در میان عاشقان قهوه، انواع مختلف این نوشیدنی طرفداران خاص خود را دارد. عده‌ای قهوه اسپرسو را می‌پسندند، عده‌ای فقط قهوه ترک می‌خورند و عده‌ای دیگر هم طرفدار قهوه به روش دم‌آوری سرد (کلد برو) هستند. البته که مدل‌های ترکیبی مثل موکا و ماکیاتو و کورتادو هم در منوی کافه‌ها بی‌طرفدار نیستند. با این حال چنانچه قهوه را فقط در بیرون از خانه می‌خورید و از درست کردن آن در آشپزخانه خودتان واهمه دارید، نگران نباشید. در این مطلب قرار است یکی از انواع محبوب قهوه برای ایرانی‌ها، یعنی طرز تهیه قهوه فرانسه را آموزش بدهیم و دم آوردن آن را با دو روش با دستگاه و بدون دستگاه بررسی کنیم.
قهوه فرانسوی چیست؟
اصطلاحی که در داخل ایران به عنوان قهوه فرانسوی به کار می‌بریم، هیچ ارتباطی به سبک قهوه خوردن خاص فرانسوی‌ها ندارد. یعنی عادتی که در آن فرانسوی‌ها زمانی را در طول روز (معمولا اوایل صبح) به خوردن یک فنجان کوچک قهوه اسپرسو به همراه کروسان و در کنار آن، خواندن روزنامه در کافه‌های محلی شهر اختصاص می‌دهند.
قهوه‌ای که در ایران به عنوان قهوه فرانسه می‌شناسیم، عموما به وسیله دستگاه فرنچ‌پرس یا دستگاه قهوه‌ساز و به روش دم‌آوری تهیه می‌شود. درجه آسیاب این قهوه هم با انواع دیگر و به ویژه قهوه اسپرسو تفاوت دارد. در مجموع توصیه می‌کنیم وقتی می‌خواهید قهوه بخرید، نوع دستگاه خود را حتما به فروشنده بگویید تا قهوه شما را بر اساس روشی که در تهیه قهوه دارید، آسیاب کند. در ادامه، به دو روش تهیه قهوه فرانسه می‌پردازیم.
تهیه قهوه فرانسه با فرنچ پرس
برای تهیه قهوه فرانسه با فرنچ پرس، همان‌طور که از نام آن پیداست، به یک دستگاه فرنچ‌پرس احتیاج داریم. در واقع می‌توان گفت که فرنچ‌پرس یکی از ساده‌ترین روش‌های تهیه قهوه است. در این روش، قهوه‌های آسیاب شده در آب غوطه‌ور می‌شوند، آب طعم و بوی قهوه را از آن‌ها می‌گیرد و سپس تفاله‌ها در انتهای فرنچ پرس ته‌نشین می‌شوند. پس از آن، پیستون مشبک فرنچ‌پرس به سمت پایین فشار داده می‌شود و به شما امکان می‌دهد که قهوه‌ای صاف و شفاف را داخل فنجان بریزید.
جالب است بدانید که بر اساس داده‌های تاریخی، ریشه اختراع دستگاه فرنچ‌پرس چندان هم فرانسوی نیست و فرانسوی‌ها و ایتالیایی، بر سر اینکه کدامشان زودتر آن را اختراع کردند، باهم نزاع دارند.
بهترین آسیاب قهوه برای قهوه فرانسه
بیشتر دستگاه‌های دم‌آوری فرنچ پرس، برای اینکه قهوه باکیفیت‌تری به شما تحویل بدهند، به آسیاب قهوه درشت‌تری نیاز دارند. برای آسیایی‌ها که تقریبا هم‌اندازه نمک دریا است. اگر از قهوه با آسیاب ریزتری استفاده کنید، نه‌تنها منجر به عصاره‌گیری بیش از حد می‌شود و طعم قهوه را تلخ می‌کند، بلکه تفاله‌های ریزتر از صافی فرنچ پرس عبور کرده و در فنجان قهوه شما باقی می‌مانند. در نتیجه، نوشیدن آن به تجربه‌ای ناخوشایند تبدیل می‌شود.
مزایای تهیه قهوه با فرنچ پرس
حالا که با طرز تهیه قهوه فرنچ پرس آشنا شدید، خوب است که مزایای آن را نیز با بررسی کنید.
- طعم قوی‌تر: از آنجا که فرنچ پرس قهوه را با غوطه‌ور کردن کامل تفاله‌ها در آب دم می‌کند، قهوه به دست آمده از آن، در مقایسه با روش‌های دیگر، قوی‌تر و طعم‌دارتر است. در واقع هرچه آب، بیشتر با دانه‌های قهوه تماس داشته باشد، طعم بیشتری استخراج می‌شود.
- سادگی: تهیه قهوه با فرنچ پرس بسیار آسان است، آن‌قدر آسان که همه می‌توانند آن را انجام بدهند. فقط کافی است قهوه آسیاب شده را در فرنچ‌پرس بریزید و هم بزنید و روی آن آب جوش اضافه کنید. سپس حدودا ۳ تا ۴ دقیقه صبر کنید، پیستون را فشار دهید و پس از اینکه دانه‌های قهوه در انتهای فرنچ‌پرس ته‌نشین شدند، برای خودتان یک فنجان قهوه تازه‌دم بریزید.
- هزینه کم و بدون ضایعات: قهوه‌سازهای برقی موجود در بازار، بسته به نوع و کیفیتشان می‌توانند بسیار گران باشند، اما فرنچ پرس دستگاهی با قیمت نسبتاً مناسب است. ضمن اینکه به فیلترهای کاغذی هم نیاز ندارد و تنها ضایعات آن، تفاله قهوه است. بنابراین به محیط زیست هم آسیب چندانی نمی‌رساند.
- اندازه کوچک: برخلاف دستگاه‌های قهوه‌ساز که بخشی از فضای پیشخوان آشپزخانه یا میز کار شما را به خود اختصاص می‌دهند، فرنچ پرس دستگاه کوچکی است که به راحتی در کابینت یا داخل کشوهای شما قابل نگهداری است و ضمنا قابلیت حمل‌ونقل هم دارد.
مواد لازم برای تهیه قهوه فرانسه با فرنچ پرس
- قهوه آسیاب شده ۳ قاشق غذاخوری
- آب جوش ۲ فنجان
- دستگاه فرنچ پرس ۱ عدد
مراحل تهیه قهوه فرانسه با فرنچ پرس
۱. جوشاندن آب
بهترین آب برای تهیه قهوه فرانسه، آب جوشی است که تازه از دما افتاده است.
برای این کار، چنانچه دماسنج مخصوص آشپزی ندارید، ابتدا آب را به جوش بیاورید، سپس یک دقیقه صبر کنید تا دمای آب از نقطه جوش (۱۰۰ درجه سانتی‌گراد) به حدود ۹۶ درجه سانتی‌گراد برسد.
۲. دم کردن قهوه
در طول مدتی که آب جوشیده شما از دما می‌افتد، قهوه آسیاب شده را در محفظه فرنچ پرس بریزید. سپس آب را اضافه کنید و با یک قاشق کمی هم بزنید تا تمام قهوه‌ها خیس شوند. سپس درِ فرنچ پرس را روی آن بگذارید، اما پیستون آن را تا پایین نبرید و اجازه بدید تا مماس با سطح آب بماند.
پس از گذشت ۵ تا ۱۰ دقیقه، پیستون را به آرامی پایین ببرید تا تفاله‌های قهوه، در زیر محفظه پیستون بمانند. سپس قهوه را در فنجان یا لیوان موردنظرتان ریخته و نوش جان کنید.
نکته: پس از اولین باری که با فرنچ پرس قهوه درست می‌کنید، چنانچه متوجه شدید که طعم قهوه شما خیلی ضعیف (رقیق) یا خیلی قوی (بیش از حد تلخ) است، زمان دم کردن و همچنین حجم قهوه‌ای را که داخل فرنچ پرس می‌ریزید، کم یا زیاد کنید. همچنین چنانچه می‌بینید قهوه شما صاف نشده و حجم زیادی از تفاله از توری فرنچ پرس عبور کرده و وارد فنجانتان شده است، آسیاب قهوه‌تان را درشت‌تر انتخاب کنید. البته توجه داشته باشید که در صورت درشت‌تر بودن آسیاب قهوه، دم آوردن و عصاره‌گیری از آن، زمان بیشتری طول می‌کشد.
تهیه قهوه فرانسه با دستگاه قهوه‌ساز
دستگاه‌های قهوه‌ساز مدت‌هاست که راه خود را به آشپزخانه‌ها پیدا کرده‌اند و به احتمال زیاد، خصوصا در فیلم‌ها و سریال‌های آمریکایی دیده‌اید که صبح‌ها بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب،به سراغ دستگاه قهوه‌سازشان می‌روند. قهوه‌ای که با استفاده از این دستگاه‌ها ساخته می‌شود، قهوه به روش قطره‌چکانی (Drip Coffee) است که از انواع مرسوم در فرآوری قهوه محسوب می‌شود.
وسایل مورد نیاز برای تهیه قهوه فرانسه با دستگاه قهوه‌ساز
- دستگاه قهوه‌ساز مناسب برای تهیه ۱۰ فنجان قهوه
- آب تصفیه شده یا معدنی ۱۲۵۰ میلی‌لیتر
- قهوه آسیاب شده ۸۰ گرم (حدود ۱۵ قاشق چای‌خوری)
- فیلتر کاغذی (در صورت نیاز دستگاه قهوه‌ساز) ۱ عدد
مراحل طرز تهیه قهوه فرانسه با دستگاه قهوه‌ساز
۱. پر کردن آب مخزن
برای شروع کار با دستگاه قهوه‌ساز، ابتدا مخزن آن را تا جایی که روی دستگاه علامت زده شده، از آب پر کنید.
بهتر است برای پر کردن مخزن، از آب معدنی استفاده کنید تا دستگاهتان کمتر جرم گرفته و عمر بیشتری داشته باشد. همچنین قهوه‌خورهای حرفه‌ای معتقدند که املاح و مواد معدنی موجود در آب‌های بسته‌بندی شده، بر طعم و کیفیت نهایی قهوه اثر می‌گذارند.
۲. کار گذاشتن فیلتر قهوه
برخی از دستگاه‌های قهوه‌ساز، خودشان به فیلتر ضدزنگ و قابل استفاده مجدد مجهز هستند. اما چنانچه دستگاه قهوه‌ساز شما به فیلتر کاغذی احتیاج دارد، سعی کنید سراغ فیلترهایی بروید که با محیط زیست هم سازگار هستند و آسیب کمتری به طبیعت می‌رسانند.
فیلتر را طبق راهنمای موجود روی بسته فیلتر یا راهنمای دستگاهتان، تنظیم کنید و داخل سبد فیلتر قرار بدهید.
۳. عصاره‌گیری از قهوه
اندازه آسیاب قهوه، یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند طعم قهوه شما را تحت تاثیر قرار بدهد. پس برای خرید قهوه مناسب، حتما به فروشنده ذکر کنید که قهوه را برای چه نوع دستگاهی می‌خواهید.
حالا قهوه آسیاب شده را به فیلتر قهوه اضافه کنید و سبد را دوباره داخل دستگاه قرار بدهید. سپس دستگاهتان را طبق راهنمای آن، روشن کنید و منتظر بمانید تا چرخه عصاره‌گیری از قهوه کامل بشود. در بیشتر دستگاه‌ها، دم کردن قهوه از زمانی که آب شروع به چکه کردن روی قهوه می‌کند تا زمانی که عصاره قهوه از آن خارج شده و داخل قوری می‌چکد، بین سه تا پنج دقیقه طول می‌کشد.
نکته: بیشتر دستگاه‌های قهوه‌ساز، به سینی مخصوص گرم نگه داشتن قوری قهوه مجهز هستند، اما توصیه می‌کنیم از آن استفاده نکنید زیرا روی طعم قهوه تاثیر می‌گذارد. بهترین راه برای گرم نگه داشتن قهوه در صورت عدم استفاده از آن در همان لحظه، ریختن قهوه در فلاسک مخصوص است. در نهایت می‌توانید قهوه خود را با شیرینی‌های خوش‌طعم و حتی کروسان شکلاتی نوش جان کنید.
سوالات متداول در طرز تهیه قهوه فرانسه
در این مطلب سعی کردیم طرز تهیه قهوه فرانسه در خانه را به کامل‌ترین شکل به شما آموزش بدهیم تا در خانه، با همان کیفیت کافه‌ها قهوه تهیه کنید. در ادامه، به برخی از سوالات متداول شما در این زمینه پاسخ می‌دهیم.
برای تهیه قهوه با فرنچ پرس، نسبت آب به قهوه چقدر است؟
به طور کلی، نسبت صحیح قهوه و آب در فرنچ پرس به صورت ۱:۱۲ در نظر گرفته می‌شود؛ یعنی یک قسمت قهوه به ازای ۱۲ قسمت آب. با این حال، این نسبت را می‌توان بنا به ذائقه و سلیقه شخصی خودتان تنظیم کنید، زیرا برخی از افراد قهوه قوی‌تر یا ضعیف‌تری را به لحاظ طعم ترجیح می‌دهند.
چه نوع قهوه‌ای برای دم کردن قهوه با فرنچ پرس بهتر است؟
انتخاب نوع برشتگی (رُست) قهوه به سلیقه شما بستگی دارد. با این حال در انتخاب درجه آسیاب قهوه فرانسوی، دقت داشته باشید که از قهوه آسیاب درشت استفاده کنید تا تفاله‌های قهوه از صافی فرنچ پرس رد نشده و وارد فنجان شما نشوند.
بهترین راه برای تمیز کردن دستگاه قهوه ساز خانگی چیست؟
کافی‌شاپ‌ها برای پاک کردن دستگاه‌های قهوه‌ساز خود از پاک‌کننده‌های تجاری و شیمیایی استفاده می‌کنند، اما نیازی نیست که شما چنین هزینه‌ای بکنید و تنها چیزی که نیاز دارید، آب و سرکه است. برای این کار، سرکه سفید و آب را به مقدار مساوی در قهوه‌ساز خود بریزید و فرآیند عصاره‌گیری را مانند حالت عادی شروع کنید. اجازه دهید ترکیب آب و سرکه، چرخه دم کردن را طی کند و به داخل قوری بچکد. سپس این فرآیند را حداقل دو بار دیگر با آب تمیز تکرار کنید تا باقی‌مانده سرکه از دستگاه خارج شود. پیشنهاد می‌کنیم حداقل هر سه ماه یک بار، قهوه‌ساز خود را به این روش تمیز کنید و همچنین تمام قسمت‌های جداشدنی قهوه‌ساز (مثل قوری و مخزن فیلتر) را بعد از هر استفاده بشویید تا جرم و باکتری نگیرد.
طرز تهیه قهوه فرانسه با موکاپات چگونه است؟
از دستگاه موکاپات برای تهیه انواع قهوه اسپرسو (مثل آمریکانو، کاپوچینو، لاته و…) استفاده می‌شود. بنابراین قهوه حاصل از آن، قهوه فرانسه نیست.
