یکی از محصولاتی که در رژیم وگان ممنوعیت مصرف دارد، تخم مرغ است. همانطور که می‌دانید هم خواص تخم مرغ مهم است و هم این که تخم مرغ یکی از مواد اولیه پرکاربرد در آشپزی است. آیا با حذف تخم مرغ از رژیم غذایی، افراد با رژیم وگان دیگر نمی‌توانند برخی از خوراکی‌های خوشمزه را مصرف کنند؟ آیا جایگزین تخم مرغ در رژیم وگان وجود دارد؟ یا این حذف به معنای آن است که وگان‌ها از خوردن دسرهای جذاب محروم هستند؟
وگان‌ها هم درست مانند افراد معمولی می‌توانند تنوع غذایی داشته باشند. تنها تفاوت این است که در مقابل حذف برخی از مواد غذایی جایگزین‌هایی را در رژیم روزانه خود وارد می‌کنند. در مورد تخم مرغ هم جایگزین‌هایی وجود دارد که در این مطلب به برخی از آنها اشاره می‌شود. همینطور چگونگی استفاده از جایگزین‌های تخم مرغ در آشپزی وگان شرح داده می‌شود. پس، با ادامه مطلب همراه ما باشید.
مقدمه‌ای بر حذف تخم مرغ در رژیم غذایی وگان
غذایی که وگان‌ها می‌خورند اصلا خوشمزه نیست. وگان‌ها فقط سالاد و سبزیجات می‌خورند. این‌ها باورهای اشتباه رایجی هستند که همچنان وجود دارد! اگر افراد با رژیم وگان از خوردن فراورده‌های حیوانی مانند: گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، عسل و لبنیات امتناع می‌کنند، به این معنی نیست که تنوع غذایی ندارند. برعکس، به دلیل ممنوعیت مصرف برخی از مواد غذایی جایگزین‌های متعددی برای آنها در رژیم غذایی روزانه در نظر گرفته می‌شود تا جبرانی برای مواد حذف شده باشد.
یکی از محصولات حذف شده از رژیم غذایی وگان تخم مرغ است. به دلیل ارزش غذایی بالای تخم مرغ و کاربرد زیادی که در آشپزی دارد، لازم است جایگزین‌های مناسبی برای آن در رژیم غذایی وگان تعریف شود. خبر خوب این که استفاده از جایگزین‌های تخم مرغ در رژیم گیاهی هیچ تاثیر بدی در طعم دسر و غذا ندارد.
ارزش غذایی تخم مرغ در هر وعده غذایی
یک عدد تخم بزرگ به وزن متوسط ۵۰ گرم با ۷۲ کالری، ارزش غذایی دارد. پس خوب است برای کسب بخشی از کالری بدنتان از کالری تخم مرغ بهره ببرید.
ارزش غذایی موجود در هر وعده غذایی
ارزش غذایی روزانه (DV%)*
چربی کل (۴٫۸ گرم)
۶ درصد
میزان چربی اشباع (۱٫۶ گرم)
۸ درصد
کلسترول (۱۸۶ میلی‌گرم)
۶۲ درصد
سدیم ۷۱ (میلی‌گرم)
۳ درصد
کل کربوهیدرات (۰٫۴ گرم)
۰ درصد
فیبر رژیمی (۰ گرم)
۰ درصد
شکر ۰٫۲ گرم
–
پروتئین (۶٫۳ گرم)
۱۳ درصد
ویتامین د (۱میکروگرم)
۵ درصد
کلسیم (۲۸ میلی‌گرم)
۲ درصد
آهن (۰٫۸۸ میلی‌گرم)
۵ درصد
پتاسیم (۶۹ میلی‌گرم)
۱ درصد
* درصد ارزش غذایی روزانه (DV%) میزان ماده مغذی دریافتی از کل نیاز روزانه را به ازای هر وعده غذایی مصرفی نشان می‌دهد. میزان کالری دریافتی توصیه شده روزانه ۲۰۰۰ کالری است.
قبل از آن که ادامه مطلب را بخوانید بهتر است بدانید که تبدیل یک طرز دستور آشپزی معمولی به دستور آشپزی وگان آنقدرها هم کار ساده‌ای نیست. دلیل آن بیشتر معطوف به میزان جایگزینی مواد غذایی به جای آن محصول یا فراورده است؛ چرا که مقدار نیاز روزانه بدن به مواد مغذی باید تامین شود.
به طور مثال، مهم است بدانید به جای یک عدد تخم مرغ در دستورالعمل چه مقدار از مواد جایگزین را می‌توانید استفاده کنید. تلاش شده است تا در این مطلب به بخشی از این دغدغه پاسخ داده شود.
جایگزین های تخم مرغ در رژیم وگان یا رژیم گیاهی
تخم کتان: جایگزین تخم مرغ در رژیم وگان
یک عدد تخم مرغ = یک قاشق غذاخوری تخم کتان آسیاب شده + سه قاشق غذاخوری آب
یکی از محبوب‌ترین جایگزین های تخم مرغ در آشپزی وگان، تخم کتان است. اگر در یک دستور آشپزی تخم مرغ وجود داشت، کافی است که به ازای هر عدد تخم مرغ سه قاشق غذاخوری تخم کتان آسیاب کنید و با سه قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید. برای آن که غلظت این ترکیب به حد قابل قبولی برسد، نیاز است تا قبل از استفاده به پنج دقیقه به آن استراحت دهید. بعد از چند دقیقه خاصیت چسبندگی آن کاملا شبیه به تخم مرغ خواهد شد.
برای دسرها و خوراکی‌هایی مانند: انواع کیک, کوکو و کوکی‌های خوشمزه که از تخم مرغ برای انسجام دادن به مایه آشپزی یا ایجاد چسبندگی بین مواد اولیه استفاده می‌شود، گزینه مناسبی است. حالت ژله‌ای تخم کتان آن را به جایگزین تخم مرغ در پخت انواع کیک و دسر بدل کرده است. این خاصیت به دلیل وجود نوعی فیبر در این دانه است که به آن لیزاب (موسیلاژ) می‌گویند.
از طرف دیگر، تخم کتان خواص بسیاری هم دارد که استفاده از آن در پخت و پز باعث می‌شود بدن برخی از مواد مغذی مورد نیاز روزانه خود را از این راه تامین کند.
یک عدد تخم مرغ = یک قاشق غذاخوری دانه چیا + سه قاشق غذاخوری آب
دستورالعمل استفاده از دانه چیا به جای تخم مرغ مانند تخم کتان است. دانه‌ها را با سه قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید و پنج دقیقه صبر کنید تا ترکیب به غلظت مناسبی برسد. البته بهتر است بدانید دانه چیا قابلیت چسبندگی بیشتری نسبت به تخم کتان دارد. بنابراین برای غذاها و دسرهایی که استفاده از تخم مرغ تنها برای ویژگی چسبندگی آن استفاده می‌شود، گزینه بهتری است.
پوره کدو حلوایی یکی دیگر از گزینه‌های عالی برای جایگزین تخم مرغ در رژیم وگان است. البته اگر تصمیم گرفته‌اید که نان خانگی تهیه کنید، کدو حلوایی یک جایگزین عالی برای تخم مرغ است. ضمن این که برای پخت انواع شیرینی هم گزینه مناسبی است؛ چرا که هم شیرین است و هم جلوه روغنی خوبی به شیرینی می‌دهد. پوره کدو حلوایی نه تنها قابلیت چسبندگی دارد بلکه باعث می‌شود کیک و شیرینی شما خشک نشود. بنابراین، پوره کدو حلوایی در مواردی که زمان طبخ طولانی بوده گزینه مناسب‌تری است. علاوه بر تمام موارد ذکر شده، فراموش نکنید که کدو حلوایی سرشار از خاصیت است و یک جایگزین مقوی به جای تخم مرغ است.
موز پوره شده می‌تواند جایگزین تخم مرغ باشد اما به دلیل شیرین بودن آن بهتر است در طرز تهیه نان شیرمال یا کیک استفاده شود. برای کیک شکلاتی وگان می‌تواند یک ترکیب عالی باشد. بهتر است برای شیرینی‌ها یا کوکی‌های موزی از این گزینه به جای تخم مرغ استفاده کنید که چراکه موز له شده یک چسب قوی است اما طعم قوی هم دارد.
خواص موز
تقویت سیستم گوارش
پیشگیری از کم‌خونی
غلبه بر افسردگی (سرشار از تریپتوفان که به سروتونین تبدیل می‌شود)
جوش شیرین و سرکه سیب؛ رایج‌ترین جایگزین تخم مرغ در رژیم وگان
یک عدد تخم مرغ = یک‌چهارم قاشق غذاخوری جوش شیرین + یک قاشق غذاخوری سرکه
یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های جایگزین تخم مرغ در رژیم گیاهی ترکیب جوش شیرین و سرکه است. در رژیم گیاهخواری و وگانیسم بسیاری از دستورهای آشپزی برای تهیه کاپ کیک وگان و انواع دسرهای گیاهی از این ترکیب به جای تخم مرغ استفاده شده است. جایگزین‌های دیگر تخم مرغ ممکن است رطوبت زیادی آزاد کنند یا بسیار غلیظ باشند، اما ترکیب جوش شیرین و سرکه سیب یک انتخاب خوب برای تهیه کیک و دسر است.
توفو ابریشمی: جایگزین تخم مرغ در رژیم وگان
یک عدد تخم مرغ = یک‌چهارم پیمانه توفو ابریشمی
یکی از جذاب‌ترین جایگزین های تخم مرغ در رژیم وگان، توفو است. توفو در بسیاری از غذاهای گیاهی استفاده می‌شود. البته در بسیاری از موارد ترکیب بکینگ پودر یا جوش شیرین در کنار توفو ابریشمی (یکی از دو نوع توفو) نتیجه بهتری خواهد داشت. توفو ابریشمی همینطور می‌تواند جایگزین مناسبی برای تخم مرغ در طرز تهیه چیزکیک، انواع پودینگ گیاهی یا پای خامه‌ای باشد. البته در اغلب این طرز تهیه‌ها باید از هر کدام از انواع شیرهای گیاهی به عنوان جایگزین شیر لبنی استفاده کنید.
فراموش نکنید توفو معمولی (سفت) نتیجه خوبی در مراحل پخت ندارد و حتما از توفو ابریشمی باید استفاده کنید.
سخن آخر
در رژیم وگان استفاده از هرگونه فراورده حیوانی ممنون است و از جایگزین های گیاهی در رژیم وگان استفاده می‌شود. به عنوان مثال، تمام وگان‌ها کیک شکلاتی را در رژیم غذایی خود دارند، اما برای تهیه آن از شیر گیاهی به عنوان جایگزین شیرلبنی استفاده می‌کنند. همینطور، به جای تخم مرغ، جایگزین‌های دیگری را، که درست مانند تخم مرغ خاصیت چسبندگی و انسجام بخشی داشته باشد، به جای مواد اولیه به کار می‌برند.
به طور خلاصه، در سبک زندگی وگان هیچ ردپایی از محصولات حیوانی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم دیده نمی‌شود.
مصرف شیرهای گیاهی در سال‌های اخیر با رشد زیادی همراه بوده است. یکی از دلایل محبوبیت این محصول گیاهی مسائل پزشکی بوده است. عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به پروتئین شیر گاوی از مهمترین عواملی هستند که منجر به مصرف انواع شیر گیاهی شده است. ضمن این که این مصرف شیرهای گیاهی با سبک زندگی سالم به خوبی همخوانی دارد. در این میان، افرادی با دغدغه حفظ حقوق حیوانات استفاده از این محصولات گیاهی را راهی برای مقابله با بهره‌کشی از حیوانات و کشتار آنها می‌دانند.
شیرهای گیاهی محصولی محلول در آب است که از حبوبات، دانه‌های روغنی، غلات یا شبه غلات تهیه می‌شود. این محصولات به لحاظ ظاهری و به ترکیب شیمیایی شباهت زیادی به شیر گاو دارند. به همین دلیل به عنوان شیر در مصرف مستقیم یا در تهیه برخی محصولات لبنی به عنوان جایگزین شیر حیوانی به کار می‌روند. در ادامه مطلب، برخی از انواع شیرهای گیاهی و خواص آنها معرفی می‌شود.
برخی از انواع شیرهای گیاهی
شیر سویا
شیر گاوی و شیر سویا مقادیر قابل توجهی از پروتئین را دارند: حدود ۱۲-۷ گرم در هر لیوان. این شیر گیاهی یکی از بادوام‌ترین شیرهای گیاهی موجود در بازار است. از نظر ارزش غذایی، شیر سویا حاوی کلسیم و ویتامین ب۱۲ است.
شیر جو دوسر
شیر جو دوسر با داشتن بافت متراکم و غلظ بالا حالتی خامه‌ای دارد که آن را از افزودن هر نوع غلظت‌دهنده بی‌نیاز می‌کند. شیر جو دو سر از نظر میزان پروتئین، بعد از شیرهای لبنی و شیر سویا در جایگاه سوم قرار می‌گیرد. به لطف وجود بتاگلوکان مصرف این شیر می‌تواند به کاهش کلسترول هم کمک کند. در جدول ارزش غذایی شیر جو دوسر، ویتامین ب، تیامین و فولات به همراه مواد معدنی شامل: منیزیم، منگنز ، فسفر ، روی و مس به چشم می خورد.
شیر بادام
در هر فنجان از شیر بادام کمتر از یک گرم پروتئین وجود دارد. اما میزان کلسیم این شیر گیاهی ۵۰ درصد بیشتر از شیر گاو با اندازه مشابه است. بادام سرشار از ویتامین د، ئی و حاوی آنتی‌اکسیدان است که در کنار هم، برای عملکرد بهتر مغز و داشتن پوستی سالم بسیار مفید است.
با این وجود، برخی از افراد حامی محیط زیست، با پرورش بادام آن چنان هم موافق نیستند. مخالفان دلیل این مخالفت را در میزان مصرف آب برای پرورش بادام عنوان می‌کنند. این موضوع افراد مختلف را به مصرف سایر انواع شیر سوق داده است. البته هنوز در مورد این مورد، بحث‌های مختلفی وجود دارد.
شیر نارگیل
شیر نارگیل به لحاظ بافت خامه‌ای مشابه شیر بادام است. این شیر گیاهی سرشار از پتاسیم، منگنز ، منیزیم، کلسیم، سدیم و ویتامین ب است که در مقابل، پروتئین کمی دارد. اگرچه نارگیل حاوی چربی اشباع است، اما در عین حال یکی از بهترین منابع غذایی تری‌گلیسیریدهای با زنجیره متوسط است.
تحقیقات نشان می‌دهد این نوع چربی به افزایش سوخت و ساز بدن، تنظیم اشتها و افزایش اکسیداسیون چربی کمک می‌کند.
شیر بادام هندی
شیر بادام هندی حاوی چربی‌های اشباع و همینطور آناکاردیک، با اثرات ضدسرطانی، است. این شیر گیاهی منبع خوبی از کلسیم، ویتامین د، ئی و البته لوتئین و زآگزانتین (نوعی کارتنوئید) بوده که برای سلامت چشم مفید است. به لحاظ زیست محیطی بادام هندی از مقدار آب کمتری نسبت به بادام سنگی استفاده می‌کند و نسبت به شیر بادام غلیظ‌تر است.
شیر شاهدانه
آیا می‌دانستید پروتئین موجود در دانه‌های شاهدانه بیشتر از گوشت گاو، کلسیم آن بیشتر از شیر حیوانی و میزان چربی اشباع آن نسبت به روغن زیتون کمتر است؟ بنابراین، شاهدانه را می‌توان یک غذای فوق‌العاده از نظر ارزش غذایی در نظر گرفت. شاهدانه منبع بسیار خوبی از منیزیم ، آهن ، روی ، ویتامین ب ۱ و البته پروتئین است، ضمن این که به راحتی قابل هضم است.
شیر شاهدانه حاوی چربی‌های امگا ۳ و امگا ۶ به نسبت یک به سه است که به حفظ سلامت مغز و قلب کمک می‌کند. علاوه بر موارد گفته‌شده، خاصیت ضدالتهابی هم دارد. پرورش شاهدانه به آب بسیار کمتری نسبت به سایر محصولات مشابه نیاز دارد. همینطور نیازی به کود شیمیایی یا مواد افزودنی برای تقویت خاک هم ندارد؛ در واقع شاهدانه خودش باعث تقویت خاک می‌شود.
شیر نخودفرنگی
یکی از شیرهای گیاهی که کمتر شناخته شده است، شیر نخود فرنگی است. میزان پروتئین و چربی موجود در این شیر مشابه شیر گاو است. این حقیقت شیر نخودفرنگی را به گزینه مناسبی برای تهیه اسموتی بعد از تمرینات ورزشی تبدیل کرده است. ضمن این که این شیر گیاهی منبع خوبی از پتاسیم بوده که مقدار آن حدود دو برابر شیر گاو است.
شیر برنج
هر یک لیوان از شیر برنج شیرین‌نشده چربی کمی دارد و حاوی ۱۱ گرم کربوهیدرات است. این شیر گیاهی به عنوان تغذیه مناسب بعد از تمرینات ورزشی گزینه مناسبی است. شیر برنج فاقد گلوتن است و به صورت تقریبی ۲۵ درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه بدن را تامین می‌کند. ضمن این که این شیر حاوی مقادیر قابل توجه منگنز و سلنیوم است. برای جلوگیری از بالا رفتن قند بهتر است از نوع شیرین‌شده آن استفاده نشود.
شیر فندق
فندق سرشار از چربی‌های تک غیراشباع، امگا ۳ و امگا ۶، ویتامین ب ۱ و ب ۲، منیزیم و منگنز است. شیر گیاهی فندق حاوی یک نوع نادر از امگا ۷ به نام پالمیتولئیک اسید بوده که برای حفظ سلامتی قلب مفید است.
مروری بر ارزش غذایی شیرهای گیاهی
نوع شیر
میزان کالری
پروتئین
چربی
کربوهیدرات
سایر مواد
شیر حیوانی
۱۴۶ کیلوکالری
۸ گرم
۸ گرم
۱۳ گرم
فسفر، کلسیم، ویتامین‌های ب
شیر سویا
۹۰ کیلوکالری
۸ گرم
۴٫۵ گرم
۱۵ گرم
فیبر، پتاسیم، ویتامین‌های ب
شیر برنج
۱۴۰ کیلوکالری
۱ گرم
۳ گرم
۲۷ گرم
پتاسیم، منگنز، سلنیوم
شیر نارگیل
۸۰ کیلوکالری
۱ گرم
۴ گرم
۸ گرم
فیبر، ویتامین‌های د و ب ۱۲
شیر بادام کوهی
۳۹ کیلوکالری
۱ گرم
۳ گرم
۳٫۵ گرم
منیزیم، منگنز، ویتامین د
شیر بادام هندی
۵۰ کیلوکالری
۱ گرم
۲ گرم
۱ گرم
منیزیم، آهن، پتاسیم
شیر جو دوسر
۱۲۰ کیلوکالری
۳ گرم
۵ گرم
۱۶ گرم
فسفر، کلسیم، ب ۱۲
ارزش غذایی برخی از انواع شیر گیاهی به ازای یک لیوان (معادل ۲۴۰ میلی‌لیتر). توجه شود که شیرهایی که به صورت خانگی تهیه می‌شوند کالری بالاتری دارند، ضمن این که در مقادیر ویتامین و مواد معدنی دیگر نیز متفاوت هستند.
مصرف شیرهای گیاهی برای چه کسانی سودمند است؟
شیر حیوانات از قرن‌ها پیش به عنوان یک محصول پرکاربرد توسط انسان‌ها مورد استفاده بوده است. تاریخچه مصرف شیر به هشت هزار تا ۱۰ هزار سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. شیر در رژیم غذایی جایگاه ویژه‌ای دارد. مصرف شیر حیوانی، از زمان تولد، به دریافت مواد مغذی بدن کمک می‌کند. این محصول لبنی نه تنها به بدن انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه را می‌دهد، بلکه به واسطه مواد مغذی موجود در آن، تاثیرات مثبتی از جمله اثرات ضد التهابی، ضد عفونی و پروبیوتیک نیز دارد.
به دلیل ارزش غذایی بالای شیر گیاهی، جایگزین مناسبی برای شیر و سایر مواد تهیه شده از شیر لبنی است. ارزش غذایی بالای انواع شیر گیاهی به ارزش غذایی مواد اولیه‌ای که شیر از آنها تهیه شده بازمی‌گردد. انواع شیر گیاهی غنی از ترکیبات مغذی و ریزمغذی است که هنگام عصاره‌گیری، این ترکیبات مغذی به شیر گیاهی هم منتقل می‌شود.
گروه اول
از آنجا که در شیر تقریبا تمام مواد مغذی لازم برای تغذیه و حفظ سلامت بدن وجود دارد، همچنان یکی از پرمصرف‌ترین محصولات حتی در میان بزرگسالان محسوب می‌شود. مصرف این محصول لبنی به خصوص در کشورهای توسعه‌نیافته بسیار اهمیت دارد.
از آنجا که شیر منبع مهم تامین انرژی، پروتئین و چربی است، یکی از مهمترین مواد غذایی در رفع سوء تغذیه در کودکان به حساب می‌آید که کاهش سرانه مصرف شیر سلامت را به مخاطره می‌اندازد.
گروه دوم
طبق آمارهای به دست آمده حدود ۶۵ درصد از افراد در سراسر دنیا توانایی هضم لاکتوز، قند موجود در شیر، را ندارند. شیر بدون لاکتوز برای افراد حساس به شیر، دارای همان ارزش غذایی است و برای کسانی که توانایی هضم شیرهای معمولی را ندارند، گزینه بسیار مناسبی است.
بر خلاف چیزی که به نظر می رسد شیر بدون لاکتوز از حذف لاکتوز از شیر به دست نمی آید. برای تولید این نوع شیر، آنزیم خاصی به نام لاکتاز به شیر افزوده می شود. این آنزیم لاکتوز را تجزیه کرده و به قندهای قابل هضم تبدیل می‌کند.
در شیر بدون لاکتوز، طعم شیر کمی شیرین‌تر از شیر معمولی است. دلیل آن این است که زبان قندهای ساده را شیرین‌تر از انواع قند با ساختار پیچیده حس می کند.
افراد حساس به شیر تنها افرادی نیستند که مصرف‌کننده اصلی شیرهای گیاهی هستند، بلکه تمامی افراد می‌توانند این محصول را در سبد غذایی خود جای دهند. در این میان، افرادی هم هستند که با انتخاب سبک زندگی خاص مصرف شیرهای گیاهی را به شیر حیوانی ترجیح می‌دهند. از جمله این سبک‌های خاص زندگی، سبک وگان و سبک گیاهخواری است.
تفاوت وگانیسم و گیاهخواری
گیاهخواران افرادی هستند که محصولات حیوانی در رژیم غذایی‌شان جایی ندارد. آنها با کشتار حیوانات مخالف هستند. البته بسیاری از گیاهخواران برای دوری از مضررات محصولات حیوانی این رژیم غذایی را انتخاب کرده‌اند. گیاهخواران اغلب گوشت، مرغ و محصولات حیوانی را استفاده نمی‌کنند. از طرف دیگر، تخم مرغ، شیر یا لبنیات را از رژیم غذایی روزانه خود حذف نمی‌کنند.
در کنار گیاهخواری، مفهومی به نام وگان هم وجود دارد. وگان‌ها نه تنها گوشت و مرغ در رژیم غذایی خود ندارند، بلکه هیچ‌گونه فراورده دامی یا محصولات جانبی حیوانی هم در لیست غذایی آنها جایگاهی ندارد.
وگان‌ها سعی دارند از محصولات گیاهی استفاده کنند که تا حد امکان هیچ ردی از کشتار، استثمار و آزمایش بر روی حیوانات در آنها وجود نداشته باشد. به همین دلیل وقتی در مورد استفاده از محصولات کاملا گیاهی صحبت می‌شود، اغلب افراد وگان مورد هدف هستند. به همین دلیل نام دیگر این محصولات، محصولات وگان است.
به دلایل ذکر شده و برخی دیگر از دلایل، افراد گاهی مجبور به جایگزینی شیر با یک ماده غذایی دیگر با همان ارزش غذایی، یا استفاده از چندین ماده غذایی در کنار هم برای جبران مواد غذایی حذف شده از رژیم غذایی خود هستند. شایع‌ترین دلایل این جایگزینی شامل: آلرژی به پروتئین شیر، عدم تحمل لاکتوز یا انتخاب سبک زندگی سالم (مانند رژیم وگان یا همان رژیم گیاهی) هستند. در همین راستا، یکی از بهترین راه حل‌های موجود، جایگزینی شیرهای گیاهی به جای شیر حیوانی است.
افراد حساس به شیر تنها افرادی نیستند که مصرف‌کننده اصلی شیر گیاهی هستند، بلکه تمامی افراد می‌توانند این محصول را در سبد غذایی خود جای دهند.
تحقیقات بر روی انواع شیرهای گیاهی ادامه دارد
هر کدام از انواع شیر گیاهی دارای ویژگی‌هایی شامل ظاهر، طعم و رنگ منحصر به فرد، ارزش غذایی متفاوت و البته پایداری شیر (در میزان ته‌نشینی مواد تشکیل‌دهنده شیر) متفاوتی هستند.
به صورت کلی شیرهای گیاهی حاوی ترکیبات مفیدی برای سلامتی هستند که از آن جمله می‌توان به ترکیبات فنلی، اسیدهای چرب اشباع نشده، آنتی اکسیدان و ترکیبات فعال زیستی (مانند فیتواسترول‌ها و ایزوفلاون‌ها) اشاره کرد. این حقایق کارایی و البته محبوبیت محصولات گیاهی را به عنوان جایگزین مناسب شیرهای حیوانی پررنگ‌تر کرده است.
این دلایل باعث شده است تا تحقیقات گسترده‌ای به منظور گسترش و توسعه شیرهای گیاهی و مشتقات آنها مانند: ماست، بستنی و نوشیدنی‌های تخمیر شده از شیر گیاهی انجام پذیرد. به این ترتیب، راه حل مناسبی برای افرادی که از مواد مغذی شیر و خواص آن محروم هستند، ارائه می‌شود. در حال حاضر، تحقیقات زیادی برای جایگزین کردن شیر با انواع شیر گیاهی انجام شده است. این نوع شیر که محلول در آب است از سبزیجات، حبوبات، غلات و مغزها تهیه شده است.
برخی از مراحل فراوری شیر گیاهی مشابه شیر حیوانی است. بسته به این که شیر گیاهی از چه ماده‌ای تهیه می‌شود، مراحل ممکن است کمی متفاوت باشد. با این حال، مراحل فراوری در بیشتر آنها مشترک است. به طور مثال، پیش تصفیه مواد اولیه، گرفتن عصاره شیر، ترکیب مواد افزودنی، تعلیق، تثبیت و افزودن مواد نگهدارنده برای بهبود ماندگاری محصول از آن جمله‌اند.
از آنجا که انواع شیر گیاهی همچنان تحت مطالعه قرار دارند تا اطلاعات بیشتری از آنها در دسترس قرار بگیرد، هنوز تعریف و طبقه‌بندی درستی در مورد شیرهای گیاهی وجود ندارد.
طبق یک طبقه‌بندی کلی انواع شیرهای گیاهی به پنج زیر گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از: غلات پایه، حبوبات، مغز، دانه و شبه غلات.
جدال میان گیاهخوارها و گوشت‌خوارها و طرفداران شیر گیاهی و شیر حیوانی تمامی ندارد. این جنگ قدیمی، این روزها از مصرف یا کنارگذاشتن گوشت فراتر رفته و پای خود را به دایره نوشیدنی‌ها هم کشانده. درحالیکه عده‌ای معتقدند هیچ چیز جای شیر حیوانی را نمی‌گیرد، طرفداران رژیم‌های گیاهی یا کسانی که در عین گوشت‌خواری رابطه بهتری با فرآورده‌های گیاهی دارند، بر خواص شیرهای گیاهی پافشاری می‌کنند.
در میانه این کشمکش، محققان هم از پس دادن یک حکم قطعی برنیامده‌اند نه خواص شیرهای حیوانی را انکار می‌کنند و نه به شیرهای گیاهی نه می‌گویند. با این اوصاف، اینکه کدام یک انتخاب بهتری برای اضافه شدن به رژیم غذایی است، به شما، سبک زندگی و باورهای‌تان برمی‌گردد.
ما در ادامه این مطلب، همه آنچه که باید در این باره که شیر گیاهی چیست و تفاوت انواع شیر گیاهی با یکدیگر را با شما درمیان می‌گذاریم و اینکه برای همیشه آنرا جایگزین شیر حیوانات کنید یا تنها به عنوان یک نوشیدنی لذت‌بخش و متفاوت سراغش بروید را برعهده خودتان می‌گذاریم.
آشنایی با مراحل تولید شیر گیاهی
شیرهای گیاهی عصاره گرفته شده از حبوبات، دانه‌های روغنی، غلات یا شبه غلات بوده که محلول در آب هستند. این عصاره یا افشره گیاهی از نظر ظاهری به شیر گاو شباهت دارد که به دلیل ترکیب شیمیایی مشابه و البته خواص بالایی که دارد جایگزینی برای شیر گاو محسوب می‌شوند. به همین دلیل انواع شیر گیاهی می‌تواند به عنوان جایگزین برای استفاده مستقیم یا غیر مستقیم در برخی از دستورهای غذایی تهیه شده با شیرهای حیوانی مورد استفاده قرار بگیرد. اما شیرهای گیاهی چطور تولید می‌شوند؟
خیس خوردن مواد اولیه در آب
مواد اولیه شیر گیاهی یا شیر غیرلبنی با مقدار مشخصی آب در فضای مرطوب ترکیب می‌شوند.
جداسازی مواد اولیه از دانه‌های نامرغوب
مواد اولیه برای ورود به مرحله تولید جداسازی می‌شوند تا دانه‌های نامرغوب از سایر مواد اولیه جدا شوند. سپس، دانه‌ها همراه با آبی که از قبل اضافه شده است آسیاب می‌شوند. در دما و بازه زمانی مشخص، مواد و عصاره آنها با کمک سانترفیوژهای صنعتی از هم جدا می‌شوند. به این ترتیب، با نیروی گریز از مرکز، مایع شیر مانند از مواد اولیه گیاهی، مانند: دانه‌های بادام یا دانه‌های سویا، استخراج می‌شود. مراحل جداسازی ممکن است در بعضی از دانه‌ها چندین بار انجام شود. هر چه مرحله جداسازی با کیفیت بیشتری انجام شود، شیر تولید شده شفاف‌تر خواهد بود.
استفاده از واکنش آنزیمی در شیرهای حاوی نشاسته
در شیرهایی که مواد اولیه آنها از نشاسته تشکیل شده است؛ مانند: شیر برنج یا شیر جو، با استفاده از واکنش آنزیمی نشاسته به قند تبدیل می‌شود.
مرحله هموژنیزه کردن شیر گیاهی
در این مرحله، عصاره استخراج شده از گیاه به صورت همگن و یکنواخت با روغن خوراکی مخلوط می‌شود.
بسته‌بندی شیر گیاهی
در آخرین مرحله شیرهای گیاهی تولیدشده بسته‌بندی و آماده عرضه می‌شوند. این محصول در گذشته در بطری‌های مشابه آب معدنی به فروش می‌رسیدند. اما امروزه با توجه به ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی محصول از پلیمرهای مجاز استفاده می‌شود. بسته‌بندی‌ها به گونه‌ای هستند که شیرهای گیاهی را می‌توان تا یک سال پس از تولید در خانه نگهداری کرد.
چطور کیفیت شیرهای گیاهی کنترل می‌شود؟
مرحله‌ای که قبل از بسته‌بندی و عرضه محصول به بازار انجام می‌شود، کنترل کیفی محصول است. در مرحله کنترل کیفی شیرگیاهی، تمامی مراحل انجام شده تا پیش از بسته‌بندی به دقت در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. همانطور که از اسم آن برمی‌آید، کیفیت نهایی محصول مطلوب باشد. در این مراحل پارامترهای کیفیت آزمایش می‌شوند. این مراحل شامل: ویسکوزیته، اندازه ذرات، میزان پروتئین، قابلیت هضم، تجزیه و تحلیل مواد مغذی، عطر و طعم است. در این مرحله تمام آزمایشات میکروبیولوژیکی و ارزیابی‌های دقیق حسی انجام می‌شوند. تمامی مراحل با دقت و ظرافت طبق استاندارد‌های جهانی انجام می‌شوند تا محصولی خوب و با کیفیت در فروشگاه‌ها عرضه شوند.
با شنیدن نام رژیم وگان یا رژیم وگان احتمالا اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد این تصور است که به دلیل اجتناب از خوردن محصولات لبنی، به مقدار کافی کلسیم به بدن نمی‌رسد؛ درحالیکه با وجود شیرهای گیاهی دریافت کلسیم برای یک گیاهخوار و وگان چندان دشوار نیست.
فواید شیر گیاهی و رایج‌ترین انواع آن
همانطور که در جدول بالا مشاهده کردید، شیرهای گیاهی طی این سالها تنوع بینظیری پیدا کرده‌اند. شناخت ترکیبات آنها، فواید و ویژگی‌هایی که هر کدام دارند، انتخاب کردن را برای ما آسانتر می‌کند.
ردیف
برخی انواع شیر گیاهی
ردیف
برخی از انواع شیر گیاهی
۱
شیر بادام
۱۰
شیر پسته
۲
شیر بادام هندی
۱۱
شیر تخم کدو تنبل
۳
شیر نارگیل
۱۲
شیر کینوا
۴
شیر کتان
۱۳
شیر برنج
۵
شیر فندق
۱۴
شیر گردو
۶
شیر کنجد
۱۵
شیر فندق استرالیایی
۷
شیر بادام زمینی
۱۶
شیر جو دوسر
۸
شیر سویا
۱۷
شیر نخود
۹
شیر تخم آفتابگردان
۱۸
شیر شاهدانه (شیر کنف)
انواع شیر گیاهی
شیر بادام؛ جایگزین شیر لبنی در رژیم گیاهی
شیر بادام یکی از محبوب‌ترین شیرهای گیاهی است که نسبت به دیگر شیرهای گیاهی مصرف بیشتری در بین افراد دارد. طرز تهیه شیر بادام خانگی بسیار راحت است. عصاره بادام در شیر بادام منبع خوب دریافت مواد مغذی روزانه در رژیم غذایی است. این نوشیدنی طبیعی و رژیمی، بافتی خامه‌ای و کمی شیرین دارد.
فواید شیر بادام
در یک فنجان شیر بادام یک گرم فیبر، یک گرم پروتئین و دو و نیم گرم چربی غیر مضر وجود دارد. اگر از مواد شیرین‌کننده و طعم دهنده در این شیر استفاده کنید، کالری این شیر بیشتر خواهد شد.
از خواص شیر بادام می‌توان به مقادیر بالای ویتامین Eو آنتی اکسیدان اشاره کرد. به دلیل وجود ویتامین E، انواع آتنی اکسیدان‌ها و بسیاری از مواد معدنی و مغذی دیگر، این شیر گیاهی نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن و کاهش اکسیداسیون سلول‌های بدن دارد.
ویژگی‌های شیر بادام: کمی شیرین و خامه‌ای
برای اضافه کردن به قهوه بسیار مناسب است. برای مثال در تهیه قهوه فرانسه یا موکا می‌توانید از شیر بادام استفاده کنید.
برای وعده صبحانه و تهیه انواع اوتمیل گزینه فوق‌العاده‌ای است.
به دلیل بافت نرمی که دارد، برای تهیه شکلات وگان یا انواع اسموتی از این شیر گیاهی استفاده کنید.
شیر بادام و شیر بادام زمینی بهترین گزینه برای پخت سس آلفردو هستند.
شیر جو دوسر؛ شیر گیاهی در آشپزی وگان
شیر جو دوسر یا شیر بلغور جو از عصاره جو دوسر به دست می‌آید. این غله از محبوب‌ترین غلات در دنیا است. شیر جو دوسر به دلیل طعم سبک و ملایمی که دارد و به دلیل بافت منسجمی که در حین گرما دیدن حفظ می‌کند، برای استفاده در پخت و پز گزینه مناسبی است.
طرز تهیه شیر جو دوسر در خانه بسیار راحت است. مانند دیگر شیرهای گیاهی ابتدا بلغور جو با آب چندین ساعت خیس می‌خورد. پس از آن که بافت آن در آب نرم شد، آبکشی کرده و با مخلوط کردن آن با آب با نسبت مناسب در غذاساز، آن را پوره می‌کنید. در نهایت هم مخلوط پوره شده را از صافی عبور می‌دهید تا تفاله‌های شیر جدا شده و در نهایت یک نوشیدنی با بافت صاف و ملایم داشته باشید.
فواید شیر جو دوسر
شیر جو دوسر مانند دیگر شیرهای گیاهی بدون لاکتوز است. از طرفی، گلوتن ندارد و برای افراد حساس به گلوتن گزینه مناسبی است.
یک فنجان شیر جو دوسر دو و نیم گرم چربی، دو گرم فیبر و پنج گرم پروتئین است.
ویژگی‌های شیر جو دوسر: سبک و کمی شیرین
بهتر است برای پخت و پز غذا و دسرهایی که می‌خواهید طعم شیر غالب نباشد، از این شیر استفاده کنید. برای ترکیب کردن با کرن‌فلکس یا تهیه اوتمیل هم شیر جو دوسر انتخاب مناسبی است. از شیر جو دوسر می‌توانید در تهیه سوپ سبزیجات یا سوپ خامه‌ای استفاده کنید. البته برای تهیه انواع سس غذا، استفاده از این شیر گیاهی چندان توصیه نمی‌شود.
سبک، طعم ملایم و کمی شیرین (قابل مقایسه با شیر کم چرب یا بدون چربی لبنی) دارد.
بهتر است برای پخت و پز غذا و دسرهایی که طعم شیر غالب نیست از این شیر استفاده کنید.
برای ترکیب کردن با کرن فلکس یا تهیه اوتمیل، گزینه مناسبی است.
بهتر است برای تهیه سس غذا از این شیر استفاده نکنید.
شیر فندق؛ جایگزین شیر لبنی در رژیم گیاهی
شیر فندق مانند دیگر شیرهای گیاهی تهیه می‌شود که مشابه آنچه پیشتر گفتیم ترکیبی از میوه یا دانه گیاهی از قبل خیسانده و آب و پوره کردن آنها در غذاساز است. به این ترتیب، فندق آسیاب شده و آب را به همراه هر ادویه دلخواه برای طعم دادن به شیر گیاهی در غذاساز می‌ریزید و سپس، از صافی برای جدا کردن تفاله‌ها عبور می‌دهید. طرز تهیه شیر فندق خانگی به همین سادگی است که توضیح داده شد.
این نوشیدنی طعم سبک و دلپذیری دارد و از نظر ظاهری درست مثل شیر لبنی سفید رنگ است. علاوه بر آن، شیر فندق به دلیل دارا بودن مواد معدنی، ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و کاروتنوئیدها ارزش غذایی بالایی دارد.
فواید شیر فندق
پروتئین فندق به دلیل دارا بودن مقادیر بالای ال-آرژنین (L-arginine) یک پروتئین با کیفیت بالا است. فراموش نکنید اگر به فندق حساسیت دارید، مصرف این شیر برای شما توصیه نمی‌شود. فندق نسبت به دیگر آجیل‌ها کالری بالایی دارد. اما به دلیل وجود مقادیر بسیار آب در این نوشیدنی کالری شیر فندق بالا نیست.
شیر فندق سرشار از ویتامین و پروتئین است. یک فنجان از این شیر گیاهی حاوی شش گرم چربی، دو گرم پروتئین و مقدار زیادی ویتامین E است.
ویژگی‌های شیر فندق: خوش طعم، بافتی شبیه به شیر بادام
برای ایجاد بافت خامه‌ای در تهیه اسموتی بهترین گزین است.
طعم فندق شیر طعم کیک شکلاتی وگان را دلچسب‌تر می‌کند.
بهتر است از شیر فندق، بیشتر در تهیه انواع دسر مانند پودینگ شکلاتی و انواع نوشیدنی‌ها استفاده شود.
برای طبخ غذا بهتر است از گزینه‌های دیگری به جز شیر فندق استفاده کنید.
شیر سویا؛ جایگزین شیر لبنی در رژیم گیاهی
اگر به دنبال یک شیر گیاهی با پروتئین بالا هستید، شیر سویا برای شما مناسب است. بافت خامه‌ای این شیر مشابه بافت شیرهای پرچرب لبنی است. تمامی مراحل طرز تهیه شیر سویا خانگی مانند دیگر شیرهای غیر لبنی است.
این شیر برای طرز تهیه توفو محبوب‌ترین انتخاب در بین افراد وگان است. از طرفی مواد شیر سویا به گونه‌ای است که اگر با اسیدی مانند سرکه ترکیب شود آنقدر قدرت تخمیر بالایی دارد که بهترین گزینه برای پخت نان و تهیه انواع کلوچه به روش وگان است. از طرفی اگر غذای شما مدت زمان پخت بالایی دارد بدون شک از شیر دیگری جز شیر سویا استفاده نکنید.
این شیر بهترین گزینه برای پخت و پز و تهیه خوراکی‌هایی است که در مراحل تهیه آنها از فرایند تخمیر استفاده می‌شود. ترکیب این شیر گیاهی با مواد اسیدی مانند سرکه، قدرت تخمیر فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. بنابراین شیر سویا بهترین انتخاب برای پخت نان و تهیه انواع کلوچه است.
این شیر برای غذاهایی که مدت زمان پخت آنها زیاد بوده مناسب است.
شیر نارگیل: جایگزین شیر لبنی در رژیم گیاهی
شیر نارگیل مانند دیگر شیرهای غیر لبنی، کاملا گیاهی است. این شیر با شیر با اسانس نارگیل تفاوت دارد. با نگاهی به طرز تهیه شیر نارگیل خانگی می‌توانید این شیر گیاهی خوشمزه را در منزل تهیه کنید و از نوشیدن آن لذت ببرید. شیر نارگیل ته مزه‌ای شیرینی و بافتی خامه‌ای و منحصر به فرد دارد.
فواید شیر نارگیل
یک فنجان شیر نارگیل حاوی چهار و نیم گرم چربی، یک گرم فیبر و تقریبا بدون پروتئین است.
شیر نارگیل پروتئین قابل توجهی ندارد اما سرشار از ویتامین‌های گروه ب ( به خصوص ویتامین B5) و ویتامین ث (ویتامین C) است.
ویژگی شیر نارگیل: شیرین، خامه‌ای با بافتی منحصر به فرد
برای اضافه کردن به قهوه و تهیه چای انگلیسی با شیر گزینه خوبی است.
برای تهیه خامه شیرینی می‌تواند یک فرم‌دهنده و ترکیب عالی باشد.
اگر تصمیم به پخت پودینگ دارید، شیر نارگیل و شیر بادام و البته شیر فندق گزینه‌های مناسبی هستند.
کرم نارگیل را با شیر نارگیل درست کنید و برای مهمانی خود یک دیپ عالی سرو کنید.
شیر برنج؛ شیر گیاهی در آشپزی وگان
شیر برنج یک شیر گیاهی است که طرفدارهای خاص خودش را دارد. تهیه شیر برنج وگان خانگی کار سختی نیست. کافی است برنج را آب‌پز کرده و در ادامه با آب و شیرین‌کننده‌های وگان ترکیب کنید. بعد از رد کردن برنج از صافی شیر برنج غیرلبنی خواهید داشت. یک فنجان شیر برنج حاوی دو گرم چربی، یک گرم پروتئین و فاقد فیبر است. طعم این شیر گیاهی درست شبیه شیربرنج است که از کودکی به عنوان صبحانه یا عصرانه میل می‌کردید.
ویژگی شیر برنج: بافت ظریف، رقیق‌تر از شیرهای گیاهی دیگر، سبک
اگر بخواهید سوپ شیر بافت خامه‌ای نداشته باشد، بهترین گزینه انتخاب شیر برنج است.
برای استفاده از شیر برنج در پخت و پز احتملا نیاز به غلیظ کننده داشته باشید. چرا که بسیار رقیق و آبکی است. غلیظ‌کننده‌ها می‌توانند شامل: آرد، صمغ زانتان یا نشاسته ذرت باشند.
برای تهیه نوشیدنی‌هایی مانند شیر موز یا انواع معجون بهتر است از این شیر گیاهی استفاده کنید.
چرا شیرهای گیاهی پرطرفدارند؟
شیر گاو از نظر ارزش غذایی بسیار غنی است؛ سرشار از پروتئین و ویتامین ها و مواد معدنی مهم از جمله کلسیم ، فسفر و ویتامین ب است. به عبارت ساده، ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) شیر پرچرب حاوی ۱۴۶ کالری، ۸ گرم چربی، ۸ گرم پروتئین و ۱۳ گرم کربوهیدرات است. با این حال، شیر گاو برای همه گزینه مناسبی نیست.
برای مصرف شیرهای گیاهی دلایل زیادی وجود دارد. گذشته از باورهایی که برخی افراد را از مصرف فراورده‌های گیاهی برحذر می‌کنند، دلایل زیر موجب افزایش طرفدارات شیر گیاهی شده است:
حساسیت به شیر
عدم تحمل لاکتوز
محدودیت‌های غذایی، ناشی از رژیم‌های خاص
خطرات احتمالی برای سلامتی، ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌های مصرفی گاو و دام‌های شیرده
شیر گیاهی جایگزین مناسب شیر لبنی برای عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز به این معناست که بدن قادر به هضم لاکتوز نیست. اگر دچار عدم تحمل لاکتوز هستید، بعنی بدن شما به اندازه کافی آنزیم لاکتاز تولید نمی‌کند. به همین دلیل، با ورود لاکتوز به بدن، در دستگاه گوارش باقی می‌ماند و در کار آن اختلال ایجاد می‌کند. این اختلال خود را به صورت درد شکم و مشکلات دیگر از جمله: اسهال و استفراغ نشان می‌دهد. بدن لاکتوز را با استفاده از آنزیمی به نام لاکتاز هضم می‌کند. این آنزیم لاکتوز را به دو قند کوچک‌تر به نام‌های گلوکز و گالاکتوز تجزیه می‌کند که هر دو به راحتی جذب جریان خون می‌شوند.
برخی از نوزادان با عدم تحمل لاکتوز به دنیا می‌آیند و تنها تا چند هفته اول این مشکل را دارند. در حالی که عدم تحمل لاکتوز می‌تواند تا بزرگسالی یا حتی تا پایان عمر ادامه پیدا کند. عدم تحمل لاکتوز یک بیماری خطرناک نیست، اما باعث ایجاد درد و مشکلات ناشی از عدم هضم لاکتوز در دستگاه گوارش می‌شود و در صورت شدت به دستگاه گوارش فرد آسیب می‌‌رساند.
البته برای برخی از افراد این مشکل می‌تواند عوارض جانبی جدی در سلامتی ایجاد کند. بنابراین اگر شما علایم عدم تحمل لاکتوز را دارید، لازم است هر چه زودتر رژیم غذایی خود را اصلاح و جایگزینی برای شیر و برخی محصولات لبنی که به آن ها هم حساس هستید پیدا کنید. در این میان شیرهای گیاهی در کنار شیرهای بدون لاکتوز در سبد غذایی شما جایگاه ویژه ای پیدا می کنند.
دو طرفدار بزرگ شیرهای گیاهی: رژیم گیاهخواری و رژیم وگان
این روزها تعداد رستوران‌ها و کافه‌هایی که در حال اضافه کردن چندین مدل غذای گیاهی و دسر گیاهی به منوهای خود هستند، در حال افزایش است. ناگفته نماند اخیرا به سبد محصولات برخی از شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی و لبنی، انواع نوشیدنی‌های گیاهی و شیرهای غیرلبنی هم افزوده شده است. با این اقدام، گیاهخواران حق انتخاب بیشتری برای رژیم خود دارند. به خصوص انواع شیرهای گیاهی مثل: شیر نارگیل، شیر بادام، شیر فندق و البته شیر جو دوسر از آن جمله‌اند. با همه آنچه که گفته شد، شاید برایتان سوال باشد که چرا بازار شیرهای گیاهی این‌روزها تا این اندازه داغ شده؟
گاوها هم درست مانند انسان‌ها فقط در زمان بارداری یا شیردهی به فرزند خود شیر تولید می‌کنند. به منظور تامین شیر برای مصرف روزانه انسان، گاوهای ماده به صورت مکرر بارور می‌شوند. معمولا هنگامی که گوساله نری به دنیا می‌آید به این دلیل که نسبت به گاو ماده سومند نیست و همینطور به خاطر گوشتش کشته می‌شود. به دلیل تامین لبنیات و گوشت روزانه، چرخه کشتار گوساله‌ها و گاوها همچنان ادامه دارد. با وارد شدن شیرهای گیاهی در رژیم غذایی روزانه، این چرخه تا حدی شکسته و از میزان مرگ و میر گاوها و گوساله ها کاسته می‌شود.
از نظر افراد وگان نه تنها نباید حیوانات را از بین برد، بلکه هیچ آسیب و اذیت و آزاری را نباید به حیوانات تحمیل کرد. به عنوان مثال، وگانیسم‌ها از محصولات چرمی استفاده نمی‌کنند تا در زنجیره کشتار حیوانات دخیل نباشند. ضمن این که شیر گیاهی را به جای شیر لبنی استفاده می‌کنند. چرا که معتقد هستند شیر حیوانات به واسطه مقادیر هورمون و وجود برخی پروتئین‌ها و البته موارد دیگری که پیرامون شیر حیوانی در جوامع علمی مطرح شده است، برای سلامتی خود و فرزندانشان مضر است.
جلوگیری از بهره‌برداری از حیوانات تنها دلیل وگان شدن و انتخاب محصولات غیرحیوانی نیست. این افراد معتقد هستند که حیوانات حق حیات دارند و البته که معنای آزادی و زندگی را می‌فهمند.
حمایت از محیط زیست
بر اساس مطالعاتی که از سوی دانشگاه آکسفورد انجام شده مشخص شده است برای تولید یک لیوان شیر گاو (به حجم ۲۰۰ میلی لیتر) تقریبا سه برابر بیشتر از شیرهای غیرلبنی گازهای گلخانه‌ای تولید می‌شود. علاوه بر آن، این مطالعه نشان داده است که برای تولید شیر لبنی به مقدار زمین و آب بیشتری در مقایسه با تولید شیر گیاهی نیاز است.
جنبه سلامتی
مسئله سلامتی نقش مهمی در افزایش تقاضا برای انواع شیر گیاهی داشته است. به طور مثال، کلسترول شیرهای حیوانی زیاد است و این حقیقت با افزایش احتمال بیماری‌های قلبی در ارتباط است. تحقیقات نشان می‌دهد جایگزین کردن آنها با شیرهای بر پایه گیاهی با مقادیر کمتری از چربی اشباع شده می‌تواند از بیماری‌های قلبی تا حد زیادی جلوگیری کند.
ردیف
نوع شیر گیاهی
نکات مثبت
نکات منفی
۱
شیر بادام کوهی
سرشار از ویتامین معمولا با ویتامین د و کلسیم غنی می‌شود بافت نرم و سبک طعم ملایم کربوهیدرات کم کالری کم
پروتئین کم فیبر کم
۲
شیر جو دوسر
پروتئین بیشتر نسبت به اکثر شیرهای گیاهی فیبر بیشتری نسبت به اکثر شیرهای گیاهی دارد مناسب برای تهیه نوشیدنی‌های گرم
کربوهیدرات بیشتری نسبت به سایر شیرها دارد
۳
شیر سویا
منبع خوب پروتئین فیبر بیشتر نسبت به اکثر شیرهای گیاهی معمولا با ویتامین د و کلسیم غنی می‌شود
کالری بیشتر کربوهیدرات بیشتر نسبت به سایر انواع شیر گیاهی
۴
شیر نارگیل
کالری کم کربوهیدرات کم معمولا با ویتامین د و کلسیم غنی می‌شود
فاقد پروتئین
۵
شیر برنج
طعم ملایم کالری مشابه شیر بدون چربی گاو
دارای کربوهیدرات بالا پروتئین بسیار کم فیبر کم
۶
شیر شاهدانه (کنف)
سرشار از اسیدهای امگا کالری کم کربوهیدرات کم سرشار از پروتئین
فیبر کم دارای طعم متمایزی است که ممکن است مورد علاقه همه نباشد
۷
شیر کتان
کالری کم کربوهیدرات کم سرشار از فیبر
پروتئین کم
۸
شیر بادام هندی
طعم ملایم کربوهیدرات کم کالری کم منبع خوب پتاسیم و منیزیم
فیبر کم کم پروتئین
۹
شیر فندق
منبع خوب اسیدهای چرب امگا ۳ منبع خوب ویتامین ئی و ویتامین ب کالری کم
طعم قوی فندق که ممکن است مورد پسند همه قرار نگیرد پروتئین کم
فواید و تفاوت‌های شیرهای گیاهی
کاربردهای شیر گیاهی در وعده‌های غذایی
مناسب برای استفاده همراه با اوتمیل
اگر طبق عادت، صبح‌ها اوتمیل میل می‌کنید، استفاده از یک مدل شیر می‌تواند خسته‌کننده باشد. حتی افزودن کمی چاشنی هم خیلی صبحانه شما را متفاوت نمی‌کند. در اینجا شیرهای گیاهی می‌توانند طعم متفاوتی را به صبحانه شما بدهند، ضمن این که سرشار از خاصیت هستند. به خصوص استفاده از شیرهای تهیه شده از مغزها مثل: شیر بادام یا شیر فندق گزینه‌های جذابی هستند. البته اگر رژیمی بودن صبحانه برایتان مهم باشد، شیرهای گیاهی فاقد شکر حتما گزینه‌های بهتری هستند.
اگر مایل هستید اوتمیل گیاهی شما طعم شیرین‌تری بدهد، می‌توانید میوه‌های شیرین مثل: موز یا توت فرنگی را به مخلفات صبحانه اضافه کنید. اضافه کردن پودر کاکائو همراه با غلات و شیرهای گیاهی به خصوص شیر فندق، شیر بادام و شیر بادام هندی ترکیب جالبی می‌شود. برای فرنی داغ، شیر سویا نسبت به بسیاری از شیرهای دیگر بافت خامه‌ای بیشتری دارد و صبحانه شما را لذیذتر می‌کند.
مناسب برای تهیه انواع اسموتی
اکثر شیرهای گیاهی برای استفاده در تهیه انواع اسموتی مناسب هستند و طعم خوبی را به اسموتی می‌دهند. بهتر است برای تهیه اسموتی از شیرهای گیاهی بدون شکر استفاده شود. از آنجایی که خود میوه شیرینی طبیعی دارد، استفاده از شیر گیاهی فاقد شکر قند اضافی به اسموتی نمی‌دهد و نوشیدنی شما رژیمی‌تر می‌شود. اگر مایل هستید تا اسموتی ارزش غذایی بالاتری داشته باشد، می‌توانید از انواع شیرهای گیاهی غنی شده به همراه انواع مغزها استفاده کنید. شیر شاهدانه (شیر کنف) به دلیل بهره‌مندی از اسیدهای چرب امگا ۳ در کنار سایر انواع شیرهای گیاهی گزینه خوبی برای تهیه اسموتی می‌تواند باشد.
مناسب برای استفاده در نوشیدنی‌های گرم
شیر جو دوسر در بین سایر انواع دیگر شیرهای گیاهی محبوبیت بیشتری یافته است. به خصوص این که در تهیه انواع نوشیدنی‌های داغ، به خصوص قهوه، خوب کف می‌کند. شیر جو دو سر با ته مزه شیرین ملایمی که دارد جایگزین مناسبی برای لاکتوز شیر است. یکی دیگر از دلایل انتخاب شیر جو دوسر در تهیه نوشیدنی‌های گرم جدا و دوفازی نشدن هنگام گرما دیدن است. این جدا شدن فازها با حرارت به خصوص در مورد شیر نخود، شیر برنج و شیر بادام دیده می‌شود. اگر از خوردن گلوتن اجتناب می‌کنید، شیر جو دوسر و شیر سویا گزینه‌های مناسبی برای شما هستند.
مناسب برای پخت و پز
شیر سویا به طور کلی پروتئین بیشتری نسبت به سایر شیرهای گیاهی دارد. بافت آن هنگام پخت و پز همچنان حفظ می‌شود. همینطور، شیر جو دو سر حاوی پروتئین، کربوهیدرات و چربی است. این شیر جایگزین مناسبی برای شیر گاو در تهیه غذاهایی است که نیاز به فر دارند. برای پخت و پز هم مانند تهیه نوشیدنی‌های گرم از شیرهایی که بافت آنها با حرارت تغییر می‌کنند؛ مانند: شیر برنج، شیر نخودفرنگی و شیر بادام نباید استفاده کرد. شیر نارگیل، شیر بادام زمینی و شیر سویا برای تهیه انواع بستنی گیاهی گزینه‌های مناسبی هستند.
برای بررسی بهتر جایگزین‌های شیر گاو ارائه یک جدول همراه با ارزش غذایی انواع شیر گیاهی می‌تواند نسبت به اهمیت مصرف شیرهای گیاهی در رژیم غذایی آگاهی بیشتری دهد. در ادامه، به مقایسه برخی از انواع شیرهای گیاهی با شیر پرچرب گاو پرداخته می‌شود.
ردیف
نوع شیر
پروتئین (گرم)
چربی (گرم)
کربوهیدرات (گرم)
کالری (کیلوکالری)
۱
شیر گاو پرچرب
۸
۸
۱۳
۱۴۶
۲
شیر سویا
۷-۹
۴-۴٫۵
۴
۸۰-۹۰
۳
شیر بادام کوهی
۱
۲٫۵
۱-۲
۳۰-۳۵
۴
شیر نارگیل
–
۴
–
۴۵
۵
شیر جو دوسر
۲٫۵-۵
۴٫۵-۵
۱۹-۲۹
۱۴۰-۱۷۰
۶
شیر برنج
۱
۲-۳
۲۷-۳۸
۱۳۰-۱۴۰
شیر گیاهی یا شیر حیوانی؛ کدام یک بهتر است؟
برای این سوال پاسخ مناسبی وجود ندارد؛ زیرا برتری خاصی بین شیر حیوانی و شیر با پایه گیاهی وجود ندارد. هر کدام خواص خودشان را دارند. این که پاسخ درست چیست به نیازهای غذایی، محدودیت‌های غذایی، سبک فکری، شرایط خاص پزشکی و البته بودجه شما بستگی دارد. مهمترین نکته در مورد انواع شیرهای گیاهی مقدار مصرف روزانه و نحوه گنجاندن آن در انواع رژیم‌های غذایی است.
به یاد داشته باشید که اکثر شیرهای گیاهی ارزش غذایی کمتری نسبت به شیر گاو دارند. بنابراین اگر شیر حیوانی را به صورت روزانه مصرف می‌کنید و منبع اصلی برای تامین پروتئین و کلسیم روزانه شما است، جایگزین کردن آن با شیر گیاهی نیاز به دقت بیشتری دارد.
به بیان دیگر، در صورت روی آوردن به مصرف شیر گیاهی مطمئن شوید که از شیری استفاده می‌کنید که از نظر ارزش غذایی به شیر گاو نزدیک‌تر است. این مورد به خصوص در مورد میزان کلسیم و پروتئین اهمیت بیشتری دارد.
در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ میلادی ویروسی عجیب و خطرناک در کشور چین شیوع پیدا کرد که به سرعت تمام دنیا را گرفتار خودش کرد: ویروس کرونا. یکی از مؤثرترین راه‌های پیشنهادی برای مقابله با این ویروس کشنده، ماندن در خانه اعلام شد. با همه‌گیری این ویروس، مردم در سراسر دنیا مجبور به خانه‌نشینی شدند. این قرنطینه خانگی، تغییرات زیادی را در سبک زندگی افراد، به خصوص عادات غذایی، به همراه داشت و یکی از مهم‌ترینِ این تغییرات افزایش مصرف قهوه در کرونا بوده است.
اکنون بعد از گذشت تقریباً دو سال از شروع همه‌گیری ویروس کرونا، شاهد ادامه تغییرات رفتاری به عنوان عادات و رفتارهای جدید در افراد هستیم. تا پیش از کرونا، نوشیدن قهوه در کافه برای بسیاری از افراد یک عادت روزانه بوده است. با توجه به محبوبیت قهوه، بررسی تغییر در میزان مصرف قهوه در کرونا نتایج جالبی را به همراه داشته باشد. اصلاً مقدار قهوه مصرفی در خانه‌ها کم شده است یا زیاد؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات با ما همراه باشید.
با الزام به قرنطینه خانگی بسیاری از کارمندان مجبور به دورکاری شدند. به این ترتیب دورکاری بیش از پیش در بین افراد در سراسر دنیا اپیدمی شد. یکی از تاثیرات این اپیدمی، منع حضور در مکان‌های عمومی و بسته شدن کافه‌ها بود. اما بسته شدن کافه‌ها بیش از آن که بر مشتریان پروپاقرص قهوه تاثیر منفی داشته باشد، بر صاحبان کافه‌ها فشار مالی زیادی را وارد آورد.
با این مقدمه، آیا اتفاقات اخیر در میزان مصرف قهوه و دیگر نوشیدنی‌های کافئین‌دار تغییری داشته است؟ پاسخ به این سوال با توجه به شرایط بحرانی کرونا، چندان هم سخت نیست. اما سوال مهم‌تر این که نحوه تغییرات چگونه بوده است؟ کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها برای ایجاد درآمد در دوران قرنطینه چه اقداماتی را اتخاذ کردند؟
افزایش مصرف قهوه در کرونا: افزایش تمایل به مصرف قهوه خانگی
قرنطینه باعث شد تا بسیاری از مشاغل مجبور به کار از خانه شوند. کارمندان دورکار که دیگر امکان کافه رفتن نداشتند، چاره‌ای جز درست کردن قهوه در خانه نداشتند. به این ترتیب، نوشیدن قهوه خانگی برای این افراد نه تنها راهی برای افزایش بازدهی محسوب می‌شد، بلکه خاطره خوشی‌های کافه رفتن در روزهای پیش از کرونا را هم یادآوری می‌کرد. با این که مقدار مصرف جهانی قهوه با وجود بسته شدن کافه‌ها، حدود پنج‌دهم درصد کاهش داشته است، اما تمایل به مصرف قهوه در خانه بیشتر شد.
افزایش مصرف قهوه خانگی، تقاضای خرید لوازم و ادوات تهیه قهوه را به مقدار تقریبی ۱۱ درصد افزایش داد. شاید جالب باشد بدانید که یکی از پرطرفدارترین قهوه‌های خانگی، قهوه فرانسه است و یکی از لوازم محبوب دماوری قهوه فرنچ پرس است. در دوران کرونا، محبوبیت دماوری قهوه فرانسه با استفاده از فرنچ پرس حتی افزایش بیشتری هم داشته است.
با توجه به این توضیحات، افزایش تقاضا برای خرید قهوه‌های فوری یا پودر قهوه دمی چندان هم دور از ذهن نیست. طبق آمار، خرید قهوه در این دوران ۲۷ درصد افزایش داشته است که از این میان حدود ۲۵ درصد افراد از همان لوازم قدیمی خود برای تهیه قهوه استفاده کرده‌اند.
در عین حال، آمارها حاکی از آن است که ۴۰ درصد مردم به استفاده از روش‌ها و دستگاه‌های جدید برای تهیه قهوه روی آوردند. از طرفی با تکرار و تمرین بسیار اعتماد به نفس مردم در تهیه قهوه هم بیشتر شد. در این میان، پرطرفدارترین نوع قهوه‌ای که به راحتی هم تهیه می‌شده آیس لاته بوده است. در همین رابطه بد نیست بدانید که آیس کافی با قهوه دم کشیده سرد تفاوت دارد که البته طبق یک اشتباه رایج به جای هم شناخته می‌شوند.
با شیوع ویروس کرونا و بسته شدن کافه‌ها مصرف قهوه در کرونا به صورت کلی کاهش داشته است. این در حالی است که کارمندان دورکار و خانه‌نشینی دو عامل روی آوردن به مصرف قهوه خانگی بوده است. در دوران قرنطینه خانگی، بسیاری از افراد بیشتر از گذشته اقدام به تهیه قهوه در خانه کردند.
چطور تقاضای مصرف قهوه در دوران قرنطینه افزایش یافت؟
با همه‌گیری ویروس کرونا حدود ۹۵ درصد بیزینس‌ها در سال ۲۰۲۰ به طور موقت یا همیشگی از بین رفتند. صنعت قهوه هم از این قاعده مستثنا نبوده است. با بسته شدن کافه‌ها و رستوران‌ها و افزایش تقاضا برای کار در خانه، به به صنعت قهوه شوک زیادی وارد شد. آیا مصرف قهوه در کرونا به طور کامل متوقف شد؟ پس مردم در شرایط جدید، نوشیدنی محبوب خود را از کجا یا چطور تهیه می‌کردند؟
مردمی که تا قبل از کرونا هر روز صبح از کافه مورد علاقه خود قهوه مخصوصشان را سفارش می‌دادند یا در مسیر برگشت از کار با دوستان و همکاران سری به کافه می‌زدند، دیگر حتی اجازه خروج از خانه را هم نداشتند، چه رسد به کافه رفتن و نوشیدن قهوه در کافه‌ها.
نقش هوشمندانه کافه‌ها در افزایش مصرف قهوه در کرونا
در بریتانیا تقریبا ۸۰ درصد کافه‌ها در ماه‌های ابتدایی پاندمی فعالیت خود را متوقف کردند. در پی متوقف شدن فعالیت مشاغل مختلف از جمله کافه‌ها، بسیاری از آنها به واسطه زیان مالی فعالیت خود را برای همیشه تعطیل کردند. اما از میان کافه‌هایی که همچنان باز ماندند و به فعالیت خود ادامه دادند، ۷۰ درصد سفارشات همچنان به صورت بیرون‌بر انجام می‌شود. کرونا باعث شد تا بیشتر کافه‌ها و رستوران‌ها به ارائه خدمات آنلاین روی آورند. به عبارت دیگر، ماهیت فعالیت کافه‌ها مانند بسیاری از مشاغل دیگر، پس از کرونا تغییر کرد.
به منظور جبران بخشی از خسارات مالی ناشی از پاندمی، قبول سفارشات آنلاین به یک گزینه بی چون و چرا بدل شد. این روزها، کم نیستند کافه‌هایی که سفارشات بیرون‌برشان از تعداد سفارش‌های حضوری بیشتر باشد. شرایط مشابهی در بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد. برخی از کافی شاپ‌ها هم شروع به فروش لوازم مورد نیاز برای تهیه قهوه خانگی، کردند. همه این اقدامات هوشمندانه باعث شد تا بخشی از خسارات جبران شود.
کرونا باعث شد تا بیشتر کافه‌ها و رستوران‌ها به ارائه خدمات آنلاین روی آورند. مصرف قهوه در کرونا، بیشتر به شکل سفارش‌های آنلاین یا بیرون‌بر درآمد.
افزایش مصرف قهوه در کرونا: تأثیر کرونا بر آینده صنعت قهوه
تاثیرات منفی پاندمی کرونا بر تمامی مشاغل غیرقابل انکار است. با این وجود، کم کم و با تغییرات کوچک همه مشاغل آماده می‌شوند تا به حالت عادی قبل از کرونا بازگرداند. در همین میان، با وجود شرایط عجیب حاکم بر جهان، عادت‌های جدیدی وارد زندگی مردم شد و مردم به این تغییرات جدید عادت کردند. یکی از این عادت‌های جدید، افزایش تقاضا برای تهیه قهوه خانگی است. به عنوان مثال، در طول دوران قرنطینه، تقریبا اکثر مردم طرز تهیه چند مدل قهوه یا حداقل طرز تهیه قهوه مورد علاقه خود را یاد گرفتند.
با توجه به اقتصادی و به صرفه بودن تهیه قهوه، بسیاری از افراد ترجیح داده‌اند تا روند جدید تهیه قهوه خانگی را ادامه دهند.
با این تصمیم، نه تنها مصرف قهوه در کرونا افزایش داشت، بلکه راهی مطمئن برای جلوگیری از افزایش احتمال ابتلا بوده است.
با افزایش تجربه افراد در تهیه قهوه، دانش آنها هم در این زمینه بیشتر می‌شود. در نتیجه، هرکس می‌تواند آگاهانه‌تر از دوران پیش از کرونا قهوه مخصوص خود را انتخاب کند. با باز شدن کافه‌ها افراد کمتری در مواجهه با منویی پر از اسامی قهوه‌های مختلف گیج می‌شوند.
جالب است که بسیاری از افراد حتی در مورد قهوه اطلاعات خاصی نداشتند یا به هیچ عنوان از نوشیدن قهوه لذت نمی‌بردند، تنها پس از مدتی خانه‌نشینی به سمت نوشیدن مقادیر بیشتری از قهوه روی آوردند. افزایش اطلاعات مردم در سراسر دنیا در زمینه قهوه چه ارتباط با طرز تهیه و چه دماوری عامل تأثیرگذاری در افزایش مصرف قهوه در کرونا بوده است.
هر روز که می‌گذرد مراکز عمومی مختلفی از جمله کافه‌ها فعالیت مجدد خود را به صورت حضوری آغاز می‌کنند و آماده پذیرایی از مردم هستند. از طرف دیگر، کرونا همچنان قربانی می‌گیرد. در این میان، وظیفه شما به عنوان یک شهروند وظیفه‌شناس این است که همچنان تا جایی که برایتان مقدور است در مکان‌های عمومی و شلوغ حاضر نشوید.
اگر قرار یا جلسه کاری حضوری مهمی داشتید، حتما از سلامت خود و دیگر افراد مطمئن شوید.
یکی از مشکلات دوران کرونا بسته شدن کافه‌ها است. آن‌هایی هم که باز هستند، شلوغ‌اند و خطر ابتلا و همه‌گیری را افزایش می‌دهند. پس تا حد امکان ترجیح بدهید قهوه را خودتان در خانه میل کنید.
اگر از طرفداران نوشیدن قهوه هستید، شاید بهتر باشد طرز تهیه انواع قهوه با کمک لوازم فراوری قهوه را یاد بگیرید. اگر دستگاه حرفه‌ای تهیه قهوه دارید، طرز تهیه قهوه اسپرسو را به شیوه حرفه‌ای‌ها یاد بگیرید.
شاید تصور می‌کنید قهوه فوری چیزی جز اضافه کردن یک قاشق قهوه به همراه مقداری آب است. اگر این طور است پیشنهاد می‌کنیم طرز تهیه قهوه فوری و تمام نکات آن را هم یاد بگیرید تا بدانید با همین قهوه فوری هم می‌شود یک طعم خوب را تجربه کرد.
موکاپات دارید و خیلی طرز استفاده از آن را نمی‌دانید؟ طرز استفاده از موکاپات سخت نیست. کافی است تمام نکات لازم برای دماوری قهوه با این دستگاه را بدانید. چند بار دماوری با قهوه را با آن امتحان کنید تا قلقش دستتان بیاید.
در روزهایی فرصت کافی برای تهیه و دماوری قهوه ندارید. شاید هم زمان جلسه آنلاین نزدیک است و فرصت جوش آوردن آب برای تهیه قهوه فوری را ندارید. برای این مواقع، بد نیست کمی سولاته را در یخچال از قبل داشته باشید. هم خنک است و هم مزه قهوه واقعی را با همان لذت تجربه خواهید کرد.
هنوز نمی‌دانید سولاته چیست و تا به حال امتحانش نکرده‌اید؟ در اولین اقدام به خرید بعدی از پلتفرم‌های خرید آنلاین، نام سولاته را در لیست کالای موجود جستجو کنید. آن را سفارش بدهید و امتحانش کنید.
همه شما روزهایی از خودتان پرسیده‌اید شام چی بپزم؟ ناهار چی بپزم؟ امروز برای پاسخ به این سؤالات با ۱۰ رسپی غذای نونی در کنار شما هستیم. امروز می‌خواهیم ۱۰ مدل غذای نونی شامل: غذای محلی، غذای بین المللی و چندین غذای راحت و البته خلاقانه را به شما معرفی کنیم. کافیست یکی از آنها را انتخاب کنید و دست به کار شوید. حتی اگر به دنبال غذایی برای مهمانی‌تان هستید، باز هم می‌توانید از این غذاهای نونی برای رنگین‌تر شدن سفره غذایتان استفاده کنید. پس همراه ما باشید.
تاکو گوشت
تاکو گوشت یک غذای نونی مکزیکی است که با مواد مختلفی پر می‌شود. ترکیب موادی مانند: گوشت چرخ‌کرده یا میگو و انواع سبزیجات میان نان (نان ذرت) یک تجربه تکرار نشدنی است. اگر گیاهخوار هستید، تاکو گیاهی گزینه مناسبی برای وعده غذایی شما است چرا که به جای گوشت می‌توانید از سبزیجات خوشمزه مانند: لوبیا یا بادمجان استفاده کنید.
تاکو گوشت در کمتر از یک ساعت آماده می‌شود. می‌توانید تاکو را همراه با سس گوجه فرنگی تند، چیلی تای یا سس خردل میل کنید. حتی می‌توانید تاکو را با سس مکزیکی هم امتحان کنید تا کمی طعم تندی به غذایتان بدهد.
فلافل
فلافل را به عنوان یک غذای پرطرفدار جنوبی می‌شناسیم. اما این یک غذای اصیل لبنانی است و به طور کل در کشورهای عربی بسیار محبوب است. البته طرز تهیه فلافل لبنانی کمی متفاوت از فلافلی است که ما در ایران درست می‌کنیم. فلافل در بین گیاهخواران و وگان‌ها هم یک غذای نونی محبوب است. چرا که هیچ گوشت یا فرآورده حیوانی در تهیه آن استفاده نشده است، ضمن این که بسیار مقوی است. نخود و سبزیجات، این غذا را تبدیل به منبعی از ویتامین و پروتئین کرده است.
مدت زمان آماده سازی و پخت این غذا حدود یک ساعت و نیم است. در صورتی که زمان کافی برای پخت فلافل ندارید، می‌توانید از فلافل نیمه آماده استفاده کنید. اگر به دنبال یک وعده غذای جنوبی و تند هستید، فلافل یک گزینه مناسب است.
تست فرانسوی
یکی از انواع غذای نونی خوشمزه برای وعده صبحانه تست فرانسوی است. اگر انواع تست را دوست داشته باشید، پس تست فرانسوی یکی از غذاهای محبوب شما خواهد بود. تست فرانسوی را به عنوان صبحانه، عصرانه یا یک وعده غذای سبک می‌توانید میل کنید. زمان آماده‌سازی و پخت این غذای نونی فرانسوی در مجموع حدود ۴۰ دقیقه است. نان، پنیر پارمسان، شیر و تخم مرغ پایه اصلی این تست هستند. تست فرانسوی را در یک چشم به هم زدن آماده کنید و از طعم خوشمزه آن لذت ببرید.
سمبوسه
برای غذای نونی بعدی سراغ یک غذای محلی و گیاهی می‌رویم که نام آن سمبوسه است. سمبوسه را در جنوب کشور و یا در فست‌فودی‌های کوچک شهرهای مختلف دیده‌ایم. سمبوسه به عنوان یکی از غذاهای کشور هند هم شناخته می‌شود. طرز تهیه سمبوسه بسیار راحت است و مطمئن باشید از پخت آن لذت خواهید برد. نان، سیب زمینی، پیاز و سبزیجات مواد لازم برای تهیه این غذای نونی هستند. آماده‌سازی و تهیه سمبوسه در مجموع حدود ۴۰ دقیقه است.
الویه
الویه به عنوان یک غذای نونی که به صورت سرد سرو می‌شود در ایران طرفداران زیادی دارد. الویه نه تنها پای ثابت سفره دورهمی‌های دوستانه است، بلکه این غذا محبوب کودکان هم بوده و به عنوان یکی از ساندویچ‌های خوشمزه کودکان هم شناخته می‌شود. طرز تهیه الویه کار سختی نیست. ضمن این که الویه را در هر وعده غذایی می‌توانید میل کنید.
برای تهیه الویه ، سیب زمینی، هویج، نخودفرنگی، سینه مرغ و خیارشور از ترکیبات اصلی این غذا هستند که با سس مایونز و ادویه طعم‌دار می‌شوند. به الویه می‌توانید ترکیبات جدیدی هم اضافه کنید. به طور مثال، به جای سینه مرغ از ژامبون استفاده کنید و یا جعفری تازه خرد شده را برای خوش‌طعم و خوش‌عطر شدن به مواد اولیه اضافه کنید. مدت زمان آماده‌سازی و پخت الویه حدود یک ساعت و نیم است.
یتیمچه
اگر به دنبال طرز تهیه یک غذای نونی رژیمی هستید، یتیمچه گزینه مناسبی است. یتیمچه یک غذای محلی شمال شرق ایران است. بادمجان، سیب زمینی، گوجه فرنگی از ترکیبات اصلی این غذا هستند، اما در شهرهای مختلف ترکیبات این غذا کمی با هم متفاوت است. به عنوان مثال: در یتیمچه شیرازی به جای بادمجان از کدوسبز برای پخت این غذا استفاده می‌شود. یتیمچه کدو در بسیاری از شهرهای دیگر مانند تبریز و اصفهان هم پخته می‌شود.
زمان آماده سازی و پخت یتیمچه حدود ۲ ساعت است. البته نگران نباشید؛ زیرا تهیه این غذا بر خلاف زمان تهیه آن بسیار راحت است. این غذا را چه برای وعده ناهار و چه به عنوان یک شام سبک می‌توانید میل کنید.
میرزا قاسمی
آوازه غذاهای گیلانی را بارها شنیده‌اید. شهری که تنوع غذای بالایی دارد و برای هر سلیقه در منوهای خود غذای لذیذی معرفی می‌کند. میرزا قاسمی از پرطرفدارترین غذاهای نونی گیلانی است. ترکیب بادمجان کبابی، تخم مرغ و گوجه فرنگی و البته سیر، به عنوان پای ثابت غذاهای شمالی، طعم منحصر به فردی را به این غذا می‌دهد. میرزا قاسمی غذایی است که در مدت زمان کم آماده می‌شود و پخت آن بسیار آسان است. میرزا قاسمی را می‌توانید هم به عنوان پیش غذا و هم در وعده ناهار یا شام میل کنید.
کباب تابه‌ای
پایه ثابت سفرههای ایرانی کباب و نان سنگک و دوغ است. ما به شما دوغ سون را پیشنهاد می‌کنیم که با طعم ترشی که دارد طعم کباب را لذت‌بخش‌تر می‌کند. در این میان، کباب تابه‌ای به عنوان غذای خانگی از آن دسته غذاهای محبوب ایرانی است که هم به عنوان غذای نونی و هم همراه با برنج در مجالس و مهمانی‌ها سرو می‌شود.
کباب تابه‌ای را عمدتاً با گوشت می‌پزند اما کباب تابه‌ای با مرغ هم بسیار خوشمزه است. اگر به دنبال طرز تهیه غذای نونی با مرغ هستید، این بهترین گزینه است. کباب تابه‌ای ایرانی شباهت بسیاری به سوسیس بالکان صربستان دارد. زمان آماده‌سازی و پخت این غذا حدود یک ساعت و نیم است. می‌توانید کباب کوبیده را در فر بپزید تا کم روغن و رژیمی باشد.
سوسیس بندری
سوسیس بندری یک فست فود پرطرفدار با طعم تند است. همانطور که از اسمش هم برمی‌آید سوسیس بندری یک غذای جنوبی است. این غذای نونی اساساً با نان‌های حجیم سرو می‌شود. ترکیب سوسیس کوکتل، سیب زمینی، پیاز و رب گوجه فرنگی اصلی‌ترین مواد برای تهیه این غذا است. البته گاهی بسیاری از افراد خلاقیت به خرج می‌دهند و قارچ یا پنیر ورقه‌ای هم به مواد این غذا اضافه می‌کنند. زمان آماده‌سازی و پخت سوسیس بندری حدود یک ساعت است.
در کنار سوسیس بندری، یک نوشیدنی سرد و گازدار خیلی می‌چسبد. پیشنهاد ویژه ما به شما نوشابه لاکیدو یا بهتر بگوییم نیوشابه لاکیدو است. این نوشیدنی از این بابت پیشنهاد ویژه‌ای است که به عنوان یک نوشابه بر پایه شیر است. لاکیدو حاوی ویتامین‌های شیر و البته اسیدلاکتیک حاصل از فراوری شیر است.
کشک بادمجان
کشک بادمجان غذایی صد در صد ایرانی و اصیل بوده که به عنوان پای ثابت بسیاری از سفرههای ایرانی چه به عنوان غذای مهمانی، پیش غذا و یا یک وعده ساده است. پایه اصلی این غذا بادمجان است. وجود بادمجان، گردو و کشک در این غذای نونی ، کشک بادمجان را به یک وعده غذایی با ارزش غذایی بالا تبدیل کرده است.
اگر رژیم دارید، می‌توانید بادمجان‌های کشک بادمجان را کباب کنید و از طعم زغالی غذا لذت ببرید. اما اگر کشک بادمجان مجلسی و چرب می‌خواهید بهتر است آنها را سرخ کنید. مدت زمان آماده سازی و پخت این غدا به طور کلی حدود یک ساعت است.
در این مطلب ۱۰ نوع غذای نونی خوشمزه و آسان را برای وعده شام یا ناهار امروز شما معرفی کرده‌ایم. می‌توانید تجربه خودتان را از پخت هر کدام از غذاهای بالا با در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. اگر هم پیشنهادی برای غذای نونی دارید، می‌توانید نام آن را در نظرات برای ما بنویسید تا در مطالب بعدی طرز تهیه‌اش را معرفی کنیم.
شیر فراپاستوریزه ( شیر ESL ) با برچسب ماندگاری طولانی این روزها در بازار محصولات لبنی به خصوص بازار شیر در سراسر دنیا بر سر زبان‌ها افتاده است. ایران هم از این رویه رو به رشد مستثنی نبوده است و مدتی می‌شود که این نوع شیر در ایران نیز اولید می‌شود. شیر ESL یا شیر با ماندگاری طولانی که به صورت ویژگی بارز این نوع از شیرها بر روی بسته‌بندی درج می‌شود، به سرعت شیر تازه و فراتر از آن به سرعت سایر انواع شیرهای فراوری‌شده فاسد نمی‌گردد.
اما این فراوری چه ویژگی‌هایی به شیر اضافه می‌کند که آن را به عنوان یک فناوری جدید و بهتر نسبت به فرایند فرادما می‌شناسند؟ در این مقاله به مرور شیر فراپاستوریزه و مواردی که پیرامون این تکنولوژی جدید مطرح می‌شود می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
مقدمه‌ای بر شیر فراپاستوریزه
شیر تازه یک ماده غذایی بسیار حساس است که بسیار سریع فاسد می‌شود. فاسد شدن سریع شیر تا حدی به ساختار طبیعی آن و میکروارگانیسم‌های موجود در شیر مربوط می‌شود. وجود میکروارگانیسم‌ها باعث فاسد شدن زود هنگام شیر یا حتی در بعضی موارد ایجاد بیماری در مصرف‌کننده می‌شود.
به منظور جلوگیری از روند فاسد شدن شیر، نیاز است تا اکثر میکروارگانیسم‌های موجود در آن از بین بروند. این اتفاق به طور سنتی از طریق عملیات حرارتی حاصل می‌شود. تأثیری که حضور میکروارگانیسم‌ها بر کیفیت و سلامت شیر دارند به دو عامل کلیدی دما و زمان حین فراوری شیر بستگی دارد. به این معنی که در فراوری شیر، آن را در معرض چه دمایی و ظرف چه بازه زمانی قرار می‌دهند. در خصوص شیر فراپاستوریزه در دنیا بحث و جدال زیادی وجود دارد.
برخی افراد ادعا می‌کنند روش فراپاستوریزاسیون فرایندی بی‌فایده است , معتقد هستند پاستوریزاسیون تمام باکتری‌های مفید شیر را از بین می‌برد. این در حالی است که افراد دیگر باور دارند که این روش تنها راه ایمن‌سازی شیر برای مصرف است و در غیر این صورت باکتری‌های بیماری‌زای شیر از بین نخواهند رفت.
هر دو نظریه طرفداران زیادی در سراسر دنیا دارد. نخست این را باید افزود که هر دو گروه در اشتباه هستند. اما این که چرا هر دو گروه در اشتباهند و همچنان بر عقایدشان پافشاری دارند، پاسخ ساده‌ای دارد. هیچ کدام در مورد روش فراپاستوریزه اطلاعات کاملی ندارند. در این مقاله قصد داریم تا شما را با فناوری جدید شیر فراپاستوریزه بیشتر آشنا کنیم.
یکی از مشکلات اصلی در بحث نگهداری شیر، وجود میکروارگانیسم‌های موجود در شیر است. حضور میکروارگانیسم‌ها باعث فاسد شدن زود هنگام شیر یا حتی ایجاد بیماری‌های عفونی می‌شود. محققان همواره به دنبال پیدا کردن بهترین راه برای افزایش ماندگاری شیر با حفظ کیفیت و طعم و مزه آن هستند. در این میان، آخرین یافته موفق محققان دستیابی به شیر فراپاستوریزه بوده است.
فرایند پاستوریزاسیون در مقابل فرایند فراپاستوریزاسیون
برای درک بهتر فرایند شیر فراپاستوریزه بد نیست کمی بیشتر با دو فرایند پاستوریزاسیون و فراپاستوریزاسیون آشنا شوید. پاستوریزاسیون یک عملیات حرارت‌دهی است که طی آن شیر در دمای حداقل ۶۳ درجه سانتی‌گراد به مدت ۳۰ دقیقه (در یک سیستم بسته) قرار داده می‌شود. نوع دیگری از پاستوریزاسیون وجود دارد که شیر را در دمای ۷۲ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۵ ثانیه حرارت می‌دهند که آن را پاستوریزاسیون HTST یا پاستوریزاسیون دمای بالا در مدت زمان کوتاه می‌نامند.
این عملیات حرارتی به منظور حذف باکتری های شیر به عنوان عوامل بیماری‌زا صورت می‌گیرد. ناگفته نماند ماندگاری شیر پاستوریزه در کشورها و مناطق مختلف بسیار با یک دیگر متفاوت است. با توجه به آنچه گفته می‌شد، می‌توان اینطور نتیجه گرفت که انواع مختلف روش‌های پاستوریزاسیون در دو دسته کلی دمای پایین یا بالا تقسیم می شود.
پاستوریزاسیون دمای پایین
در روش پاستوریزاسیون دمای پایین شیر تا ۶۳ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بیند و به مدت ۳۰ دقیقه در این دما قرار می‌گیرد. در این روش ماندگاری شیر بین ۲ تا ۳ هفته تخمین زده می‌شود.
درجه حرارت بالا
این روش شامل دمای بالاتری نسبت به روش قبل است؛ دمایی حدود ۷۲ درجه سانتی‌گراد که شیر به مدت ۱۵ ثانیه در این دما نگه داشته می‌شود. پاستوریزاسیون در دمای بالا یا همان پاستوریزاسیون HTST در صورت نگهداری در یخچال تا ۳۰ روز تازه می‌ماند.
نوع دیگری از پاستوریزاسیون با دمای بالا وجود دارد که از روش قبل دمای بالاتری دارد. به این روش پاستوریزاسیون با درجه حرارت فوق‌العاده بالا یا فراپاستوریزاسیون اطلاق می‌شود. در این روش، شیر در دمای ۱۴۰ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بیند و به مدت ۲ ثانیه در این دما باقی می‌ماند. سپس، در یک محیط استریل شده بسته‌بندی می‌شود. همینطور، بسته‌بندی باید با استفاده از پراکسید هیدروژن استریل شود. ماندگاری این نوع شیر بین ۳۰ تا ۹۰ روز است.
شیر فراپاستوریزه به مدت ۲ ثانیه در دمای ۱۴۰ درجه سانتی‌گراد قرار داده می‌شود. علاوه بر آن با بهره‌مندی از بسته‌بندی اسپتیک، شیر ESL می‌تواند تا ۹۰ روز در دمای حداکثر ۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.
فراوری شیر به روش فرادما یا UHT چیست؟
این روش شامل فراوری شیر در دمایی بالا بین ۱۵۴-۱۳۵ درجه سانتی‌گراد است. در این دما، شیر برای مدت کوتاهی بین ۱ تا ۲ ثانیه نگه داشته می‌شود تا در اصطلاح استریلیزه یا ضدعفونی شود. برای آزمایش کیفیت محصول نهایی، آن را با انکوباسیون (محفظه‌ای بسته) در دمای ۵۵ درجه سانتی‌گراد به مدت ۷ روز یا در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱۵ روز نگهداری می‌کنند. بعد از گذشت این مدت رشد باکتری در شیر مورد آزمایش و بررسی بیشتر قرار می‌گیرد.
اما چرا باید به سراغ شیر فراپاستوریزه رفت؟
ماندگاری و کیفیت شیر پاستوریزه می‌تواند تحت تأثیر عواملی نظیر اسپور شیر خام، شرایط پاستوریزاسیون، آلودگی انتقال یافته به سطوح مواد غذایی از راه تماس با محیط و دمای توزیع قرار گیرد. باکتری‌های اسپوردار به عنوان عامل آلوده‌کننده مکرر شیر خام و شیر پاستوریزه در محصولات لبنی شناخته می‌شود. این نوع باکتری‌ها منبع قابل توجه آلودگی شیر هستند که باعث رشد اسپور می‌شود. این مسئله بر کیفیت نهایی شیر تأثیر می‌گذارد.
برای غلبه بر مشکلات فراوری شیر، محققان به دنبال روش‌های جدید فراوری شیر هستند تا به این ترتیب میکروب‌هایی را که می‌توانند باعث فساد شیر و بیماری شوند را بیشتر کاهش دهند. دو روش فراوری شیر که بر پایه عملیات حرارتی قرار دارند عبارتند از: شیر فرادما (شیر UHT) و شیر فراپاستوریزاسیون (شیر UP).
شیر فرادما مدت زیادی نیست که روانه بازار و صنعت تولید شیر شده است. با این حال تولید شیر فراپاستوریزاسیون به دلیل خلأهای موجود، تنها مدتی پس از این تکنولوژی روانه بازار شد. با ورود این نسل جدید شیر به بازار، تغییرات زیادی در زمینه فراوری شیر و محصولات لبنی، بسته‌بندی و البته، پویایی بازارهای لبنی ایجاد شده است.
نقش اسپور در فاسد شدن شیر؛ مشکل تولید شیر با ماندگاری طولانی
یکی از مشکلات در بحث نگهداری شیر، وجود باکتری‌های اسپوردار است. این نوع از باکتری‌ها منبع اصلی آلودگی شیر محسوب می‌شود. وجود این باکتری‌ها باعث رشد اسپور می‌شود و بر کیفیت نهایی شیر تأثیر می‌گذارد. اسپور یک نوع ساختار مقاوم در سه گونه از باکتری‌ها شامل: کلوستریدیوم، باسیلوس و اسپوروسارسینا است. در میان سایر انواع باکتری تنها این سه گونه توانایی باکتری اسپورزا هستند. در واقع اسپور یا همان هاگ راهی جهت مقابله و زنده ماندن باکتری در برابر عوامل نامساعد فیزیکی و شیمیایی محیطی است.
از جمله شرایط نامساعد محیطی برای باکتری‌های نام برده می‌توان به حرارت ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد، حرارت پاستوریزاسیون و حرارت تندالیزاسیون (دمای ۵۶ درجه سانتی‌گراد که در تولید مواد پروتئینی، انواع واکسن‌ها و محیط‌های حاوی سرم و مواد مشابه استفاده می‌شود) اشاره کرد. در شرایط مذکور باکتری شروع به تولید اسپور می‌کند که در اصطلاح به این فرایند، مرحله اسپورگذاری اطلاق می‌شود. باکتری‌های اسپوردار به دلیل ایجاد مسمومیت‌های غذایی در میکروبیولوژی مواد غذایی بحثی جدی محسوب می‌شوند.
یکی از مشکلات در نگهداری بلند مدت شیر ، وجود باکتری‌های اسپوردار در شیر است. این نوع از باکتری‌ها نسبت به شرایط نامساعد محیطی مانند عملیات گرمادهی مقاوم هستند. باکتری‌های اسپوردار منبع اصلی آلودگی باکتریایی شیر مسمومیت‌ها و بیماری‌های عفونی شیر هستند. برای رفع این مشکل و از بین بردن کامل میکروب‌ها، از روش ESL استفاده می‌شود.
بسته‌بندی اسپتیک و شیر فراپاستوریزه
یکی از موارد قابل توجه در نگهداری بلند مدت شیر بحث بسته‌بندی آن است. با وجود بسته‌بندی اسپتیک و مهر و موم شده، شیر ای اس ال (ESL) می‌تواند در دمای حداکثر ۴ درجه سانتی‌گراد بین ۶ تا ۱۲ ماه سالم باقی بماند. طی فرایند اسپتیک، شیری که از قبل استریل شده در محیط کاملاً استریل و عاری از میکروارگانیسم داخل بسته‌بندی استریل شده پر می‌شود.
همانطور که پیشتر در متن اشاره شد، یکی از کاربردهای مهم سیستم اسپتیک در روش فرادما یا UHT است. با کمک فرایند اسپتیک، شیر بسته‌بندی شده از نگهداری در یخچال بی‌نیاز خواهد بود. با وجود فرایند اسپتیک در بسیاری از موارد دیگر نیازی به انجماد در مواد غذایی مایع از جمله شیر دیگر وجود ندارد. فرایند اسپتیک به صورت کلی شامل سه مرحله است: استریلیزاسیون محصول نهایی، استریلیزاسیون بسته‌بندی ماده غذایی و در نهایت، استریلیزاسیون تجهیزاتی که در فرایند تولید و بسته‌بندی مواد غذایی درگیر هستند.
در فرایند اسپتیک، عملیات حرارتی برای استریلیزه کردن محصول نهایی حتی قبل از بسته‌بندی هم صورت می‌گیرد. در حالی که در روش‌های معمولی استریلیزاسیون، ابتدا بسته‌بندی محصول انجام می‌شود و پس از آن نوبت به استریلیزاسیون می‌رسد. در روش اسپتیک، به واسطه از بین رفتن تعداد بالاتری از میکروارگانیسم‌ها، ماندگاری شیر بالاتر می‌رود. ضمن این که از عفونت‌های باکتریایی شیر به صورت مؤثرتری جلوگیری می‌شود.
مزایای شیر فراپاستوریزه نسبت به سایر انواع شیرهای فراوری‌شده
مزایای شیر فراپاستوریزه نسبت به سایر روش‌های فراوری شیر زیاد است که در اینجا به چند مزیت بارز و البته عمده اشاره می‌کنیم.
شاید بتوان بارزترین خاصیت این روش فراوری را در طعم شیر دانست. خواص ارگانولپتیک شیر (شامل بو، مزه، ظاهر) درست شبیه شیر پاستوریزه است؛ شیر فراپاستوریزه بر خلاف شیر فرادما، طعم شیر پخته نمی‌دهد. شیر فرادما، در دمای بالاتری استریل شده و در نتیجه، اغلب باعث تغییر طعم شیر می‌شود. در شیر فرادما طعم شیر پخته به خوبی حس می‌شود. برای بسیاری از افراد که نسبت به طعم شیر حساس هستند، نوشیدن این شیر دیگر عذاب‌آور نخواهد بود.
مورد دوم که بارها در متن به آن اشاره کردیم، ماندگاری طولانی شیر فراپاستوریزه است. در مقایسه با روش پاستوریزاسیون استاندارد، ماندگاری شیر با تکنولوژی جدید بسیار بیشتر است. بسته به محصول لبنی که به این روش تولید می‌شود (در اینجا به شیر ESL پرداخته شد)، مدت زمان فراوری محصول و دمای استفاده شده در فراوری، افزایش قابل توجهی در ماندگاری محصول نهایی مشاهده می‌شود. البته متغیرهای دیگری نظیر: دمای ذخیره‌سازی، پردازش‌های اضافی که روی محصول صورت می‌گیرد (مانند: پر کردن محصول در بسته‌بندی اسپتیک یا استفاده از روش‌های فیلتراسیون یا باکتوفوگاسیون) نیز در میزان ماندگاری تأثیرگذار است. با توجه به تمام این متغیرها میزان ماندگاری از ۳۰ تا ۶۰ روز متغیر خواهد بود.
به دلیل ماندگاری بالای شیر فراپاستوریزه، مصرف کننده نیازی به خرید شیر در بازه های زمانی کوتاه ندارد. همین مسئله، هزینه های ناشی از رفت و آمد یا ارسال پیک را پایین می آورد.
از نظر هزینه تمام شده برای تولیدکننده، روش فراپاستوریزه از روش فرادما کم هزینه‌تر است. اگر چه راه‌اندازی اولیه این روش از هزینه روش پاستوریزاسیون استاندارد گران‌تر است، اما استفاده از این تکنولوژی جدید شیر نسبت به روش فرادما برای تولیدکننده ساده‌تر است. دلیل این سادگی نسبی، دمای کمتر فرایند و البته بسته‌بندی با دردسر کمتر است. نیازی به بسته‌بندی اسپتیک نیست و همین که محیط و تجهیزات حین بسته‌بندی استرلیزه باشد کفایت می‌کند.
از جمله مزایای بارز شیر ESL ، عدم تغییر طعم شیر و البته ماندگاری بیشتر شیر است. همینطور، کاهش هزینه‌های مصرف‌کننده برای خرید شیر در بازه‌های زمانی کوتاه مدت به واسطه ماندگاری طولانی از مزیت دیگر شیر ای اس ال است.
ارزش غذایی و طعم شیر فراپاستوریزه
هرگونه گرما دادن به مواد غذایی باعث تغییراتی در آن می‌شود. میزان این تغییرات به میزان حرارت، مدت زمان حرارت‌دهی و مقدار آب موجود در ماده غذایی، بستگی دارد. این تغییرات می‌تواند شامل از دست رفتن ویتامین‌های مواد غذایی و تغییر در طعم و بو باشد. در فرایند پاستوریزاسیون شیر تا ۵ درصد از ویتامین‌های گروه ب و ث از بین می‌رود.
برای شیر UHT یا شیر فرادما، این مقدار تا ۲۰ درصد هم افزایش می‌یابد. در اینجا این سؤال به وجود می‌آید که آیا در شیر فراپاستوریزه این تغییرات همچنان وجود دارد. اگر این طور است تا چه اندازه مواد مغذی و طعم تحت تأثیر قرار می‌گیرد؟ برای یافتن پاسخ، تحقیقات زیادی از سوی مراکز تحقیقاتی مختلف در سراسر دنیا انجام شده است. اکثر قریب به اتفاق آنها به نتایج یکسانی دست یافتند. نتایج نشان دادند که تفاوت بسیار کمی بین کیفیت نهایی شیر ای اس ال و شیر پاستوریزه وجود دارد.
کاربردهای دیگر شیر فراپاستوریزه
از تکنولوژی جدید فراوری شیر می‌توان در تهیه شیرهای طعم‌دار، غذاهای تخمیر شده نظیر: خامه، دسرهای لبنی، نوشیدنی‌های سویا و همینطور در تهیه شیر چای و شیر قهوه استفاده کرد.
فریز کردن مواد غذایی یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از هدر رفتن غذاها و همچنین استفاده راحت‌تر و بی‌دردسرتر آنها برای پخت و پز است. اما به شرطی که مراحل فریز کردن به روش صحیح و با رعایت کردن نکات و اصول باشد. برای مثال بسیاری از مواد غذایی هستند که نباید آنها را به صورت خام منجمد کنیم تا کیفیتشان از بین نرود یا هنگام فریز کردن غذاها باید چه نکاتی را رعایت کنیم که محیطی برای رشد باکتری‌ها فراهم نشود. این مقاله یک راهنمای درست و حسابی برای فریز کردن مواد غذایی بدون اینکه خواص و کیفیتشان را از دست بدهند را با تمام نکاتش در اختیارتان قرار خواهد داد.
نحوه درست فریز کردن مواد غذایی ؛ یا چگونه سبزیجات را فریز کنیم؟
فریز کردن هویج
هویج خام هنگام یخ زدگی با فریز شدن به طور عجیبی اسفنجی شده و بافت خود را از دست می‌دهد؛ چون آب داخل سلول‌های آن منبسط شده و سلول‌ها می‌ترکند. برای فریز کردن هویج می‌توانید هویج‌ها را بعد از خرد کردن کمی داخل تابه تفت دهید و بعد فریز کنید. یا اینکه آنها را همان به صورت خام فریز کنید؛ وقتی آنها سرخ شوند، دیگر متوجه بافت اسفنجی هویج‌ها نخواهید شد.
فریز کردن بروکلی
کلم بروکلی‌ها را به صورت گلدان برش داده و آن را بپزید. سپس آنها را روی یک سینی پهن کنید تا خنک شوند. بعد از خنک شدن آنها را داخل یک کیسه بریزید و در فریزر قرار دهید.
فریز کردن سیب زمینی
سیب زمینی‌های خام درست مثل هویج هنگام فریز شدن بافت اسفنجی می‌گیرند. بنابراین آنها را پوست بگیرید و خرد کنید. بعد از اینکه آنها را نیم‌پز کردید، داخل یک سینی بریزید و بعد از خنک شدن فریز کنید.
فریز کردن پیاز
پیاز را به صورت خام می‌توانید فریز کنید. بعد از این که پیاز را پوست گرفتید، آنها را خرد کرده و داخل فریزر منجمد کنید.
فریز کردن مواد غذایی داخل قالب مافین
فریز کردن شیر
تمام مایعات با یخ زدن منبسط می‌شوند. بنابراین شیرهای داخل بطری شیشه‌ای را نمی‌شود فریز کرد و آنها را باید داخل پلاستیک فریز کرد. شیرهای پاکتی با توجه به این که پاکت یا در ظرف شکافی نداشته باشد، به همان صورت می‌شود داخل فریزر منجمد شوند.
فریز کردن تخم مرغ
بهتر است برای فریز کردن تخم مرغ از قالب‌های مافین استفاده کنید. تخم مرغ را داخل قالب مافین شکانده و فریز کنید.
فریز کردن پنیر
پنیر را رنده کرده و داخل قالب مافین داخل فریزر قرار دهید.
فریز کردن ماست
اگر سطلی بزرگ از ماست خریدید و فکر می‌کنید که نمی‌توانید به موقع از آن استفاده کنید، ماست را داخل قالب مافین داخل فریزر منجمد کنید. برای استفاده قالب‌ها را داخل یک ظرف برگردانید تا ماست آرام یخ‌زدایی شود.
نکات مهمی که برای فریز کردن مواد غذایی باید بدانید
قبل از منجمد کردن غذاها به خصوص آن‌هایی که باید قبل از فریز پخته شوند، آنها را خنک کنید. یخ زدن مواد غذایی در هنگام گرم شدن فقط باعث افزایش دمای فریزر می‌شود و می‌تواند باعث یخ زدایی سایر مواد غذایی شود.
اگر مواد غذایی که فریز کردید را مجددا خواستید منجمد کنید، حتما آن را قبل از فریز کردن بپزید. هنگامی که غذا ذوب می‌شود، باکتری‌ها (به ویژه در دمای اتاق) می‌توانند به سرعت چند برابر شوند. اگر آن را در فریزر قرار دهید، باکتری‌ها زنده می مانند و احتمالاً با ذوب شدن دوم به سطوح مضر می‌رسند. با این حال، اگر غذا را در این بین بپزید، مشکلی نیست چون باکتری‌ها در فرآیند پختن از بین می روند.
یک فریزر پر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر است چون هوای سرد نیازی به گردش زیاد ندارد؛ بنابراین به انرژی کمتری نیاز است. اگر داخل فریزرتان فضای خالی زیادی دارید، بطری‌های پلاستیکی را نیمه پر از آب کنید و از آنها برای پر کردن جای خالی استفاده کنید. علاوه بر این می‌توانید فریزر را با وسایل روزمره‌ای که باید استفاده کنید پر کنید. مانند نان قطعه قطعه شده یا نخود فرنگی منجمد.
مطمئن شوید که غذاها را به درستی بسته بندی می‌کنید و آنها را در ظروف در بسته قرار می‌دهید. در غیر این صورت ممکن است غذای شما در یخچال غیر قابل مصرف شود.
مواد غذایی و غذاها را با قسمت بندی درست منجمد کنید. مثلا اگر خانواده‌تان چهار نفره است، طوری غذا را داخل ظروف قسمت بندی کنید که هر دفعه یک ظرف را برای مصرف یخ‌زدایی کنید.
برخلاف تصور بسیاری از افراد، انجماد باعث از بین رفتن باکتری‌ها نمی‌شود. اگر مطمئن نیستید که چه مدت مواد غذایی داخل فریزر مانده یا تاریخ مصرفش گذشته، ریسک نکنید.
مواد غذایی تازه را فریز کنید. غذاهای قدیمی را به خاطر این که هدر نروند، فریز نکنید. هدف از فریز کردن نگه داشتن غذا در اوج تازگی است.
حتما مواد را قبل از فریز کردن برچسب بزنید. یک مارکر آبی برای مواد غذایی خام و یک مارکر قرمز برای غذاهای پخته شده استفاده کنید. روی ظروف و پلاستیک‌ها، اسم غذا و تاریخ منجمد کردن آنها را بزنید یا برای خودتان علامت گذاری کنید.
وقتی صحبت از فواید و مضرات ماست می‌شود باید بدانید که در هر حالت فواید ماست از مضرات آن بیشتر است. البته باید حواسمان به اعتدال در خوردن انواع لبنیات و انواع ماست هم باشد.
در این مطلب به سراغ انواع ماست و فواید آنها رفته‌ایم. از ماست پروبیوتیک تا ماست معمولی و غیره. احتمالا شنیده‌اید که ماست‌ها برای برخی بیماری‌ها مضرند؛ اما امروزه تنوع ماست‌ها آنقدر زیاد است و انواع ماست موجود در بازار آنقدر متنوع است که اغلب افراد می‌توانند با خیالی راحت از محصولات گوناگونی که تولید شده استفاده کنند. برای مثال اگر نباید چربی بخورید، ماست را ممنوع نکنید، ماست کم چرب یا ماست ایسلندی بخورید. در این مطلب بعضی از فواید ماست و مضرات انواع ماست را بررسی خواهیم کرد تا از خواص شگفت‌انگیز این خوراکی خوشمزه بیشتر مطلع شوید. همراه ما باشید!
چرا بعضی از ماست‌ها خوشمزه‌ترند؟
ماست یک محصول به دست آمده بر اثر تخمیر شیر است که دارای دو باکتری اسید لاکتیک است و با افزایش اسیدیته شیر را به یک ژل نرم تبدیل می‌کند برای بهبود بافت و طعم، انواع مختلفی از مواد ممکن است به ماست افزوده شود.
اکثر ماست‌ها امروزه با شکر یا شیرین کننده‌های جایگزین شیرین می‌شوند و ممکن است دارای میوه باشد تا آنها را وسوسه انگیزتر کنند و مصرف کنندگان را ترغیب به استفاده کنند از جمله مواد جامد اضافی شیر اغلب به شکل پودر شیر یا تثبیت کننده‌هایی مانند نشاسته اصلاح شده یا پکتین است که یک بافت ضخیم‌تر و قوی‌تر برای آن به وجود می‌آورد. تکنیک‌های پیشرفته تولید، از جمله اولترافیلتراسیون و کاهش نیاز به تثبیت کننده‌ها و ضعیف کننده‌ها و بهبود ایمنی و عمر مفید کمک کرده‌اند.
نحوه تولید ماست
قبل از آن که در مورد فواید ماست صحبت شود، بهتر است نگاهی مختصر به فرایند تولید ماست بیاندازیم. ماست یکی از انواع محصولات لبنی است که با تخمیر شیر توسط باکتری خاص تهیه می‌شود. این باکتری، لاکتوز (قند طبیعی شیر) را تخمیر می‌کند. اسید لاکتیک تولید شده پروتئین‌های شیر را ژله‌ای و سفت می‌کند تا انواع ماست بافت، عطر و طعم منحصر به فردی به خود بگیرد. اگر امروز یک خوراکی یا میان وعده خوشمزه وجود دارد، این طعم مدیون اسیدلاکتیک است.
ال کازئی چیست ؟
لاکتوباسیلوس کازئی یا به اختصار ال.کازئی از انواع باکتری‌های مفید برای بدن محسوب می‌شود که تعداد زیادی از این گونه باکتریایی در روده وجود دارد. با همه‌گیری ویروس کرونا نام محصولات پروبیوتیک بیش از پیش بر سر زبان‌ها افتاد. دلیل محبوبیت بیش از پیش این محصولات نتیجه سالها تحقیق محققان است که نشان می‌دهد محصولات پروبیوتیک و به خصوص گونه لاکتوباسیلوس کازئی نقش مؤثری را در جلوگیری از بیماری‌های عفونی تنفسی و افزایش سرعت بهبود بیماری‌های عفونی دارد.
لاکتوباسیلوس کازئی گونه‌ای است که به عنوان باکتری مهارکننده سلول‌های سرطانی نیز شناخته می‌شود. مکانیسم آن در بدن شامل اثر مستقیم در محدودسازی تومورزائی و توانایی سرکوب تومورها است. از دیگر عملکردهای آن فعالیت ضد جهشی است. اسیدهای تولید شده در این فراورده در برابر طیف وسیعی از مواد جهش‌زا فعالیت ضد جهشی از خود نشان می‌دهد. در میان اسیدهای مختلف، اسید بوتیریک فعالیت ضد جهشی بالاتری نسبت به سایر اسیدها برخوردار است. اسید بوتیریک مانع از سرطان‌زایی بر روی ژن‌های سلولی می‌شود.
ماست پروبیوتیک
یکی از انواع ماست، ماست پروبیوتیک است. به دلیل تمام خواصی که پروبیوتیک ها برای سلامتی دارند، این فراورده لبنی همراه با سایر فراورده‌ها با عنوان محصولات پروبیوتیک روانه بازار لبنی سراسر دنیا شد. ایران نیز از این روند بی‌بهره نبوده است. ماست پروبیوتیک از شیری تهیه شده که توسط باکتری‌های مفید، به طور عمده باکتری‌های اسیدلاکتیک و بیفیدوباکتریوم، تخمیر شده است.
پروبیوتیک‌ها مدتی هست که در دنیای فراورده‌های لبنی سروصدا کرده‌اند. به خصوص با همه‌گیری ویروس کرونا، محصولات پروبیوتیک به یک فراورده پرطرفدار در سبد غذایی خانواده‌ها بدل شده است. دلایل زیادی برای محبوبیت پروبیوتیک‌ها وجود دارد. کمک به هضم غذا، حفظ نشاط و انرژی بدن، تقویت سیستم ایمنی بدن و حفظ سلامت عمومی بدن از جمله مهمترین فواید مصرف محصولات پروبیوتیک است.
در حالی که همه انواع ماست به عنوان فراورده تخمیری دارای میکروارگانیسم‌های زنده و فعال هستند، همه آنها پروبوتیک را در ساختار خود ندارند. این در حالی است که گونه‌های پروبیوتیک بسیار زیادند. اخیراً و با همه‌گیری ویروس کرونا، ال کازئی به عنوان یک گونه پروبیوتیک مقاوم در برابر ویروس کرونا به یکی از افزودنی‌های پرکاربرد در محصولات پروبیوتیک بدل شده است. ال کازئی یا همان لاکتوباسیلوس کازئی از خانواده لاکتوباسیلوس‌ها است که توجه بسیاری از محققان را این روزها به خودش جلب کرده و سوژه تحقیقات دانسمندان در سراسر دنیا شده است.
مهمترین فواید ماست که باید بدانیم
ماست سیر کننده است
وجود پروتئین و چربی‌های مفید در ماست باعث می‌شود زود سیر شوید و مواد معدنی مورد نیاز به بدنتان برسد. بنابراین این محصول برای وعده صبحانه و عصرانه می‌تواند یک جایگزین خوب باشد.
یک مطالعه نشان می‌دهد مصرف ماست یونانی به عنوان میان‌وعده وسط روز به دلیل پروتئین بالا منجر به گرسنگی کمتر و احساس سیری بیشتر می‌شود. با مصرف یک میان‌وعده سالم و خوشمزه به راحتی می‌توانید ساعت خوردن شام را عقب بیندازید. از طرفی اگر احساس گرسنگی داشتید و یک وعده سرعتی خواستید، ماست یونانی هوای شما را خواهد داشت. شما همچنین می‌توانید با ماست دسرهای خوشمزه و متنوعی مانند پارافه توت‌فرنگی با ماست ایسلندی یا پاناکوتا ماست تهیه و نوش جان کنید.
غنی از مواد مغذی مهم
از دیگر فواید ماست این است که تقریبا اغلب مواد مغذی مورد نیاز بدن را دارد. برای دانستن میزان مواد مغذی در ماست تمامی مقادیری که در ادامه می‌خوانید در پیمانه‌ای به اندازه یک فنجان ماست گفته شده است.
ویتامین B: ماست سرشار از ویتامین B خصوصا B12 و ریبوفلاوین است که این دو برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی بهترین هستند.
فسفر: اگر به میزان یک پیمانه ماست بخورید از کل فسفر مورد نیاز روزانه بدن شما ۳۸ درصد آن تامین شده است.
منیزیم: مصرف یک پیمانه از انواع ماست، ۱۲ درصد از منیزیم مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
پتاسیم: پتاسیم از دیگر مواد مغذی موجود در ماست است که ریسک حمله قلبی را کاهش می‌دهد و از طرفی از ضخیم شدن رگ‌های خونی جلوگیری می‌کند. هر فرد به صورت روزانه ۴۷۰۰ میلی گرم پتاسیم نیاز دارد و در این پیمانه ماست حدود ۱۸ درصد از این مقدار مورد نیاز پتاسیم وجود دارد.
به گفته سازمان غذا و دارو بدن روزانه به تمامی این مواد معدنی نیاز دارد تا چندین فرایند بیولوژیکی بدن مانند: تنظیم فشار خون, متابولیسم و غیره را بهبود ببخشد.
فراموش نکنید؛ اگر بیماری خاصی دارید حتما در مورد تغذیه و میزان مصرف انواع ماست روزانه با پزشکتان مشورت کنید.
ماست به دلیل داشتن مقدار زیادی کلسیم, برای سلامت دندان، رشد و استحکام استخوان‌ها توصیه می‌شود. کلسیم نه تنها از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند بلکه به بهبود حرکت عضلات و عملکرد سیستم عصبی بدن نیز کمک می‌کند. اگر به اندازه یک فنجان روزانه ماست بخورید، ۴۹ درصد از کلسیم مورد نیاز در روز را به بدنتان می‌رسانید.
حالا اگر ماستی را انتخاب کنید که میزان کلسیم در آن بیشتر باشد بی شک کمک بیشتری به سلامتی بدن خود کرده‌اید.
درمان یبوست
اگر امروز برای درمان یبوست به پزشک یا داروخانه‌ها مراجعه کنید قطعا مکمل‌های پروبیوتیک به شما می‌دهند. پیشتر در مورد پروبیوتک و نحوه درمان آن در یبوست گفته‌ایم، اما به طور کل پروبیوتیک از باکتری‌های مفید روده هستند که با خوردن مکمل‌ها به درمان مشکل خود کمک می‌کنید. اما اگر با خوردن دارو مشکل دارید ماست بخورید. ماست پروبیوتیک با داشتن پروبیوتیک بسیار زیاد به سیست گوارش بدن کمک می‌کند.
خوردن خوراکی‌های فیبر دار از دیگر راه‌های درمان یبوست است و یکی از قدیمی‌ترین روش‌های درمان یبوست خوردن ماست با اسفناج یا بادمجان کبابی است که فیبر بسیار بالایی دارند و به درمان یبوست و سلامت سیستم گوارش شما کمک خواهند کرد.
تقویت سیستم ایمنی
مصرف منظم ماست به ویژه اگر حاوی پروبیوتیک باشد، باعث تقویت سیستم ایمنی و کاهش ابتلا به بیماری می‌شود. پروبیوتیک‌ها التهاب را کاهش می‌دهند بناباین باعث بهبود چندین بیماری می‌شوند: از عفونت‌های ویروسی گرفته تا اختلالات روده.
تحقیقات نشان داده‌اند که در برخی موارد پروبیوتیک‌ها به کاهش بروز, مدت زمان و شدت سرما خوردگی نیز کمک می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که ماست غنی‌شده با باکتری پروبیوتیک ال کازئی می‌تواند به طرز چشمگیری سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروس‌های عفونی، از جمله ویروس کرونا، تقویت می‌کند. ضمن این که در صورت ابتلا به ویروس‌های عفونی، روند بهبودی بیمار سرعت بیشتری خواهد داشت.
علاوه بر این، خاصیت تقویت سیستم ایمنی در ماست به دلیل وجود منیزیم، سلنیوم و روی است که مواد معدنی کمیابی هستند و به دلیل نقش همی که در سلات سیستم ایمنی دارند شناخته می‌شوند.
ماست‌های غنی شده با ویتامین D سلامت سیستم ایمنی را بیش از پیش تقویت می‌کنند. ویتامین دی به دلیل داشتن پتانسیل جلوگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا همواره مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد.
رژیم و مدیریت وزن
خواص و فواید بسیاری در ماست باعث مدیریت وزن و کمک به رژیم غذایی فرد می‌شود. اگر بخواهیم خیلی کوتاه توضیح دهیم پروتئین ماست به همراه کلسیم باعث افزایش سطح هورمون‌های کاهش اشتها (پپتید YY و GLP-1) می‌شوند.
یک بررسی نشان داده است که مصرف لبنیات پرچرب از جمله ماست پرچرب ممکن است از بروز چاقی بکاهد در صورتی که در گذشته خلاف این موضوع را قبول داشتند. همانطور که در این مطلب گفتیم یکی از فواید ماست احساس سیری است. بی‌شک کالری کم اما مواد مغذی بسیار زیاد در ماست عامل این اتفاق است. از طرفی خوردن ماست همراه با غذا اشتها آور است و برای افرادی که اشتهای کمی دارند توصیه می‌شود.
ماست و بهبود بیماری‌های روده
در حالی که مطالعات بیشتری برای اثبات کامل این موضوع مورد نیاز است اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ماست با باکتری‌های فعال ممکن است به بهبود برخی از بیماری‌های گوارشی از جمله عدم تحمل لاکتوز، اسهال، سرطان روده بزرگ، بیماری‌های التهابی روده. عفونت هلیکوباکتر پیلوری کمک کند.
در مطالعه اخیر دیگری هم مشخص شده است که نوع اسهالی که برخی افراد پس از مصرف آنتی‌بیوتیک به آن مبتلا می‌شوند، هم با مصرف ماست‌های حاوی پروبیوتیک کاهش می‌یابد.
ماست و رفع بیماری‌های عفونی زنان
عفونت‌های واژن یکی از رایج‌ترین مشکلات رایج بین زنان مبتلا به دیابت است. در یک مطالعه، هفت زن دیابتی مبتلا به این بیماری مزمن، به صورت روزانه، مقدار مشخصی ماست منجمد پروبیوتیک مصرف کردند. اگرچه مشکل قند خون برخی از زنان همچنان باقی ماند، اما pH واژن (معیار اسیدیته یا بازی بودن) زنانی که ماست مصرف می‌کردند از ۶٫۰ به ۴٫۰ کاهش یافت (PH نرمال ۴٫۰-۴٫۵).
ماست و امکان کاهش خطر فشار خون بالا
در مطالعه‌ای که بر روی بیش از پنج هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی در اسپانیا به مدت حدود دو سال انجام شد، مشخص شد که بین مصرف لبنیات و خطر ابتلا به فشار خون بالا ارتباط وجود دارد.
در این تحقیق مشخص شد افرادی که دو تا سه وعده لبنیات کم‌چرب (یا بیشتر) مصرف می‌کردند، ۵۰ درصد کمتر در خطر ابتلا به فشار خون بالا قرار می‌گرفتند.
چه کسانی باید در مصرف ماست احتیاط کنند؟
بسیاری از افراد باید در خوردن ماست احتیاط کنند چراکه عوارضی برای این افراد ایجاد می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره افرادی که باید در خوردن ماست بیستر احتیاط کنند را بهتر بشناسید!
اگر آلرژی به شیر و ماست دارید
تمامی محصولات شیر حاوی کازئین و whey (پروتئین‌های جدا شده از آب پنیر) هستند که برای افراد بسیار مقوی می‌باشند. اما برخی از افراد به آنها حساست دارند و پس از مصرف این محصولات واکنش‌‌هایی مانند کهیر، التهاب و تنگی نفس در آنها پدیدار می‌شود.
به همین دلیل اگر شما هم به شیر حساسیت دارید بهتر است ماست مصرف نکنید.
اگر بیماری عدم تحمل لاکتوز دارید
بدن بسیاری از افراد آنزیم مورد نیاز برای تجزیه لاکتوز را نمی‌سازد که به این عارضه عدم تحمل لاکتوز می‌گویند. لاکتوز قند موجود در شیر است که افراد پس از مصرف آن دچار علائم بیماری عدم تحمل لاکتوز مانند مشکلات گوارشی، دل درد، اسهال و غیره می‌شود.
دراین موارد بسیاری از افراد مصرف ماست را متوقف می‌کنند. در نتیجه مواد مغذی دیگر در این خوراکی را نیز از دست می‌دهند. اما همانطور که گفتیم امروزه تنوع تولید ماست این مشکلات را حل کرده است. بنابراین می‌توانید از محصولاتی مانند شیر بدون لاکتوز استفاده کنید.
کلام آخر
ماست سرشار از خواص و مواد مغذی است که به سلامت بدن ما کمک می‌کند. هرآنچه از فواید ماست و عوارض ماست در برخی افراد گفتیم به شما کمک خواهد کرد تا گزینه درستی را هنگام خرید انتخاب کنید. از ماست پروبیوتیک تا ماست میوه‌ای یا ماست خیار و ماست بادمجان می‌تواند جزئی از رژیم غدایی روزانه ما باشد. بنابراین بهتر است بدانیم کدام ماست برای ما چه فایده‌ای دارد. در صورت سوال بیشتر درباره فواید ماست و مضرات مصرف این محصول برای برخی از افراد خاص در قسمت نظرات پاسخگوی شما خوانندگان عزیز خواهیم بود.
تغذیه درست در بارداری و رژیم غذایی زنان زائو نقش بسزایی در سلامت مادر و فرزند دارد. خوراکی‌های مفیدی که زنان باردار باید مصرف کنند تا هم انرژی مورد نیاز بدنشان را تامین کند هم باعث اضافه وزن در دوران بارداری نشود را پیش از این به شما معرفی کرده‌ایم؛ اما تغذیه پس از زایمان کاملا موضوعی جداگانه است؛ طبیعی است که پس از زایمان خانمی که وضع حمل کرده یک سری تغییرات، ناراحتی و دردهایی شاهد باشد. از شکل ظاهری بدن تا عملکرد ارگان‌های داخلی همه دچار تغییراتی می‌شوند که نوزادی به دنیا بیاید.
کوچک کردن شکم بعد از عمل زایمان حدود شش تا هفت هفته طول می‌کشد این زمان لازم است تا بدن به حالت عادی خود برگردد و مادر اصلا نباید توقع داشته باشد که در طول یکی تا دو هفته همه چیز روال عادی خود را طی کند. مهمترین مسئله در طول این چند هفته همان رژیم غذایی مادر پس از زایمان است که به هیچ عنوان شوخی‌بردار نیست و نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و برگشتن سازوکار بدن او به حالت طبیعی دارد. در ادامه می‌خواهیم درباره رژیم غذایی زنان زائو و فواید مصرف کاچی زایمان که از قدیم الایام درباره فواید آن به خصوص برای خانم‌هایی که تازه فرزندشان را به دنیا آورده‌اند صحبت کنیم.
بعد از زایمان چه بخوریم؟
در دوران حاملگی مادر علاوه بر برطرف کردن نیازهای خود باید نیاز جنین را هم برطرف می‌کرد. اما تغذیه مادر پس از زایمان نیز مسئله‌ای حائز اهمیت است. قبل و بعد از زایمان مادر باید و نبایدهای رژیم غذایی بارداری را باید رعایت کند و از غذاهای مقوی و تمام دسته‌های غذایی از جمله لبنیات، پروتئین، نان، غلات و میوه و سبزیجات را در رژیم غذاییش قرار داده باشد. چرا که پساز زایمان مادر در دوران شیردهی است بدیهی است مصرف مواد غذایی که باعث می‌شود شیر مادر بیشتر شود، نقش مهمی در تغذیه‌اش داشته باشد.
همچنین بعد از زایمان به دلیل فشاری که بر روی روده‌ها بوده، ممکن است فرد دچار یبوست شود. بنابراین مصرف مواد غذایی با فیبر بالا و محصولات پروبیوتیک و همچنین مایعات زیاد می‌تواند از ابتلا به یبوست جلوگیری کند. یکی دیگر از غذاهایی که پس از زایمان خوردن آن از قدیم به رنان زائو توضیه می‌شود کاچی زایمان است؛ حالا ما در ادامه قصد داریم تا خواص این دسر خوشمزه بپردازیم و بررسی کنیم آیا مصرف کاچی برای زنان زائو مفید است یا نه؟! با ما همراه باشید.
کاچی از دسرهای سنتی است که طرز تهیه مرحله به مرحله آن را در یک مطلب جداگانه در کتاب کاله برایتان قرار داده‌ایم و جالب است بدانید ریشه اصلی این دسر خوشمزه به شهر کرمان برمی‌گردد. اما آیا مصرف این دسر برای زنانی که تازه زایمان داشته‌اند مفید است؟ بله! این دسر بمب انرژی است و باید بدانید مصرف کاچی پس از زایمان نه تنها به بازیابی انرژی از دست رفته زائو کمک می‌کند بلکه از کم‌خونی پس از زایمان نیز می‌توانید جلوگیری کند و مصرف آن بسیار انرژی‌بخش است.
به طور کلی با وجود خواص زیادی که این دسر مقوی و سنتی برای بدن دارد خوردن آن بعد از زایمان مشکلی ندارد اما نباید فراموش کنید که خوردن غذاهای خیلی چرب برای مادری که به تازگی وضع حمل کرده مناسب نیست و زیاد توصیه نمی‌شود چرا که ممکن است مادر را دچار اضافه وزن کند. بنابراین بهتر است آن را با روغن و کره کمتری تهیه کنید. در ادامه طرز تهیه این دسر سنتی را در اختیارتان قرار داده‌ایم تا برای زنان زائو خانواده تهیه‌اش کنید. البته ناگفته نماند که مصرف کاچی نه تنها برای زایمان بلکه برای دردهای عادات ماهیانه، تقویت حال عمومی بیماران، دوران نقاهت پس از بیماری و همچنین کم‌خونی بسیار مفید است و توصیه می‌شود.
مواد لازم برای تهیه کاچی پس از زایمان برای زنان زائو
مرحله اول برای تهیه کاچی مخصوص زایمان ابتدا آرد را الک کنید و داخل یک تابه بریزید و مدام تفت دهید تا بوی خامی آرد گرفته شود. باید آرد را در حدی تفت دهید تا رنگش تغییر کرده و قهوه‌ای رنگ شود.
مرحله دوم پودر هل، زیره و تخم گشنیز را اضافه کرده و تمام ادویه‌ها را با آرد تفت دهید تا مخلوط شوند. سپس کره پاستوریزه آب شده را اضافه و بلافاصله روغن حیوانی را نیز اضافه کنید. مواد را خوب تفت دهید تا کاملا ترکیب و آرد داخل روغن و کره حل شود.
مرحله سوم به کمک یک کفگیر چوبی مدام مواد را هم بزنید سپس شکر را اضافه کرده و به تفت دادن ادامه دهید تا شکر به طور کامل حل شده و مواد یکدست شوند. البته شما همچنین می‌توانید شربت آب، شکر، گلاب و زعفران را جداگانه در ظرفی دیگر روی حرارت قرار دهید و آماده کنید و سپس آن را به مخلوط اضافه کنید.
مرحله چهارم مخلوط کاچی را خوب هم بزنید تا مواد با هم ترکیب شوند و دسر شما طاهری یکدست پیدا کند. در آخر مغز خشکبار مورد علاقه‌تان را بکوبید و به کاچی اضافه کنید. ترکیب پسته و بادام در این دسر را پیشنهاد می‌کنیم چرا که هم مقوی هستند هم طعمی جالب با دسرتان خواهند داد. پس از گذشت چند دقیقه و هم زدن کاچی زایمان شما آماده است. آن را در ظرف مناسب سرو کنید و روی آن را با کنجد و آجیل‌های باقیمانده تزئین کنید. نوش جان!
قهوه فوری قطعا می‌تواند عنوان نجات‌دهنده را کسب کند. تصور کنید جایی هستید که هیچ کافه‌ای باز نیست یا حتی صبح زود است و به زور از خواب پا شده‌اید و عجله دارید، قطعا در هر دو حالت قهوه فوری به کارتان می‌آید چون این نوع قهوه راهی آسان برای آمادنه کردن سریع یک فنجان قهوه بدون صرف زمان زیاد است.
قهوه فوری قهوه‌ای است که تقریبا تمام آب آن خارج شده است. این یک فرآیند ساده است و هیچ‌گونه تغییر شیمیایی رخ نمی‌دهد. این قهوه یک قهوه خالص و بدون مایع است. با این حال، یک تفاوت مهم این است که قهوه فوری معمولا با دانه‌های قهوه روبوستا ساخته می‌شود تا دانه‌های قهوه عربیکا و به همین خاطر هم نسبت به انواع قهوه ارزان‌تر است. نکته جالب این است که اکنون نزدیک به ۵۰ درصد از قهوه سبز جهان برای تولید قهوه فوری استفاده می‌شود.
حتی اگر به نوشیدن یک فنجان قهوه عادت نداشته باشید هم می‌توانید از قهوه فوری برای افزودن طعمی خوشمزه به نوشیدنی‌های دیگر مانند کاکائو داغ استفاده کنید.
قهوه فوری چیست؟
قهوه فوری (Instant Coffee) نوعی قهوه است که از عصاره قهوه تهیه می‌شود. این نوع قهوه به روشی مشابه با نحوه دم کردن قهوه معمولی تولید می‌شود؛ در تهیه آن ابتدا دانه‌های آسیاب شده قهوه دم می‌شوند تا عصاره‌اش گرفته شود. سپس آب از عصاره خارج می‌شود تا قطعات خشک یا پودری به دست آید. اما به طور کلی دو روش اصلی تهیه قهوه فوری شامل:
روش خشک کردن پوششی
روش خشک کردن انجمادی
نکته مهم این است که در هر دو روش آب قهوه دم شده از آن گرفته و حذف می‌شود تا بعد از این که گرانول یا دانه‌های قهوه فوری مجدد در آب ریخته می‌شوند با بازگشتن رطوبت آماده مصرف شوند.
انواع قهوه فوری
انواع قهوه فوری براساس روش تولیدش به دو نوع خشک شده فریزی و خشک شده با اسپری تقسیم می‌شود؛ اما این قهوه براساس کاسنی هم طبقه‌بندی می‌شود. این نوع قهوه برای کسانی که کافئین را نمی‌توانند تحمل کنند مناسب است.
همچنین ممکن است قهوه فوری را با نام‌های زیر هم در بازار ببینید:
تولید اولین نسخه‌های قهوه فوری به سال ۱۷۷۱ باز می‌گردد. این اتفاق تقریبا ۲۰۰ سال پس از معرفی قهوه به اروپا رخ داد و بریتانیای کبیر حق اختراع coffee compound را به جان درینگ اعطا کرد.
در ایالات متحده، اولین قهوه فوری در طول جنگ داخلی برای سربازانی که به دنبال راه‌هایی برای افزایش انرژی خود بودند که حمل آن هم آسان باشد، ثبت شد.
در حدود اواسط دهه ۱۸۰۰ در سانفرانسیسکو، جیمز فولگر (J. A. Folger) و پسرانش یک شرکت قهوه راه اندازی کردند. فولگر اولین دانه‌های آسیاب شده را که نیازی به برشته شدن و آسیاب کردن در خانه نبود، چیزی که نوشیدن قهوه را بسیار طاقت‌فرسا کرده بود، در تلاشی برای جذب معدنچیان در دوران طوفان طلا فروخت.
اما در نهایت آنچه ما امروز به عنوان قهوه فوری می‌شناسیم در سال ۱۸۹۰ توسط دیوید استرنگ (David Strang) در نیوزلند اختراع و به ثبت رسید و با نام تجاری Strang’s Coffee فروخته شد.
اما تنها در نمایشگاه پان-آمریکن در سال ۱۹۰۱ بود که قهوه فوری مورد توجه گسترده قرار گرفت، زمانی که ساتوری کاتو (Satori Kato) ، دانشمند ژاپنی شاغل در شیکاگو، آن را به توده مردم معرفی کرد.
در سال ۱۹۱۰، شیمیدان انگلیسی جورج کنستانت لوئیس واشنگتن فرآیند دیگری را برای تهیه قهوه فوری در حین زندگی در گواتمالا توسعه داد. او که مشتاقانه قهوه می‌نوشید، متوجه تجمع پودر قهوه روی دهانه قهوه‌جوش نقره‌ای مورد علاقه‌اش شد. این امر کنجکاوی او را برانگیخت و آزمایش‌های بیشتری را دنبال کرد. او سرانجام یک کریستال قهوه خشک شده شبیه آنچه امروز داریم با نام تجاری «Red E Coffee» تولید کرد.
به اصرار دولت برزیل، نستله در سال ۱۹۳۰ شروع به تصفیه فرآیند قهوه فوری کرد. در سال ۱۹۳۸، شرکت مستقر در سوئیس این نوع قهوه خود را به بازار بین‌المللی معرفی کرد. آنها این محصول را با نام «نسکافه» به بازار عرضه کردند. در سال ۱۹۶۵، آنها پیشنهادات خود را گسترش دادند تا نسکافه گلد، یک قهوه فوری خشک شده در اروپا را هم شامل شود.
قهوه فوری اغلب در سفر و در مکان هایی که آشپزخانه مناسبی وجود ندارد، مانند قطار، کیوسک های نوشیدنی و دفاتر استفاده می‌شود. با ظهور قهوه های فوری یک بار مصرف، مانند Starbucks VIA، نوشیدن قهوه در حال حرکت آسان تر از همیشه است.
میزان کافئین قهوه فوری
کافئین پرمصرف‌ترین محرک در جهان است و قهوه بزرگترین منبع غذایی حاوی کافئین است. [+] با این حال، قهوه فوری به طور کلی حاوی کافئین کمتری از قهوه معمولی است و به همین دلیل این قهوه می‌تواند برای کسانی که به دنبال کاهش مصرف کافئین خود هستند گزینه خوبی باشد.
به طور کلی یک فنجان قهوه فوری حاوی ۳۰ تا ۹۰ میلی‌گرم کافئین در مقایسه با قهوه معمولی که معمولا بین ۷۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم کافئین دارد.
این روزها علاوه بر قهوه فوری رایج، قهوه‌های فوری دیگری هم با نام بدون کافئین وارد بازار شده‌اند و از آنجایی که مصرف کافئین بیش از حد ممکن است باعث اضطراب، اختلال در خواب، بی‌قراری، ناراحتی معده، لرزش و ضربان قلب سریع شود می‌توان به قهوه فوری بدون کافئین به عنوان یک گزینه خوب نگاه کرد.
این قهوه برای ماندگاری طولانی ساخته شده است، بنابراین شاید آن قوطی در انبار خانه مادرتان سالها بماند و شما همچنان فکر کنید این قهوه سالم است اما آیا برای شما و بدنتان هم این قهوه خوب است؟ درست است که این قهوه بسیاری از فواید قهوه معمولی مانند افزایش متابولیسم، افزایش طول عمر و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو را دارد اما نوشیدن آن جنبه‌های منفی هم دارد. به طور کلی می‌توان فواید قهوه فوری را بیش از مضرات آن دانست.
مهمترین نگرانی که در مورد مصرف این قهوه وجود دارد، وجود آکریل آمید بالای آن است. آکریل آمید یک ماده شیمیایی بالقوه مضر است که هنگام برشته شدن دانه‌های قهوه ایجاد می‌شود. هر چند میزان این ماده شیمیایی در قهوه فوری نسبت به طیف گسترده‌ای از غذها، اقلام خانگی و محصولات مراقبت شخصی ناچیز است اما در مقابل قهوه تازه بوداده میزانش دو برابر است.
با این حال، میزان آکریل آمیدی که از طریق رژیم غذایی و قهوه دریافت می‌کنید بسیار کمتر از مقدار مضر است، به صورت کلی می‌توان گفت، نوشیدن قهوه فوری نباید باعث نگرانی باشد مگر آن‌که میزان مصرف بیش از حد نرمال باشد.
اما اگر خیلی موشکافانه به قهوه فوری نگاه نکنیم قطعا نمی‌توانیم تهیه فوری و بسیار راحت آن را به عنوان یک مزیت نادیده بگیریم. از طرف دیگر این قهوه نسبت به قهوه معمولی ارزان‌تر است.
قهوه فوری بسیاری از فواید سلامتی مرتبط با قهوه معمولی از جمله داشتن آنتی اکسیدان بالا را هم در خود دارد و به طور کلی وجود این ماده شیمیایی می‌تواند احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های تخریب‌کننده اعصاب مانند آلزایمر و پارکینسون و بیماری‌های کبدی را هم کاهش دهد.
قهوه فوری تنها قهوه‌ای است که نیازی به قهوه‌ساز ندارد. همچنین ماندگاریش بالاست.
در کل این قهوه، در صورتی که به میزان مناسب مصرف شود، یک نوشیدنی سالم و کم‌کالری است که فواید سلامتی مشابه سایر انواع قهوه را هم در خود دارد.
راهنمای دم کردن قهوه فوری
بازار قهوه فوری در سطح جهانی و به طور تصاعدی در چین در حال گسترش است. پیش از این، چین به نوشیدن تقریبا دو فنجان قهوه در سال برای هر نفر شناخته می‌شد ولی اکنون چین چهارمین بازار بزرگ این نوع قهوه است. روسیه هم دیگر بازار قهوه نوظهور است که مصرف این قهوه در آن بالاست. در ادامه طرز تهیه قهوه فوری و نکات مهم آن آورده شده است:
آب قهوه
قبل از هر کاری کتری را با آب تازه پر کنید. فراموش نکنید که اکسیژن آب تازه بیشتر از آبی است که داخل کتری مانده و باعث بهتر شدن طعم قهوه می‌شود.
در حالت ایده‌آل، دمای آب باید ۹۴ درجه سانتی‌گراد باشد تا قهوه شما نسوزد و بتوانید خوش طعم‌ترین فنجان قهوه را داشته باشید. اگر دماسنج در اختیار ندارید یا اینکه برایتان مشکل است از آن استفاده کنید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از ریختن آب یک دقیقه صبر کنید تا کمی خنک شود. یا اینکه کتری را قبل از شروع به حباب زدن خاموش کنید تا به دمای حدود ۹۴ درجه سانتی‌گراد برسید.
بهتر است از آب تصفیه شده و سبک برای تهیه قهوه استفاده کنید.
نکته مهم دیگر این است که بهترین عطر و طعم قهوه فوری را می‌توانید با استفاده از آبی که کاملا به نقطه جوش نرسیده است، داشته باشید.
نسبت قهوه به آب
مقدار قهوه مورد نیاز واقعا به میزان قدرت قهوه‌ای که مدنظرتان است و سلیقه‌تان بستگی دارد. برای داشتن عطر و طعم مطلوب از قهوه‌های فوری، به ازای هر ۲۰۰ میلی‌لیتر آب گرم نسبت دو گرم (تقریبا یک قاشق چایخوری) گرانول فوری قهوه پیشنهاد می‌شود. اما این مقدار کاملا می‌تواند متغیر باشد.
روی بسته بندی تمام قهوه‌های فوری نوشته از یک قاشق چایخوری قهوه استفاده کنید. اما یک قاشق چایخوری آرد با یک قاشق چایخوری شکر متفاوت است زیرا قند به صورت گرانول است، در حالی که آرد به صورت پودری است. حجم هر ماده‌ای که می‌تواند روی یک قاشق چایخوری بنشیند بسته به بافت آن متفاوت است.
بنابراین وقتی تولیدکننده قهوه فوری به شما می‌گوید از یک قاشق چایخوری استفاده کنید، منظور آن خیلی واضح و دقیق نیست. خودتان با چند بار امتحان کردن مقدار دقیق قهوه را خواهید فهمید و به نتیجه مطلوبتان می‌رسید.
فنجان قهوه
فنجان قهوه به هر شکل و اندازه‌ای می‌تواند باشد. بدیهی است که هر فنجان می‌تواند مقادیر مختلف آب را در خود نگه دارد.
همانطور که در مورد قاشق چایخوری برای اندازه‌گیری قهوه باید دقت کنید. در حالت ایده‌آل می‌توانید فنجان‌های مختلفی را هم برای قهوه امتحان کنید تا بالاخره فنجان دلخواهتان را پیدا کنید.
اما در کل می‌توانید از فنجان‌های ظریف چینی یا از لیوان‌های سرامیکی ضخیم استفاده کنید. این کاملا یک انتخاب شخصی است.
روزها و ساعت‌های طولانی به خصوص در فصل گرما یا حتی در فصول دیگر سال ممکن است برای روزه‌داران مشکلاتی را به همراه داشته باشد. تشنگی، گرسنگی، سردرد و سرگیجه و ضعف و بی حالی از جمله مشکلاتی است که ممکن است با آن رو به رو شوید. اما با یک برنامه‌ریزی صحیح و درست تا حد زیادی می‌توان جلوی این مشکلات را گرفت و ضیافت افطار و سحر را به سلامتی برگزار کرد.
تغذیه صحیح در ماه مبارک رمضان بین وعده افطار تا سحر کمک بسیار زیادی به ارتقا سلامت جسمانی روزه داران می‌کند. به طوری که روزه داران با پیروی از یک الگوی تغذیه‌ای مناسب می‌توانند به افزایش سوخت و ساز بدن و کاهش وزن هم دست پیدا کنند. برای همین در این مقاله سعی کردیم تا به این سوال پرتکرار شما یعنی «سحری چی بخوریم» پاسخ دهیم و تمام نکاتی که باید درباره این وعده بدانید را در اختیاران بگذاریم و همچنین چند غذای مقوی و ساده مناسب این وعده به شما معرفی کنیم.
اهمیت وعده سحری برای روزه داران
روزه داران باید بدانند روزه گرفتن بدون سحری عوارض زیادی دارد و اصلا هنر نیست. حذف کردن وعده سحری یا سبک در نظر گرفتن آن باعث می‌شود در طول روز انرژی کافی نداشته باشید و بدنتان از نظر میزان آب هم دچار اختلال و کمبود شود. علاوه بر کاهش سطح انرژی و ضعف بدن، سردرد، یبوست و اختلال در سیستم متابولیسم بدن از جمله نتایج اهمیت ندادن به وعده سحری است. بنابراین خوردن سحری در روزه داری یکی از شاخص‌های سلامتی است که می‌تواند به روزه داری بهتر و سالم‌تر کمک زیادی کند. البته کسانی که وعده سحری می‌خورند هم باید اصولی را رعایت کنند تا هنگام روزه داری اذیت نشوند. برای مثال وعده سحری باید علاوه بر این که مقوی و با ارزش غذایی بالا باشد، باید کم حجم و ساده باشد.
سحری چی بخوریم؟ خصوصیات وعده سحری و هر آنچه که باید درباره آن بدانید
سحری چی بخوریم تا انرژی کافی برای کل روزمان را تامین کنید؟ باید توجه کنید که غذای سحری اصلا نباید حجم زیادی از یک نوع غذا باشد بلکه باید همراه دیگر مواد غذایی با تنوع غذاها باشد. یک وعده غذایی خوب و مناسب که در عین مفید و با ارزش بودن خوش‌طعم و لذت بخش باشد و روزه اولی‌ها را هم تشویق کند.
مقدار کافی کربوهیدرات، پروتئین گیاهی و حیوانی، فیبر، چربی‌های مفید و نوشیدنی مناسب برای رفع تشنگی از نکات مهمی است که حتما باید در وعده سحری گنجانده شود. خوردن شکر و به اصطلاح شیرینی‌جات و مواد غذایی شور برای سحر مناسب نیست چون در طول روز علاوه بر تشنگی احساس خوبی به روزه‌دار نمی‌دهد. پروتئین حیوانی شامل انواع گوشت سفید و قرمز، پروتئین گیاهی شامل حبوبات و سویا، کربوهیدرات شامل انواع غلات و نان و برنج، فیبر شامل میوه‌ها و سبزیجات و روغن‌ها و چربی‌های مفید شامل انواع آجیل، روغن زیتون و کنجد و انواع روغن‌های طبیعی گیاهی و حیوانی است.
یک نکته مهم برای خوردن سحری این است که چون وعده سحر بلافاصله بعد از خواب خورده می‌شود، بهتر است که با مایعات گرم شروع شود. یک فنجان دمنوش یا آب ولرم یا چای می‌تواند شروع کننده خوبی برای وعده سحر باشد. دقت کنید که بعد از خوردن وعده سحری نباید با شکم پر خوابید. بهتر است حدود نیم ساعت تا یک ساعت بیدار بمانید و بعد بخوابید. چون بدن به اضافه کردن همچین وعده‌ای در شب و حذف کردن وعده‌های دیگر عادت ندارد، اگر ناراحتی معده دارید حتما با پزشکتان مشورت کنید. البته برای کسانی که مشکل معده هم ندارند چون سحری وعده‌ای نامعمول است و معده و بدن به آن عادت ندارد، طبیعی است که در روزهای اول خوردن آن سخت باشد. اما به مرور بدن به آن عادت می‌کند.
یکی از راه‌های مبارزه با تشنگی در ماه رمضان که از خوردن غذاهای نیمه آماده مثل غذاهای فست فودی و غذاهای سرخ شده و شور تا حد امکان در وعده سحر جلوگیری کنید. این غذاها در طول روز به شدت شما را تشنه و کلافه خواهد کرد.
نکته مهم دیگر در خوردن سحری این است که آرام جویده شود. غذایی که آرام جویده شود هر چند که کم باشد تا ساعت‌ها شما را سیر نگه می‌دارد. اما غذایی که تند تند و به خصوص با آب زیاد خورده شود، بخش زیادی از آن بدون این که تبدیل به انرژی شود، به صورت هضم نشده دفع می‌شود. علاوه بر این غذای هضم نشده با ورود به روده توسط باکتری‌های روده هضم می‌شود که گاز زیادی تولید می‌کند و باعث ایجاد نفخ در بدن می‌شود. بنابراین هر لقمه را حدود ۳۰ بار بجوید.
از پرخوری در وعده سحری دوری کنید چرا که یکی از معضلاتی است که باید جدی گرفته شود. پرخوری نه تنها فایده‌ای ندارد بلکه باعث ضعف و پرخاشگری در طول روز می‌شود. به خصوص اگر هنگام پرخوری نوشیدنی‌هایی مثل دوغ و نوشابه و آب مصرف کنید، آنگاه بازگشت اسید به معده یا همان ترش کردن اتفاق می‌افتد. به طور کلی مایعات را بعد از وعده سحری بنوشید.
برای وعده سحری چی بخوریم؟
افطار یک وعده مهم در ماه رمضان است که به نوعی جایگزین نهار و صبحانه و البته شام است بنابراین باید شامل غذاهایی با ارزش غذایی بالا باشد.
انواع خورش‌های خوشمزه ایرانی و غذاهای ترکیبی پلویی
تخم مرغ آب‌پز یا نیمرو علاوه بر این که سرشار از پروتئین است، مقدار قابل توجهی از ویتامین و مواد غذایی مورد نظرتان را تامین می‌کند و باعث می‌شود تا مدت‌ها سیر بمانید. ترکیب تخم مرغ با حبوبات که خودشان پروتئین گیاهی محسوب می‌شوند همراه انواع سبزیجات گزینه بسیار مناسبی برای سحری است. سالادهای پروتئینه علاوه بر اینکه پروتئین مورد نیازتان را فراهم می‌کنند بلکه سرشار از فیبر هستند. دستورالعمل تهیه آنها هم بسیار ساده است و برای یک وعده سحری حاضری بسیار مناسب هستند.
اوتمیل
اوتمیل نه تنها پروتئین زیادی داشته و فواید زیادی برای بدنتان دارد بلکه خیلی سریع آماده می‌شود. اسموتی اوتمیل هم می‌تواند یک گزینه خوب همراه موز و شیر و انواع آجیل باشد.
سحری چی نخوریم؟
در ماه مبارک رمضان بهتر است از مصرف بعضی غذاها برای وعده سحری اجتناب کنید. برای مثال بهتر است غذاهایی مانند کباب و جوجه کباب، چای پررنگ، خامه و سس مایونز، سوسیس و کالباس را در برنامه غذایی خود نداشته باشید زیرا باعث تشنگی زیاد شما در طول روز خواهند شد. فراموش نکنید که در ماه رمضان حتما سحری میل کنید و به بایدها و نبایدها و نکاتی که در این مقاله گفته شد، حتما توجه کنید. طاعات و عباداتتان قبول درگاه حق.
قهوه محبوب‌ترین نوشیدنی جهان است که با طعم و عطر منحصربه‌فرد خود طرفداران بسیاری دارد. بعضی از افراد برای هوشیاری در هنگام صبح و بعضی دیگر صرفا از روی عادت به سراغ این نوشیدنی خوش‌طعم می‌روند. کافئین، ماده اصلی قهوه است که در هوشیاری نقش ویژه‌ای دارد. کافئین جدا از این خاصیت، می‌تواند باعث افزایش کلسترول خون یا مشکلات پوستی شود. جالب است بدانید که دلیل اصلی طعم و مزه تند قهوه هم کافئین است. برای همین بعضی از افراد خواستار قهوه بدون کافئین هستند. اما آیا قهوه بدون کافئین (decaf) واقعا خوب است؟
برای پاسخ به این سوال اول باید بدانیم که به چه قهوه‌ای بدون کافئین می‌گویند و چه تفاوتی با قهوه معمولی دارد. اگر برای شناخت این نوع از قهوه کنجکاو هستید، در ادامه همراه باشید تا نگاهی دقیق‌تر به قهوه بدون کافئین داشته و به بررسی نکات مثبت و منفی آن بپردازیم.
چقدر کافئین برای بدن زیاد است؟
قبل از این که بدانیم قهوه بدون کافئین چیست، بهتر است ابتدا بدانیم مصرف چقدر کافئین برای بدن مجاز است. برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که تحقیقات انجام شده در سراسر جهان نشان می‌دهد که مصرف متوسط کافئین می‌تواند بخشی از رژیم‌های غذایی سالم برای بیشتر بزرگسالان باشد[+] و به طور کلی مصرف تا ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز یا حدود چهار تا پنج فنجان قهوه کافئین‌دار مجاز است. البته قطعا این دستورالعمل‌ها ممکن است برای افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند متفاوت باشد.
قهوه بدون کافئین چیست و چگونه به دست می‌آید؟
در انگلیسی Decaffeinated Coffee (یا به اختصار Decaf Coffee) به قهوه‌ای گفته می‌شود که بیش از ۹۷ درصد کافئین موجود را از دست داده است. جالب است بدانید این قهوه همچنان خاصیت هوشیار کردن انسان را دارد. قهوه بی کافئین از روش‌های مختلفی به دست می‌آید. معمولا دانه‌های قهوه را در آب یا یک حلال ارگانیک می‌شویند. گاهی هم از دی‌اکسید کربن یا فیلتر زغالی (فرآیند آب سوییسی) استفاده می‌شود.
فیلترگذاری یا شستشوی قهوه از کافئین باید قبل از شروع مراحل فرآوری آن انجام شود. این قهوه جدید به دست آمده از لحاظ ارزش غذایی کوچکترین تفاوتی با قهوه معمولی ندارد. تنها تفاوت موجود مربوط به نرم‌تر شدن بو و مزه قهوه است. رنگ قهوه هم با توجه به روش کافئین‌گیری مورد استفاده تغییر خواهد کرد.
آیا قهوه Decaf واقعا بدون کافئین است؟
عملیات کافئین‌گیری تا ۹۷ درصد از کافئین موجود در قهوه را می‌گیرد اما همچنان حدود سه درصد از کافئین باقی می‌ماند. برای بهتر فهمیده شدن تفاوت قهوه معمولی با قهوه Decaf بهتر است از اعداد واقعی استفاده کنیم. یک فنجان قهوه معمولی بین ۷۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم کافئین در خود دارد (بسته به نوع قهوه، شیوه فرآوری و اندازه فنجان). در طرف مقابل، میزان کافئین موجود در هر فنجان از این قهوه سه میلی‌گرم است. در نتیجه باید گفت «خیر! قهوه Decaf واقعا بدون کافئین نیست اما مقادیر ناچیزی کافئین در خود دارد».
کافئین‌زدایی لازم نیست با مواد شیمیایی انجام شود
مانند هر فرآیند استخراج دیگری، ارزان‌ترین و ساده‌ترین راه برای بیرون کشیدن کافئین از دانه‌های قهوه استفاده از یک حلال است. در اوایل برای بدون کافئین کردن قهوه از بنزن استفاده می‌کردند. بنزن سمی بود و مردم مریض می‌شدند. بنابراین استفاده از بنزن متوقف شد و حلال‌های دیگر که گران‌تر اما همچنان سمی بودند جایگزین شد.
امروزه هم هنوز برخی از قهوه‌های بدون کافئین ارزان به این شیوه ساخته می‌شوند اما اکنون روش شستن دانه‌ها در آب داغ و استخراج کافئین از طریق اسمز که ایمن‌ترین حالت استخراج کامل کافئین است استفاده می‌شود.
قهوه بدون کافئین یک پدیده کاملا مدرن نیست
در آغاز قرن بیستم، اولین فرآیند کافئین‌زدایی برای دانه‌های قهوه توسط یک آلمانی به نام لودویگ روزلیوس اختراع و ثبت شد. او به طور تصادفی متوجه شد که محموله دانه‌های قهوه سبز او که در آب دریا در اسکله خیس شده بودند، خراب نشده‌اند چون به طور طبیعی کافئین آن بسیار کمتر از حد معمول شده است. به این ترتیب شاید بتوان گفت او اولین کسی بود که قهوه دیکف را ایجاد کرد و در آن زمان با استفاده از بنزن قهوه‌ها را بدون کافئین می‌کرد و به مردم علاقه‌مند ارائه می‌داد.
بررسی این نوع قهوه از لحاظ ارزش غذایی
قهوه منبعی پر از آنتی‌اکسیدان است. زمانی که عملیات حذف کافئین انجام می‌شود، آنتی‌اکسیدان‌های موجود در قهوه تا ۱۵ درصد کاهش می‌یابند اما همچنان بخشی از خاصیت آنتی‌اکسیدانی و تاثیرات مثبت آن حفظ خواهد شد.
عملیات اکسیداسیون همیشه پیام‌آور مریضی‌های خطرناک برای بدن است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در قهوه بدون کافئین قادر به پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت نوع دو هستند. از دیگر فواید قهوه می‌توان به وجود ۴/۲ درصد از منیزیم لازم روزانه بدن، ۸/۴ درصد پتاسیم و ۵/۲ درصد نیاسین اشاره کرد. این اعداد اگرچه بسیار ناچیزند، اما برای کسانی که عادت به چندین بار خوردن قهوه در روز دارند به ارقام قابل‌توجهی تبدیل خواهند شد.
قهوه Decaf و تاثیر آن بر بیماری‌های مختلف
نوشیدن این نوع قهوه شانس ابتلا به دیابت نوع دو را تا ۷ درصد کاهش می‌دهد. از آثار دیگر آن می‌توان به پایین آوردن سطح آنزیم کبد اشاره کرد. پایین آمدن سطح آنزیم کبد منجر به بالا رفتن سطح حفاظتی آن می‌شود. در یک مطالعه دیگر، نوشیدن قهوه با کم شدن احتمال مرگ زودهنگام (سکته یا بیماری‌های قلبی‌عروقی) مرتبط دانسته شده است.
آزمایش‌های انجام شده روی نورون‌های مغزی نشان داده است که نوشیدن قهوه باعث محافظت از نورون‌ها می‌شود. نوشیدن قهوه Decaf از بروز بیماری‌هایی مثل پارکینسون و آلزایمر در سنین بالا جلوگیری می‌کند. کسانی که از این نوع قهوه به صورت مرتب استفاده می‌کنند، احتمال کمتری برای زوال عقل در زمان پیری خواهند داشت. بعضی از محققان دلیل این امر را وجود کلروژنیک اسید به جای کافئین در این نوع قهوه‌ها می‌دانند.
یکی از اثرات جانبی نوشیدن قهوه معمولی، سوزش سر دل یا رفلاکس اسید معده است. قهوه Decaf این اثر جانبی را تا حد زیادی حذف خواهد کرد. برای همین می‌توانید با خیال راحت‌تری (مخصوصا اگر معده حساسی دارید) از آن لذت ببرید. نوشیدن دو فنجان یا بیشتر از قهوه بدون کافئین در روز، با کاهش ۴۸ درصدی ریسک سرطان مقعد مرتبط دانسته شده است.
تا اینجا هر چه گفتیم از خوبی‌ها و فواید قهوه Decaf بود. اما قطعا قهوه معمولی هم برتری‌های خود را دارد. برای شروع باید گفت هوشیاری و انرژی حاصل از قهوه معمولی با قهوه دیکف قابل مقایسه نیست. این بخش از اثرات قهوه دقیقا با میزان کافئین رابطه مستقیم دارد و برای همین از قهوه بدون کافئین نمی‌توان انتظار داشت محرک قدرتمندی باشد.
مهمترین فوایدی که تنها با وجود کافئین وجود خواهند داشت، عبارتند از:
به‌طور خلاصه می‌توان گفت قهوه با کافئین یک محرک فوق‌العاده قوی است. برای همین است که بسیاری از ورزشکاران قبل از تمرین، برنامه‌نویسان یا محققان قبل از شروع کار خود از این نوشیدنی برای گرفتن انرژی و تمرکز کافی استفاده می‌کنند. البته باید توجه داشت که مطالعات انجام شده روی قهوه معمولی عمر و دقت بیشتری نسبت به قهوه دیکف دارند. برای همین احتمال داده می‌شود که بعضی از ویژگی‌های قهوه بدون کافئین در حال حاضر کشف نشده باشد.
چه کسانی باید از این نوع قهوه استفاده کنند؟
بدن‌های مختلف واکنش‌های متفاوتی نسبت به کافئین دارند. برای بعضی از افراد یک فنجان قهوه زیاد است در حالی که بعضی‌ها می‌توانند سه فنجان در روز بخورند. بدن یک انسان بالغ در صورت وجود سلامت کامل باید بتواند روزانه ۴۰۰ میلی‌گرم (معادل چهار فنجان) قهوه را تحمل کند. نوشیدن بیش از حد قهوه می‌تواند باعث مشکلات جدی در خواب و در نتیجه بالا رفتن احتمال سکته و بیماری‌های قلبی شود. کافئین زیاد همچنین روی سیستم اعصاب و روان تاثیر گذاشته و باعث اضطراب خصوصا در افراد حساس می‌شود.
بعضی از افراد به کافئین حساسیت دارند. برای این افراد خوردن حتی یک فنجان قهوه هم زیاد خواهد بود. بدیهی است که انتخاب قهوه بی کافئین برای این افراد مناسب‌تر خواهد بود. اگر از بیماری‌های خاص رنج می‌برید، قبل از مصرف قهوه باید با پزشک معالج خود مشورت کنید. کافئین با بعضی از داروهای قلب یا مغز تعارض دارد. بانوان باردار یا شیرده باید تا حد امکان از کافئین دوری کنند. این توصیه برای کودکان، نوجوانان و کسانی که از استرس و اضطراب رنج می‌برند هم وجود دارد. مصرف قهوه Decaf برای گروه‌هایی که گفته شد امن‌تر و سالم‌تر خواهد بود.
قهوه، سالم‌ترین نوشیدنی
قهوه چه ترک باشد چه فرانسه یا اسپرسو یکی از سالم‌ترین و مفیدترین نوشیدنی‌های جهان است. بسیاری از خواص این نوشیدنی به خاطر وجود کافئین در آن وجود دارد. اما این خواص با از بین رفتن کافئین کاملا از بین نرفته، بلکه کاهش می‌یابند. از طرفی بعضی از افراد به علت مصرف داروی خاص، بیماری خاص، اضطراب یا مشکلات دیگر به کافئین حساس هستند. این افراد برای بهره بردن از خواص قهوه به ناچار باید به قهوه بدون کافئین روی بیاورند. قهوه بدون کافئین تقریبا همان لذت‌ها و خواص قهوه را بدون عوارض جانبی آن (مثل سوزش معده) به شما ارائه می‌کند.
