، مقدار آن باید بسیار کم (حداکثر نصف قاشق چایخوری تفتدادهشده) باشد تا رنگ سبز سبزیها و کنگر غالب بماند. تمرکز اصلی برای رنگدهی باید روی زعفران و رنگ طبیعی سبزیها باشد.
البته دقت داشته باشید که تهیه خورشت کنگر با رب به جای استفاده از سبزیجات هم یکی از روشهای رایج تهیه این غذاست.
تهیه خورشت کنگر با مرغ یا به شکل گیاهی
تهیه خورشت کنگر با مرغ اگرچه اصالت خورشت کنگر با گوشت قرمز است، اما این خورش را میتوان با گوشت مرغ (ترجیحا سینه مرغ خردشده) نیز تهیه کرد.
طبیعتا زمان پخت مرغ کوتاهتر از گوشت قرمز خواهد بود. برای افرادی که رژیم گیاهخواری دارند، میتوان گوشت را از دستور حذف کرده و از قارچهای گوشتی تفتدادهشده یا انواع حبوبات پختهشده مانند لوبیا چیتی بهعنوان جایگزین استفاده کرد، هرچند طعم نهایی متفاوت خواهد بود. بنابراین درست مثل روش تهیه خورشت کنگر با لپه میتوانید خورشت کنگر را با لوبیا و بدون گوشت تهیه کنید.
خورشت کنگر، با عطر و طعم بهاری خود، گزینهای عالی برای یک وعده غذایی خاص و مجلسی است. امیدواریم با رعایت این نکات، یک خورشت کنگر لذیذ و بهیادماندنی تهیه کنید. اگر شما هم روش یا نکته خاصی برای تهیه این خورش دارید، خوشحال میشویم در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید! 🍽️