نان اَردَک یا اگَردَک، مانند طرز تهیه نان شیرمال، از جمله نان‌های سنتی و خوش‌طعم ایرانی است که در شهرهایی مانند همدان، زنجان، قزوین و شهرهای شمالی به روش‌های گوناگون درست می‌شود. به عنوان مثال در شهرهای شمالی به مواد اولیه، آرد برنج شمالی هم اضافه می‌شود.
در حالی که در برخی از دستورها، زردچوبه را جایگزین زعفران می‌کنند. این نان محلی خوشمزه را بیشتر برای مناسبت‌های خاص، جشن‌ها و اعیاد درست می‌کنند. طرز تهیه نان اردک را بخوانید تا مرحله به مرحله آن را درست کنید.
مواد لازم برای تهیه نان اردک
- تخم مرغ ۲ عدد
- آرد ۴ لیوان
- شیر ۱ لیوان
- شکر ۱ فنجان
- روغن مایع ۱ فنجان
- بیکینگ‌پودر ۲ قاشق غذاخوری
- زردچوبه ۱ قاشق غذاخوری
- خمیرمایه ۱ قاشق غذاخوری
- زعفران ۱ قاشق غذاخوری
- نمک به مقدار لازم
- روغن سرخ‌کردنی به مقدار لازم
طرز تهیه نان اردک
مرحله اول: مایه خمیر را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه نان اَردَک، شیر را در یک تابه مناسب بریزید و روی حرارت بگذارید. دمای شیر که ولرم شد باید آن را در ظرفی مناسب بریزید. سپس مایه خمیر خشک را به همراه یک قاشق غذاخوری شکر داخل ظرف شیر بریزید. مواد را به آرامی هم بزنید تا یکنواخت شوند.
در نهایت ظرف را برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در محیطی گرم بگذارید تا مایه خمیر فعال و روی سطح مایع، کف ایجاد شود. با انواع خمیرمایه و عملکرد آن‌ها در کتاب کاله آشنا شوید.
مرحله دوم: مواد خشک را آماده کنید
در دومین مرحله از طرز تهیه نان اردک باید به سراغ مواد خشک بروید. آرد و نمک را با یکدیگر مخلوط کنید سپس در یک کاسه بزرگ و گود بریزید. حال زردچوبه را با زعفران دم‌کرده ترکیب کرده و کنار بگذارید. سپس وسط آرد را به صورت حفره دربیاورید. مخلوط زعفران و زردچوبه را به آرامی در مرکز آن بریزید. پیشنهاد ما به شما علاقه‌مندان نان‌های محلی، طرز تهیه نان شیرمال شیرین است.
نکته: آرد را دو تا سه بار الک کنید تا خمیر نان سبک‌تر باشد.
مرحله سوم: مایه خمیر را اضافه کنید
در سومین مرحله از طرز تهیه نان اَردَک باید مایه خمیر فعال‌شده را به همراه شکر، روغن مایع و تخم‌مرغ در ظرفی مخلوط کنید تا ترکیبی یکنواخت به دست آید. سپس این مایه را به ترکیب آرد، زعفران و زردچوبه اضافه کرده و همه مواد را به خوبی با هم ترکیب کنید. از دیگر نان‌های محلی می‌توان به طرز تهیه نان روغنی محلی و اصیل اشاره کرد که طعمی متفاوت دارد.
خمیر را حدود ۱۰ دقیقه ورز دهید تا بافتی نرم، یکدست و کش‌دار پیدا کند. در این مرحله، خمیر نان اَگردَک را درون یک ظرف قرار دهید. روی ظرف را با دستمال نخی یا پارچه تمیز بپوشانید. به مدت یک ساعت در محیطی گرم به خمیر استراحت دهید؛ حجیم و آماده فرم‌دهی شود.
نکته: در این مرحله با توجه به ذائقه‌تان می‌توانید کمی گلاب هم اضافه کنید.
مرحله چهارم: چانه های خمیر را آماده کنید
در چهارمین مرحله از طرز تهیه نان اردک، پس از پایان زمان استراحت، خمیر را روی سطح کار که کمی آردپاشی شده قرار دهید. برای دقایقی خمیر را به آرامی ورز دهید؛ پف اضافی آن گرفته شود. سپس خمیر را به چانه‌های کوچک و مساوی به اندازه یک گردو تقسیم کنید.
برای فرم دادن می‌توانید با کمک وردنه یا کف دست، هر چانه را به آرامی روی سطح کار پهن کرده و به شکل گرد، مثلثی یا بیضی درآورید. از طرز تهیه نان شیرمال مغزدار برای مراسم و جشن‌هایتان غافل نشوید که مزه‌ای متفاوت نسبت به دیگر نان‌ها دارد.
نکته: بهتر است هر چانه را به قطر ۲۰ تا ۱۵ سانتی‌متر باز کنید.
مرحله پنجم: نان را سرخ کنید
در پنجمین و آخرین مرحله از طرز تهیه نان اردک باید در یک تابه مناسب و گود به اندازه کافی روغن سرخ کردنی بریزید. تابه را رو حرارت متوسط بگذارید تا روغن داغ شود. سپس هر چانه از خمیر را به آرامی پهن کنید. خمیر را به آرامی داخل روغن داغ بیاندازید تا نان اَردَک به خوبی پف کند و سطح آن طلایی مایل به قهوه‌ای شود.
پس از سرخ شدن هر نان، آن را با احتیاط از روغن خارج کرده و روی توری فلزی یا دستمال مخصوص روغن‌گیر قرار دهید تا روغن اضافی آن گرفته شود. پس از آن که نان‌ها کمی خنک شدند، می‌توانید روی آن‌ها پودر قند بپاشید. طرز تهیه نان شیرمال با توستر را هم حتما امتحان کنید.
نکات تکمیلی تهیه نان اَردَک
طرز تهیه نان اَردَک یا اَگَردَک ساده و لذت‌بخش است، اما رعایت چند نکته ظریف می‌تواند کیفیت نهایی نان را تا حد زیادی افزایش دهد. از بافت نرم و پف‌دار گرفته تا طعم متعادل و عطر دل‌انگیز، همه این ویژگی‌ها به اجرای دقیق برخی جزئیات در مراحل آماده سازی، استراحت خمیر و پخت بستگی دارد. در ادامه، مهم‌ترین نکات و فوت‌وفن‌هایی را که به شما در پخت نان اَگردَک حرفه‌ای کمک می‌کند، مرور خواهیم کرد.
دستور تهیه نان اردک در فر
در طرز تهیه نان اردک در فر باید مانند مراحل بالا پیش بروید. سپس فر را با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد روشن کنید تا گرم شود. نان‌ها را در سینی فر بچینید. ۲۵ تا ۲۰ دقیقه زمان مناسبی برای پخت نان‌ها است.. در نهایت برای دقایقی گریل را روشن کنید تا روی نان‌ها طلایی و کمی برشته شود.
تزیین نان اردک
زرده تخم‌مرغ را با مقدار کمی زعفران دم‌کرده ترکیب کنید. سپس با کمک قلم‌مو روی سطح نان‌ها بمالید تا در هنگام پخت، رنگی طلایی و اشتهابرانگیز پیدا کنند. در صورت تمایل، می‌توانید روی نان‌ها را با کنجد، سیاه‌دانه یا ترکیبی از هر دو تزیین کنید.
همچنین برای زیبایی بیشتر، می‌توان با چاقو، چنگال یا مهر مخصوص نان‌های سنتی، طرح‌هایی ساده و منظم روی خمیر ایجاد کرد تا ظاهر نهایی نان‌ها سنتی‌تر و حرفه‌ای‌تر به نظر برسد. از دیگر نان‌های ساده اما محلی می‌توان به طرز تهیه نان روغنی با خمیر نانوایی اشاره داشت که در سریع‌ترین زمان درست می‌شود.
استفاده از مایه خمیر در تهیه نان اردک
اگر از مایه خمیر خشک معمولی (غیرفوری) استفاده می‌کنید، ابتدا یک قاشق چای‌خوری شکر را در مقداری آب گرم (نه داغ) حل کرده و سپس مایه خمیر را روی سطح آن بپاشید. بدون آن که هم بزنید، اجازه دهید خمیر حدود ۱۰ دقیقه در محیط گرم بماند تا فعال شده و کف کند.
پس از آن که خمیر به حالت اسفنجی و پف‌دار رسید، می‌توانید آن را به مواد اصلی اضافه کرده و ادامه مراحل تهیه نان اَگردَک را دنبال کنید. اگر خمیرمایه در دسترس‌تان نبود به راحتی طرز تهیه نان شیرمال بدون خمیرمایه را امتحان کنید.
شل بودن مایه خمیر در تهیه نان اردک
اگر احساس کردید خمیر بیش از حد شل یا چسبنده است، مقدار کمی آرد را به تدریج و با احتیاط اضافه کنید تا بافت آن به حالت مطلوب برسد. دقت داشته باشید که زیاده‌روی در افزودن آرد باعث سفت شدن خمیر و در نهایت، خشک شدن بافت نان پس از پخت می‌شود. پیشنهاد ما به شما طرز تهیه نان شیرمال با پیمانه و آسان است.
همچنین برای داشتن عطر و طعمی دل‌نشین در نان اردَک، استفاده از زعفران با کیفیت و گلاب تازه و طبیعی اهمیت زیادی دارد. مواد اولیه اصیل و مرغوب، رمز اصلی خوش‌عطر و خاطره‌انگیز شدن این نان سنتی هستند.
