چای سیاه بعد از آب، محبوب‌ترین نوشیدنی جهان است. این نوشیدنی خوش‌عطر و طعم، بی‌دلیل به این سطح از محبوبیت نرسیده و در گذر زمان اثبات کرده که مزایای متعددی برای سلامت بدن و روان دارد. به عنوان مثال به خاطر اینکه مقادیری متعادل از کافئین را در خود جای داده، یکی از بهترین نوشیدنی‌ها برای بالا بردن سطح انرژی، هشیاری و همین‌طور سوخت و ساز بدن پیش از ورزش به حساب می‌آید. در ادامه این مقاله با ۱۱ مورد از فواید و خواص چای سیاه آشنا می‌شوید تا اگر هنوز آن را به رژیم روزانه خود اضافه نکرده‌اید، دلایلی متقاعدکننده برای انجام این کار در آینده نزدیک داشته باشید.

ارزش غذایی چای سیاه

هر لیوان چای سیاه (حدودا معادل ۲۳۷ گرم) چنین مشخصاتی دارد:

کالری	۲.۴
کربوهیدرات	۰.۴ گرم
فیبر	۰.۱ گرم
چربی	۰
پروتئین	۰.۱ گرم
کافئین	۴۷.۵ میلی‌گرم
پتاسیم	۴۹.۸ میلی‌گرم

با نگاهی به جدول بالا متوجه می‌شویم چای سیاه یقینا یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های ممکن است که کالری و کربوهیدرات بسیار کمی وارد بدن می‌کند و در عین حال، مقادیری متعادل از کافئین دارد که برای انرژی گرفتن و بالا بردن سطح هشیاری، کفایت می‌کند.

خواص چای سیاه که از آن‌ها بی‌خبر هستید

در ادامه با ۱۱ مورد از خواص چای سیاه آشنا می‌شوید که همگی پشتوانه علمی دارند و کاملا به اثبات رسیده‌اند.

۱. کاهش خطر ابتلا به دیابت

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف طولانی‌مدت چای سیاه می‌تواند به کاهش سطح گلوکز یا همان قند خون کمک کند و بنابراین احتمالا ابتلا به دیابت نوع ۲ نیز کمتر می‌شود. افرادی که در بازه‌های زمانی طولانی چای سیاه می‌نوشند، تا ۷۰ درصد کمتر از دیگران با افزایش ناگهانی قند خون روبه‌رو خواهند شد و از طرف دیگر، زنانی که ۴ لیوان چای سیاه در روز مصرف می‌کنند، ۳۰ درصد کمتر از سایر زمان به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند.

۲. جلوگیری از بروز سرطان

چای سیاه سرشار از «تئوفلاوین» است، نوعی آنتی‌اکسیدان که به نابودی سلول‌های غیرعادی در بدن کمک می‌کند. رادیکال‌های آزاد موجود در بدن ما می‌توانند آسیب‌هایی بزرگ به سلول‌های عادی وارد و آن‌ها را به سلول سرطانی تبدیل کنند، اما تئافلاوین با این رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کند. علاوه بر این، آنتی‌اکسیدان مورد نظر می‌تواند به شکل قابل‌توجهی از بروز انواع سرطان‌های خطرناک مانند سرطان پوست، معده، تخمدان و پستان هم جلوگیری کند. ناگفته نماند که پژوهشی کنترل‌شده در اروگوئه نشان داد که با مصرف چای سیاه، خطر ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری هم کاهش قابل توجه پیدا می‌کند.

۳. بهبود عملکرد قلب

از دیگر خواص چای سیاه می‌شود به وجود فلاونوئیدها در آن اشاره کرد که می‌توانند از تجمع پلاک در شریان‌ها جلوگیری کنند. علاوه بر این، کافئین موجود در چای سیاه، رگ‌های خونی بدن را منبسط می‌کنند و به این ترتیب، گردش خون در تمام نقاط بدن افزایش خواهد یافت. هرچه گردش خون سریع‌تر باشد، اکسیژن بیشتری به اندام‌ها و بافت‌ها می‌رسد.

یک پژوهش نشان داده که با مصرف چای سیاه به مدت ۱۲ هفته، سطح ‌تری‌گلیسرید خون تا ۳۶ درصد، سطح قند خون تا ۱۸ درصد و سطح کلسترول LDL خون (که کلسترول بد به حساب می‌آید) تا ۱۷ درصد کاهش پیدا می‌کند. از سوی دیگر محققان می‌گویند که با نوشیدن ۳ لیوان چای سیاه در روز، ۱۱ درصد ریسک ابتلای کمتری به بیماری‌های قلبی خواهید داشت.

۴. تسکین استرس

نوشیدن چای سیاه باعث می‌شود تولید کورتیزول (یکی از هورمون‌های استرس) کمتر شده و به مقدار متعادل برسد. از طرف دیگر، وجود آمینواسیدی به نام «ال-تیانین» در چای سیاه به تسکین هرچه بیشتر استرس کمک می‌کند. محققان کالج دانشگاهی لندن پی برده‌اند افرادی که چای می‌نوشند، زودتر از افرادی که به سراغ نوشیدنی‌های جایگزین می‌روند، از استرس رهایی پیدا می‌کنند. از دیگر مزایای مشابه چای سیاه نیز می‌شود به آرامش ذهن و کمک به تمرکز اشاره کرد.

۵. محافظت در برابر باکتری‌های آسیب‌رسان

فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌های موجود در چای سیاه، خواص آنتی‌باکتریال دارند. پژوهش‌های مختلف نشان داده‌اند که با مصرف چای سیاه، کمتر در معرض خطر عفونت هلیکوباکتر پیلوری قرار می‌گیرید که معده را تا مرز نابودی می‌برد. افزون بر این می‌توانید منتظر کاهش تعرق غیر ضروری بدن نیز باشید که یکی از نشانه‌های عفونت باکتریایی به حساب می‌آید. پزشکان هم پیشنهاد می‌کنند برای تسکین بریدگی، سوختگی، خارش یا قرمزی پوست، چای سیاه کیسه‌ای خنک را روی آن‌ها بگذارید.

۶. کمک به سلامت سیستم گوارش

چای سیاه حاوی جوهر مازو (تانن) و مواد شیمیایی دیگری است که تاثیری مثبت روی سلامت سیستم گوارش می‌گذارند و منجر به آسودگی آن می‌شوند. خواص ضد التهاب چای سیاه به‌گونه‌ای است که بسیاری از مشکلات گوارشی برطرف شوند و از سوی دیگر با مقابله با زخم‌های معده می‌پردازد و آثار درمانی بر بیماری‌های شکم و روده می‌گذارد.

۷. تقویت استخوان‌ها

فواید فلاونوئید‌ها به موارد بالا محدود نشده و علاوه بر تمام آن‌ها، می‌توانند به سلامت استخوان‌ها کمک و از شکستگی جلوگیری کنند. مواد معدنی گوناگون مانند پتاسیم، منیزیم و فسفر به تقویت استخوان‌ها و کاهش خطرات ناشی از آرتروز کمک می‌کنند و رد پای تمام آن‌ها را در چای سیاه پیدا خواهید کرد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند زنانی که سه لیوان چای سیاه یا بیشتر در روز می‌نوشند، کمتر از دیگران به روماتیسم مفصلی مبتلا خواهند شد. ناگفته نماند که فیتوکمیکال‌های موجود در چای نیز از التهاب در عضلات – خصوصا مفاصل – می‌کاهند و تراکم مواد معدنی موجود در استخوان‌ها را بالا می‌برند.

۸. کمک به سلامت دهان

پلی‌فنول‌هایی مانند فلاونوئید‌ها، تانن‌ها و کاتچین‌ها که به وفور در چای سیاه پیدا می‌شوند، خواصی ضد میکروبی دارند که منجر به سلامت دهان می‌شوند و از بروز مشکلاتی نظیر خونریزی لثه‌ها، بوی ناخوشایند دهان و شکل‌گیری پلاک روی دندان‌ها جلوگیری می‌کنند.

علاوه بر این، چای سیاه به تولید آنزیم‌های بزاق کمک می‌کند و اگر به صورت مداوم به مصرف آن بپردازید، شاهد التهاب کمتر لثه‌ها، حفره‌های کمتر در دندان‌ها و توقف رشد باکتری‌ها خواهید بود. پژوهشگران حتی دریافته‌اند که اگر دهان خود را ۵ بار با فواصل ۳ دقیقه‌ای، و هر مرتبه به مدت ۳۰ ثانیه با چای بشویید، کمک قابل‌توجهی به کاهش تولید باکتری پلاک دندان خواهید کرد. دندان‌پزشکان پیشنهاد می‌دهند روزانه ۱ یا ۲ لیوان چای سیاه غیر شیرین بنوشید تا از بوی بد دهان و فساد دندان‌ها جلوگیری کنید.

۹. تسهیل کاهش وزن

اگر دلیلی دیگر برای نوشیدن چای سیاه می‌خواهید، باید بدانید که می‌تواند به کاهش وزن هم کمک کند. نه‌تنها محققان متوجه شده‌اند که ارتباطی تنگاتنگ میان ترکیبات چای و میکروبیوم روده برقرار است، بلکه این نوشیدنی نقش پروبیوتیک را هم ایفا و فرایند هضم را تسهیل می‌کند. ضمنا هر لیوان چای سیاه فقط ۲ کالری دارد و خبری از کلسترول و چربی اشباع در آن نیست.

از دیگر خواص چای سیاه برای علاقه‌مندان به تناسب اندام می‌توان به این اشاره کرد که بیشترین غلظت کافئین را در میان تمام چای‌ها دارد. هر لیوان چای سیاه حاوی حدودا ۴۷ میلی‌گرم کافئین است که انرژی و نرخ سوخت‌وساز را بالا می‌برد. در نتیجه اگر پیش از ورزش مقداری چای سیاه بنوشید، بدن‌تان عملکرد بهتری به نمایش می‌گذارد و در طولانی‌مدت، چند کیلو وزن بیشتر کم می‌کنید. فلاونوئید‌‌هایی که پیش‌تر بارها راجع به آن‌ها صحبت کردیم، در اینجا هم کاربردی ظاهر شده و به پراکندگی چربی در تمام بدن کمک می‌کنند.

۱۰. انرژی‌بخش

برای آن دسته‌ از افراد پرمشغله‌ای که برنامه‌های کاری یا ورزشی فشرده دارند نیز چای سیاه می‌تواند مثل یک سلاح مخفی عمل کند. مقدار کافئین این نوشیدنی از باقی چای‌ها بیشتر، اما از قهوه کمتر است. این یعنی انرژی بیشتری به دست می‌آورید و در عین حال، خستگی بعد از آن را تجربه نخواهید کرد. اگر قهوه باعث می‌شود به اضطراب و لرزش بدن دچار شوید، قطعا با نوشیدن چای احساس بهتری خواهید داشت.

این را هم در نظر باشید که چای سیاه علاوه بر کافئین، حاوی مقادیری اندک از ماده محرک تئوفیلین نیز هست که ضربان قلب را بالا می‌برد. این دو در کنار یکدیگر باعث می‌شوند احساس هشیاری بیشتری به دست آورید و بتوانید به کارهای خود رسیدگی کنید. بنابراین هر زمان که لازم بود به ورزشگاه بروید، غذا بپزید یا از خانه بیرون بزنید، یک لیوان چای سیاه انرژی‌بخش بنوشید تا راحت‌تر به اهداف خود برسید.

۱۱. افزایش سطح تمرکز

همه ما زمانی که از تمرکز لازم برخوردار می‌شویم، کارها را به شکلی موثرتر و هوشمندانه‌تر به انجام می‌رسانیم. به عبارت دیگر، هرچه سطح تمرکزمان بالاتر باشد، نیاز کمتری به کار سخت خواهیم داشت. در همین راستا باید بدانید که چای سیاه می‌تواند به تمرکز هم کمک کند. این نوشیدنی حاوی آمینواسید ال-تیانین است که وقتی با کافئین ترکیب می‌شود، سطح تمرکز را بالا می‌برد.

عوارض جانبی بالقوه چای سیاه چیست؟

حالا که خوبی‌ها و خواص چای سیاه را گفتیم، بد نیست که نگاهی به عوارض جانبی بالقوه آن نیز بیندازیم. مثل هر نوشیدنی حاوی کافئین دیگری، باید در مصرف چای سیاه مسئولیت‌پذیر باشید و مصرف روزانه را بالاتر از ۴ یا ۵ لیوان نبرید. در غیر این صورت، مقادیر قابل‌توجهی کافئین وارد بدن خود خواهید کرد که عوارضی از این دست را برای افراد حساس به همراه خواهند آورد:

• لرزش بدن
• اضطراب
• بی‌خوابی
• سردرد
• تکرر ادرار
• فشار خون بالاتر
• حالت تهوع
• ضربان قلب نامنظم
• اسهال
• از دست دادن کلسیم از طریق ادرار

البته باید در نظر داشت که این عوارض جانبی به ندرت برای مصرف‌کنندگان عادی چای اتفاق می‌افتند و معمولا ناشی از زیاده‌روی در مصرف کافئین موجود در چای هستند. اگر می‌خواهید هر لیوان چای خود را تا جای ممکن سالم و خالص نگه دارید، از افزودن شکر به آن پرهیز کرده و به دنبال راه‌های طبیعی‌تر برای شیرین کردن نوشیدنی خود باشید.

اگر بخواهید طعمی جدید به غذاهای نمکی، ترش‌مزه یا هر غذای غیرشیرین دیگری بدهید، سیر سیاه یکی از جالب‌ترین انتخاب‌ها به حساب می‌آید. از سوی دیگر، رد پای این خوراکی خوش‌عطر و طعم در تقریبا تمام فروشگاه‌های سراسر آسیا از مغازه‌های کوچک و محلی گرفته تا فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ پیدا می‌شود،.

اما اصلا سیر سیاه چیست و چه کاربردی دارد؟ از طرف دیگر، چه تفاوت‌هایی با سیر عادی دارد و به چه نکاتی باید هنگام تهیه، نگهداری و پخت‌وپز با آن توجه کرد؟ در ادامه به تمام این سوالات و انبوهی سوال دیگر پاسخ می‌دهیم. ناگفته نماند که پیش از این در کتاب کاله، خواص انبوهی ماده غذایی مغذی دیگر مانند خواص بادام زمینی، خواص دانه چیا، خواص زنجبیل و خواص انبه را هم بررسی کرده‌ایم.

سیر سیاه چیست ؟

سیر سیاه (Black Garlic) به سیری گفته می‌شود که آنقدر جا افتاده و عمل آمده که طعمی شیرین، رنگی نزدیک به سیاه و بافتی ظریف و شکننده پیدا می‌کند. در ابتدا پزشکان از سیر سیاه تنها برای خواص درمانی استفاده می‌کردند، اما در گذر زمان، مردم تمام نقاط جهان به مصرف آن به عنوان غذایی با طعم منحصر به فرد – که بی‌شباهت به سرکه بالزامیک نیست – تمایل نشان دادند.

برای تهیه سیر سیاه، حبه‌های کامل سیر را درون محیطی گرم عمل می‌آورند و اجازه می‌دهند برای چند هفته در این وضعیت باقی بمانند. در این زمان، حبه‌های سیر واکنش‌های آنزیمی مختلف – مانند واکنش «میلارد» – را پشت سر می‌گذارند که باعث می‌شوند تغییر رنگ دهند و طعمی متفاوت در غذا پیدا کنند. همین‌طور که سیر در حال عمل آمدن است، واکنش‌های میان قند و آمینواسیدهای سیر منجر به تجمع قند می‌شوند و حبه‌های آبدار، سخت و سفید رنگ سیر را به به شکل حبه‌هایی قهوه‌ای-سیاه و بسیار نرم درمی‌آورند.

به خاطر تمام این تغییرات در طعم، بافت و رنگ، سیر سیاه گاهی تحت عنوان «سیر تخمیری سیاه» هم شناخته می‌شود، اما حقیقت این است که حبه‌های سیر در هیچ‌یک از مراحل این فرایند، تخمیر نمی‌شوند. ناگفته نماند که تولیدکنندگان بزرگ معمولا سیر سیاه را به مدت ۴ تا ۶ هفته درون کوره‌هایی مخصوص عمل می‌آورند و سپس اجازه می‌دهند برای چند هفته دیگر فرایند خشک‌سازی و جا افتادن را پشت سر بگذارند تا فاسد نشوند.

مهم‌ترین خواص سیر سیاه چیست ؟

اگرچه سیر سیاه حاوی مقادیر کمتری از آلیسین – ماده‌ای با خواص ضد میکروبی، آنتی‌اکسیدانی و ضد سرطان – نسبت به سیر خام است، اما کماکان مجموعه‌ای از مواد مغذی، آنتی‌اکسیدان‌ها و دیگر ترکیبات مفید را وارد بدن می‌کند. این مواد، می‌توانند مزایای متعددی برای سلامت بدن به همراه بیاورند و در ادامه تنها چند مورد از این خواص و مزایای مصرف سیر سیاه را با یکدیگر مرور می‌کنیم.

• کنترل قند خون: سیر سیاه درست مانند سیر تازه و خام به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. با کاهش سطح قند خون می‌توانید از ابتلا به بیماری‌هایی جدی مانند دیابت، از کارافتادگی کلیه و مواردی از این دست جلوگیری کنید. از طرف دیگر، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در سیر سیاه هم از بروز پیچیدگی‌های مرتبط به دیابت جلوگیری خواهند کرد.
• حفاظت از سلامت قلب: سیر تازه و خام به این شهرت دارد که سلامت قلب را بهبود می‌بخشد و سیر سیاه هم می‌تواند اثراتی مشابه بر بدن بگذارد. این ماده غذایی ضمنا مقدار کلسترول و تری‌گلسیرید خون را هم پایین می‌آورند تا کمتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی باشید.
• مقابله با برخی سرطان‌ها: پژوهش‌های گوناگون نشان می‌دهند که آنتی‌اکسیدان‌های سیر سیاه می‌توانند به شکلی موثر به مقابله با سرطان هم بپردازند. در یک پژوهش مشخص شد که سیر سیاه می‌تواند نرخ رشد سلول‌های سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. از طرف دیگر، همین آنتی‌اکسیدان‌ها عملکرد رادیکال‌های آزاد را هم مختل می‌کنند که به جلوگیری از آسیب دیدن سلول‌ها و گسترش سرطان در بدن منجر خواهد شد.
• کمک به سلامت مغز: سیر سیاه به کمک ترکیبات آنتی‌اکسیدان خود، التهابات درون بدن را تسکین می‌دهد و از بروز مشکلات شناختی – مانند بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون – جلوگیری می‌کند. تقویت حافظه و کارکردهای کلی مغز هم از دیگر خواص سیر سیاه به حساب می‌آید.
• تقویت سیستم ایمنی: با کاهش التهاب‌ها، آنتی‌اکسیدان‌های سیر سیاه می‌توانند سیستم ایمنی را هم تقویت کنند، به این شکل که از عملکرد رادیکال‌های آزاد استرس اکسیداتیو – که هر دو آسیب سلولی را به همراه می‌آورند – جلوگیری می‌کنند. هرچه سیستم ایمنی قوی‌تری داشته باشید، به شکلی موثرتر با باکتری‌ها و انواع عفونت‌ها مقابله خواهید کرد.
• کمک به سلامت کبد: و در نهایت، سیر سیاه می‌تواند بر سلامت کبد هم اثر بگذارد. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این ماده غذایی، آسیب‌های وارد شده به کبد را تسکین می‌دهد، از مقدار چربی‌های ذخیره‌شده در کبد می‌کاهد و ابعاد سلول‌های کبد را متعادل می‌کند.

روش انتخاب و نگهداری انواع سیر سیاه چیست و چگونه است؟

سیر سیاه در اشکال گوناگون روانه بازار می‌شود و برای مثال می‌توانید آن را به صورت درسته یا به شکل حبه‌های پوست‌کنده یا پوره و یا حتی ادویه هم تهیه کنید. در ادامه می‌گوییم کاربردها و نحوه نگهداری هر یک چگونه است.

سیر کامل

هر سیر سیاه کامل حاوی حدودا ۱۰ حبه کوچک است که به راحتی از ساقه اصلی جدا می‌شوند. برای مصرف سیر سیاه به این شکل، صرفا باید پوسته کاغذی دور هر حبه را جدا و سپس آن را به هر شکلی که ترجیح می‌دهید، میل کنید. ناگفته نماند که در صورت تمایل می‌توانید این پوسته‌ها را هم نگه دارید و از آن‌ها برای طعم دادن به آب مرغ و گوشت یا حتی تهیه چای کمک بگیرید.

• نحوه خرید: به دنبال سیرهای سیاهی باشید که گوشتالو به نظر می‌رسند و در عین حال، پشت پوسته خشک و تیره‌رنگ خود، بدنه‌ای نسبتا محکم دارند.
• نحوه نگهداری: سیر کامل و حبه‌های غیر پوست‌کنده را در جایی خنک، تاریک و خشک نگه دارید تا به تاریخ انقضا برسند و یا تا سقف ۶ ماه در یخچال قرار دهید.

حبه‌های پوست‌کنده

خیلی از اوقات سیر سیاه را به شکل حبه‌هایی پوست‌کننده و آماده مصرف پیدا می‌کنید که درون محفظه‌های شیشه‌ای بسته‌بندی شده‌اند.

• نحوه خرید: اندکی شیشه را تکان دهید تا مطمئن شوید حبه‌ها چسبناک یا له نباشند. از طرف دیگر لازم است تاریخ انقضا را هم بررسی کنید.
• نحوه نگهداری: حبه‌های پوست‌کنده را تا نهایت سه ماه بعد از باز کردن بسته‌بندی در یخچال نگه دارید.

پوره (خمیر سیر سیاه)

پوره سیر سیاه نوعی چاشنی است که می‌توانید یک قاشق از آن را به انواع سوپ، خورش، سس یا سس‌های مخصوص سالاد اضافه کنید.

• نحوه خرید: خمیر و پوره سیر سیاه معمولا همراه با روغن و نمک ترکیب شده‌اند، بنابراین اگر به دنبال محصولی عاری از هرگونه مواد افزوده می‌گردید، حتما بسته‌بندی را بررسی کنید.
• نحوه نگهداری: بعد از باز کردن بسته‌بندی، پوره را در یخچال قرار دهید و ظرف سه ماه مصرف کنید.

ادویه سیر سیاه

این ادویه که از سیر سیاه خشک‌ و آسیاب‌شده به دست می‌آید، گزینه‌ای بسیار عالی برای اوقاتی است که می‌خواهید اندکی عطر و طعم سیر را به غذای خود بیاورید.

• نحوه خرید: توضیحات محصول را با دقت بخوانید تا مطمئن شوید ادویه مورد نظر عاری از هرگونه روغن، شیرین‌کننده یا نمک اضافی باشد.
• نحوه نگهداری: ادویه سیر سیاه را مثل هر ادویه دیگری در جایی خشک، خنک و تاریک نگه دارید. ضمنا فراموش نکنید که این ادویه پس از یک سال مقداری از عطر و طعم خود را از دست می‌دهد.

۹ ایده برای آشپزی با سیر سیاه

تا به اینجای کار می‌دانیم که سیر سیاه چیست و چه به اشکال مختلفی قابل تهیه است. اما شاید برایتان سوال باشد که چطور می‌توان این خوراکی منحصربه‌فرد را به کار گرفت؟ در ادامه با ۹ ایده مختلف برای آشپزی با سیر سیاه آشنا می‌شوید.

• پاستا: به اندازه یک قاشق غذاخوری، حبه‌های برش‌خرده یا ریز سیر سیاه را به انواع پاستا، مانند پاستا با سس پستو اضافه کنید.
• پیتزا: برش‌های کوچک از حبه‌های سیر سیاه یا ادویه آن را پیش از پخت، سرتاسر انواع پیتزا مانند پیتزا گیاهی، پیتزا قارچ و سوسیس یا پیتزا گوشت و قارچ بریزید.
• خوراک لوبیا و عدسی: سیر سیاه می‌تواند غذاهای ساده‌ای مانند خوراک لوبیا یا عدسی را نیز به شکل قابل توجهی خوش‌طعم‌تر کند. صرفا لازم است یک قاشق غذاخوری سیر سیاه برش‌خورده یا پوره سیر سیاه را به آن‌ها اضافه کنید.
• سوپ: با ریختن یک یا دو حبه سیر سیاه و یا یک دو قاشق غذاخوری از پوره آن، می‌توانید سوپ‌هایی مانند سوپ شغلم، سوپ کلم بروکلی و یا سوپ شیر را مغذی‌تر و خوش‌طعم‌تر از همیشه کنید.
• خورش: برخی خورش‌ها مانند مرغ ناردونی، خورش کرفس و خورش بادمجان با هر شکل از سیر سیاه (حبه‌ای، پوره یا ادویه) معرکه می‌شوند.
• حمص: چه به دنبال تهیه حمص لبنانی اصیل باشید، چه لقمه سبزیجات و حمص و چه حمص با پنیر کبابی باشید با افزودن ۲ تا ۴ حبه سیر سیاه به غذای خود، طعمی بی‌نظیر را زیر زبان احساس خواهید کرد.
• ریزوتو: افزون بر سیر سفید موجود در انواع ریزوتو مانند ریزوتو مرغ و قارچ، می‌توانید یک یا دو قاشق غذاخوری پوره سیر سیاه هم به غذا اضافه کنید تا طعمی جدید و متفاوت به خود بگیرد.
• سس: تقریبا تمام سس‌های غیر شیرین یا نمکی را می‌شود با سیر سیاه بهبود داد. بنابراین مقداری پوره یا حبه‌های رنده‌شده سیر سیاه را به سس‌هایی مانند سس سیر، سس آیولی، سس ماست یا سس کچاپ تند اضافه کنید.
• مک اند چیز: غذاهای دم دستی مانند مک اند چیز هم سازگاری زیادی با انواع سیر سیاه (رنده‌شده، خردشده و پوره) دارند و می‌توانید در عین سادگی، غذایی بی‌نهایت خوشمزه داشته باشید.

روش تهیه سیر سیاه چیست و چگونه است؟

حالا که می‌دانید کاربردهای متعدد سیر سیاه چیست و چقدر می‌تواند در پخت‌وپز انعطاف‌پذیر باشد، احتمالا به تهیه آن در خانه نیز علاقه‌مند باشید. خبر خوب اینکه فرایند تهیه سیر سیاه خانگی بسیار آسان است، اما برای رسیدن به بهترین نتیجه ممکن باید صبوری زیادی به خرج دهید.

• پیش از هر چیز، مقداری سیر (معمولا ۵ الی ۱۰ عدد سیر کامل با توجه به ابعاد تجهیزات آشپزخانه خانگی) تهیه کنید.

• با یک اسفنج تمیز و استفاده‌نشده، بخش بیرونی سیرها را به خوبی تمیز کنید تا عاری از هرگونه خاک و آلودگی باشند. حبه‌ها را از ساقه سیر جدا نکنید و از آب هم برای شستشو کمک نگیرید. هرگونه رطوبت می‌تواند فرایند جا افتادن سیر را مختل کند.

• آرام‌پز یا پلوپز خود را روی تنظیمات حرارت «داغ» (Warm) قرار دهید. این گزینه، دما و رطوبت لازم برای تهیه سیر سیاه را پدید می‌آورد و در عین حال منجر به پختن سیر نمی‌شود.

• سپس سیرهای کامل و باپوست را درون آرام‌پز یا پلوپز قرار دهید. توجه داشته باشید که باید مقداری فاصله میان سیرها باشد تا یکدیگر را لمس نکنند. سپس درب دیگ را بگذارید.

• در مرحله بعدی اجازه دهید سیرها به مدت ۲ الی ۳ هفته و به شکلی پیوسته در معرض حرارت بالا قرار بگیرند تا نرم شوند و به رنگ مشکی درآیند. هر از گاهی آرام‌پز یا پلوپز خود را چک کنید و مطمئن شوید که روی تنظیمات حرارتی پایین‌تر قرار نگرفته یا خاموش نشده باشند.

• بعد از آماده شدن سیرهای سیاه (مطابق راهنمایی که پایین‌تر می‌خوانید)، آن‌ها را درون محفظه‌هایی دردار نگه دارید.

نکته: با اینکه در این فرایند به هیچ وجه سیرها را نمی‌پزیم، اما در هر صورت باید منتظر پخش شدن بوی سیر در تمام خانه باشید. این عطر در روزهای نخست زننده‌تر خواهد بود، اما در گذر زمان شدت کمتری خواهد داشت. بنابراین در صورت امکان دستگاه آرام‌پز یا پلوپز را در محیطی باز (مانند تراس خانه) قرار دهید تا تمام خانه با عطر سیر پر نشود.

چطور آماده شدن سیر سیاه خانگی را تشخیص دهیم؟

طی چند هفته‌ای که سیر را درون آرام‌پز یا پلوپز نگه می‌دارید، شاهد تغییرات متعددی خواهید بود و بنابراین تشخیص اینکه چه زمانی سیر سیاه آماده شده است، آنقدرها آسان نیست. طی هفته نخست خواهید دید که بخش زیرین سیرها می‌سوزد و پوست آن‌ها نیز به رنگ قهوه‌ای در می‌آید.

با گذشت حدودا ۱۴ روز، حبه‌های سیر به رنگ سیاه درمی‌آیند و سفت می‌شوند، اما همچنان باید عمل آوردن را ادامه دهید. یک هفته بعد، حبه‌ها آب می‌روند و بنابراین پوسته بیرونی هم شل‌تر می‌شود. درست در همین زمان باید به بررسی سیرهای خود بپردازید.

برای این کار، انگشت خود را محکم روی یکی از حبه‌های سیر قرار دهید و ببینید آیا نرمی آن را احساس می‌کنید یا خیر. اگر نرمی را احساس کردید، یک حبه را از ساقه و پوست سیر جدا کنید تا بتوانید بررسی دقیق‌تری داشته باشید. سیر سیاه زمانی آماده است که به نرمی اسفنج باشد و به راحتی جویده شود. فقط از یاد نبرید که برخی حبه‌های درونی‌تر به زمان بیشتری برای عمل آمدن نیاز دارند و بد نیست که فرایند را چند روز بیشتر ادامه دهید.

این روزها علاقه فزاینده‌ای به استفاده از مواد غذایی و درمانی طبیعی که به عنوان مکمل‌های غذایی استفاده می‌شوند، به وجود آمده است. یکی از این موارد که بسیار مورد استقبال بوده، کندر است. طبق اصول طب سنتی شرق، این ماده درمانی دارای اثرات ضدالتهابی، خلط‌آوری، ضد عفونی‌کنندگی و حتی ضد اضطرابی است. اما آیا این خواص علمی هستند؟ و آیا خواص این ماده فقط به این موارد محدود می‌شود؟ در ادامه این مقاله، درست مثل مقالات دیگر در خصوص خواص مواد غذایی و دارویی از جمله خواص سیاه‌دانه ، خواص عناب و خواص کندر را بررسی می‌کنیم.

کندر و خواص کندر

کندر رزینی با سابقه در طب سنتی است. گاهی اوقات برای کمک به مدیریت آرتریت، آسم و سایر شرایط سلامتی استفاده می‌شود. اما هر چیزی را که روی بسته‌بندی می‌خوانید باور نکنید. بسیاری از ادعاهای سلامتی که برای برخی از گیاهان دارویی و فرآورده‌های آن‌ها گفته می‌شود، ثابت نشده است.

کندر، همچنین به عنوان Olibanum شناخته می‌شود، از رزین درخت Boswellia ساخته می‌شود. این درخت معمولا در مناطق خشک و کوهستانی هند، آفریقا و خاورمیانه می‌روید. کندر بوی چوبی و تندیی دارد و می‌توان آن را استنشاق کرد، از طریق پوست جذب کرد یا به عنوان مکمل مصرف کرد. در ادامه ۹ مزیت کندر که به صورت علمی ثابت شده‌اند و همچنین ۷ افسانه آورده شده است.

۱. کاهش التهاب و آرتروز

یکی از مهمترین خواص کندر که خیلی به آن اشاره می‌شود اثرات ضد التهابش است. برخی از محققان بر این باورکند که کندر می‌تواند از آزاد شدن لکوترین‌ها که ترکیباتی هستند که التهاب را ایجاد می‌کنند، جلوگیری کند.

تحقیقات انجام شده برای اثبات این اثر هم بر روی حیوانات انجام شده، هم بر روی انسان و نتیجه به صورت کلی این بوده که عصاره کندر تقریبا به کاهش استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید کمک می‌کند اما مسئله این است که کیفیت این مطالعات پایین بوده و باید همچنان تحقیقات کامل‌تر و بیشتری برای اثبات انجام شود. در این مورد خاصیت کندر مثل زنجبیل است بنابراین اگر مشکلات التهابی دارید حتما در مورد مصرف زردچوبه و خواص زنجبیل هم مطالعه کنید.

۲. بهبود عملکرد روده

خواص ضد التهابی کندر همچنین ممکن است به عملکرد صحیح روده شما کمک کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که کندر در ترکیب با سایر داروهای گیاهی، درد شکم، نفخ و حتی افسردگی و اضطراب را در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) کاهش می‌دهد.

این رزین به ویژه در کاهش علائم کولیت اولسراتیو، یکی از بیماری‌های التهابی اصلی روده موثر است. با این حال برای اثبات دقیق‌تر این مورد هم متخصصان همچنان معتقدند که باید تحقیقات بیشتری انجام شود.

۳. بهبود آسم، اصلی‌ترین خاصیت کندر

طب سنتی قرن‌هاست که از کندر برای درمان برونشیت و آسم استفاده می‌کند و بهبود آسم را یکی از خواص کندر معرفی کرده است. تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبات کندر ممکن است از تولید لکوترین‌ها که باعث انقباض عضلات برونش در آسم می‌شود، جلوگیری کند.

کندر همچنین ممکن است بر سیتوکین‌های Th2 که می‌تواند باعث التهاب و تولید بیش از حد مخاط در افراد مبتلا به آسم شود، تاثیر موثری داشته باشد.

۴. افزایش سلامت پوست

عصاره کندر در برخی از محصولات مراقبت از پوست به دلیل پتانسیل بالای آن برای ارتقای سلامت پوست استفاده می‌شود و این روزها یکی از موثرترین روغن‌هایی که در دنیا برای سلامت پوست استفاده می‌شود، روغن کندر است. حتی گفته می‌شود کندر می‌تواند نقش ضد پیری هم برای پوست داشته باشد.

۵. حفظ سلامت دهان و دندان

کندر ممکن است به بهبود بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماری‌های لثه کمک کند. به نظر می‌رسد اسیدهای بوسولیک موجود در کندر دارای خواص ضد باکتریایی قوی هستند که ممکن است به پیشگیری و درمان عفونت‌های دهان کمک کند.

در یک مطالعه آزمایشی مشخص شد که مصرف کندر می‌تواند باعث کاهش بیماری تهاجمی لثه شود. در یک مطالعه بسیار کوچک دیگر هم که بر روی شرکت‌کنندگان برای بررسی خواص کندر انجام شد، موثر بودن کندر و آدامس کندر برای کاهش تعداد میکروب‌های بزاق اثبات شده است.

۶. مسکن قوی برای درد

خواص ضد درد کندر از آن دسته مواردی است که بخصوص در مورد روغن کندر بسیار مورد توجه است. گفته می‌شود کندر و روغنش می‌توانند با کاهش التهاب در کاهش درد مفاصل و درد عضلانی تاثیر داشته باشند.

۷. خواص ضد سرطانی کندر

مطالعات نشان می‌دهد که خواص کندر هم مثل خواص خرمالو است و ممکن است درست مثل خرمالو اثرات ضد سرطانی داشته باشد. مطالعات آزمایش نشان می‌دهد که اسیدهای بوسولیک موجود در کندر ممکن است از گسترش سلول‌های سرطانی جلوگیری کند. تاکنون، مطالعات نشان داده است که کندر ممکن است با سلول‌های سرطان سینه، پروستات، لوزالمعده، پوست و روده بزرگ مبارزه کند.

همچنین ممکن است به کاهش عوارض جانبی درمان سرطان هم تاثیر بگذارد. در یک مطالعه روی افرادی که برای تومورهای مغزی تحت درمان قرار داشتند، مصرف روزانه ۴۵۰۰ میلی‌گرم عصاره اسید بوسولیک به کاهش تجمع مایع در مغز کمک کرده و در عین حال میزان مصرف دوز داروی منظم شرکت‌کنندگان را هم کاهش داده است.

۸. موثر در سلامت قلب

تحقیقات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که کندر می‌تواند مزایای محافظت از قلب داشته باشد. به نظر می‌رسد که این کار را با کاهش چربی خون، کاهش پلاک و با عمل به عنوان یک ضد التهاب و آنتی اکسیدان انجام می‌دهد. به طور کلی کندر در دراز مدت ممکن است به کاهش احتمال بیماری قلبی کمک کند، اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است.

۹. خواص کندر برای سلامت کبد

فواید آنتی اکسیدانی کندر برای قلب ممکن است به کبد هم منتقل شود. یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ نشان داد که اثرات آنتی اکسیدانی روغن می‌تواند به محافظت از سلول‌های کبد کمک کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱ روی موش‌ها نشان داد که کندر در برابر هپاتیت و فیبروز کبدی به عنوان یک ضدالتهاب موثر است.

افسانه‌هایی در مورد کندر

درست است که کندر بخاطر چندین خاصیت خاص شناخته شده است اما این خواص هنوز به صورت علمی تایید نشده‌اند. ۷ مورد زیر از این دسته فواید و خواص کندر هستند که هنوز کاملا اثبات نشده‌اند و این نشانگر این موضوع است که در درست بودن این خواص به میزان کافی پشتیبانی و اثبات علمی موجود نیست. پس، تا زمانی که مطالعات بیشتری انجام شود، این ادعاها را می‌توان افسانه دانست:

خواص کندر و پیشگیری از دیابت

برخی از مطالعات کوچک نشان داده که کندر ممکن است به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند و یک بررسی تحقیقاتی اخیر هم نشان داده که کندر ممکن است در کنترل دیابت موثر باشد. با این حال، مطالعات دیگر هیچ تاثیری پیدا نکرده‌اند و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

کاهش استرس، اضطراب و افسردگی

کندر ممکن است به کاهش رفتارهای افسردگی و اضطراب در موش‌ها و کاهش استرس در موش‌ها موثر بوده است اما با این حال، مطالعات بیشتری در انسان باید انجام شود.

جلوگیری از بیماری قلبی

همان‌طور که در ابتدای مقاله هم ذکر شد، کندر دارای اثرات ضد التهابی است که می‌تواند به کاهش التهاب موثر باشد و حتی ثابت شده که کندر به التهاب رایج در بیماری قلبی هم کمک می‌کند. با این وجود این مورد هم برای اثبات نیاز به مطالعات بیشتری دارد.

خواص کندر برای بهبود حافظه

مطالعات نشان می‌دهد که دوزهای زیاد کندر ممکن است به تقویت حافظه در موش‌ها کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری باید در مورد انسان انجام شود.

افزایش تعادل هورمون‌ها و کاهش علائم PMS

گفته می‌شود که کندر یائسگی را به تعویق می‌اندازد و دردهای قاعدگی، حالت تهوع، سردرد و نوسانات خلقی را کاهش می‌دهد. یک مطالعه اخیر نشان داد که برخی از روغن‌های ضروری باعث افزایش میزان استروژن در بزاق زنان می‌شود که می‌تواند با کاهش علائم یائسگی مرتبط باشد. با این حال، کندر این اثر را نداشته و تحقیقاتی برای تایید هرگونه فواید کندر در یائسگی مورد نیاز است.

نحوه استفاده از کندر

کندر را می توان به روش های مختلفی برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده کرد. می‌توانید آن را به صورت مکمل به شکل کپسول یا قرص مصرف کنید یا در کرم‌های پوستی استفاده کنید.

همچنین به عنوان اسانس برای رایحه درمانی یا استفاده موضعی هم موجود است. مهم است که این فرم را قبل از استفاده از آن روی پوست با روغن رقیق و از بلعیدن آن هم خودداری کنید.

به طور کلی گفته می‌شود مصرف کندر برای ستفاده بی‌خطر است اما مانند هر مکمل دیگری مهم است که قبل از مصرف با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در خصوص مصرف و میزان مصرف آن صحبت کنید.

عوارض جانبی احتمالی کندر

کندر برای اکثر مردم بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. هزاران سال است که بدون عوارض جانبی شدید به عنوان یک درمان استفاده می‌شود و واقعیت این است که رزین کندر آنقدرها که گفته می‌شود سمی نیست و سمی بودن مصرف بیش از حد آن هم بسیار کم است.

یک مطالعه نشان داد که دوزهای تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم در موش‌ها سمی نبوده است. البته این مقدار تقریبا پنج برابر حداکثر دوز معمولی ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز برای انسان است. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد دوزهای سمی کندر در افراد مورد نیاز است.

اما در کل برخی از عوارض جانبی گزارش شده در مطالعات علمی روی کندر شامل سوء هاضمه، یبوست و حالت تهوع است. برخی تحقیقات گزارش داده‌اند که کندر ممکن است خطر سقط جنین را در بارداری افزایش دهد، بنابراین افراد باردار یا کسانی که سعی در باردار شدن دارند بهتر است در مصرف آن دقت کنند.

کندر همچنین ممکن است با برخی داروها، به ویژه رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین و احتمالا داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن تداخل داشته باشد. اگر هر یک از این داروها را مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از کندر با پزشک خود مشورت کنید.

آژانس سلامت و ایمنی غذا، محیط زیست و شغلی فرانسه (ANSES) در گزارشی در سال ۲۰۲۰ هشدار داد که برخی از مکمل‌ها، از جمله کندر، ممکن است در واکنش التهابی بدن در طول عفونت کووید ۱۹ هم تداخل داشته باشند. اما در عین حال از سوی دیگر، برخی تحقیقات نشان داده اند که کندر به دلیل خواص ضدالتهابی که دارد ممکن است یک درمان مکمل موثر برای کووید ۱۹ باشد. تحقیقات بیشتری در مورد ایمنی، اثربخشی و واکنش آن با سایر داروها مورد نیاز است.