مرغ ناردونی یا خورش ناردون یکی از غذاهای محلی و خوشطعم شمال کشور است که معمولا با شروع فصل انار و بهویژه برای شام شب یلدا طرفداران زیادی پیدا میکند. این خورشت فقط محدود به فصل پاییز نیست؛ زیرا با استفاده از ناردون (دانه خشک انار) میتوان آن را در تمام طول سال تهیه کرد و از طعم ترش و شیرینش لذت برد. نام محلی خورش ناردون در شمال، کرک انار تیم پهلو است و از آن به عنوان یکی از غذاهای شب یلدا یاد میشود. این خورش در مازندران با نام پیاز انار نیز شناخته میشود و برای تهیه حالت مجلسیتر، گاهی بهجای مرغ از اردک، گوشت گوسفند یا غاز در آن استفاده میکنند.
اگر شما هم بهدنبال طرز تهیه مرغ ناردونی به روش اصیل شمالی هستید و میخواهید خوراکیهای شب یلدا را با یک غذای خوشرنگ و متفاوت تکمیل کنید، در ادامه مراحل کامل پخت این غذای محبوب را بهصورت کامل توضیح دادهایم.
مواد لازم برای تهیه مرغ ناردونی
- مرغ (دو نیم شده) ۱ عدد
- پیاز ۲ عدد
- دانه انار تازه ۱۰۰ گرم
- رب انار ترش ۱ پیمانه
- استاک مرغ ۱ لیتر
- آلو ترش جنگلی (خیس شده) ۱۰۰ گرم
- آلو بخارا (خیس شده) ۱۰۰ گرم
- روغن کره حیوانی به مقدار لازم
- زردچوبه ۱ قاشق چایخوری
- نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
طرز تهیه مرغ ناردونی
مرحله اول: مزهدار کردن مرغ


مرغ را با نمک، فلفل سیاه و زردچوبه مخلوط کنید تا ادویهها بهطور یکنواخت روی تمام قطعات پخش شوند. سپس مرغ را حداقل ۳۰ دقیقه (ترجیحا ۲ ساعت) در یخچال قرار دهید تا گوشت کاملا طعمدار شود. این کار باعث میشود مرغ هنگام پخت نرم، آبدار و خوشطعم باقی بماند و خورش نهایی رنگ و عطری دلپذیر پیدا کند.
نکته: مزهدار کردن مرغ، نقش مهمی در کیفیت نهایی مرغ ناردونی دارد، پس این مرحله را با دقت انجام دهید.
مرحله دوم: تفت دادن مرغ


روغن را در تابه بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا کمکم داغ شود. سپس تکههای مرغ را با فاصله و از سمت پوست در تابه قرار دهید تا روی هم نیفتند و آب نیندازند. حرارت را ملایم نگه دارید تا مرغ نسوزد و بافتش خشک نشود.
در این مرحله باید مرغ را به اندازهای سرخ کنید که رنگ و بافت اولیهاش شکل بگیرد و کمی طلایی شود. حالا تکهها را از تابه خارج کنید و کنار بگذارید تا در مرحله بعد به خورش اضافه شوند.
مرحله سوم: پخت خورش مرغ ناردونی
پیازهای خلالی یا خردشده را با حرارت ملایم تفت دهید تا نرم و طلایی شوند. سپس رب انار را اضافه کرده و چند دقیقه روی حرارت ملایم تفت دهید تا رنگ باز کند و خامی رب گرفته شود.
حالا تکههای مرغ سرخشده را به تابه برگردانید و مواد را بهآرامی مخلوط کنید. در ادامه استاک گرم (یا آب جوش) را به تابه اضافه کنید تا طعم خورش عمیقتر شود. آلو جنگلی خیسانده و آلو بخارا را هم به خورش اضافه کنید؛ این آلوها علاوه بر طعمدهی، باعث قوام و خوشعطر شدن خورش میشوند.
حرارت را کم کنید و اجازه دهید خورش ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بهآرامی بجوشد تا مرغ نرم شود و سس آن کاملا غلیظ و جاافتاده شود. در ۱۰ دقیقه پایانی، دانه انار تازه (یا ناردون) را اضافه کنید تا خورش طعم ترش و شیرین مخصوص مرغ ناردونی را پیدا کند.
نکته: اگر خورش در حین پخت غلیظ شد، کمی استاک بیشتر یا آب جوش اضافه کنید تا بافت آن کاملا متعادل بماند.


نکات تکمیلی درباره تهیه مرغ ناردونی
برای اینکه مرغ ناردونی شما دقیقا همان طعم اصیل و جاافتاده خورشهای شمالی را پیدا کند، رعایت چند نکته ریز اما مهم ضروری است. این اصول کمک میکنند طعم رب انار متعادل شود، بافت مرغ آبدار بماند و خورش در نهایت رنگ جذاب و اشتهابرانگیزی پیدا کند.
انتخاب رب انار مناسب
رب انار خیلی ترش، طعم خورشت را تند و تیز میکند. بنابراین بهتر است از رب انار ملایم یا کمی ملس استفاده کنید تا طعم خورش لذیذتر شود.
استاک مرغ و نقش آن در خوشطعم شدن خورش
استاک مرغ عصارهای غلیظ و معطر است که از پخت آرام مرغ یا استخوان مرغ همراه با سبزیجات به دست میآید. استفاده از استاک در مرغ ناردونی باعث میشود طعم خورش عمیقتر شود، سس آن قوام بهتری پیدا کند و در نهایت غذا خوشعطرتر و حرفهایتر آماده شود. هرچند میتوان از آب جوش هم استفاده کرد، اما استاک بهطور قابلتوجهی کیفیت نهایی خورش را بالا میبرد.
استاک را باید کمکم به تابه اضافه کنید. خورش مرغ ناردونی نباید آبکی باشد؛ اما اگر میخواهید سس رقیقی داشته باشید، اضافه کردن مقدار کمی استاک در پایان پخت هم کمککننده است.
دانههای انار را زیاد نجوشانید
جوشیدن طولانی دانههای انار باعث تیره شدن رنگ و کاهش جذابیت ظاهر خورشت میشود. بنابراین بهتر است دانهها را در دقایق پایانی پخت اضافه کنید تا طعم خورش حفظ شود و ظاهر جذابی هم داشته باشد.
استراحت خورشت بعد از پخت
بعد از خاموش کردن شعله، اجازه دهید خورش ۱۰ دقیقه با در بسته استراحت کند تا طعم سس بهتر با مرغ ترکیب شود.
سوالات متداول درباره تهیه مرغ ناردونی
در این بخش رایجترین پرسشها درباره تهیه مرغ ناردونی گردآوری شدهاند. پاسخهای کاربردی این سوالات به شما کمک میکنند تا خورش شما خوشرنگ، خوشطعم و کاملا جاافتاده شود.
۱ . در خورشت ناردونی به جای مرغ از گوشت دیگری میتوان استفاده کرد؟
بله به جای مرغ از اردک، گوشت گوسفند یا غاز هم استفاده میکنند.
۲ . چطور مرغ نرم و آبدار باقی بماند؟
مزهدار کردن مرغ قبل از پخت و تفت دادن آن روی حرارت ملایم باعث میشود گوشت هنگام پخت نرم و آبدار باقی بماند. همچنین استراحت خورش پس از پخت، طعمها را بهتر ترکیب میکند.
۳ . چگونه ترشی خورش ناردونی را تنظیم کنیم؟
مقدار ترشی خورش را میتوان با کم یا زیاد کردن رب انار و ناردون در مراحل پایانی پخت تنظیم کرد. اگر خورش خیلی ترش شد، کمی شکر یا رب انار ملایم اضافه کنید تا تعادل طعم برقرار شود.

