جایگزین عسل برای بسیاری یک انتخاب اخلاقی برای پایبندی به یک ایدئولوژی و سبک زندگی بر پایه احترام به حقوق حیوانات است. عسل یک شیرین‌کننده خوشمزه و البته طبیعی است. سال‌هاست در کشورهای مختلف برای طعم دادن و شیرین کردن غذا و انواع دسر از این شیرین کننده طبیعی استفاده می‌شود.
تا به حال به این سوال فکر کرده‌اید که اگر در خانه عسل نداشتید، چه جایگزین‌های احتمالی برای عسل وجود دارد؟ شاید هم وگان باشید یا به دلیل حساسیت غذایی امکان استفاده از عسل به عنوان یک فراورده حیوانی را نداشته باشید. در این صورت راه‌حل چیست؟
افراد وگان معتقد هستند که مراحل تولید عسل نوعی بی‌توجهی به زندگی طبیعی زنبور است و به خدمت گرفتن اجباری زنبورها برای تولید انبوه عسل است. بنابراین عسل، جایی در زندگی سبز افراد وگان ندارد.
ممنوعیت استفاده از محصولات حیوانی در وگانیسم دلیل بر محدودیت غذایی و کمبود مواد مغذی نیست. افراد گیاهخوار و وگان برای هر محصول حیوانی یک جایگزین گیاهی و سالم دارند. همانطور که به جای استفاده از شیرهای لبنی از شیر گیاهی استفاده می‌کنند تا مواد مغذی لازم روزانه بدن خود را تامین کنند، برای سایر مممنوعیت های غذایی هم جایگزینی قرار داده‌اند.
یکی از قابل دسترس‌ترین جایگزین‌های عسل، شکر سفید است اما جایگزین‌های سالم‌تری وجود ندارد؟
در این مطلب به معرفی چند جایگزین عسل برای انواع غذا، نوشیدنی و دسر پرداخته شده است که تا حد امکان سلامتی افراد؛ به خصوص کودکان و افراد در سن حساس را، به خطر نمی‌اندازند. شما می‌توانید این لیست را نگه‌دارید تا موارد خاص را فراموش نکنید.
روش‌های معمول برای جایگزین عسل در آشپزی
جایگزین اول: شربت افرا
شربت افرا، یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین شیرین‌کننده یا طعم دهنده غذا خصوصا برای افراد وگان است. این شیرین کننده برای طعم‌دار کردن شیر گیاهی هم گزینه‌ای عالی است. بسیاری از شما ممکن است چندان از طعم شیرهای گیاهی خوشتان نیاید یا بخواهید شیرینی آن را با یک شیرین کننده طبیعی بیشتر کنید. در این صورت شربت افرا یکی از گزینه‌های روی میز است.
احتمالا شربت افرا را روی پنکیک، وافل یا بیسکوییت امتحان کرده‌اید، اما می‌توانید از آن برای آشپزی هم استفاده کنید.
شربت افرا بسیار سالم و مقوی است. این شیرین کننده سرشار از مواد مغذی و آنتی اکسیدان است که توانایی مبارزه با انواع ویروس‌ها و التهاب را در بدن دارد.
از طرفی در مقایسه با قند معمولی دارای شاخص گلیسمی پایین‌تری است. برای پخت چیز کیک وگان بدون فر یک انتخاب عالی است.
طعم شیرین شربت افرا آنقدر زیاد نیست، بنابراین در هر دستور تهیه آشپزی، کافی است به ازای مقدار عسل مورد نیاز رسپی همان مقدار از شربت افرا را اضافه کنید.
جایگزین دوم: شربت مالت برنج
یکی دیگر از مواردی که می‌توانید جایگزین عسل کنید، شربت مالت برنج است. زمانی که عسل در دسترس نباشد یا جز افراد وگان باشید این یک جایگزین بسیار سالم است. چراکه خوش طعم و بدون قند است.
طعم آن نسبت به عسل کم‌تر شیرین است، بنابراین بهتر است مقدار بیشتری از آن را در آشپزی خود استفاده کنید.
جایگزین سوم: شربت مالت جو
این جایگزین گیاهی عسل از جوانه جو به دست می‌آید و طعم منحصر به فرد مالت را دارد. شربت مالت جو، رنگ قهوه‌ای و حالت چسبناکی دارد. به شیرینی شکر سفید نیست اما یک جایگزین سالم برای عسل است.
اگر دسر یا غذای شما نیاز به پخته شدن دارد این جایگزین گیاهی عسل بهترین انتخاب است. برای انواع سس، گرانولا صبحانه وگان و انواع دسر وگان از شربت مالت جو استفاده کنید.
فراموش نکنید، میزان کربوهیدرات این شربت بالا است. درست است مانند چربی برای خانواده کربوهیدرات هم کربوهیدرات های خوب و بد تعریف می‌شود و مصرف روزانه آن حد و حدودی دارد. بنابراین بهتر است در استفاده از آن‌ها حد تعادل را رعایت کنید که این موضوع به شربت مالت جو هم مربوط می‌شود. در هر دستور تهیه آشپزی کافی است به ازای مقدار عسل از همان مقدار شربت مالت جو استفاده کنید.
جایگزین چهارم: خرما
میوه‌های شیرین مانند خرما می‌توانند شیرین‌کننده خوبی برای انواع غذا و دسر باشند. خمیر خرما که همان خرمای بدون هسته و له شده است، منبع سالمی از ویتامین‌ها، مواد مغذی، فیبر و حتی پروتئین است.
در هر یک‌چهارم فنجان خرما، بیشتر از ۰٫۹ گرم پروتئین وجود دارد.
برای جایگزین کردن عسل در غذا از شیره خرما هم می‌توانید استفاده کنید. شیره خرما برای تهیه شیرخرما وگان با انواع شیر گیاهی بسیار مناسب است.
جایگزین پنجم: پوره موز
یکی از بهترین جایگزین وگان عسل پوره موز است که اتفاقا علاوه بر جایگزین عسل به عنوان جایگزین تخم مرغ برای چسبندگی دادن به غذا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب، موز در رژیم وگان کاربردی دوگانه خواهد داشت. این میوه هم شیرین است و هم بدون گلوتن است. بنابراین افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند می‌تواند به راحتی از پوره موز استفاده کنند.
موز سرشار از مواد مغذی و مواد معدنی است. از طرفی، بسیار قابل دسترس است. برای استفاده از پوره موز بهتر است به جای یک قاشق عسل در طرز تهیه مورد نظر، دو قاشق پوره موز استفاده کنید.
جایگزین ششم: مایع استویا
مایع استویا، یک شیرین کننده گیاهی است که می‌تواند جایگزین عسل در مقادیر کم باشد. بسیار شیرین‌تر از عسل است و طعم آن کمی تلخ است.
حواستان باشد که مقدار زیادی از آن را به مواد خود اضافه نکنید. چراکه به اندازه یک فنجان کامل عسل، فقط کافی است ۱۵ قطره مایع استویا جایگزین شود. از طرفی حواستان به بالا بردن رطوبت در دستور پخت خود باشید.
جایگزین هفتم: عسل گیاهی خانگی
خودتان عسل خانگی تهیه کنید. سیروپی شبیه به عسل اما نه خود عسل!
کافی است شکر قهوه‌ای و آب را روی حرارت ملایم قرار دهید تا دانه‌های شکر آب شوند. بعد از حدود دو دقیقه شعله گاز را خاموش کنید و اجازه دهید مایع شیرین شما خنک و کمی سفت شود. این مایع شیرین را درون یک شیشه دربسته در یخچال نگه‌داری کنید و به ازای هر مقداری عسل این مایع را جایگزین کنید.
جایگزین هشتم: شربت سورگوم
شربت سورگوم که منشا آن ایالت‌های جنوبی آمریکا است یکی دیگر از جایگزین‌های عسل در آشپزی است. شربت سورگوم، از نوعی گیاه خوشه‌ای به نام سورگوم که از خانواده غلات است به دست می‌آید. حواستان باشد که گیاه سورگوم قند بالایی دارد.
با وجود کالری بالای این شربت، سورگوم سرشار از کلسیم، آهن، پتاسیم و روی است. به دلیل شباهت قوام آن به عسل یکی از محبوب‌ترین جایگزین‌های گیاهی عسل و شکر در اروپا و آمریکا است.
جایگزین نهم: شربت نارگیل
یکی از سالم‌ترین گزینه‌های طبیعی که به عنوان جایگزین عسل استفاده می‌شود، شربت نارگیل یا شهد نارگیل است.
شهد نارگیل، یک جایگزن طبیعی و بسیار مفید برای عسل است، اما در ایران به راحتی در دسترس نیست چرا که این شهد از شکوفه‌های نارگیل به دست می‌آید. شربت نارگیل نه تنها سرشار از مواد مغذی است بلکه شاخص گلیسمی پایینی دارد. طعم آن شبیه به شربت سورگوم است.
برای استفاده از آن بهتر است به میزان عسل گفته شده در دستور تهیه، از شهد نارگیل به مواد مورد نظر اضافه کنید.
جایگزین دهم: شربت آگاو
یکی از طبیعی‌ترین جایگزین‌های عسل، شربت آگاو یا شهد آگاو است. این شیرین‌کننده از نوعی کاکتوس به دست می‌آید.
این شربت ممکن است در ایران به راحتی دردسترس نباشد اما طعم آن شبیه به عسل است و رنگی روشن دارد.
در هر دستور تهیه آشپزی کافی است به ازای مقدار عسل از شربت آگاو استفاده کنید. (نسبت یک به یک)
کلام آخر
عسل از گذشته تا به امروز در رژیم غذایی ما ایرانیان دیده می‌شود. اما به دلیل گران شدن قیمتش، کمیابی خرید عسل اصل یا به هر دلیل دیگری مانند محدودیت یا منع غذایی، نیاز به استفاده از جایگزین عسل وجود دارد. به همین بهانه در این مقاله به ۱۰ جایگزین مناسب برای عسل پرداخته شده است.
اگر وگان هستید و به دنبال جایگزین‌های گیاهی در آشپزی وگان، می‌توانید از جایگزین شیر لبنی یا جایگزین‌های تخم مرغ به جای به ترتب شیر لبنی و تخم مرغ در رژیمتان استفاده کنید. با کمک این مطالب نه تنها محدودیتی در رژیم غذایی خود نخواهید داشت، بلکه راهی برای تنوع و خلاقیت دادن به آشپزی را یاد خواهید گرفت.
